Dziady - Adam Mickiewicz (biblioteczny txt) 📖
Krótki opis książki:
Dziady to cykl czterech dramatów polskiego poety Adama Mickiewicza wydanych w latach 1822–1860. Oprócz pisania Mickiewicz angażował się w działania polityczne, religijne, także był dowódcą wojskowym, tłumaczem i filozofem.
Zaliczany jest do grona trzech wieszczów (obok Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego).
III część Dziadów napisana została z powodu wyrzutów sumienia autora, ponieważ nie wziął on udziału w powstaniu listopadowym. Ostatnia z części (według numeracji część I) nie została ukończona i została wydana pośmiertnie.
W utworze znajdują się liczne wątki autobiograficzne. Wszystkie części łączy ta sama postać tylko pod różnymi imionami Upiór–Gustaw–Konrad. W utworze występują dwie przenikające się płaszczyzny — realna oraz duchowa. W dramacie pokazana jest m.in. przyszłości narodu polskiego i ludzkości (naród polski jako Chrystus), bunt przeciwko Bogu głównego bohatera czy społeczeństwo polskie i rosyjskie.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Adam Mickiewicz
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Dziady - Adam Mickiewicz (biblioteczny txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Adam Mickiewicz
czyn. Służba dzieli się na czternaście klas; potrzeba kilka lat służby dla przejścia z jednej klasy w drugą. Są przepisane czynownikom różne egzamina, podobne do formalności zachowujących się w hierarchii mandaryńskiej w Chinach, skąd, zdaje się, że ten wyraz Mogołowie do Rosji przenieśli, a Piotr Pierwszy znaczenie tego wyrazu odgadnął i całą instytucją w duchu prawdziwie chińskim rozwinął. Czynownik często nie jest urzędnikiem, czeka tylko urzędu i starać się oń ma prawo. Każda klasa albo czyn odpowiada pewnej randze wojskowej, i tak: doktor filozofii albo medycyny liczy się w klasie ósmej i ma stopień majora, czyli asesora kolleskiego; stopień kapitański ma frejlina, czyli panna dworu cesarskiego; biskup lub archirej jest jenerałem. Między czynownikami wyższymi i niższymi stosunki uległości i posłuszeństwa przestrzegają się z równą prawie ścisłością jak w wojsku. [przypis autorski]
158. Grand Contrôleur (franc.) — Wielki Kontroler, kontroler państwowy, jedna z najwyższych godności w dawnej rosyjskiej hierarchii rządowej. [przypis redakcyjny]
159. inwitacje — zaproszenia. [przypis redakcyjny]
160. domowi — domownicy. [przypis edytorski]
161. kreowany — mianowany. [przypis redakcyjny]
162. Diable! quelle corvée! — do diabła! co za pańszczyzna! — Tu i dalej słowa i zdania francuskie. [przypis redakcyjny]
163. la princesse — księżna. Chodzi o księżnę Zubow, kochankę Nowosilcowa. Z domu Walentynowiczówna, Polka, gorszyła Wilno swym życiem rozwiązłym i uchodziła powszechnie za kochankę Nowosilcowa i Bajkowa. [przypis redakcyjny]
164. en fait des dames — co do dam. [przypis redakcyjny]
165. imaginez-vous — wyobraź Pan sobie. [przypis redakcyjny]
166. przy supie — przy zupie. [przypis redakcyjny]
167. Je jure — przysięgam. [przypis redakcyjny]
168. à ma table (...) Figurez-vous — u stołu, z ich obcesową mową i tonem nieznośnym. Wyobraź Pan sobie. [przypis redakcyjny]
169. Que sais-je! — Czy ja wiem! [przypis redakcyjny]
170. dyskurs — rozmowa. [przypis redakcyjny]
171. Il y a de quoi — Jest z czego. [przypis redakcyjny]
172. w (...) Warszawę — rusycyzm. [przypis redakcyjny]
173. Monseigneur — Jaśnie Oświecony; mowa o w. ks. Konstantym. [przypis redakcyjny]
174. de revenir bientôt — abym powracał rychło. [przypis redakcyjny]
175. Je n’en puis plus — Nie mogę już dłużej. [przypis redakcyjny]
176. anagnosin (grec.) — rozpoznanie. Doktor posługuje się tu swą terminologią zawodową, medyczną. [przypis redakcyjny]
177. ce sont (...) accidents passagers — to są choroby lekkie, to są... przemijające przypadłości. [przypis redakcyjny]
178. signor Dottore (...) bona notte (wł.) — panie Doktorze! do widzenia, dobranoc. [przypis redakcyjny]
179. vous osez — pan się ośmiela. [przypis redakcyjny]
180. Stoi spisany jasno jak ukaz senacki. Przysłowiem stała się w Rosji ciemność ukazów senackich. Szczególnie ukazy sądowe, czyli wyroki, umyślnie tak bywają układane, aby je różnie tłumaczyć i stąd nową sprawę toczyć można było. Jest to interesem kancelarii senackich, ciągnących niezmierne zyski z procesów. [przypis autorski]
181. excusez — proszę wybaczyć. [przypis redakcyjny]
182. rejestr — tu: wykaz towarów pobranych na kredyt. [przypis redakcyjny]
183. voyez-vous — patrz pan. [przypis redakcyjny]
184. emisaryjusz klubów — wysłannik tajnych związków politycznych. [przypis redakcyjny]
185. Oh! cet incendiaire — O! ten podpalacz. [przypis redakcyjny]
186. Ce n’est pas ton affaire — To nie twoja sprawa. [przypis redakcyjny]
187. Eh bien? — A więc? [przypis redakcyjny]
188. Parions — Załóżmy się. [przypis redakcyjny]
189. Trois cents coups (...) de jacobin! — Trzysta kijów i żyje? Trzysta kijów! a to szelma! trzysta kijów i nie skonał! co za grzbiet jakobiński. [przypis redakcyjny]
190. la vertu cutanee (...) mon ami! — wytrzymałość skóry przewyższa wszystko... ma skórę jeszcze lepiej wygarbowaną. Nie pojmuję tego! ha!... mój przyjacielu! [przypis redakcyjny]
191. Un honnête soldat (...) Quel rebelle! — porządny żołnierz byłby od tego skonał dziesięć razy! Co za buntownik! [przypis redakcyjny]
192. un homme de bois — człowiek drewniany, niewrażliwy na ból. [przypis redakcyjny]
193. figurez-vous? — czy Pan może sobie wyobrazić? [przypis redakcyjny]
194. c’est juste — słusznie. [przypis redakcyjny]
195. Vous n’aimez pas (...) historique — Pan nie lubisz historii? ha, ha, satyryk powiedziałby, że boisz się stać historycznym (tzn. przejść do historii). [przypis redakcyjny]
196. Elle porte une lettre — Ona przynosi list. [przypis redakcyjny]
197. za nią pisał — pisał w jej sprawie, popierał ją pisemnie. [przypis edytorski]
198. La princesse peut-être — być może księżna. [przypis redakcyjny]
199. Avec quelle chaleur! — Z jakimż zapałem! [przypis redakcyjny]
200. mère de ce fripon — matka tego hultaja. [przypis redakcyjny]
201. Monsieur le Sénateur (...) de Herz... — Panie Senatorze! och! przeszkadzam Panu. Mają śpiewać chór z Don Juana, a potem koncert Herza... [przypis redakcyjny]
202. Herz! choeur! (...) mowa około serc — gra słów oparta na tym, że Herz po niem. znaczy serce, a franc. choeur (chór) wymawia się tak samo jak coeur — serce. [przypis redakcyjny]
203. Vous venez (...) des coeurs — Przychodzi Pani w sam raz, Pani tak piękna jak serce. Chwila czułości! istna ulewa serc! [przypis redakcyjny]
204. le grand-duc Michel — wielki książę Michał Pawłowicz, najmłodszy brat Aleksandra i Konstantego, nie odegrał roli historycznej. Znany raczej jako hulaka. Był wtedy z gwardią na Litwie; rzeczywiście lubił kalambury. [przypis redakcyjny]
205. ma foi — jako żywo. [przypis redakcyjny]
206. j’y suis — dans un moment — przyjdę tam — za chwilę. [przypis redakcyjny]
207. Faites-lui donc grâce! — Uczyńże jej Pan łaskę! [przypis redakcyjny]
208. Diable m’emporte — Niech mię diabeł porwie. [przypis redakcyjny]
209. c’est drôle — to zabawne. [przypis redakcyjny]
210. Eh bien — A więc. [przypis redakcyjny]
211. Est-il possible? — Czy to możliwe? [przypis redakcyjny]
212. w ambarasie — w zakłopotaniu. [przypis redakcyjny]
213. imaginez-vous — wyobraź Pani sobie. [przypis redakcyjny]
214. soyez tranquille — bądź Pani spokojna. [przypis redakcyjny]
215. adieu — żegnam. [przypis redakcyjny]
216. J’ysuis dans un moment — Za chwilę przyjdę. [przypis redakcyjny]
217. C’en est trop — To za wiele. [przypis redakcyjny]
218. powietrza użyje — Doktor i Pelikan doradzają, by Roliisonowi umożliwić samobójstwo; tę samą myśl poddawał mu szatan przez usta Konrada. [przypis redakcyjny]
219. ça mine la sante — to podkopuje zdrowie. [przypis redakcyjny]
220. fait la digestion — ułatwia trawienie. [przypis redakcyjny]
221. voir donner la question — przyglądać się torturowaniu. [przypis redakcyjny]
222. en prenant son café — pijąc kawę. [przypis redakcyjny]
223. auto-da-fé (port.) — palenie żywcem na stosie. [przypis redakcyjny]
224. avec un teint si délabré — z cerą tak zniszczoną. [przypis redakcyjny]
225. c’est beau — to pięknie. [przypis redakcyjny]
226. quelle figure! (...) l’air d’un poète — co za mina! on ma wygląd poety. [przypis redakcyjny]
227. un regard aussi bête — spojrzenie tak głupie. [przypis redakcyjny]
228. Que me (...) impossible — Co mi Pan mówisz, mój drogi...? niemożliwe! [przypis redakcyjny]
229. que je vous embrasse — niech cię uścisnę. [przypis redakcyjny]
230. écoutez — proszę posłuchać. [przypis redakcyjny]
231. trutynować — rozpatrywać, omawiać. [przypis redakcyjny]
232. indeks — tu: wskazówka zegarka. [przypis redakcyjny]
233. C’est indigne! — To się nie godzi! [przypis redakcyjny]
234. Vraiment, c’est un malheur — Naprawdę, to nieszczęście. [przypis redakcyjny]
235. Pardon (...) ma jeunesse! — Przepraszam, stokrotnie przepraszam, byłem bardzo zajęty. Co widzę, menuet? Doskonale ugrupowany! To mi przypomniało dni mojej młodości! [przypis redakcyjny]
236. Ce n’est qu’une surprise — To tylko niespodzianka. [przypis redakcyjny]
237. Est-ce vous (...) dieux! — Czy to Pani, moje bóstwo! Jakże lubię ten taniec, niespodzianka? Ach! bogowie! [przypis redakcyjny]
238. Vous danserez, j’espère — Pan zatańczy, spodziewam się. [przypis redakcyjny]
239. Certes, et de mon mieux — Oczywiście, najlepiej jak potrafię. [przypis redakcyjny]
240. Il crévera dans l’instant — On pęknie za chwilę. [przypis redakcyjny]
241. Kolleski Regestrator (do Sowietnika). Kolleski regestrator jest to jeden z najniższych czynów. Sowietników, czyli radców, różne są rodzaje i gatunki, jako to: radcy honorowi, kollescy, tajni, rzeczywiści. — Pewny dowcipny Rosjanin mawiał, iż Rzeczywisty Tajny Radca jest trojakim kłamstwem; bo nie radzi, nie wie o żadnej tajemnicy i często jest najniedorzeczniejszym stworzeniem. Mówiono raz o jakimś czynowniku i nazywano go dobrym człowiekiem. «Nazwij raczej dobrym chłopcem», odezwał się ów żartowniś. «Jak czynownik może być człowiekiem, póki jest tylko regestratorem? W Rosji, ażeby być człowiekiem, trzeba być przynajmniej radcą stanu». [przypis autorski]
242. Ta szuja — w staropolszczyźnie rzeczownik zbiorowy: motłoch. [przypis redakcyjny]
243. Ah! quelle beauté, quelle grâce! — Ach, co za piękność, co za wdzięk. [przypis redakcyjny]
244. turma (z niem.) — wieża, tu w znaczeniu: więzienie. [przypis redakcyjny]
245. Nam każą iść na bal. Zaproszenie urzędowe na bal jest w Rosji rozkazem; szczególniej jeśli bal daje się z okoliczności urodzin, imienin, zaślubin itd. cesarza lub osób familii panującej, albo też jakiego wielkiego urzędnika. W takich razach osoba podejrzana lub źle widziana od rządu, nie idąc na bal, naraża się na niemałe niebezpieczeństwo. Były przykłady w Rosji, że rodzina osób uwięzionych i wskazanych na szubienicę znajdowała się na balach u dworu. W Litwie Dybicz ciągnąc przeciwko Polakom, a Chrapowicki więżąc i tępiąc powstańców, zapraszali publiczność polską na bale i uroczystości zwycięskie. Takowe bale opisują się potem w gazetach jako dobrowolne wynurzenia się nieograniczonej miłości poddanych ku najlepszemu i najłaskawszemu z monarchów. [przypis autorski]
246. Mon Général, quelle chanson — Panie Generale, co za piosenka! [przypis redakcyjny]
247. Beranżer — Piotr Jan Béranger (1780–1857), postępowy poeta francuski, najbardziej wówczas popularny autor piosenek, w tym wielu satyrycznych, zwróconych przeciwko panującym i wyższej hierachii rządowej. [przypis redakcyjny]
248. Quel honneur (...) serviteur — Co za zaszczyt, co za szczęście! Ach, Panie Senatorze, jestem Pańskim uniżonym sługą. — Jest to refren satyrycznej piosenki Bérangera Le Sénateur. Jej treścią zachwyty głupiego męża, zadowolonego, że senator nadskakuje jego żonie, a jemu okazuje łaskawość. [przypis redakcyjny]
249. Général, ce sont (...) académicien — Panie Generale, czy to Pańskie słowa? — Tak jest. — Winszuję ich Panu. — Te kuplety są naprawdę bardzo ucieszne, co za ton satyryczny i zabawny! — Za pański niezrównany talent zrobiłbym Pana członkiem akademii. [przypis redakcyjny]
250. Va, va, je te coifferai bien — No, no, już ja ci przyprawię rogi. [przypis redakcyjny]
251. arrangez donc — uporządkuj Pan. [przypis redakcyjny]
252. mozgi — mózg; używanie tego wyrazu w l. mn. w znaczeniu l. poj. jest prowincjonalizmem. [przypis redakcyjny]
253. konduktor — piorunochron. [przypis redakcyjny]
254. c’est inconcevable! — to nie do pojęcia! [przypis redakcyjny]
255. c’est diable! — to sprawa diabelska! [przypis redakcyjny]
256. Voyez... voyez, quel oeil hagard — Patrz no... patrz, jaki błędny wzrok. [przypis redakcyjny]
257. un singulier hasard — szczególny przypadek. [przypis redakcyjny]
258. On aurait fort à dire — Wiele dałoby się powiedzieć. [przypis redakcyjny]
259. on dirait bien des choses — gadano by za wiele. [przypis redakcyjny]
260. Il bat la campagne — On bredzi. [przypis redakcyjny]
261. w... jaskinią — dawna forma B. r.ż., częsta u Mickiewicza; dziś: w jaskinię. [przypis edytorski]
262. Elizu błonie — Elizjum, Pola Elizejskie; w mit. gr. część Hadesu, w której przebywały
Darmowe książki «Dziady - Adam Mickiewicz (biblioteczny txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)