Komedia omyłek - William Shakespeare (Szekspir) (co można czytać .txt) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Komedia omyłek — wczesne dzieło Williama Shakespeare'a, nawiązujące do dzieł rzymskiego komediopisarza Plauta. Fabuła tej farsy oparta jest na motywie rozdzielonych bliźniaków, a właściwie ich dwóch par.

Mamy więc dwóch identycznych kupców i dwóch ich służących, którzy nie wiedząc o sobie znaleźli się w tym samym mieście. Co chwilę jeden jest mylony z drugim, co prowadzi do piętrzących się nieporozumień, w wyniku których jeden z kupców zostaje uwięziony, a drugi uznany za wariata. Ich problemy, spowodowane przez niefortunne zbiegi okoliczności, zostaną rozwiązane również za sprawą przypadku.

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Czytasz książkę online - «Komedia omyłek - William Shakespeare (Szekspir) (co można czytać .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)

Idź do strony:

odtąd na wypłatę,

I dziś bym nawet jeszcze nie nalegał,

Gdybym nie musiał zbierać gotowizny

Na podróż, którą do Persji zamierzam.

Racz się uiścić lub będę zmuszony

Oddać cię w ręce pana komisarza.

ANGELO

Właśnie że sumę, którąm ci jest dłużny,

Mam dziś odebrać od Antyfolusa.

Przed chwilą złoty dałem mu łańcuszek,

O piątej ma mi wypłacić należność;

Chodź, proszę, ze mną do jego mieszkania,

A tam z wdzięcznością wręczę ci pieniądze.

Z domu Kurtyzany wychodzą Antyfolus z Efezu i Dromio z Efezu KOMISARZ

On sam nadchodzi, skończcie tu interes.

ANTYFOLUS Z EFEZU

Ja do złotnika idę, ty tymczasem

Śpiesz kupić batóg, którym poczęstuję

Moją małżonkę i jej sprzymierzeńców,

Że śmieli drzwi me zamknąć mi przed nosem.

Lecz otóż złotnik; ty idź, gdzie mówiłem,

I wracaj spiesznie z batogiem do domu.

DROMIO Z EFEZU

Nim batóg kupię, wprzódy sobie kupię

Jaki tysiączek talarów intraty.

Wychodzi ANTYFOLUS Z EFEZU

Pięknie wychodzi, kto na ciebie liczy.

Przyrzekłeś łańcuch i twoją wizytę:

Złotnik i łańcuch znikli jak kamfora.

Pewno myślałeś, że przyjaźń by nasza

Zbyt długo trwała łańcuchem związana,

Dlatego w sklepie wolałeś pozostać.

ANGELO

Wolne są żarty. Lecz chciej notę przejrzeć;

Znajdziesz tam wagę złota do karatu,

Próbę metalu i koszta roboty;

Wszystko wynosi trzy dukaty więcej

Niż dług mój temu należny kupcowi.

Jeżeli łaska, zapłać mu natychmiast,

Bo czas mu drogi, okręt już pod żaglem.

ANTYFOLUS Z EFEZU

Nie mam przy sobie tyle gotowizny,

A że mam ważny załatwić interes,

Do mego z nim się pofatyguj domu,

Zabierz łańcuszek, oddaj go mej żonie

I powiedz, żeby należność spłaciła,

Może z powrotem zastanę was jeszcze.

ANGELO

A więc sam pragniesz swój prezent jej wręczyć?

ANTYFOLUS Z EFEZU

Nie, ty go ponieś, bo mogę się spóźnić.

ANGELO

Chętnie, daj tylko; czy masz go przy sobie?

ANTYFOLUS Z EFEZU

Jeśli ty nie masz, ja go także nie mam;

Możesz do domu bez pieniędzy wrócić.

ANGELO

Proszę, skończ żarty, powierz mi łańcuszek,

Bo wiatr i przypływ wołają na kupca,

A moja wina, że jeszcze na lądzie.

ANTYFOLUS Z EFEZU

Widzę, że chcesz się tym żartem wywinąć

Z niedotrzymania danego nam słowa;

I żebym pierwszy nie zaczął wymówek,

Jak swarna żona pierwszyś kłótnię zaczął.

DRUGI KUPIEC

Czas nagli! Proszę, zakończmy interes.

ANGELO

Słyszysz, co mówi? Powtarzam, łańcuszek.

ANTYFOLUS Z EFEZU

Daj go mej żonie, dostaniesz pieniądze.

ANGELO

Wiesz, że przed chwilą sam ci go wręczyłem;

Więc lub łańcuszek, lub daj mi znak inny.

ANTYFOLUS Z EFEZU

Żarty posuwasz trochę za daleko.

Gdzie jest łańcuszek? Pokaż mi go, proszę.

DRUGI KUPIEC

Czas mój zbyt drogi, abym czekał dłużej;

Daj mi natychmiast stanowczą odpowiedź,

Albo go oddam w ręce komisarza.

ANTYFOLUS Z EFEZU

Daj mi odpowiedź! Cóż ci mam powiedzieć?

ANGELO

Czy chcesz zapłacić to, co mi winieneś?

ANTYFOLUS Z EFEZU

Nic nie winienem, bo nie mam towaru.

ANGELO

Dałem ci towar pół godziny temu.

ANTYFOLUS Z EFEZU

Nic mi nie dałeś, a krzywdzisz mnie srogo.

ANGELO

Nie ja, lecz ty mnie wyrządzasz tu krzywdę

I szkodzisz memu w mieście kredytowi.

DRUGI KUPIEC

do Komisarza

Więc go aresztuj na moje żądanie.

KOMISARZ

W imieniu księcia, więźniem moim jesteś.

ANGELO

To plamę rzuca na me dobre imię,

Więc lub bez zwłoki dług ten wypłać za mnie

Lub cię natychmiast każę aresztować.

ANTYFOLUS Z EFEZU

Zapłacić sumę, której nie winienem?

Więc mnie aresztuj, jeśli śmiesz, wariacie.

ANGELO

Oto są koszta; pod straż weź go swoją.

W podobnym razie na taką bezczelność

Dla mego brata nie miałbym litości.

ANTYFOLUS Z EFEZU

Jestem posłuszny, póki nie dam kaucji,

Lecz na zapłatę twojego żarciku

Nie znajdziesz dosyć złota w twoim sklepie.

ANGELO

A ja ci jeszcze na twój wstyd dowiodę,

Że są w Efezie sądy i sędziowie.

Wchodzi Dromio z Syrakuzy DROMIO Z SYRAKUZY

Jest, panie, w porcie okręt z Epidamnum,

Co tylko czeka swego kapitana,

A zaraz potem kotwicę podnosi.

Nasze bagaże są już na pokładzie;

Kupiłem balsam, wódkę i oliwę;

Żagle napięte, wiatr dmucha od lądu.

I tylko braknie nas i kapitana.

ANTYFOLUS Z EFEZU

Głupi baranie i pałko szalona,

Jaki mnie okręt z Epidamnum czeka?

DROMIO Z SYRAKUZY

Okręt, którego szukać mi kazałeś.

ANTYFOLUS Z EFEZU

Jam ci, pijaku, batóg kazał kupić

I powiedziałem na co i dlaczego.

DROMIO Z SYRAKUZY

Bodajem pierwszy batogiem tym dostał,

Jeśliś nie kazał mi okrętu szukać.

ANTYFOLUS Z EFEZU

W stosownej chwili nauczę cię, błaźnie,

Jak się rozkazów pana swego słucha.

Teraz do domu leć i Adrianie

Oddaj ten kluczyk, powiedz jej, że w biurku

Okrytym moim tureckim dywanem

Jest rulon złota, niechaj ci go wręczy.

Aresztowany byłem na ulicy,

Sumę tę złożyć muszę na rękojmię.

Ruszaj, a spiesz się! Teraz, komisarzu,

Więźniem twym jestem do jego powrotu.

Wychodzą Kupiec, Angelo, Komisarz i Antyfolus z Efezu DROMIO Z SYRAKUZY

Do Adriany! Tam, gdziem obiadował!

Gdzie mnie Kamila mężem mianowała!

Lecz na jej stanik ręce me za krótkie.

Spieszę jednakże, bo taka sług dola,

Że prawem dla nich każda pańska wola.

Wychodzi SCENA DRUGA

Pokój w domu Antyfolusa z Efezu

Wchodzą Adriana, Lucjana ADRIANA

I on tak kusić śmiał cię, Lucjano!

Czy nie mówiła ci jego źrenica,

Że miłość była miłością udaną?

Czy był posępny? Czy blade miał lica?

Czy jakim znakiem oko nie zdradzało,

Co się w głębinach serca jego działo?

LUCJANA

Mówił, że nie masz żadnego doń prawa.

ADRIANA

Bo on ze wszystkich praw się naigrawa.

LUCJANA

Przysiągł, że wszystko obce mu w tym mieście.

ADRIANA

Krzywoprzysięzca! Raz nie skłamał wreszcie.

LUCJANA

Długie prawiłam za tobą kazanie.

ADRIANA

A on co na to?

LUCJANA

Że o przywiązanie,

Które w nim chciałam obudzić dla ciebie,

On błaga u mnie dla samego siebie.

ADRIANA

Jakże cię kusił na moją niesławę?

LUCJANA

Słowem uczciwszą zdolnym wygrać sprawę,

Podziwiał dowcip, blask mojej urody.

ADRIANA

Czy mu w nadziejach nie dałaś nagrody?

LUCJANA

O siostro, przywdziej cierpliwości zbroję.

ADRIANA

Nie może serce, niech język ma swoje.

To starzec zwiędły, łys, zyz, kuternoga,

Upośledzony od ludzi i Boga,

Gbur, zły, uparty, a zakuta głowa,

Szpetniejszą duszę w szpetnym ciele chowa.

LUCJANA

Toś nie zazdrościć, lecz cieszyć się winna,

Że lichy towar zabrała ci inna.

ADRIANA

Nie wierzy serce, co mój język prawi,

Choć w innych pragnę wiarę tę obudzić;

Czajka kihicze, aby strzelca złudzić;

Choć klnie go język, serce błogosławi.

Wchodzi Dromio z Syrakuzy DROMIO Z SYRAKUZY

Śpiesz się! To kluczyk, biurko i dukaty!

LUCJANA

Coś tak zdyszany?

DROMIO Z SYRAKUZY

Lecę jak z armaty. ADRIANA

Gdzie pan? Czy wraca?

DROMIO Z SYRAKUZY

Pan mój teraz, pani,

Smaży się w piekle, w Tartaru otchłani,

Diabeł go strzeże wśród wiecznych płomieni,

Którego serce ukute z kamieni,

Diabeł okrutny, zażarty, surowy,

Wilk — gorzej — hultaj w skórze bawołowej,

Zdrajca, co milczkiem na biednego człeka

Na skrętach ulic i zaułkach czeka,

Ogar, co nigdy tropu nie zaciera,

Przed sądem duszę do piekła zabiera.

ADRIANA

Tłumacz się jaśniej; co to jest za sprawa?

DROMIO Z SYRAKUZY

Nie wiem, co za sprawa, ale wiem, że dla tej sprawy siedzi w kozie.

ADRIANA

Co? Siedzi w kozie? A na czyją skargę?

DROMIO Z SYRAKUZY

Ja nie wiem, jaka procesu natura,

Lecz wiem, że strzeże go bawola skóra.

Czy mu nie poślesz na wykup dukatów?

ADRIANA

Przynieś je, siostro.

Wychodzi Lucjana

Ani pojąć mogę,

Co dług ten znaczy; wiem, że długów nie miał.

Czy jaki bilet na siebie wystawił?

DROMIO Z SYRAKUZY

Za rzecz on większą w komisarza ręku.

Łańcuch, łańcuszek — czy nie słyszysz dźwięku?

ADRIANA

Dźwięku łańcuszka?

DROMIO Z SYRAKUZY

Nie, pani, zegara

Wybiła druga, kiedy mnie wyprawił,

Bije już pierwsza, a jam się nie stawił!

ADRIANA

Zegar w tył idzie? Co pleciesz, szalony!

DROMIO Z SYRAKUZY

Pewno się zegar cofa przestraszony.

ADRIANA

Czy czas ma długi? Co za sąd dziecinny!

DROMIO Z SYRAKUZY

Czas, stary bankrut, fortunie jest winny

Więcej niż sam wart; przy tym ludzie wiedzą,

Czas jest złodziejem; wszyscy ci powiedzą,

Że czas się skrada jak w nocy, tak we dnie;

Powiedz mi teraz, jakie mówią brednie,

Mówiąc, że złodziej, stary bankrut w biedzie

Na głos sierżanta ze strachu w tył idzie?

Wchodzi Lucjana ADRIANA

Dromio, weź złoto, spiesz do twego pana,

Wróć z nim do domu. O siostro kochana,

Nie wiem, co myśleć — widzę w wyobraźni

To dzień nadziei, to znów noc bojaźni.

Wychodzą SCENA TRZECIA

Plac publiczny w Efezie

Wchodzi Antyfolus z Syrakuzy ANTYFOLUS Z SYRAKUZY

Kogo napotkam, grzecznie mnie pozdrawia,

Jakby dawnego swego przyjaciela,

I po imieniu każdy mnie nazywa.

Ten mnie zaprasza, ten daje pieniądze,

Inny dziękuje za jakieś usługi,

Inny znów robi kupna propozycje.

Przed chwilą krawiec do sklepu mnie wciągnął,

Jedwab kupiony dla mnie pokazywał

I na ubranie miarę wziął mi gwałtem.

Wszystko to jakieś figle czarnoksięskie:

To jest lapońskich czarownic ojczyzna.

Wchodzi Dromio z Syrakuzy DROMIO Z SYRAKUZY

Przynoszę ci, panie, złoto, po które mnie posłałeś. Ale jakże udało ci się pozbyć portretu starego Adama w nowej kurtce?

ANTYFOLUS Z SYRAKUZY

Co się znaczy to złoto? O jakim mówisz Adamie?

DROMIO Z SYRAKUZY

Nie o tym Adamie, który raju pilnował, ale o Adamie, który pilnuje więzienia, który chodzi w skórze cielęcia zabitego na powrót rozrzutnika, który szedł za tobą jak zły twój anioł i pozbawił cię wolności.

ANTYFOLUS Z SYRAKUZY

Nie rozumiem cię wcale.

DROMIO Z SYRAKUZY

Nie rozumiesz mnie, panie? Rzecz to jednak jasna. Mówię o Adamie, który jak skrzypce chodzi w skórzanym pudełku; o człowieku, panie, który znużonych szlachciców klepie po ramieniu i na spoczynek prowadzi; o tym, panie, który lituje się nad zrujnowanymi i pakuje ich do kozy, o człowieku, który swoją pałeczką więcej zabrał jeńców do niewoli niż największy bohater swoim buzdyganem.

ANTYFOLUS Z SYRAKUZY

Czy mówisz o sierżancie?

DROMIO Z SYRAKUZY

Tak jest, panie, o sierżancie, który trzyma ludzi nie dotrzymujących zobowiązań, któremu się zdaje, że wszyscy ludzie spać się kładą, bo mówi każdemu: daj ci Boże dobry spoczynek!

ANTYFOLUS Z SYRAKUZY

Wszystko to dobrze, skończmy jednak błazeństwa. Powiedz mi, czy znalazłeś okręt gotowy tej nocy do żeglugi? Czy możemy odpłynąć?

DROMIO Z SYRAKUZY

Toć powiedziałem ci, panie, przed godziną, że statek „Pośpiech” odbija tej nocy, ale właśnie podówczas przeszkodził ci sierżant i poprowadził na okręt „Odwłoka”. Przynoszę teraz aniołów, po których mnie posłałeś, żeby cię wyzwolili.

ANTYFOLUS Z SYRAKUZY

Ten człowiek, widzę, jak ja, głowę stracił;

W krainie złudzeń błąkamy się oba;

Niech nas z niej jaki anioł wyprowadzi!

Wchodzi Kurtyzana KURTYZANA

Dobre spotkanie, mości Antyfolu!

Widzę, że przecie znalazłeś złotnika;

Czy to łańcuszek, któryś mi obiecał?

ANTYFOLUS Z SYRAKUZY

Precz stąd, szatanie! Nie kuś mnie, zaklinam!

DROMIO Z SYRAKUZY

Panie, panie, czy to pani szatanowa?

ANTYFOLUS Z SYRAKUZY

Ta sam diabeł.

DROMIO Z SYRAKUZY

Nie, panie, to coś gorszego, to diablica, a przychodzi odziana suknią panny Letkiewiczówny. Stąd to pochodzi, że kiedy dziewka mówi: „Potęp mnie Boże!”, to się znaczy: „Zrób mnie Letkiewiczówną!” Napisano jest: pokazują się ludziom niby aniołowie światłości, a światło jest skutkiem ognia, a ogień pali, a więc te mniemane anioły światłości będą gorzały. Nie zbliżaj się do niej!

KURTYZANA

Widzę, że sługa jak pan krotofilny.

Chcesz, to chodź ze mną, dam ci coś dobrego.

DROMIO Z SYRAKUZY

Jeśli przyjmiesz zaproszenie, weź przynajmniej, panie, długą łyżkę.

ANTYFOLUS Z SYRAKUZY

Dlaczego?

DROMIO Z SYRAKUZY

Bo powiadają, że musi długą mieć łyżkę, kto musi z diabłem obiadować.

ANTYFOLUS Z SYRAKUZY

Co mi, szatanie, prawisz o przysmakach?

Jesteś, jak wszystkie tutaj, czarownicą,

Więc cię zaklinam, precz stąd, precz, szatanie!

KURTYZANA

Oddaj pierścionek, który mi ściągnąłeś,

Lub za mój diament daj mi twój łańcuszek;

Chętnie odejdę, przestanę cię nudzić.

DROMIO Z SYRAKUZY

Są diabły, które nie proszą o więcej

Niż o krwi kroplę, o szpilkę, o słomkę,

O włos, o orzech, obrzezek paznokcia,

O pestkę wiśni; lecz ta ambitniejsza,

Zachciało się jej złotego łańcuszka.

Panie, roztropność! Gdy dasz, czego żąda,

Diabeł łańcuchów swych brzękiem nas strwoży.

KURTYZANA

Daj mi łańcuszek lub oddaj pierścionek;

Nie sądzę, abyś chciał mnie oszołomić.

ANTYFOLUS Z SYRAKUZY

Odejdźmy, Dromio.

Idź do strony:

Darmowe książki «Komedia omyłek - William Shakespeare (Szekspir) (co można czytać .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz