Komedia omyłek - William Shakespeare (Szekspir) (co można czytać .txt) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Komedia omyłek — wczesne dzieło Williama Shakespeare'a, nawiązujące do dzieł rzymskiego komediopisarza Plauta. Fabuła tej farsy oparta jest na motywie rozdzielonych bliźniaków, a właściwie ich dwóch par.

Mamy więc dwóch identycznych kupców i dwóch ich służących, którzy nie wiedząc o sobie znaleźli się w tym samym mieście. Co chwilę jeden jest mylony z drugim, co prowadzi do piętrzących się nieporozumień, w wyniku których jeden z kupców zostaje uwięziony, a drugi uznany za wariata. Ich problemy, spowodowane przez niefortunne zbiegi okoliczności, zostaną rozwiązane również za sprawą przypadku.

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Czytasz książkę online - «Komedia omyłek - William Shakespeare (Szekspir) (co można czytać .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)

Idź do strony:

dość często? ADRIANA

Nie, matko, wyrzuty

Były jedyną rozmów naszych treścią.

W łóżku wyrzuty sen mu odbierały,

Przy stole jeść mu nie dały wyrzuty;

Sam na sam o tym jedynie mówiłam,

A między ludźmi przymówek nie brakło,

Że złym był dla mnie i występnym mężem.

KSIENI

I to mu właśnie odebrało rozum.

Zjadliwe krzyki zazdrosnej kobiety

Gorszą trucizną niż psów wściekłych zęby.

Co w tym dziwnego, że długa bezsenność

Na koniec rozum w głowie mu zmąciła?

Zaprawą potraw były twe łajania;

Niestrawność rodzi uczta niespokojna,

Gorączka idzie w parze z niestrawnością,

A paroksyzmem gorączki jest wściekłość.

Krzykami wszelką trułaś mu rozrywkę;

Cóż w tym dziwnego, że przez brak rozrywki

Duszę osiadła czarna melancholia,

Rodzona siostra ponurej rozpaczy,

A za jej śladem bladych chorób banda,

Wiecznych ludzkiego życia nieprzyjaciół?

Niepokojeni w śnie, uczcie, zabawie,

Szaleją ludzie, szaleją zwierzęta;

Twoja więc zazdrość i twoje gderanie

Zrodziły jego zmysłów pomieszanie.

LUCJANA

Jego wściekłości szalone wybuchy

Tylko łagodnym odpierała słowem.

Czemu w milczeniu wyrzuty jej znosisz?

ADRIANA

Zbudziła we mnie robaka zgryzoty.

O dobrzy ludzie, oddajcie mi męża!

KSIENI

Nikt nie ma prawa progów mych przestąpić.

ADRIANA

Każ go więc twoim sługom przyprowadzić.

KSIENI

Nie, w świętych murach tych schronienia szukał,

Te święte mury opieką mu będą,

Aż mu starania moje rozum wrócą

Lub uznam marność wszystkich mych zachodów.

ADRIANA

Pomnij, że dobrej żony powinnością

Czuwać przy łożu cierpiącego męża.

Nie chcę zastępców w świętej powinności;

Pozwól więc, niech go do domu zabiorę.

KSIENI

Próżne błagania; bram tych nie opuści,

Aż doświadczonych środków mych użyję —

Zbawiennych lekarstw, syropów i modlitw —

Aby go znowu na człowieka zmienić.

Do tego moja wiąże mnie przysięga,

Wiążą ustawy mojego zakonu.

Odejdź więc z Bogiem, a zostaw go ze mną.

ADRIANA

Nie, nie, od twoich nie odstąpię progów,

Boć się to z twoją nie zgadza świętością

Chcieć gwałtem żonę i męża rozdzielić.

KSIENI

Odejdź w pokoju; twój mąż tu zostanie.

Wychodzi LUCJANA

Zanieś do księcia skargę na te gwałty.

ADRIANA

Tak jest, pobiegnę do nóg mu się rzucić,

Nie wstanę, póki łzy moje i prośby

Nie otrzymają, aby sam tu przybył,

I męża mego z rąk tej ksieni wydarł.

DRUGI KUPIEC

Kompas, jak myślę, już wskazuje piątą

Właśnie godzinę, o której sam książę,

Aby się udać na dolinę smutku,

Musi przechodzić koło bram opactwa,

Bo groźne miejsce krwawych egzekucji

Leży za rowem klasztornego muru.

ANGELO

Co go prowadzi w to siedlisko płaczu?

DRUGI KUPIEC

Sam chce być świadkiem publicznego ścięcia

Biednego kupca syrakuzańskiego,

Do tej przystani wpędzonego burzą,

A skazanego na śmierć naszym prawem.

ANGELO

Już idą. My też będziemy świadkami.

LUCJANA

Klęknij, nim książę wyminie opactwo.

Wchodzą Książę z orszakiem, Egeon z odkrytą głową, kat, straż KSIĄŻĘ

Raz jeszcze jeden ogłoś uroczyście,

Że go od wszelkiej uwalniamy kary,

Byle kto sumę za niego zapłacił.

ADRIANA

Sprawiedliwości, książę, przeciw ksieni!

KSIĄŻĘ

Jest to cnotliwa, dostojna matrona,

Niezdolna żadnej krzywdy ci wyrządzić.

ADRIANA

Książę i panie, mąż mój, Antyfolus,

Któremu siebie i mienie me całe

Oddałam, twoim powolna rozkazom,

W tym dniu nieszczęścia rozum nagle stracił,

Jak opętany wypadł na ulicę,

A z nim niewolnik, tak jak on szalony,

Napadał domy spokojnych mieszkańców,

Zabierał perły, pierścienie, klejnoty

I wszystko, co mu podobać się mogło,

Aż mi się przecie udało go związać,

Do mego domu pod strażą wyprawić.

Ale gdym poszła zaspokoić ludzi,

Których pokrzywdził w dzikim paroksyzmie,

Nie wiem, jak umknął z rąk swoich strażników

I w towarzystwie szalonego sługi

Wpadł na nas z mieczem, ścigał bez litości,

Aż przerażony tłumem dobrych ludzi,

Chętnych nam pomóc, związać go na nowo,

Schronił się nagle w te klasztorne mury.

Na rozkaz ksieni zamknięto nam bramy

I ani sama oddać mi go nie chce,

Ni chce mnie wpuścić, abym go zabrała.

Rozkaż jej, książę, niech mi wróci męża,

Bym mu potrzebne mogła dać staranie.

KSIĄŻĘ

Mąż twój w mych wojnach uczciwie mi służył,

Gdyś go zrobiła panem twego łoża,

Jam ci zaręczył mym książęcym słowem,

Że nigdy z łaski mej go nie wypuszczę.

Niech więc kto w bramę klasztoru zapuka,

Przywoła ksienię, bo, nim się oddalę,

Chcę osobiście sprawę tę załatwić.

Wbiega Sługa SŁUGA

O pani, pani, uciekaj co prędzej!

Pan mój z swym sługą poszarpali więzy,

Wszystkie kolejno dziewki wychłostali,

W własne postronki związali doktora,

Pod jego brodę ogień podłożyli,

A ile razy buchnęła płomieniem,

Lali na niego cebry mętnej wody;

Tymczasem pan nasz cierpliwość mu radzi,

I jeśli spiesznie pomoc nie przybędzie,

We dwóch gotowi zabić czarownika.

ADRIANA

Twój pan z swym sługą skrył się w tym klasztorze,

A twoja powieść wierutnym jest kłamstwem.

SŁUGA

Na moje życie, czystą prawdę mówię;

Przed chwilą świadkiem sam wszystkiego byłem,

Pyta, gdzie jesteś, i, wściekły, przysięga,

Że ogniem piękną twarz twoją oszpeci.

Słychać krzyki za sceną

Ha, już go słyszę, o pani, uciekaj!

KSIĄŻĘ

Nie, nie, stań przy mnie; niczego się nie bój.

Za broń, żołnierze!

ADRIANA

To mąż mój! O Boże!

Rodząc się przyniósł dar niewidzialności,

Bo do klasztoru pod moim wbiegł okiem,

A tam jest teraz. Cuda niepojęte!

Wbiegają Antyfolus i Dromio z Efezu ANTYFOLUS Z EFEZU

Wymierz mi, książę, wymierz sprawiedliwość,

Na moją długą racz pamiętać służbę,

Na ciężkie rany, którem w boju odniósł,

Piersią mą twoje ciało zasłaniając;

Za krew wylaną z tobą i za ciebie

Wymierz mi teraz, wymierz sprawiedliwość!

EGEON

Lub to jest syn mój i jego niewolnik,

Lub śmierci bojaźń odjęła mi rozum.

ANTYFOLUS Z EFEZU

Bądź sędzią moim przeciw tej kobiecie,

Którą z twej ręki dostałem za żonę,

A która honor mój dziś pokrzywdziła

Prawie nad ludzką możność i nad wiarę,

Bo wyobraźnię krzywda ta przechodzi,

Którą bezwstydnie mi dziś wyrządziła.

KSIĄŻĘ

Opowiedz skargę, licz na sprawiedliwość.

ANTYFOLUS Z EFEZU

Dziś mi własnego domu drzwi zamknęła,

Z rozpustnikami ucztując bezwstydnie.

KSIĄŻĘ

Ciężki występek! Kobieto, wyznajesz?

ADRIANA

Nie, dobry książę, ze mną i mą siostrą

Dziś obiadował, a jeżeli kłamię,

Niech dla mej duszy Bóg nie ma litości!

LUCJANA

Niech w nocy nie śpię, niech nie widzę we dnie

Jeśli jej słowa czystą nie są prawdą.

ANGELO

Obie niewiasty krzywoprzysięgają,

Obłąkanego skargę ja poświadczam.

ANTYFOLUS Z EFEZU

Co mówię, książę, to mówię z rozwagą;

Ni zbytek wina myśli mi odurzył,

Ni gniew pomącił, chociaż ich bezczelność

Mogłaby mędrszym niż ja odjąć rozum.

Drzwi mi zamknięto w godzinę obiadu,

Złotnik ten, gdyby nie był z nią w przymierzu,

Mógłby to stwierdzić, bo był razem ze mną.

Gdy nas opuścił, poszedł po łańcuszek,

Który miał z sobą przynieść „Pod Jeżowca”,

Gdziem z Baltazarem wspólnie obiadował;

Lecz nie dotrzymał słowa. Po obiedzie,

Idąc ulicą, spotkałem go trafem,

Jak w towarzystwie szedł tego szlachcica.

Tam złotnik stwierdził fałszywą przysięgą,

Żem dziś od niego łańcuszek odebrał,

Choć, Bóg mi świadkiem, nigdym go nie widział;

Za dług zmyślony uwięzić mnie kazał;

Byłem posłuszny, ale zaraz sługę

Po rulon złota wysłałem do domu;

Gdy go nie przyniósł, prosiłem sierżanta,

By ze mną poszedł do mego mieszkania.

W drodze spotkałem żonę mą i siostrę

W krzykliwym tłumie ulicznej gawiedzi,

Z nią doktor Szczypak, łotr z wywiędłą twarzą,

Prawdziwy szkielet, kuglarz obszarpany,

Zgłodniały prorok, czysty trup chodzący.

Łotr się ten podjął roli czarownika,

Patrzał mi w oczy i pulsy mi macał,

I śmiał bezczelnie żonie mej powiedzieć,

Że niewątpliwie diabeł mnie opętał.

Więc zaraz gawiedź rzuciła się na mnie

I związanego niosła jak barana,

W wilgotnym lochu z sługą mnie zamknęła.

W końcu zębami więzy me rozgryzłem,

I wolny, książę, do nóg twych się rzucam,

A sprawiedliwej domagam się kary

Za ciężkie krzywdy i gwałt niesłychany.

ANGELO

O tyle mogę zaświadczyć, że w domu

Nie obiadował, że mu drzwi zamknięto.

KSIĄŻĘ

A czy łańcuszek z twoich rąk odebrał?

ANGELO

Odebrał, książę. Nim wpadł do klasztoru,

Wszyscy na jego widzieli go szyi.

DRUGI KUPIEC

I ja przysięgam, żem na własne uszy

Słyszał, jak sam się do tego przyznałeś,

Czego się wprzódy wyparłeś na rynku.

Słowo za słowo, dobyliśmy szabel;

Po pierwszym starciu wbiegłeś do klasztoru.

Skąd, jak przypuszczam, cudem się wyrwałeś.

ANTYFOLUS Z EFEZU

W tych murach moja nie stanęła noga,

Nigdy się z tobą na szable nie ściąłem

I nie widziałem łańcuszka, jak żyję.

A skargi wasze to kłamstwo i potwarz.

KSIĄŻĘ

Jak dziwny proces i jak zawikłany!

Wszyscyście, widzę, z kubka Cyrce pili.

Byłby tam jeszcze, gdyby się tam schronił,

A z krwią tak zimną nie mówiłby do mnie,

Gdyby był wariat.

do Adriany

Ty mówisz, że z tobą

Dziś obiadował, złotnik temu przeczy.

do Dromia

A ty, co mówisz?

DROMIO Z EFEZU

Pan mój obiadował

Z tą jejmościanką w domu „Pod Jeżowcem”.

KURTYZANA

To prawda, książę, pierścień mi ten zabrał.

ANTYFOLUS Z EFEZU

Nie przeczę; pierścień ten z palca jej zdjąłem.

KSIĄŻĘ

Czy go widziałaś, jak wbiegł do opactwa?

KURTYZANA

Widziałam, książę, tak jak ciebie widzę.

KSIĄŻĘ

Rzecz niepojęta! Przywołajcie ksienię.

Wszyscy wariaci lub zaczarowani.

Wychodzi Sługa EGEON

Pozwól mi, książę, kilka słów powiedzieć,

Może na szczęście widzę przyjaciela,

Który od śmierci głowę mą wykupi.

KSIĄŻĘ

Mów, co chcesz, śmiało, syrakuzańczyku.

EGEON

Czy imię twoje nie jest Antyfolus?

A niewolnika, sługi twego, Dromio?

DROMIO Z EFEZU

Godzina temu byłem niewolnikiem,

Lecz Bóg mu zapłać! Rozgryzł moje pęta

I jestem teraz Dromio wyzwolony.

EGEON

Czyli mnie sobie nie przypominacie?

DROMIO Z EFEZU

Wyznaję, panie, że patrząc na ciebie,

Przypominamy sobie samych siebie:

Bo jak ty teraz byliśmy związani.

Czy i ty jesteś Szczypaka pacjentem?

EGEON

Czemuż tak na mnie wytrzeszczasz źrenice?

Wszak znasz mnie dobrze.

ANTYFOLUS Z EFEZU

Nigdym cię nie widział. EGEON

O, ciężko, ciężko, zmieniły mnie smutki!

Okrutna czasu ręka na mej twarzy

Wszystkie przeszłości zamazała rysy!

Czyli choć głosu mego nie poznajesz?

ANTYFOLUS Z EFEZU

Nie.

EGEON

Ni ty, Dromio? DROMIO Z EFEZU

Ani ja, na honor. EGEON

To być nie może.

DROMIO Z EFEZU

To być nie może, panie? A ja jestem pewny, że to jest, a skoro kto przeczy, ty, jako związany, jesteś obowiązany mu wierzyć.

EGEON

Mój głos mu obcy! O czasie okrutny,

Czyliż w niedługim siedmiu lat przeciągu

Tak dźwięki mego stłumiłeś języka,

Że syn mój własny nie może rozpoznać

Cichego tonu mej ciężkiej boleści?

Choć zima wszystkie soki ścinająca

Idź do strony:

Darmowe książki «Komedia omyłek - William Shakespeare (Szekspir) (co można czytać .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz