Józki, Jaśki i Franki - Janusz Korczak (biblioteka komiksowo txt) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Krótki opis książki:

Józki, Jaśki i Franki to (chrześcijańscy) chłopcy z Warszawy, którzy dzięki staraniom Towarzystwa Kolonii Letnich przyjechali na wypoczynek do Wilhelmówki. Korczak opisuje ich przygody z iście kronikarskim zacięciem. Nie ma tu jednego bohatera, za to niemal każdy ma swoje pięć minut — zapisuje się na kartach kolonijnej historii wybitnym dokonaniem, szczególną cechą lub… typowością. Jeden chłopiec ma ciekawe przezwisko, drugi wciąż się spóźnia, inny wyjątkowo dba o poprawność językową, jeszcze inny znowu opracował nową metodę budowania szałasów.

Nieopodal Wilhelmówki — w Zofiówce — odpoczywają dziewczynki: siostry, kuzynki i koleżanki. Obie grupy często się spotykają, bawią razem, może trochę ze sobą rywalizują.

W opowieści Korczaka, który w 1904 i 1907 roku był wychowawcą na koloniach organizowanych przez TKL i pisząc Józki, Jaśki i Franki, wyraźnie odwoływał się do swoich doświadczeń, widać, że kolonistom pozwolono stworzyć społeczność w dużej mierze samorządną, wspierano ich samodzielność i podsycano ducha demokracji. Wyjątkowo nowoczesne podejście!

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Czytasz książkę online - «Józki, Jaśki i Franki - Janusz Korczak (biblioteka komiksowo txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Janusz Korczak

Idź do strony:

Mała jeno163 garść chłopców zebrała się przed ołtarzem, bo reszta jeszcze na salach się pakuje, bacząc, by nie zapomnieć czego164: grzebienia, szyszek, szczoteczki do zębów. Już podczas modlitwy cicho, na palcach zbliżają się z przewieszonymi przez ramię woreczkami — przyklękają i coraz ich więcej, małych pielgrzymów.

Aż zebrali się wszyscy i kiedy po modlitwie rozległ się śpiew, sto pięćdziesiąt głosów popłynęło w stronę szarego nieba:

Kiedy ranne wstają zorze,

Tobie ziemia, Tobie morze,

Tobie śpiewa żywioł wszelki:

Bądź pochwalon, Boże wielki...

Zajechały ciche wozy pieśnią zgłuszone.

Śniadanie szybkie, niegwarne i siadają.

Oto mały Józik Przybylski, kuc rączy, oto Pogromca Tygrysów, Frajer Pompka z bratem, Olek Ligaszewski, który nie dokończył sadzawki przy szałasie; dzielny kapitan Sulejewski, taki teraz drobny i szary; układny prezes Grudziński i Zdzisiek, co na czubki zielone lubi patrzeć, i Zabucki, co miał trzy razy dostać po łapach, i kronikarz Troszkiewicz.

— Wszyscy już mają miejsca?

— Wszyscy.

Wozy wysuwają się z lasu na szosę. A w Warszawie nowych stu pięćdziesięciu chłopców cieszy się i dnie liczy:

— Za trzy dni na wieś wyjadą.

— Za dwa dni.

— Jutro.

Dodatek

Szałas 1, otoczony wałem

(Ogródki, dwa klomby, siadanka do bajek po prawej stronie. Okręt nr 1)

Mieszkańcy:

1. Jeliński

2. Łęgowski

3. Rozum

4. Karaś (potem nr 7)

5. Cieniewski (ubył)

6. Dajnowski (ubył)

7. Iwanicki (potem nr 3)

8. Tarasiuk

9. Królik

10. Omelańczyk

Szałas 2, otoczony wspólnym wałem

(Wspólne podwórze z szałasem Jelińskiego)

1. Ligaszewski

2. Mały

3. Troszkiewicz

4. Kucharski

5. Piechowicz (potem nr 14)

Ligaszewski jest kapitanem okrętu „Błyskawica” nr IV.

Szałas 3, z chorągiewką burmistrza

1. Chąbiński, burmistrz

2. Lokajski, pisarz

3. Iwanicki, pomocnik burmistrza

4. Dranek

5. Trzciński

Szałas 4, szpital

1. Michnowski

Szałas 5

1. Kowalski

2. Tokarski

3. Silczyński

4. Świderski

5. Dobilis (potem Łysa Góra)

6. Kuczyński

7. Moskwik (usunięty)

Szałas 6 i okręt nr III

1. Zieliński

2. Wiśniewski

3. Kowalski (z grupy B)

4. Koziełł (potem nr 11)

5. Dałkiewicz

6. Szkiela (potem nr 10)

Szałas 7

1. Kaza

2. Banduła

3. Maślanka

4. Zabucki (wydalony)

5. Jagodziński

Szałas 8 i okręt nr II

(Zbudowany na miejscu szałasu Ulricha)

1. Bień Czesław

2. Bień Marian

3. Pecal

4. Pawlak

5. Wojciechowski

Szałas 9, szałas Towarzystwa Przyjaciół Czytania

1. Kossowski

2. Loba

3. Badun

4. Jaśkiewicz

5. Nowakowski

6. Galas

7. Szyling

8. Nałencz

9. Troszkiewicz (potem Łysa Góra)

Szałas 10

1. Waliszewski Zdzisław

2. Szkiela

3. Gajewski (młodszy)

Szałas 11

1. Słotwiński

2. Augustowski

3. Krzyżanowski

4. Koziełł

5. Kozłowski (potem nr 13)

Szałas 12

1. Barszczewski

2. Skłodowski

3. Górski

Szałas 13

1. Jagodziński

2. Kozłowski

3. Pakuła

Szałas 14

1. Kowalczyk

2. Piechowicz

Razem: 14 szałasów; 4 okręty; 61 zameldowanych stałych mieszkańców z prawem głosu na zebraniach gminnych.

Przypisy:

1. Niedawno ukończyłem opowieść o Mośkach, Joskach i Srulach — Mośki, Joski i Srule to tytuł powieści Korczaka o przygodach żydowskich chłopców na koloniach w Michałówce. [przypis edytorski]

2. Michałówka — nazwa jednego z ośrodków, w których na przełomie XIX i XX w. Towarzystwo Kolonii Letnich organizowało wypoczynek dla najuboższych dzieci z Warszawy. W Michałówce spędzali wakacje chłopcy z rodzin żydowskich. [przypis edytorski]

3. Wilhelmówka — w Wilhelmówce spędzali wakacje chłopcy z rodzin chrześcijańskich. [przypis edytorski]

4. Zofiówka — w Zofiówce spędzały wakacje dziewczynki z rodzin chrześcijańskich. [przypis edytorski]

5. kajet (daw.) — zeszyt. [przypis edytorski]

6. wilia (daw.) — wigilia, przeddzień, tj. dzień poprzedzający ważne wydarzenie (tu: wyjazd na kolonie). [przypis edytorski]

7. kto — tu dziś popr.: ktoś. [przypis edytorski]

8. dozorca — tu: wychowawca. [przypis edytorski]

9. kto — tu dziś popr.: ktoś. [przypis edytorski]

10. Wołomin — miejscowość w województwie mazowieckim na północny wschód od Warszawy. [przypis edytorski]

11. Tłuszcz — miejscowość w województwie mazowieckim. [przypis edytorski]

12. Goworowo — wieś w województwie mazowieckim pomiędzy Ostrołęką a Ostrowią Mazowiecką. [przypis edytorski]

13. kolonia — dziś o zorganizowanym wakacyjnym wypoczynku dla dzieci mówi się: kolonie (lm). [przypis edytorski]

14. wiorsta — dawna rosyjska miara odległości (1,0668 km); 7 wiorst składało się na 1 milę. [przypis edytorski]

15. mila — dawna rosyjska jednostka miary, która wynosiła 7,4676 km. [przypis edytorski]

16. Goworów — prawdopodobnie pomyłka autora, miejscowość na tej trasie nazywa się bowiem Goworowo. [przypis edytorski]

17. sezon — tu: turnus kolonijny. [przypis edytorski]

18. wiwat (z łac. vivat: niech żyje) — okrzyk na czyjąś cześć (tu: dziewcząt). [przypis edytorski]

19. snadź (daw.) — widocznie, jak widać. [przypis edytorski]

20. kierat — mechanizm pozwalający z pomocą konia wyciągać wodę ze studni. [przypis edytorski]

21. ośka — tu: część kieratu. [przypis edytorski]

22. stropić się — wpaść w zakłopotanie. [przypis edytorski]

23. jak Napoleon po wygranej bitwie — Napoleon Bonaparte (1769–1821), wybitny francuski wódz (a następnie cesarz), zwycięzca wielu bitew. [przypis edytorski]

24. Ośmiu chłopców, którzy śpią przy oknach, będą dyżurnymi okien — dziś. popr.: Ośmiu chłopców (...) będzie dyżurnymi okien. [przypis edytorski]

25. po łebku — dziś popr.: po łebkach. [przypis edytorski]

26. szlaka — dziś popr.: szlaku. [przypis edytorski]

27. we czwartek — dziś popr.: w czwartek. [przypis edytorski]

28. palant — bardzo niegdyś popularna gra drużynowa z użyciem piłki i kija. [przypis edytorski]

29. był sąd na chłopca — dziś popr.: był sąd nad chłopcem. [przypis edytorski]

30. prawdziwy — tu: grzyb prawdziwy, prawdziwek. [przypis edytorski]

31. dwa grosze zamieniły się na czterdzieści groszy — dziś popr.: dwa grosze zamieniły się w czterdzieści groszy. [przypis edytorski]

32. taką — popr.: takiej (nauczyłem się (...) i takiej). [przypis edytorski]

33. roztworzyć się (reg.) — otworzyć się, rozsunąć się. [przypis edytorski]

34. serdeczny — tu: szczery, prawdziwy. [przypis edytorski]

35. karmelki — tu: cukierki. [przypis edytorski]

36. służyć — tu: pracować. [przypis edytorski]

37. To nie cudzy, a Stefka brat — dziś popr.: To nie cudzy, ale Stefka brat. [przypis edytorski]

38. Psar — jedno z letnisk, gdzie Towarzystwo Kolonii Letnich organizowało wypoczynek dla dzieci. [przypis edytorski]

39. oddział (daw.) — klasa w szkole podstawowej. [przypis edytorski]

40. kto — tu dziś popr.: ktoś. [przypis edytorski]

41. ukrzywdzić (daw.) — skrzywdzić, wyrządzić krzywdę. [przypis edytorski]

42. angielska choroba — krzywica, choroba dotykająca dzieci, związana najczęściej z niedoborem witaminy D. [przypis edytorski]

43. spieka (daw.) — spiekota, upał. [przypis edytorski]

44. czatownia (daw.) — strażnica, punkt obserwacyjny. [przypis edytorski]

45. Pobórz — wieś w województwie łódzkim. [przypis edytorski]

46. Zechcyg — prawdopodobnie nawiązanie do dawnej gry karcianej o nazwie zechcyk (z niem. sechzig: sześćdziesiąt). [przypis edytorski]

47. ilość spraw — dziś popr.: liczba spraw. [przypis edytorski]

48. P. starszy, S. i B. — autor podaje nazwiska w skróceniu, nie chcąc robić chłopcom przykrości, gdyby opowiadanie wpadło im w ręce. [przypis autorski]

49. było w nim — dziś popr.: były w nim. [przypis edytorski]

50. nie powróci — dziś raczej: nie zwróci. [przypis edytorski]

51. nie kłamali, a — dziś popr.: nie kłamali, ale. [przypis edytorski]

52. do zapisu — tu: do biura Towarzystwa Kolonii Letnich, gdzie odbywały się zapisy na kolonie. [przypis edytorski]

53. do lekarskiego badania — dziś popr.: na badanie lekarskie (a. pot.: do lekarza na badanie). [przypis edytorski]

54. wydalić się (daw.) — oddalić się. [przypis edytorski]

55. ciamara (daw.) — ciamajda, ślamazara. [przypis edytorski]

56. która — tu dziś popr.: któraś. [przypis edytorski]

57. ministerium (daw.) — ministerstwo. [przypis edytorski]

58. uradzi — tu: da radę. [przypis edytorski]

59. nasamprzód (daw.) — tu: najpierw. [przypis edytorski]

60. rubel — jednostka monetarna (czyli pieniądz) w Rosji; rubel był używany kiedyś także w Polsce, na terenie zaboru rosyjskiego. [przypis edytorski]

61. które — tu dziś popr.: któreś. [przypis edytorski]

62. we środku — dziś popr.: w środku. [przypis edytorski]

63. ochrona (daw.) — tu: ochronka; przedszkole lub miejsce, gdzie opiekowano się dziećmi biednymi albo sierotami. [przypis edytorski]

64. linia — tu: linijka. [przypis edytorski]

65. najprzód (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]

66. co — tu dziś popr.: coś. [przypis edytorski]

67. z brzega — dziś popr.: z brzegu. [przypis edytorski]

68. mię (daw.) — mnie. [przypis edytorski]

69. ratunkowy — tu: ratownik. [przypis edytorski]

70. kto — tu dziś popr.: ktoś. [przypis edytorski]

71. łapacz — agent policyjny, szpicel. [przypis edytorski]

72. stójkowy — w zaborze rosyjskim: niższy stopniem policjant. [przypis edytorski]

73. cyrkuł — w zaborze rosyjskim: posterunek policji. [przypis edytorski]

74. Pogromca Tygrysów — dawniej tygrysami nazywano również amerykańskie jaguary; dziś nazwy tygrys używa się tylko w odniesieniu do gatunku Panthera tigris żyjącego w Azji. [przypis edytorski]

75. zbogacić (daw.) — wzbogacić. [przypis edytorski]

76. Nie były to domy, a pieczary — dziś popr.: Nie były to domy, ale pieczary. [przypis edytorski]

77. nie budowano ich, a kopano — dziś popr.: nie budowano ich, ale kopano. [przypis edytorski]

78. kurków — dziś popr.: kurek (o grzybach). [przypis edytorski]

79. wisz (gw.) — dziś popr.: wiesz. [przypis edytorski]

80. jaki — dziś popr.: jakiś. [przypis edytorski]

81. nie piłka, a żywe — dziś popr.: nie piłka, ale żywe. [przypis edytorski]

82. uradzi — tu: poradzi sobie. [przypis edytorski]

83. kurków — dziś popr.: kurek (o grzybach). [przypis edytorski]

84. i nie panowie go wcale znaleźli, a sam — dziś popr.: i nie panowie go wcale znaleźli, ale sam. [przypis edytorski]

85. i wyszedł nie do panów, a na szosę — dziś popr.: i wyszedł nie do panów, ale na szosę. [przypis edytorski]

86. w której stronie kolonia — dziś popr.: z której strony lub po której stronie kolonia. [przypis edytorski]

87. kogo — dziś popr.: kogoś. [przypis edytorski]

88. przekładać (daw.) — dawać pierwszeństwo czemuś, dziś: przedkładać. [przypis edytorski]

89. kto — tu dziś popr.: ktoś. [przypis edytorski]

90. który — tu dziś popr.: któryś. [przypis edytorski]

91. czego — tu dziś popr.: czegoś. [przypis edytorski]

92. coś brakuje — dziś popr.: czegoś brakuje. [przypis edytorski]

93. pożycz mi noża — popr.: pożycz mi nóż. [przypis edytorski]

94. noża pożyczy — popr.: nóż pożyczy. [przypis edytorski]

95. co — tu dziś popr.: coś. [przypis edytorski]

96. kim — tu dziś popr.: kimś. [przypis edytorski]

97. po równu — dziś popr.: po równo. [przypis edytorski]

98. zrazu (daw.) — początkowo. [przypis edytorski]

99. pod grozą — tu: pod groźbą. [przypis edytorski]

100. cyrkularz (daw.) — okólnik, pismo zawierające zalecenia, wytyczne. [przypis edytorski]

101. traktat pokoju — dziś raczej: traktat pokojowy. [przypis edytorski]

102. ogień bengalski — dziś: ognie bengalskie, odmiana fajerwerków. [przypis edytorski]

103. w krótkości — dziś popr.: krótko, pokrótce. [przypis edytorski]

104. toć (daw.) — przecież. [przypis edytorski]

105. funt — dawna miara rosyjska; 1 funt

Idź do strony:

Darmowe książki «Józki, Jaśki i Franki - Janusz Korczak (biblioteka komiksowo txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz