Herman i Dorota - Johann Wolfgang von Goethe (co czytać w wakacje .txt) 📖
Krótki opis książki:
Utwór, który stał się inspiracją dla Adama Mickiewicza do napisania Pana Tadeusza. Herman i Dorota to poemat składający się z Elegii (w przekładzie Leopolda Staffa) oraz dziewięciu Pieśni.
Choć jest klasycznym dziełem opowiadającym o miłości oraz trudnościach, które stają na drodze kochanków do szczęścia, wyróżnia się formą — został napisany na wzór antycznego eposu, ale przedstawieni bohaterowie pochodzą z czasów współczesnych autorowi.
Johann Wolfgang Goethe to najsłynniejszy niemiecki pisarz przełomu XVIII i XIX wieku, reprezentował okres tzw. Sturm und Drang (Burzy i naporu). Obecnie wiązany z tradycją romantyczną, ale w rzeczywistości był przedstawicielem estetyki klasycznej, znawcą wielu dziedzin nauki i sztuki. Znany przede wszystkim jako autor Cierpień młodego Wertera, tworzył jednak zarówno prozę, jak i poezje oraz dramaty (na czele z nieśmiertelnym arcydziełem kultury europejskiej, jakim pozostaje Faust).
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Johann Wolfgang von Goethe
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Herman i Dorota - Johann Wolfgang von Goethe (co czytać w wakacje .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Johann Wolfgang von Goethe
id="annotation-6">6. wzory indyjskie — desenie kwiatowe na sprowadzanych z Indii Wschodnich lepszych gatunkach perkalu. [przypis edytorski]
7. surdut — długa, dwurzędowa marynarka męska. [przypis edytorski]
8. Rzadko taka pogoda na takie żniwo przypada — ten wers pozwala wnioskować, że akcja dzieje się w sierpniu. [przypis edytorski]
9. skwapliwie (daw.) — szybko i chętnie. [przypis edytorski]
10. landauska kolasa a. lando — powóz konny ze składanym dachem; nazwa miała powstać stąd, że tego rodzaju powozu użył po raz pierwszy cesarz Józef I w czasie oblężenia miasta Landau w Palatynacie (1702). [przypis edytorski]
11. zakon (daw.) — prawo. [przypis edytorski]
12. kara (z niem. Karren) — dwukołowy wózek. [przypis edytorski]
13. rzeszoto — rodzaj sita z dużymi otworami. [przypis edytorski]
14. dzięciorek — przenośne ogrodzenie przestrzeń dla ptactwa domowego. [przypis edytorski]
15. rupiećmi — dziś popr. forma N.lm: rupieciami. [przypis edytorski]
16. co żywo (daw.) — jak najszybciej. [przypis edytorski]
17. skwarny — upalny. [przypis edytorski]
18. frasunek (daw.) — smutek, zmartwienie. [przypis edytorski]
19. przeto (daw.) — więc. [przypis edytorski]
20. ten brzeg za wał nam posłuży od wroga — w 1797 r. w wyniku traktatów pokojowych w Rastatt uznano Ren za granicę francusko-niemiecką. [przypis edytorski]
21. Te Deum laudamus (łac.) — Ciebie, Boże, wysławiamy; początek hymnu kościelnego przypisywanego św. Ambrożemu. [przypis edytorski]
22. czynny (daw.) — aktywny. [przypis edytorski]
23. Terpsichore (mit. gr.) — muza tańca. [przypis edytorski]
24. wzięcie (daw.) — sposób zachowania. [przypis edytorski]
25. ruchawy — dziś popr.: ruchliwy. [przypis edytorski]
26. kłus — bieg czworonożnego zwierzęcia, w trakcie którego jednocześnie podnosi ono nogi znajdujące się na przekątnej. [przypis edytorski]
27. zwierzęty — dziś popr. forma N.lm: zwierzętami. [przypis edytorski]
28. znaglać — dziś: przynaglać. [przypis edytorski]
29. skwapliwie (daw.) — szybko i chętnie. [przypis edytorski]
30. widomie (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]
31. lat temu dwadzieścia — takie określenie daty ślubu rodziców powoduje pewną sprzeczność, ponieważ Herman ma więcej niż 20 lat. [przypis edytorski]
32. chudoba (daw.) — dobytek. [przypis edytorski]
33. głownia — tlący się kawałek drewna. [przypis edytorski]
34. Elżbieta — aluzja autobiograficzna: tak brzmiało imię matki Goethego. [przypis edytorski]
35. pusty (daw.) — beztroski i pozbawiony znaczenia. [przypis edytorski]
36. stronić (daw.) — unikać. [przypis edytorski]
37. przyganiać (daw.) — krytykować. [przypis edytorski]
38. surdut — długa, dwurzędowa marynarka męska. [przypis edytorski]
39. trefiony (daw.) — ułożony w loki, ufryzowany. [przypis edytorski]
40. bławat — kosztowna tkanina jedwabna, zazwyczaj błękitna. [przypis edytorski]
41. klawikord (muz.) — instrument będący prototypem fortepianu. [przypis edytorski]
42. światowy (daw.) — świecki a. dworski. [przypis edytorski]
43. Tamino i Pamina — postaci z opery Mozarta Czarodziejski Flet (1791). [przypis edytorski]
44. ambicji — ze względu na rytm czytamy czterosylabowo (am-bi-cy-ji). [przypis edytorski]
45. perora — napuszona mowa z pouczeniem. [przypis edytorski]
46. Talia (mit. gr.) — muza komedii. [przypis edytorski]
47. krewko (daw.) — porywczo. [przypis edytorski]
48. pono (daw.) — podobno, tu: zapewne. [przypis edytorski]
49. łajać (daw.) — ostro krytykować. [przypis edytorski]
50. rządny (daw.) — umiejący gospodarować. [przypis edytorski]
51. prym — pierwszeństwo. [przypis edytorski]
52. pozłocić świętego Michała — walczący ze smokiem archanioł Michał często występował na szyldach niemieckich aptek. [przypis edytorski]
53. Euterpe (mit. gr.) — muza poezji lirycznej. [przypis edytorski]
54. jabłoń — popr.: jabłoni (błąd ze wzgl. na rytm). [przypis edytorski]
55. zabiegły — tu: zapobiegliwy. [przypis edytorski]
56. kędy (daw.) — gdzie. [przypis edytorski]
57. cios — blok kamienny. [przypis edytorski]
58. wety (daw.) — desery. [przypis edytorski]
59. moszcz — niesfermentowany sok z winogron. [przypis edytorski]
60. rad (daw.) — zadowolony. [przypis edytorski]
61. darń — górna warstwa gleby wraz z trawą i korzeniami. [przypis edytorski]
62. lubo (daw.) — chociaż. [przypis edytorski]
63. Dla tych tłumów, co na nas gniotącą spadają nawałą — mowa o wojskach Napoleona, który wiosną 1796 rozpoczął marsz przez Alpy do Włoch, a następnie do Styrii. [przypis edytorski]
64. manowiec — bezdroże. [przypis edytorski]
65. folgować — (o uczuciach, pragnieniach itp.) przestać hamować. [przypis edytorski]
66. plagi (daw.) — uderzenia, zwł. batem. [przypis edytorski]
67. gumno — budynek do składowania niewymłóconego zboża. [przypis edytorski]
68. Polyhymnia (mit. gr.) — muza śpiewu chóralnego. [przypis edytorski]
69. obywatel świata — mowa o wprowadzonym w tej pieśni sędzi. [przypis edytorski]
70. pospołu (daw.) — razem. [przypis edytorski]
71. skrzętnie (daw.) — zapobiegliwie. [przypis edytorski]
72. kłopot, co dni ziemianina zatruwa — ustawiczna troska o pogodę. [przypis edytorski]
73. postronny — tu: uboczny, nienależący do tematu. [przypis edytorski]
74. zmiennik — osoba zmienna w uczuciach. [przypis edytorski]
75. rówiennica — dziś popr.: rówieśnica. [przypis edytorski]
76. gniadosz — koń o maści jasnobrązowej z odcieniem czerwonobrunatnym, z czarną grzywą i czarnym ogonem. [przypis edytorski]
77. surowiec (daw.) — niegarbowana skóra. [przypis edytorski]
78. orczyk — drążek do zaczepiania pasów uprzęży. [przypis edytorski]
79. parów — dolina o stromych, porośniętych roślinnością zboczach. [przypis edytorski]
80. zdrój (poet.) — źródło. [przypis edytorski]
81. czyli — czy z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]
82. zrównać — dziś popr.: dorównać. [przypis edytorski]
83. kibić (daw.) — talia. [przypis edytorski]
84. kędy (daw.) — gdzie. [przypis edytorski]
85. gumno — budynek do składowania niewymłóconego zboża. [przypis edytorski]
86. pochopny — tu: prędki, skłonny. [przypis edytorski]
87. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
88. Jozue (bibl.) — pomocnik Mojżesza, dowódca wojsk Izraelitów, zdobywca Jerycha. [przypis edytorski]
89. Klio (mit. gr.) — muza historii. [przypis edytorski]
90. ludzie radzą o sobie, O swobodzie powszechnej, o prawach i bratniej równości — mowa o uchwaleniu na wniosek La Fayette’a Deklaracji praw człowieka i obywatela w sierpniu 1789 r. [przypis edytorski]
91. ku wielkiej świata stolicy — tj. ku Paryżowi. [przypis edytorski]
92. rozpoczęła się wojna — w lecie 1792. [przypis edytorski]
93. drzewa wolności — długie laski z jakobińskimi czapkami, symbolizujące suwerenność narodu. [przypis edytorski]
94. rękojmia (daw.) — gwarancja. [przypis edytorski]
95. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
96. zaczęto mordować się wzajem — aluzja do politycznego procesu i skazania na śmierć Dantona. [przypis edytorski]
97. chuć — pożądanie. [przypis edytorski]
98. w naszych się mężach ocknęło zemsty pragnienie — Francuzów wyparto za Ren w maju 1794. [przypis edytorski]
99. pardon (daw.) — oszczędzenie przeciwnika w walce. [przypis edytorski]
100. dziewczęty — dziś popr. forma N.lm: dziewczętami. [przypis edytorski]
101. kartun — gatunek perkalu; tu mowa o szlafroku ojca. [przypis edytorski]
102. kartun — gatunek perkalu. [przypis edytorski]
103. czerwieniec (daw.) — czerwony złoty, złota moneta obiegowa. [przypis edytorski]
104. chudoba (daw.) — dobytek. [przypis edytorski]
105. knaster — ceniony gatunek tytoniu. [przypis edytorski]
106. niewczesny (daw.) — uczyniony w niewłaściwym momencie. [przypis edytorski]
107. odkosz a. kosz (daw.) — odmowa w zalotach. [przypis edytorski]
108. harbuz (daw.) — odmowa w zalotach. [przypis edytorski]
109. kibić (daw.) — talia. [przypis edytorski]
110. bawić (daw.) — przebywać. [przypis edytorski]
111. wolant (daw.) — czterokołowy odkryty powóz konny na resorach. [przypis edytorski]
112. Erato (mit. gr.) — muza poezji lirycznej. [przypis edytorski]
113. szafarz — tu: osoba rozdająca jakieś dobra. [przypis edytorski]
114. jak córka rodzona — w oryginale mowa tu o zmarłej siostrze Hermana. [przypis edytorski]
115. mienić (daw.) — nazywać. [przypis edytorski]
116. czeladka — zdrobnienie od „czeladź”, tj. służba. [przypis edytorski]
117. przedzierzgnąć (daw.) — przemienić. [przypis edytorski]
118. jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]
119. Melpomena (mit. gr.) — muza tragedii. [przypis edytorski]
120. smug — dziś w r. ż.: smuga. [przypis edytorski]
121. pozór (daw.) — zewnętrzna świetność. [przypis edytorski]
122. snadnie (daw.) — łatwo. [przypis edytorski]
123. na pełni — dziś popr.: w pełni. [przypis edytorski]
124. Urania (mit. gr.) — muza astronomii. [przypis edytorski]
125. dogryzki — docinki. [przypis edytorski]
126. snadź (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]
127. na siebie tylko pamiętna — myśląc tylko o sobie. [przypis edytorski]
128. frasunek (daw.) — zmartwienie. [przypis edytorski]
Wesprzyj Wolne Lektury!
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Nowoczesna Polska zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych.
Darmowe książki «Herman i Dorota - Johann Wolfgang von Goethe (co czytać w wakacje .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Podobne książki:
Dodaj komentarz
Uwagi (0)