Darmowe ebooki » List » Listy wybrane - Zygmunt Krasiński (czytaj online za darmo .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Listy wybrane - Zygmunt Krasiński (czytaj online za darmo .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Zygmunt Krasiński



1 ... 130 131 132 133 134 135 136 137 138 ... 144
Idź do strony:
Twoją. Domyśliłem się, że to siostrzenica, raczej synowica Twa. Czy tak?

P. S. Mój stan zawsze jednaki. Na kulach łażę — po większej części leżę. Czy Ty w istocie już tu się nie zjawisz? Czy w istocie powędrujesz na zimę do Królestwa? Zajrzyjże tu jeszcze! Dotąd nie wiemy, co zaszło po koronacji. Tylko, że amnestia bez oddania konfiskat. Mój ojciec z łaski bożej zdrów ciągle aż dotąd. — Vado już jest na Chaussée d’Antin. Giettator dopiero za kilka tygodni spodziewany — bardzo chory, zdaje się.

357. Do Stanisława Koźmiana

Baden, [18]56, 23 oktobra

Mój drogi! Przez jesień całą czekałem na Ciebie, aleś się nie zjawił. Cóż porabiasz i co Ci na przeszkodzie stanęło? Kiedyż się odzobaczym? Dzięki Ci najserdeczniejsze składam za ostatnią książek i „Przeglądu” przesyłkę. Leży mi na sumieniu, że tyla kosztu Ci jestem powodem. Proszę Cię, zdejm ten ciężar ze mnie i powiedz mi, ilem Ci dłużny za one książki wszystkie.

Mija 3 miesiące, jak napad podagry, pomieszanej z reumatyzmem, na kolano wzniecił mi w niem zapalenie stawu i znaczne wycedzenie się płynu stawowego. Odtąd na kulach chodzę — a od 1½ miesiąca, zdaje się, nie wychodzę już, jedno z łóżka wlokę się do kanapy i nazad. Możesz sobie wyobrazić, jakie z bezruchu i bez powietrza dzieją się w organizmie moim awantury, przydawszy do tego ciągłe używanie trucizn, jak merkuriusz, akonit i colchicum. Obiecują mi, że za 4 tygodnie stanę na nogi. Zdaje się, że do Paryża na zimę się przeniosę, a na wiosnę wrócę do Kongresówki.

Co się też z biednym a kochanym Drusiem dzieje? Niech Stefana puści w obieg z Lipska, kiedy nie sposób skądinąd, ani spokoju żywym, ani czci umarłym niepodobna. Smutno — smutno. Lecz sądzę, że Lipsk, a nawet i Leszno, mogłyby zaradzić temu.

Dziwnym szykiem wszystko idzie na świecie. Dwóch największych wieszczów epoki umarło. O dzieciach jednego kraj, zda się, zupełnie zapomniał — a drugiemu dzieci pomnika dotąd wystawić nie mogą. A w pierwszym i drugim wypadku zdarzała się taka sposobność pokazania na jaw jedni i spójni! Do szaleństw skorzyśmy — do prawych i poważnych czynów nie tyle. Długów nigdy nie płacim, a gody sardanapalskie radzi wyprawiamy. Smutnem to wszystko.

Z głębi serca Cię ściska Twój wdzięczny na zawsze

Erof.

358. Do Stanisława Koźmiana

Baden, 56, 17 grudnia

Mój drogi! Erof743 by wolał, żeby zupełnie nie744 — wszystko bowiem, co go przypomina, mu zgubnem. Zapytuje się zatem przeze mnie sumienia syna, czy w istocie to było wolą ojca? Czy w istocie syn odjąć się nie może takowej wypełnieniu? Gdyby taki zachodził przypadek, gdyby to na kształt obowiązku ciężyło na duszy synowskiej, wtedy lepiej by już postawić imię i nazwisko, albo początkowe obu litery tylko. To raczej, niż co bądź innego. Gdyby można dodać, „którego znałem od kolebki i któremu zawszem błogosławił” albo, „któremu błogosławię” — coś takiego w gatunku ex privatis745. Lecz na to niezawodnie nie pozostawił ojciec rozporządzenia synowi. Zawszeż powtarzam, dla Erofa lepiej pod cielesnym (oczewiście nie pod duchowym) względem, by zupełnie opuszczonym był.

Uściskaj ode mnie jak najserdeczniej Drusia. Jakżeż to drukować on będzie w Krakowie Stefana? Jaka edycja będzie? Na ile egzemplarzy? Wszystko to mnie mocno zajmuje i obchodzi.

Znów mi gorzej — jednak na Nowy Rok będę w Paryżu, 8 Rue Duphot. Pod tym adresem tam na nowym roku pisz do mnie. Powiedz też kiedyś, czy dużo pozostało gnijących Snów, Ostatnich i Dzisiejszych rozmaitego kalibru? Czy listów także do Wymowy746 jednej z najpierwszych jeszcze się znajduje gdzie? — i gdzie? Ciekawym.

Wątpię, by kiedy Iza poszła za Działyńskiego. Odkładane takie związki nie dochodzą. O Jełowieckiego kazaniu pierwszy raz słyszę. Nie pierwszy raz mu się taka rzecz zdarza. Cóż będzie z „Przeglądem”, kiedy go Twój brat opuszcza?... Przyślij mi swój adres dokładny — czy taki: par Berlin. Szrem à Przylepki, czy jak? Dokładnie, proszę Cię, mi go wypisz! Jenerałowi Morawskiemu złóż moje uszanowanie najserdeczniejsze. Kończę, bo mi trudno pisać dla newralgij nieznośnych, podobnych do konań, w mózgu, a kończąc, ściskam Cię z głębi, z samej głębi serca.

Twój

359. Do Augusta Cieszkowskiego

26 stycz[nia] 57, Paryż

Mój Ty drogi i najdroższy! List mój do Suchy wyprawion, a pewno stamtąd odesłan Ci do Warszawy, już musiał Ci donieść, że z najgorętszem serca weselem dowiedzieliśmy się oboje o Twem postanowieniu747. Ani na chwilę nie zbrudziła tej czystej krynicy uczucia myśl jaka bądź przekorna, dąs jaki bądź lichy, zwrócon ku nieudaniu się naszych własnych pomysłów. Uznaliśmy Twoją mądrość w wyborze, a czując, żeśmy jedynie Twego szczęścia i dobra pragnęli, podziękowaliśmy Bogu za świętobliwe Jego wyroki i niezbadanych ścieżek użycie na błogosławieństwo Tobie! Ileż to ja razy, drogi mój, o to z głębi serca się modlił od pewnego czasu, a wreszcie stało się — i stało się co do kształtu tysiąckroć lepiej dla Ciebie, niż my myśleli, sądzili, wnosili. Jeślim na wiosnę mówił: „Coś opatrznego w zdarzającym się wypadku”, toć teraz, w zdarzającym się teraz, muszę uznać daleko jeszcze coś opatrzniejszego. Niechże Panu, co wszystko przepatruje i wszystkiem rządzi, co waży gwiazdy w bezmiarach, a serca w piersiach ludzkich, co prowadzi ku celowi światy wszystkie i dusze wszystkie i każden żywot ziemski, będą dzięki i dzięki, i dzięki, na teraz i na zawsze i na wieku! Przytulam Cię do serca i chciałbym mieć Cię tu, lub byś mię miał tam, bym mógł w ramiona Cię ścisnąć, a ścisnąłbym z sił wszystkich i dziękował Ci, żeś mi dał szczęścia chwilę, boś w istocie dał mi ją. Bądź przekonan, że i Elizie sprawiłeś niepowszednią radość i że w jej duchu ani postało na chwilę pamiętać o tem żeś co do kształtu nie poszedł za jej radą. Doskonaleś i wybornie uczynił — że cię kocha Helenka Twoja, wiem o tem, bo z jej listu, pisanego tu, a pełnego uwielbienia i miłości k’Tobie, dowiedziałem się nasamprzód o tym gromie radości dla mnie. Zatem wszystko dobrze i święcie się stało. Teraz, znając stosunek duszy mej do Twego położenia i postanowienia, nie wzdragaj się dalej mię w nie wtajemniczać! Tylko proszę Cię, już nie heglizuj, nie rozbieraj rzeczy na prawo i w lewo, nie szukaj sprzeczności procesu w niej, nie zastanawiaj się, o ile białe „widerspruchuje748” z czarnem, ale oddaj się jakby fali, co niesie naprzód, pędowi błogosławieństwa bożego, uznaj wszechłaskę i wszechmiłosierdzie Chrystusa Pana, wszechopiekę przenajświętszej Pani, i idź — i płyń naprzód — i nie oglądaj się — i bądź szczęśliwym i uszczęśliwij tę, która oddaje Ci przyszłość całą żywota! Jakim zaś sposobem, jak najpewniej tego dokonać zdołasz, o tem nieraz rozprawiać możemy i będziem. Lecz na to czas się znajdzie. Teraz tylko weselmy się — radujmy i dziękujmy Bogu! A proś ojca, by śród szczęścia raczył wspomnieć na mnie i wynagrodzić mi błogosławieństwem, mnie, żonie i dzieciom mym przysłanem z oddali, podjęte trudy od 3-ch lat w namawianiu Cię i wpajaniu z niesłychanym uporem, żarliwością i nawet gwałtownością w Ciebie, żeś powinien „odkamienieć” i dla siebie, i dla niego. O to błogosławieństwo proszę — w niem zapłata moja.

Dzięki Ci serdeczne za ojca mego odwiedzenie i wiadomości o jego zdrowiu. Proszę Cię, nie ustawaj w nich i, bywając u niego, pisz mi, jak wygląda. Odebrałem dziś list od niego, donoszący o Twojem postanowieniu, a zarazem i o tem, żeś mu nic a nic o niem nie wspominał. Drugą razą wynurz mu się z niem, a tem sprawisz mu pociechę. Z głębi serca ściskam Cię i polecam się sercu Twojej siostry stryjecznej — powiedz jej, że od czasów pani de la Haye jam zawsze był bratem Twoim — niech więc i ona za takowego mię przyjmie.

Twój szczęśliwy Zyg.

360. Do Adama Sołtana

Paryż, 2 marca 1857

Od kiedym tu, ciąglem chory. Co kilka dni zapadam, i muszę przez dni kilka leżeć. Wrzody i czyraki mnie okrywają. Teraz od dwóch dni kolano spuchło i nie mogę go zginać, i lękam się znów wycedzenia płynu stawowego; więc znów leżę i nie ruszam się, a gdy po pokoju się przejść muszę koniecznie, to na dwóch kulach. Co się z Tobą dzieje? Czy jedziesz do Berlina? Czyś się już z postanowieniem puścił na operacji wytrzymanie? Wiesz, że August Cieszkowski żeni się z siostrą stryjeczną, szesnastoletnią? Miro zimuje w Algerze i chwali tamtejszy klimat nad miarę. Hume, medium amerykańskie, przez Aleksandra Branickiego utrzymywane, niesłychanych dokazuje cudowności. Dzwonki same chodzą po pokojach i wabią się dźwiękiem serc swych, poruszonych niewidzialnemi siły. Chustki latają po powietrzu i zawiązują się na węzły same. Ręce pod stolikiem jakieś nieludzkie, zaświatowe, wstają i dotykają osób, przy stoliku siedzących, a niektórym widocznie się objawiają. Cesarz i cesarzowa je widziały. Pani Delfina pozawczoraj taką rękę czuła na własnej i ledwo nie zemdlała. Posiedzenie też i u mnie było, ale nic a nic się nie pokazało, tylko medium sam dostał strasznego napadu nerwowego przy końcu i konał długo na mojej kanapie.

Polecam Ci koniecznie przeczytać książkę, nowo tu wyszłą pod tytułem: Rosja, Europa, Polska po polsku. Tam są pyszne rzeczy, tylko zacznij od kartki 134-tej, a pierwszego rozdziału nie czytaj, bo nudny. Odpisz mi zaraz! Ściskam Cię z głębi serca i sercem całem, przypominam się wszystkim Twoim.

Twój usque ad finem

361. Do Bronisława Trentowskiego

Paryż, 1857, 13 marca

Mój drogi! Dzięki Ci za ciągłą pamięć o mnie. Od pożegnania się z Tobą pisałem do Ciebie z Badenu, gdym tam bawił, wróciwszy z Heidelberga. Czyś tego listu nie odebrał?

Nie bardzom zdrów; to się zrywam, to zapadam. Rana dotąd na kolanie otwarta i powiększona, na dwóch kulach się wlokę, gdy wychodzę, a nieraz musiałem po pięć i osiem dni leżeć.

Bardzo mnie zatrudnia teraz tu będące medium amerykańskie, pełne magnetycznej siły, sprawiającej zjawiska najdziwniejsze w oddali od obrębów jego organizmu i wchodzącej nawet w zetknięcie z duchami. Śledzę go i badam i pilnuję z krwią zimną i rozwagą ścisłą, nic a nic nie podając się w stronę wyobraźni. Ten człowiek od trzech tygodni Paryż napełnił rozgłosem swoich cudownych zjawisk. Bywa u dworu, cesarzowi i cesarzowej pokazywał ręce powietrzniane, dotkliwe i widzialne, spod stolika się wynurzające, a znajomemu memu, z nim noc przebywającemu, zjawiły się duchy dwóch osób ukochanych z za świata. O tem za widzeniem się całą Ci moją teorię opowiem.

Ściskam Cię z głębi serca.

Twój Badeńczyk

362. Do Stanisława Koźmiana

8-go lipca [18]57, Paryż

Mój drogi! Powiedz temu ścigającemu mnie o ten przekład niemiecki749: 1° Żem wcale się nie domyśliwał, iż trzeba odesłać — 2° że tak było pisane, iż słówka wyczytać nie mogłem — prawda, że niemieckiego pisma nie umiem czytać — 3° że na to, by nabyć o rzeczy wyobrażenia, kazałem przepisać wyraźnie i nie germańskiemi litery — 4° żem wtedy podarł oryginał — 5° lecz ową kopię posiadam pomiędzy papierami leżącemi w Niemczech — 6° zatem, skoro się do nich dostanę, wydobędę ową kopię i odeślę na Twoje ręce.

W końcu listu swego, począwszy się od upominania o rękopism, kończy, zalecając się na nauczyciela dla moich chłopców. O tem mu ani wzmiankuj. Lecz to musi być oryginał. Co do tłumaczenia, sam, rzuciwszy wzrokiem, przekonaj się, czy warte czego. Mnie się wydaje chybionem zupełnie. Lecz może na niemczyźnie się nie znam. O ile możesz, wymów mię przed nim — powiedz, żem wcale nie wiedział, że mu należy odesłać on przekład, a że zresztą takem był schorzały przez te wszystkie lata, że niczem nie mogłem się trudnić. Lecz nigdy w tej rozmowie z nim nie przystawaj na to, że ja co innego obiecuję odsyłać od rzeczy, mnie nie dotyczącej. Skoro stąd wyruszę i znajdę ową kopię, zaraz Ci ją przeszlę.

Straty moje750 ogromne. Eliza 1 000 000 fr., ja 524 000 fr. straciłem. Czy co odbiorę, nie wiem. Deficytu 16 000 000, a na zapłacenie tylko milion jeden dotąd odnalezion. Lecz, co wiem, to to, że ścigam ogniem i mieczem książąt feodalności finansowej, że im pokoju nie daję i że ich brudy muszą wypłynąć na wierzch. Tak działając, działam przeciwko czerwoności społecznej, której wybuchowi oni najwięcej pomagają niegodziwości swemi. Niech choć raz ślepa Temis zedrze z ócz zasłonę, przejrzy i potępi przykładnie tych, co ten kraj wiodą do zguby.

Nie wiem jeszcze, kiedy stąd wyjadę. Kolano prawie już dobrze — ale mózg i oczy cierpią — i duch też, bo pełno w nim kasandrowych przeczuć. Źle ze światem — na brud chory. Koniec świata daleki, ale koniec epoki może bardzo bliski. Ściskam Cię serdecznie.

Twój Erof

363. Do Adama Sołtana

16 grudnia 1857, Paryż

Oto słowa, odebrane od ojca przed kilku dniami: „Napisz do Sołtana, że o niego tu w Warszawie się z konsulem francuskim już ułożyłem; niech mi na me ręce przeszle list do konsula, pana Ségur Dupeyron, niezapieczętowany, a ja dołączę świadectwo i stąd otrzyma, co żąda751”. Zatem napisz.

Wiesz, jakie mnie twarde dole od dziesięciu miesięcy spotykały. Na wiosnę część majątku straciłem, której teraz tu dochodzę olbrzymią sprawą, wytchnienia mi nie dającą, a na jesieni w Polsce straciłem skarb droższy i lepszy, oddałem niebu, co z nieba było do

1 ... 130 131 132 133 134 135 136 137 138 ... 144
Idź do strony:

Darmowe książki «Listy wybrane - Zygmunt Krasiński (czytaj online za darmo .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz