Darmowe ebooki » Dramat romantyczny » Dziady - Adam Mickiewicz (biblioteczny txt) 📖

Czytasz książkę online - «Dziady - Adam Mickiewicz (biblioteczny txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Adam Mickiewicz



1 ... 14 15 16 17 18 19 20 21 22 ... 30
Idź do strony:
godzinie. 
  P. KMITOWA
Nie płacz tak, pan Senator nie wie o twym synie, 
Jak się dowie, obaczysz, może oswobodzi. 
  P. ROLLISONOWA
uradowana
Nie wie? — chce wiedzieć? o, niech mu Pan Bóg nagrodzi. 
Ja to zawsze mówiłam ludziom: — być nie może 
Tak okrutny, jak mówią, on stworzenie boże, 
On człowiek, jego matka mlekiem wykarmiła — 
Ludzie śmieli się; widzisz, jam prawdę mówiła. 
 
do Senatora
Tyś nie wiedział! — te łotry wszystko tobie tają. 
Wierz mi, Panie, tyś łotrów otoczony zgrają; 
Nie ich pytaj, nas pytaj, my wszystko powiemy, 
Całą prawdę — 
  SENATOR
śmiejąc się
No dobrze, o tym pomówiemy, 
Dziś nie mam czasu, adieu215. — Księżnej powiedz, Pani, 
Że co można, to wszystko każę zrobić dla niej. 
 
grzecznie
Adieu, Madame Kmit, adieu — co mogę, to zrobię. 
 
do Księdza Piotra
Waść, księże, zostań, parę słów mam szepnąć tobie. 
 
do Panny
J’y suis dans un moment216. 
 
Wszyscy odchodzą prócz dawnych osób SENATOR
po pauzie do Lokajów
A szelmy, łajdaki! 
Łotry, stoicie przy drzwiach i porządek taki? 
Skórę wam zedrę, szelmy, służby was nauczę: 
 
do jednego Lokaja
Słuchaj — ty idź za babą — 
 
do Pelikana
Nie, Panu poruczę. 
Skoro wyjdzie od Księżnej, daj jej pozwolenie 
Widzieć syna i prowadź aż tam — tam, w więzienie, 
Potem osobno zamknij, — tak, na cztery klucze. 
C’en est trop217 — a łajdaki, służby was nauczę! 
 
rzuca się na krzesło LOKAJ
ze drżeniem
Pan kazał wpuścić — 
  SENATOR
schwytując się
Co? co? — ty śmiesz, ty! mnie gadać? 
Toś wyuczył się w Polsce panu odpowiadać. 
Stój, stój, ja cię oduczę. — Wieść go do kwatery 
Policmejstra — sto kijów i tygodnie cztery 
Na chleb i wodę — 
  PELIKAN
Niech Pan Senator uważy, 
Iż mimo tajemnicy i czujności straży 
O biciu Rollisona niechętne osoby 
Wieść roznoszą, i może wynajdą sposoby 
Oczernić przed Cesarzem nasze czyste chęci, 
Jeśli się temu śledztwu prędko łeb nie skręci. 
  DOKTOR
Właśnie ja rozmyślałem nad tym, Jaśnie Panie. 
Rollison od dni wielu cierpi pomieszanie; 
Chce sobie życie odjąć, do okien się rzuca, 
A okna są zamknięte... 
  PELIKAN
On chory na płuca; 
Nie należy w zamknionym powietrzu go morzyć; 
Rozkażę mu więc okna natychmiast otworzyć. 
Mieszka na trzecim piętrze — powietrza użyje218... 
  SENATOR
roztargniony
Wpuszczać mi na kark babę, gdy ja kawę piję; 
Nie dadzą chwili — 
  DOKTOR
Właśnie mówię, Jaśnie Panie, 
Że potrzeba mieć większe o zdrowiu staranie. 
Po obiedzie, mówiłem zawsze, niechaj Pan te 
Sprawy odłoży na czas: — ça mine la santé219. 
  SENATOR
spokojnie
Eh, mon Docteur, przed wszystkim służba i porządek 
Potem, to owszem dobrze na słaby żołądek; 
To żółć porusza, a żółć fait la digestion220. 
Po obiedzie, ja mógłbym voir donner la question221, 
Kiedy tak każe służba: — en prenant son café222, 
Wiesz co, to chwila właśnie widzieć auto-da-fé223. 
  PELIKAN
odpychając Doktora
Jakże Pan z Rollisonem każe decydować? 
Jeżeli on dziś jeszcze... umrze, to?... 
  SENATOR
Pochować; 
I pozwalam, jeżeli zechcesz, balsamować. 
A propos balsam, Bajkow! — tobie by się zdało 
Trochę balsamu, bo masz takie trupie ciało, 
A żenisz się. Czy wiecie, on ma narzeczoną; 
 
Drzwi z lewej strony odmykają się — Lokaj wchodzi — Senator pokazując drzwi
Tę panienkę, tam patrzaj, białą i czerwoną. 
Fi, pan młody, avec un teint si délabré224, 
Powinien byś brać ślub twój jak Tyber à Capré, 
Nie pojmuję, jak oni mogli pannę zmusić 
Pięknymi usteczkami słowo tak wykrztusić. 
  BAJKOW
Zmusić? — Parions, że ja z nią za rok się rozwiodę 
I potem co rok będę brał żoneczki młode; 
Bez przymusu; dość spojrzeć na tę lub na ową: 
C’est beau225 małej szlachciance być jenerałową. 
Spytaj księdza, jeżeli zapłacze przy ślubie. 
  SENATOR
A propos księdza 
 
do Księdza
pódź no, mój czarny cherubie! 
Patrzcie, quelle figure! on ma l’air d’un poète226 — 
Czy ty widziałeś kiedy un regard aussi bête227? 
Potrzeba go ożywić. — Masz rumu kieliszek. 
  KS. PIOTR
Nie piję. 
  SENATOR
No, kapłanie, pij! 
  KS. PIOTR
Jestem braciszek. 
  SENATOR
Braciszek czy stryjaszek, skądże to Waszeci 
Wiedzieć, co po więzieniach robią cudze dzieci? 
Czy to Waszeć chodziłeś z wieściami do matki? 
  KS. PIOTR
Ja. 
  SENATOR
do Sekretarza
Zapisz to wyznanie — a oto są świadki. 
 
do Księdza
A skądżeś o tym wiedział? he? ptaszek nie lada! 
Spostrzegł się, że notują, i nie odpowiada. 
W jakim klasztorze bractwo twe? 
  KS. PIOTR
U bernardynów. 
  SENATOR
A u dominikanów pewnie masz kuzynów? 
Bo u dominikanów ten Rollison siedział. 
No gadajże, skąd ty wiesz, kto ci to powiedział? 
Słyszysz! — ja tobie każę — nie szepc mi po cichu. 
Ja w imieniu Cesarza każę; słyszysz, mnichu? 
Mnichu! czy ty słyszałeś o ruskim batogu? 
 
do Sekretarza
Zapisz, że milczał. 
 
do Księdza
Wszak ty służysz Panu Bogu — 
Znasz ty teologiją — słuchaj, teologu. 
Wiesz ty, że wszelka władza od Boga pochodzi, 
Gdy władza każe mówić, milczeć się nie godzi. 
 
Ksiądz milczy
A czy wiesz, mnichu, że ja mógłbym cię powiesić, 
I obaczym, czy przeor potrafi cię wskrzesić. 
  KS. PIOTR
Jeśli kto władzę cierpi, nie mów, że jej słucha; 
Bóg czasem daje władzę w ręce złego ducha. 
  SENATOR
Jeżeli cię powieszę, a Cesarz się dowie, 
Żem zrobił nieformalnie, a wiesz, co on powie? 
«Ej, Senatorze, widzę, że się już ty bisisz». 
A ty, mnichu, tymczasem jak wisisz, tak wisisz. 
Pódź no bliżej, ostatni raz cię będę badał: 
Wyznaj, kto tobie o tym biciu rozpowiadał? 
He? — milczysz — już od Boga ty się nie dowiedział — 
Kto mówił? — co? — Bóg? — anioł? — diabeł? 
  KS. PIOTR
Tyś powiedział. 
  SENATOR
obruszony
«Tyś?» — mnie mówić: tyś? — tyś, — ha, mnich! 
  DOKTOR
Ha, kapcanie! 
Mówi się Panu: Jaśnie Oświecony Panie. 
 
do Pelikana
Naucz go tam, jak mówić; ten mnich widzę z chlewa; 
Daj mu tak — 
 
pokazuje ręką PELIKAN
daje Księdzu policzek
Widzisz, ośle, Senator się gniewa. 
  KSIĄDZ
do Doktora
Panie, odpuść mu, Panie; on nie wie, co zrobił! 
Ach, bracie, tą złą radą tyś sam się już dobił. 
Dziś ty staniesz przed Bogiem. 
  SENATOR
Co to? 
  BAJKOW
On błaznuje. 
Daj mu jeszcze raz w papę, niech nam prorokuje. 
 
daje mu szczutkę KS. PIOTR
Bracie, i ty poszedłeś za jego przykładem! 
Policzone dni twoje, pójdziesz jego śladem. 
  SENATOR
Hej, posłać po Botwinkę! zatrzymać tu klechę — 
Ja sam będę przy śledztwie, będziem mieć uciechę. 
Obaczym, czy on będzie milczał tak upornie. 
Ktoś go namówił. 
  DOKTOR
Właśnie przedstawiam pokornie, 
To jest rzecz umówiona, i te wszystkie spiski 
Kieruje, jak wiem pewnie, Książę Czartoryski; 
  SENATOR
schwytuje się za krzesła
Que me dites-vous là, mon cher, o Książęciu? 
Impossible228 — 
 
do siebie
kto wie? — eh! — śledztwo lat dziesięciu, 
Nim się Książę wyplącze, jeśli ja go splątam. 
 
do Doktora
Skądże wiesz? 
  DOKTOR
Dawno, czynnie, sprawą się zaprzątam. 
  SENATOR
I Pan mnie nie mówiłeś? 
  DOKTOR
Jaśnie Pan nie słuchał; 
Ja mówiłem, że ktoś to ten pożar rozdmuchał. 
  SENATOR
Ktoś! ktoś! ale czy Książę? 
  DOKTOR
Mam ślad oczywisty, 
Mam doniesienia, skargi i przejęte listy. 
  SENATOR
Listy Księcia? 
  DOKTOR
Przynajmniej jest mowa o Księciu 
W tych listach i o całym jego przedsięwzięciu, 
I wielu profesorów — a głównym ogniskiem 
Jest Lelewel. On tajnie kieruje tym spiskiem. 
  SENATOR
do siebie
Ach, gdyby jaki dowód! choćby podejrzenie, 
Ślad dowodu, cień śladu, choćby cieniów cienie! 
Nieraz już mi o uszy obiła się mowa: 
«To Czartoryski wyniósł tak Nowosilcowa». 
Obaczym teraz, kto z nas będzie mógł się chwalić, 
Czy ten, co umiał wynieść, czy ten, co obalić. 
 
do Doktora
Pójdź — que je vous embrasse229 — a! a! to rzecz inna, 
Ja wraz zgadnąłem, że to sprawa nie dziecinna: 
Ja wraz zgadnąłem, że to jest Książęcia sztuka. 
  DOKTOR
poufale
I Pan zgadnął? — zje diabła, kto Pana oszuka. 
  SENATOR
poważnie
Choć ja wiem o tym wszystkim, Panie Radco Stanu, 
Jeśli odkryć dowody udało się Panu, 
Ecoutez230, daję Panu senatorskie słowo, 
Naprzód pensyję roczną powiększę połową 
I tę skargę za dziesięć lat służby policzę, 
Potem może starostwo, dobra kanonicze, 
Order — kto wie, nasz Cesarz wspaniale opłaca, 
Ja go sam będę prosił, — już to moja praca. 
  DOKTOR
Mnie też to kosztowało niemało zabiegów; 
Ze szczupłej mojej płacy opłacałem szpiegów; 
A wszystko z gorliwości o dobro Cesarza. 
  SENATOR
biorąc go pod rękę
Mon cher, idź zaraz, weźmij mego sekretarza. 
Wziąć te wszystkie papiery i opieczętować; 
 
do Doktora
Wieczorem będziem wszystko razem trutynować231. 
 
do siebie
Ja pracowałem, śledztwo prowadziłem całe, 
A on z tego odkrycia miałby zysk i chwałę! 
 
zamyśla się
do Sekretarza w ucho
Przyaresztuj Doktora razem z papierami. 
 
do Bajkowa, który wchodzi
To ważna sprawa, musim zatrudnić się sami. 
Doktor wymknął się z pewnym słówkiem nieumyślnie, 
Zbadałem go, a śledztwo ostatek wyciśnie. 
 
Pelikan, widząc względy Senatora, odprowadza Doktora i kłania mu się nisko DOKTOR
do siebie
Niedawno mię odpychał — ho, ho, Pelikanie! 
I ja go zepchnę, i tak, że już nie powstanie. 
 
do Senatora
Zaraz wracam. 
  SENATOR
niedbale
O ósmej ja wyjeżdżam z miasta. 
  DOKTOR
patrząc na zegarek
Co to? na mym zegarku godzina dwunasta? 
  SENATOR
Już piąta. 
  DOKTOR
Co, już piąta? — ledwie oczom wierzę. 
Mój indeks232 na dwunastej, na samym numerze 
Stanął i na dwunastej sam indeksu nosek; 
Żeby choć o sekundę ruszył, choć o włosek! 
  KS. PIOTR
Bracie, i twój już zegar stanął i nie ruszy 
Do drugiego południa. — Bracie, myśl o duszy. 
  DOKTOR
Czego ty chcesz? 
  PELIKAN
Proroctwo tobie jakieś burczy. 
Patrz, jak mu oczy błyszczą, istny wzrok jaszczurczy! 
  KS. PIOTR
Bracie, Pan Bóg różnymi znakami ostrzega. 
  PELIKAN
Ten braciszek coś bardzo wygląda na szpiega — 
 
Otwierają się drzwi z lewej strony, wchodzi mnóstwo dam wystrojonych, urzędników, gości, — za nimi muzyka P. GUBERNATOROWA
Czy można? 
  P. SOWIETNIKOWA
C’est indigne!233 
  P. JENERAŁOWA
Ah! mon cher Sénateur, 
Czekamy, posyłamy! 
  P. SOWIETNIKOWA
Vraiment, c’est un malheur234. 
  WSZYSTKIE
razem
Wreszcie przyszłyśmy szukać. 
  SENATOR
Cóż to? — jaka gala! 
  DAMA
I tu możemy tańczyć, dość obszerna sala. 
 
stają i szykują się do tańca SENATOR
Pardon, mille pardons, j’étais très occupé: 
Que vois-je, un menuet? parfaitement groupé! 
Cela m’a rappelé les jours de ma jeunesse!235 
  KSIĘŻNA
Ce n’est qu’une surprise236. 
  SENATOR
1 ... 14 15 16 17 18 19 20 21 22 ... 30
Idź do strony:

Darmowe książki «Dziady - Adam Mickiewicz (biblioteczny txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz