Miarka za miarkę - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie ksiazek online txt) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Miarka za miarkę — komedia Williama Shakespeare'a z roku 1603.

Akcja osadzona jest w Wiedniu, którego książę deklaruje opuszczenie miasta (w rzeczywistości pozostając w nim w przebraniu zakonnika), a swoją władzę tymczasowo oddaje w ręce surowego sędziego Angela. Ten swoją pierwszą decyzją odnawia stare prawo karzące śmiercią za cudzołóstwo. Wkrótce jednak sam pragnie złamać to prawo, gdy przychodzi do niego Izabela, piękna siostra skazanego na śmierć Klaudia. Komplikacje fabularne rozwiązuje w końcu przebrany książę.

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Czytasz książkę online - «Miarka za miarkę - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie ksiazek online txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 William Shakespeare (Szekspir)

Idź do strony:

class="verse">Że prawda cnotą, że rozum jest w prawdzie,

Tak to jest prawda, miłościwy książę,

Że jestem żoną jego zaręczoną,

Jeśli przysięgi są znakiem zrękowin,

Że mnie w ogrodzie swoim w przeszły wtorek,

Jak żonę poznał; jeżeli to kłamstwo,

Z ziemi, na której klęczę, niech nie wstanę,

Niech do niej wiecznie zostanę przykuta

Jak martwy kamień!

ANGELO

Dotąd śmiać się mogłem,

Lecz się przebrała cierpliwości miarka.

Teraz, mój książę, domagam się sądu,

Bo jasno widzę, że te puste dziewki

Są podszczuwaczy mędrszych, potężniejszych

Prostym narzędziem; pozwól mi więc, panie,

Bym się zapuścił aż na dno tych praktyk.

KSIĄŻĘ

Z całego serca pozwalam, a karę

Wedle twej woli naznaczę występnym.

Szalony mnichu, przewrotna kobieto,

W zmowie z tą, którą zamknąć już kazałem,

Czy wam się zdaje, że wasze przysięgi

Choćby na wszystkich świętych po kolei

Potrafią kredyt człowieka osłabić,

Którego cnota prób już tyle przeszła?

I ty, Eskalu, siądź przy jego boku,

A twoją radą pomóż mu uprzejmie

Całej intrygi odkryć szpetne źródło,

Zaraz drugiego wyszukać mi mnicha,

Który ją podszczuł.

MNICH PIOTR

Bodaj tu był teraz!

On tym kobietom skargę zanieść radził.

Stróż ten o miejscu jego wie pobytu.

On go wynajdzie.

KSIĄŻĘ

Przyprowadź go zaraz.

Wychodzi Stróż.

Ty mój szlachetny, ty zacny mój bracie,

Któremu tyle zależy na prawdzie,

Pomścij twą krzywdę, jak sam chcesz, surowo.

Teraz na krótką opuszczam was chwilę;

Lecz wy zostańcie, póki potwarz cała

Nie wyjdzie na jaw, nie ulegnie karze.

ESKALUS

Całą tę sprawę pilnie roztrząśniemy.

Wychodzi Książę.

Czy nie mówiłeś, signor Lucjo, że wedle tego, co wiesz o mnichu

Ludwiku, jest to człowiek bez czci i wiary?

LUCJO

Cucullus non facit monachum7; nic na nim uczciwego prócz habitu; mówił przy tym o księciu w najnieprzyzwoitszych wyrazach.

ESKALUS

Prosimy cię, zostań tu do jego przybycia i twoją skargę powtórz mu oko w oko, bo się pokaże, jak mi się zdaje, że mnich ten okrzyczanym jest człowiekiem.

LUCJO

Drugiego takiego w całym Wiedniu nie znajdziesz, daję słowo.

ESKALUS

do sługi

Przyprowadź tu raz jeszcze Izabelę, chciałbym się z nią rozmówić. Wychodzi sługa. Do Angela. Pozwól mi, panie, żebym jej zrobił parę pytań; obaczysz, jak ją przyprę do ściany.

LUCJO

Nie lepiej jednak od niego, wedle jej zeznania.

ESKALUS

Co mówisz?

LUCJO

Zdaje mi się, panie, że gdybyś ją przyparł sam na sam, wyspowiadałaby się prędzej, bo, być może, że przy świadkach wstyd jej będzie.

Wchodzą Izabela pod strażą, Książę w habicie mnicha, Stróż więzienia. ESKALUS

Wezmę się z nią do rzeczy omackiem.

LUCJO

To najlepszy sposób, najłatwiej kobietę przeniknąć o północy.

ESKALUS do Izabeli

Zbliż się tu, mościa panno. Oto kobieta, która przeczy wszystkiemu, coś powiedziała.

LUCJO

Panie, panie, widzę, zbliża się wisus, o którym mówiłem; tu, tu przychodzi ze stróżem więzienia.

ESKALUS

W samą porę; nie odzywaj się do niego, póki cię nie zawezwę.

LUCJO

Cyt!

ESKALUS

Zbliż się tu, panie. Czy to ty podmówiłeś te kobiety do rzucenia potwarzy na Angela? Wyznały, że to była twoja rada.

KSIĄŻĘ

To fałsz.

ESKALUS

Jak to? Czy wiesz ty, przed kim stoisz?

KSIĄŻĘ

Poszanowanie waszej dostojności!

Niech szanowany diabeł nawet będzie,

Gdy na ognistym swoim siedzi tronie.

Gdzie książę? Przed nim chcę się wytłumaczyć.

ESKALUS

W nas widzisz księcia, tłumacz się przed nami.

A pomnij, żebyś mówił do nas szczerze.

KSIĄŻĘ

Przynajmniej śmiało. Biedne niewiniątka,

Toż w lisiej jamie szukacie jagnięcia?

A więc żegnajcie krzywd waszych naprawę;

Znikł książę? Znikła i wasza wygrana.

Źle, że sam książę słuchać was nie raczył,

Powierzył wyrok łotra tego ustom,

Przeciw któremu skargę zanosicie.

LUCJO

To jest wisielec, o którym mówiłem.

ESKALUS

Jak to, bezbożny i bezwstydny mnichu,

Nie dość, żeś podszczuł biedne te niewiasty,

By dostojnego oskarżyły męża,

Jeszcze ci trzeba bezecnym językiem

Łotrem go w jego obecności nazwać,

Zuchwałą myślą wyżej jeszcze sięgnąć,

Oskarżać księcia o niesprawiedliwość?

Precz z nim! Natychmiast wziąć go na tortury;

Staw ci po stawie będziemy wywijać,

Aż na jaw cała wyjdzie tajemnica.

Źle zrobił książę!

KSIĄŻĘ

Nie bądź tak gorący,

Wiedz, że się książę nie więcej odważy

Jeden mój palec ze stawu wywichnąć

Niż na tortury wziąć własną osobę.

Nie tum się rodził, nie jegom poddany;

W sprawach Kościoła przybyłem do Wiednia;

Widziałem zbrodnie jakby w kotle wrzące,

Aż wykipiały; prawo na grzech każdy,

Ale grzech każdy tak protegowany,

Że wszystkie wasze ustawy i kary

Są pośmiewiskiem jak w balwierza sklepie

Porozwieszane jak trofea zęby.

ESKALUS

Precz do więzienia z tym rządu potwarcą!

ANGELO

Jakie masz przeciw niemu skargi, Lucjo?

Czy to jest człowiek, o którym mówiłeś?

LUCJO

To on, dostojny panie. Zbliż się tu, uczciwcze, postrzyżona pało,

czy znasz mnie?

KSIĄŻĘ

Poznaję cię po głosie; spotkałem cię w więzieniu podczas nieobecności księcia.

LUCJO

A, spotkałeś mnie w więzieniu? A czy przypominasz sobie, co i mi tam mówiłeś o księciu?

KSIĄŻĘ

Bardzo dobrze.

LUCJO

A, przypominasz sobie bardzo dobrze; więc książę jest zawsze birbant, postrzeleniec i tchórz, jak mi mówiłeś podówczas.

KSIĄŻĘ

Musimy wprzódy zamienić role, mój panie, nim to będzie moje zdanie o księciu, bo to ty tak go nazywałeś, i jeszcze coś więcej, coś gorzej.

LUCJO

A, łotrze przeklęty! Czy ci nie dałem szczutka za twoje słowa?

KSIĄŻĘ

Przysięgam, że kocham księcia jak samego siebie.

ANGELO

Patrzcie, jak ten hultaj chciałby się teraz wycofać z tarapaty, w którą wpadł przez swoje zbrodnicze mowy.

ESKALUS

Z tego rodzaju ludźmi nie ma się co rozprawiać; precz z nim do więzienia! Gdzie stróż? Precz z nim do więzienia! A zarygluj mi go, jak należy. Zamknij mu gębę. Zabierz także te dwa szurgoty i trzeciego ich powiernika.

Stróż kładzie rękę na Księcia. KSIĄŻĘ

Zaczekaj, zaczekaj chwilę, przyjacielu.

ANGELO

Co? Stawia opór? Dopomóż mu, Lucjo.

LUCJO

W drogę, paniczu! W drogę, paniczu! W drogę, paniczu! Co, paniczu, co, postrzyżona pałko, hajdamaku i łgarzu, co, musisz być zakapturowany? Koniecznie? Pokaż nam twoje hultajskie oblicze, twoją wilczą mordkę, a potem dyndaj godzinę na szubienicy. Czy go nie odsuniesz?

Zrywa mnichowi kaptur i odsłania Księcia. KSIĄŻĘ

Tyś pierwszym łotrem, który zrobił księcia.

do Stróża

Za trzech tych więźniów ja daję rękojmię.

do Lucja

Paniczu, milczkiem nie wynoś się, proszę,

Bo mnich ma jeszcze coś z tobą pomówić.

Pod straż go weźcie.

LUCJO

To coś stryczkiem pachnie.

KSIĄŻĘ do Eskala

Usiądź. Przebaczam wszystko, co mówiłeś.

do Angela

Pozwolisz teraz, że zajmę twe miejsce.

Czy znajdziesz słowo, myśl lub jaki wykręt,

Który by teraz mógł przyjść ci na pomoc?

Jeśli masz, spiesz się, bo będzie za późno,

Skoro ja całą moją powieść skończę.

ANGELO

Ja bym od mojej winniejszy był winy,

Gdybym śmiał jeszcze spodziewać się, książę,

Że tajemnicą zbrodnia ma zostanie,

Gdy oko twoje, jak boża źrenica,

Wszystkie praktyki moje przeniknęło.

Nie chciej przeciągać sądu na mą hańbę;

Wyznanie moje niech wszystko zakończy;

A bezpośredni wyrok i śmierć moja —

Oto jedyna łaska, której żądam.

KSIĄŻĘ

Odpowiedz wprzódy — zbliż się, Mariano —

Czy z tą kobietą byłeś zaręczony?

ANGELO

Byłem, mój książę.

KSIĄŻĘ

A więc ją natychmiast,

Bez żadnej zwłoki, pojmij za swą żonę.

Połącz ich, mnichu, a po ceremonii

Powróć tu z nimi. Dopilnuj ich, stróżu.

Wychodzą Angelo, Mariana, Mnich Piotr i Stróż więzienia. ESKALUS

Bardziej mnie jego zadziwia niesława

Niżeli dziwny odkrycia jej sposób.

KSIĄŻĘ

Przybliż się teraz, piękna Izabelo,

Twój mnich przed chwilą księciem jest twym teraz;

Ale jak wprzódy twym byłem obrońcą,

Tak dziś z odzieżą nie zmieniłem serca

I zawsze jestem sprawie twojej wierny.

IZABELA

Przebacz mi, panie, że, twoja poddanka,

Śmiałam twą godność ukrytą kłopotać.

KSIĄŻĘ

Wszystko przebaczam, i ty, drogie dziewczę,

Z twojej mi strony równą pokaż względność.

Wiem, że śmierć brata ciąży ci na sercu.

Może się dziwisz, dlaczego się kryłem,

Czemu, chcąc życie jego uratować,

Wolałem skryty na śmierć jego patrzeć

Niż jawnie z moją wystąpić potęgą.

Szlachetne dziewczę, wszystkie moje plany

Zmąciła zbytnia śmierci jego nagłość,

Której leniwszą przypuszczałem stopę.

Pokój mu teraz! Bo lepsze to życie,

W którym już śmierci lękać się nie trzeba,

Niż życie pełne utrapień i trwogi.

Niech cię pocieszy myśl ta, Izabelo,

Że brat twój teraz szczęśliwy.

IZABELA

Daj Boże!

Wchodzą Mariana, Angelo, Mnich Piotr, Stróż więzienia. KSIĄŻĘ

Teraz przez miłość Mariany przebacz

Nowożeńcowi, który się przybliża,

Który w rozpustnej myśli śmiał pokrzywdzić

Twój czysty honor, tak dobrze broniony.

Lecz jak on na śmierć twego skazał brata,

Dwa razy zbrodniarz, bo zgwałcił dwa razy

I świętą czystość, i świętą przysięgę,

Że uratuje Klaudia twego życie,

Tak przeciw niemu woła teraz prawo

Przez jego usta: Angelo za Klaudia!

Pośpiech za pośpiech i za karę kara,

Głowa za głowę i za miarę miara.

Tak jest, Angelo, twoja zbrodnia jawna,

Choćbyś śmiał przeczyć, na nic się to nie zda.

Na pniu tym samym głowę twą położysz,

Na którym Klaudio, a z równym pośpiechem.

Precz z nim!

MARIANA

O książę, łaskawy mój książę,

Chceszli więc zmienić ślub mój na szyderstwo?

KSIĄŻĘ

Jego, nie moją sprawą to szyderstwo,

Ślub mi się zdawał konieczną potrzebą,

Aby twój czysty honor uratować,

Bo zarzut, że cię niezamężną poznał,

Mógłby w przyszłości zatruć twoje szczęście.

Majątek jego, chociaż spada na mnie

Przez konfiskatę, daję ci na wiano,

Żebyś lepszego kupić mogła męża.

MARIANA

Nie, książę, nie chcę, nie pragnę lepszego.

KSIĄŻĘ

Nie błagaj darmo, wyrok mój niezmienny.

MARIANA

klęka

Łaskawy panie...

KSIĄŻĘ

Czas tracisz na próżno.

Precz z nim i na śmierć!

do Lucja

Teraz twoja kolej.

MARIANA

O książę! Wstaw się za mną, Izabelo!

Pożycz mi kolan teraz, a na wieki

Siebie, me wszystko służbie twej poświęcę!

KSIĄŻĘ

Czemu szalonym dręczysz ją błaganiem?

Gdyby uklękła przez litość dla ciebie,

Duch by jej brata z kamiennego łoża

Powstał i gniewny od stóp ją mych porwał.

MARIANA

Klęknij, o klęknij przy mnie, Izabelo!

Milcząc dłoń podnieś, a ja mówić będę.

Mówią, że nawet najcnotliwsi ludzie

Z wad są zlepieni i dla wad swych właśnie

Zdają się lepsi; i tak jest z mym mężem.

O, czy mi twoich nie pożyczysz kolan?

KSIĄŻĘ

On Klaudia głowę swoją płaci głową.

IZABELA

klęka

Racz, panie, sądzić tego winowajcę,

Jak gdyby jeszcze brat mój był przy życiu;

Ja prawie wierzę w czynów jego szczerość

Do chwili, w której oko na mnie rzucił;

A jeśli tak jest, daruj mu, o panie!

Sąd sprawiedliwy na mego padł brata,

Bo czyn popełnił, który życiem spłacił:

Lecz złej Angelo nie dokonał myśli;

Racz w zapomnieniu pogrzebać zamiary,

Które przepadły, nim dobiegły mety;

Ale myśl ludzka nie jest jeszcze czynem,

A zamiar jego był myślą.

MARIANA

Nic więcej.

KSIĄŻĘ

Próżne twe prośby; wstań, powtarzam jeszcze.

Nowy występek na myśl mi przychodzi:

Powiedz mi, stróżu, co było powodem,

Że głowa Klaudia o niezwykłym czasie

Pod mieczem spadła?

STRÓŻ

Odebrałem rozkaz.

KSIĄŻĘ

Czyś miał z urzędu zlecenie szczególne?

STRÓŻ

Nie, książę, tajny rozkaz odebrałem.

KSIĄŻĘ

Więc za to służbę twoją dzisiaj tracisz;

Oddaj mi klucze.

STRÓŻ

Przebacz mi, mój panie!

I mnie się rozkaz nieprawny wydawał,

Wątpiłem jednak; w mojej niepewności

Żal mnie ogarnął, a jak dowód żalu

Żyje w więzieniu człowiek, który także

Umrzeć miał wskutek ustnego rozkazu.

KSIĄŻĘ

Jego nazwisko?

STRÓŻ

Zowie się Barnardyn.

KSIĄŻĘ

Czemuś podobnie z Klaudiem nie postąpił?

Przywiedź go tutaj, niechaj go obaczę.

Wychodzi Stróż. ESKALUS

Jakże mi smutno, że człowiek tak mądry

I tak uczony jak ty, o Angelo,

Idź do strony:

Darmowe książki «Miarka za miarkę - William Shakespeare (Szekspir) (czytanie ksiazek online txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz