Ptaki-dziwaki - Patrycja Nowak (biblioteka na .txt) 📖
Ptaki-dziwaki to krótka historia z morałem przeznaczona dla dzieci. Powstała jako sztuka teatralna, w której pięć zupełnie odmiennych ptaków stara się w trakcie telewizyjnego show o tytuł najbardziej niezwykłego ptaka na świecie.
Chociaż z początku rywalizują i są wobec siebie nieufne, szybko się przekonują, że tylko wspólne działanie i bunt przeciwko ujednolicającym mechanizmom masowej kultury może im zapewnić wolność. Sztuka przekształcona na bajkę dla przedszkolaków naucza tolerancji wobec inności. Ptaki, a wraz z nimi dzieci, przekonują się, że najwspanialsze jest to, że każdy jest inny i swoisty, nawet jeśli komuś innemu wydaje się niepozorny. Uczy także, aby pozostać nieufnymi, kiedy ktoś lub coś próbuje nas przyciąć do miary innych — tak np. jak to w pewnym stopniu robi kultura masowa — Internet i telewizja.
Co ciekawe, każdy ptak, chociaż oczywiście uczłowieczony, pozostaje również sobą, czyli ma cechy charakterystyczne gatunku, do którego przynależy (książka zawdzięcza to merytorycznemu wsparciu ornitologa Piotra Czabańskiego). Na tym w dużej mierze polega komizm opowiastki — charakter zwierząt jest w jakimś stopniu wypadkową ich fizyczności, ale też kształtuje się w odniesieniu do wydarzeń. Na szczególnego bohatera wyrasta niepozorna wrona, ptak który dzięki swej skromności i braku światowych ambicji widzi więcej niż inne gatunki, barwniej upierzone i bardziej egzotyczne. To on podrywa pozostałych do buntu, w trakcie którego bohaterowie zaczynają rozumieć, czym jest wolność i jak bardzo jest cenna.
- Autor: Patrycja Nowak
- Epoka: Współczesność
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Ptaki-dziwaki - Patrycja Nowak (biblioteka na .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Patrycja Nowak
— Orłosęp wymownie pokazał podpisane przez ptaki kontrakty, a telewizor sam się wyłączył. Orłosęp zniknął z ekranu. Wrona spojrzał na Keę życzliwie, w przeciwieństwie do reszty.
— Moi drodzy, przebierzcie się — prosiła papuga.
— Ja tego nie ubiorę. Nie do twarzy mi w żółtym.
— Mój jest za krótki.
— A ja mam alergię na gumę.
— Ubierzcie kombinezony17, proszę. Inaczej Orłosęp się rozgniewa.
Kea usiłowała łagodnie przekonać ptactwo.
— A niech się wścieka. Mamy to w kuprach — zupełnie niełagodnie stwierdziła mała Kiwi.
Kea podała kombinezon Mandarynce, ten złapał go i zaraz założył. Ptaki patrzyły z trwogą.
— Nie zakładaj tego! Przykleisz się i nigdy tego nie zdejmiesz!
I bardzo dobrze! Wolę być żółty niż szary! Żółte kombinezony są wspaniałyyyyym ubraaaniem! Już niczego więcej nie zakładaj na nieeeeee! Kwa, kwa, kwa, kwa...
— Skąd wiecie, że tam miał być klej? — zapytała bystra Kea.
— Widzieliśmy w telewizorze jak Orłosęp dawał ci klej „Kapeczkę”! Ale my się nie damy zakleić! Bo jesteśmy ptaki wolne jak... ptaki!
Kea nie wiedziała, co powiedzieć. Całym sercem kibicowała ptakom i nie chciała, żeby wszystkie do końca życia musiały chodzić w żółtych kombinezonach. Ale bała się przeciwstawić Orłosępowi. Milczała więc, a Wrona patrzył na nią ze współczuciem. Pozostałe ptaki obrzuciły ją obrażonym spojrzeniem i zabrały się do lotu. Albatros wziął Kiwi na grzbiet i wzbił się w powietrze, rozpościerając swoje potężne skrzydła. Nandu upchnął dzieci pod pachami i ruszył biegiem, jak to nielot. Na końcu zakutany w żółty kombinezon Mandarynka, którego z całych sił popchnął Wrona, żeby go rozpędzić.
Papuga Kea smutno spojrzała w dal. Jakby ogarnęła ją melancholia. I wtem, powolutku, po cichutku zanuciła rzewną piosnkę, w której wyznała, że Orłosęp jest jej wujkiem i że bardzo go nie lubi, ale nie ma nikogo innego na całym świecie, żadnych przyjaciół ani rodziny i dlatego musi się go trzymać. Jednak my, ludzie, zamiast pieśni słyszelibyśmy tylko:
— Ke-aaaaaaa! Ke-aaaaaaa! Ke-aaaaaa! Ke-aaa!
A Wrona to wszystko słyszał, bo cały czas stał i słuchał. Wreszcie odezwał się miękko.
— Nie jesteś sama.
— Od dawna tu stoisz?
— Słyszałem piosenkę.
— To wiesz już, że Orłosęp jest moim wujkiem.
— Orłosęp nie jest jedynym ptakiem na świecie. Dasz sobie radę bez niego.
— Jak?
— Masz nas. Mnie, Kiwi, Nandu, Albatrosa, a nawet Mandarynkę.
— Ale ja jestem siostrzenicą Orłosępa. Jestem zła.
— Nie dramatyzuj. Raz zjadłaś stadko owiec, zdarza się. Możesz równie dobrze jeść szpinak albo owsiankę.
— Nie posmarowałam waszych kombinezonów klejem.
— Wiedziałem, że nigdy byś tego nie zrobiła.
Wrona i Kea patrzyli na siebie maślanymi oczami i tacy byli w sobie zakochani, że świat wydał im się być bardzo miękką i bardzo dużą watą cukrową, ale zrobioną z puchu, a nie z cukru, który się klei i psuje zęby. A puch jest mięciutki i pachnący.
*
Tymczasem w ptasiej telewizji do gabinetu Orłosępa ktoś się zakradł. W ciemnościach nie było nic widać, a słuchać było głośne: ŁUP!
— Ałaj! Przez ciebie się wywaliłam! — Kiwi podniosła się z podłogi, na której leżała jak długa.
— Nic nie robiłem! — bronił się Albatros.
— Pecha przyniosłeś!
— Nic nie przynosiłem! Jak chcesz, to pójdę.
— No już, już, nie gniewaj się. Gdzie tu jest sejf Orłosępa?
— Skąd wiesz, że on to trzyma w sejfie?
— A ty gdzie byś trzymał nasze kontrakty?
— W tym sejfie — Albatros wskazał mosiężny sejf, stojący w rogu gabinetu.
— No widzisz! Myślisz, że potrafisz go otworzyć?
— O to pytasz Albatrosa? Kuzyna Atosa i Portosa?
— To umiesz czy nie?
Albatros rozpostarł swoje długaśne, umięśnione skrzydła i jak nie palnął nimi w sejf, aż ten rozpadł się na kawałki.
— Jam Albatros, syn Albatrosa, kuzyn Atosa i Portosa!
— Dobra, już się nie popisuj. Patrz, są nasze kontrakty.
— Jesteśmy wolni! Nie zostaniemy zabici i zjedzeni.
W tym samym czasie Wrona, Nandu oraz Kea szukali Albatrosa i Kiwi. Martwili się, że ci całkiem gdzieś przepadli.
— Gdzie oni są?
— Tutaj — powiedział Wrona, zaglądając do gabinetu Orłosępa.
— Wszędzie was szukamy. Co robicie?
Kiwi widząc Keę, której nic a nic nie ufała, schowała kontrakty za plecy i zrobiła niewinną minę.
— My? Całkiem nic. A ona co tu robi? — Kiwi pokazała Keę swoim długim dziobem.
— Jest z nami. Przeszła na dobrą stronę mocy18 — poinformował zakochany Wrona.
— Tere fere — Kiwi na to, na co Kea uniosła się honorem.
— Proszę, tu jest klej, którym miałam posmarować wasze kombinezony. Nie zrobiłam tego.
— To jeszcze zrób coś, żeby twój wuj odwołał konkurs — Nandu nie ukrywał, że ma wisielczy humor.
— A po co? My stąd spadamy — wierciła się Kiwi.
— Nie możemy — posępna mina Nandu stała się jeszcze bardziej posępna.
— Właśnie że możemy! Wykradliśmy nasze kontrakty! Nie zostaniemy zabici i zjedzeni. Orłosęp może nas cmoknąć w dziób!
— Nie możemy. Mandarynka nie chce zdjąć kombinezonu.
— Niech spada na drzewo — zaproponowała Kiwi.
— Nie zostawimy Mandarynki na pożarcie Orłosępowi — stwierdził Albatros z pewnym smutkiem.
— Ale dlaczego nie? On jest głupi jak dżdżownica.
— Bo o głupich też trzeba się troszczyć — wyjaśnił Wrona. — Macie, ubierzmy się.
— Mamy się zakuć w to żółte świństwo? Po co?
— Zobaczycie.
*
I oto nadszedł ten długo wyczekiwany moment. Rozpoczął się wielki finał konkursu na Najbardziej Niezwykłego Ptaka na Świecie. W studiu ptasiej telewizji byli już wszyscy finaliści, widownia, operatorzy kamer, kierownik planu i pani od makjażu. Słowem — wszyscy. Oczywiście był i Orłosęp, wystrojony w żabot. Z wszystkich głośników dał się słyszeć głos spikera:
— Drogie ptaki, zgromadzone przed teleodbiornikami! Drodzy ptakowie, drogie ptakinie i ptakątka, oto przed wami finaliści wszechświatowego Konkursu na Najbardziej Niezwykłego Ptaka. Nasze ptaki ubrane są w superwygodne, oddychające i nie zawierające poliestru kombinezony!
I wtedy głos zabrał Orłosęp:
— Obywatelki i obywatele! Nadszedł dzień, w którym wybierzemy najbardziej niezwykłego ptaka na świecie. Jak sami pewnie wiecie, bycie dziwakiem to okropna sprawa. Nikt z nas nie chce się wyróżniać i nie chce, by koledzy pokazywali go palcami. Najbardziej cierpi ptak, obok którego nie sposób przejść obojętnie, który zwraca na siebie uwagę na ulicy, w sklepie i w szkole, bo wygląda albo zachowuje się całkiem inaczej niż reszta. I my temu biedakowi chcemy pomóc. Obdarujemy go główną nagrodą, czyli kombinezonem, w którym będzie chodził do końca swoich dni! Wreszcie poczuje się zwyczajnie! Zwycięzcą jeeestttt... pan Kaczor Mandarynka!!!
Rozległy się fanfary, z sufitu zleciało konfetti, Mandarynka zakrył twarz z niedowierzaniem i był szczęśliwy. Płakał i skakał, ściskał pozostałych.
— O-maj-gaaaad! Osom super cool!!! Jestem bardzo wzruszony! Nie wiem, co powiedzieć! Chciałbym podziękować przede wszystkim rodzicom! Bez nich to by się nie udało! Mamusiu, tatusiu, dziękuję, to dzięki wam jestem taki piękny!!!
— Ten matoł nic nie rozumie — stwierdziła Kiwi. — On się cieszy.
— I co teraz? — rozejrzał się Nandu, a z odpowiedzią pospieszył mu zadowolony z siebie Orłosęp.
— A teraz zwycięzca podpisze kontrakt, w którym zobowiąże się do chodzenia w żółtym kombinezonie i niezdejmowania go pod żadnym pozorem przez najbliższe czterysta lat! Oto pióro i umowa!
Mandarynka wziął pióro i umowę, i już, już miał podpisać...
— Zróbcie coś, on to podpisze! — wrzasnęła Kea.
Albatros, nie namyślając się wiele, rozłożył skrzydła i zaczął machać nimi tak mocno, że zerwał się wieki wiatr, który wyrwał ze skrzydeł Mandarynki umowę i pióro.
— Aaaaa, ratunku! Wiatr porwał moją umowę!
Na to zawołał Wrona:
— A teraz — nasz plan! Raz, dwa, trzy!
Ptaki na „trzy” zdjęły żółte kombinezony, co wprawiło Orłosępa w istny szok.
— A co to ma znaczyć?! Mieli być przyklejeni!
A na to wszystkie ptaki, poza Mandarynką, zaczęły śpiewać piosenkę o tym, że każdy z nich jest ptakiem-dziwakiem, wolnym jak ptak i całkiem innym niż inni.
— Kwa, kwa, kiwiiii-ki-wiiiiii, kra, kra, kra, keeeaaaaaa! Keaaa!, Kła, kła piiiiiiii, kla kła piiiiii...
— Zabić ich i zjeść!!! Zabić i zjeść!!! — wrzeszczał bez opamiętania Orłosęp, zatykając uszy, bo nie mógł znieść tego, że ptaki śpiewają piosenkę o wolności.
Ale ptaki już się nie bały, śpiewały i tańczyły.
— Dalej Mandarynko, zrywaj swój kombinezon!! Uwolnij się!!!
— Zostawcie mnie w spokoju!
— Keo! Do dzieła! — wrzasnął Orłosęp. — Zabij ich wszystkich! Natychmiast! To rozkaz!
— Nie słucham już twoich rozkazów! I od dzisiaj jestem wegetarianką! No, może jeszcze tylko ciebie trachnę!
Kea wyjęła pistolet na wodę (ale wyglądał jak prawdziwy), a przerażony Orłosęp otworzył szeroko oczy. W końcu dotarło do niego, że przegrał, że nic tu po nim i że nie uda mu się zakuć ptaków w żółte kombinezony. Że wolność wygrała, a ptaki zawsze będą wielobarwne i różnorodne. I nikt im tego nie zabierze. Osłosęp nie miał już czego tu szukać. Rozpostarł skrzydła i odleciał, gdzie pieprz rośnie, wygrażając Kei:
— Zdrajczyyyniiii! Jeszcze popamięęętaaasz!
— Dalej, Mandarynko! — ponaglał Wrona. — Zdejmuj kombinezon, pokaż, jaki jesteś naprawdę! Bo inaczej każą ci robić to, co wszystkim. Każą ci tak samo siedzieć, tak samo myśleć. Czy ty wiesz, co to znaczy?
— Nie zjesz, co chcesz, ale co ci dadzą.
— Nie zaśpiewasz swojej piosenki, tylko taką, którą ci zanucą.
— Nie będziesz smutny, kiedy będziesz smutny.
— Będziesz wesoły, bo tak ci rozkażą.
— Słowa zamażą, zasłonią oczy, zamkną ci dziób i zatkają uszy.
— Będziesz żółtym manekinem, bez marzeń, bez pragnień, bez siebie.
— Nie będziesz wolny jak ptak, będzie z ciebie wrak!
Mandarynka poddał się. Powolutku, ze smutną miną, zdjął żółty kombinezon. Był całkiem szary. I przestraszony. Ptaki zamilkły.
— Zadowoleni jesteście? Jestem teraz całkiem szary. Nijaki. Brzydki. Śmiejcie się. Śmiejcie.
— Jesteś dokładnie taki, jaki masz teraz być — stwierdziła Kiwi.
Nie ma drugiego takiego — dodał Nandu.
— Ani trzeciego — wtrącił Albatros.
— I nie wstydzicie się mnie?
— Nie, głupku! — zdenerwowała się Kiwi.
— Pójdę z tobą do restauracji, jak chcesz — zaoferował Wrona.
— A ja na zakupy — zachęciła Kea.
— A ze mną możesz łowić ryby — zadeklarował Albatros.
— A ja? — zaniepokoiła się Kiwi.
— Ty też, zazdrośnico.
— A moje dzieci możesz odprowadzać do przedszkola.
— Osom! Super, wspaniale! Jestem wyjątkowy! Całkiem wyjątkowy! To ja! Superptak! Nikt nie jest taki jak ja! Osom! Osom! Osom!
— Ej, stop! — zarządziła Kiwi i Mandarynka przestał podskakiwać. — Jaki jest właściwie morał tej opowieści? Bo chyba nie te wrzaski Mandarynki?
Ptaki wpadły w zadumę.
— Nie oglądaj telewizji, bo ogłupia?
— Nieeee, niektóre programy są niezłe. — zaprotestował Albatros. — Na przykład o rybach, o wędkarstwie i rybołówstwie.
— Nawet jeżeli chwilowo jesteś szary, to potem odrosną ci kolorowe piórka? — zaproponował Mandarynka z nadzieją.
— Jak ktoś jest głupi, to głupi zostanie? — odpowiedziała mu Kiwi pytaniem na pytanie, za to niegrzecznie.
Ale prawdziwą odpowiedź znał Wrona.
— Morał jest taki, że nie wolno dać sobie ubrać żółtego kombinezonu. Nigdy w życiu! Kwa, kwa, kiwiiii-ki-wiiiiii, kra, kra, kra, keeeaaaaaa! Keaaa! Kła, kła piiiiiiii, kla kła piiiiii...
Ptaki wiedziały już, jaki jest morał, mogły więc zabrać się do śpiewania ich ulubionej piosenki o wolności, którą każdy z nich śpiewał w swoim tempie i z inną linią melodyczną, dlatego my, ludzie, uznalibyśmy to za potworny ptasi rwetes, a nie żadne śpiewanie. Mandarynka także śpiewał wniebogłosy, a wokół walały się żółte kombinezony, których nikt nie chciał.
Mandarynka
Gatunek kaczki niemający — oprócz kraju pochodzenia — wiele wspólnego z owocami o tej samej nazwie (no, może z wyjątkiem tego, że obie pochodzą z Chin, nazwa obu wywodzi się od mandarynów, urzędników na dworze chińskich cesarzy, w ubarwieniu obu przeważa kolor pomarańczowy i obie biorą się z drzew: owoce rosną na gałęziach, a kaczki wylęgają się w dziuplach). Jak u większości kaczek, samce mandarynek są bardzo kolorowe, jednak na lato pierzą się i przypominają wtedy niepozorne samice.
W Polsce mandarynki niekiedy uciekają z hodowli i zamieszkują w parkach z jeziorkami (np. warszawskich Łazienkach). Pisklęta mandarynek są zagniazdownikami, co oznacza, że kiedy się wyklują, od razu pokryte są gęstym puchem, potrafią biegać, pływać i nurkować. Zaraz w pierwszym dniu życia wyskakują z dziupli na ziemię — są tak lekkie i mają tak sprężyste kości, że choćby spadły z bardzo wysoka, nic im się nie dzieje. Razem z mamą i rodzeństwem maszerują do najbliższej rzeki lub jeziora, gdzie same znajdują sobie pożywienie.
Wrona siwa
Wrona wcale nie jest żoną gawrona, tak jak jeleń nie jest mężem sarny. Wrona i gawron są dwoma oddzielnymi gatunkami ptaków krukowatych, z których w Polsce żyje jeszcze pięć innych gatunków: największy i znany głównie z bajek kruk, towarzyska, gnieżdżąca się w kominach kawka, hałaśliwa sroka, niechętna wyprawom za morze sójka i orzechówka, najrzadsza z nich, brązowa z białymi kropeczkami, budująca gniazdo w styczniowych śniegach mieszkanka gór i północnej tajgi. Wszystkie, nawet wielki kruk, są ptakami wróblowatymi, chociaż w ogóle na to nie wyglądają. Krukowate są także, o czym mało kto wie, ptakami śpiewającymi: krakanie wrony nie jest może zachwycające, ale na wiosnę można czasem usłyszeć cichy i melodyjny śpiew samców zalecających się do samic.
Wrony są bardzo inteligentne. Zaobserwowano u nich nie tylko zdolność uczenia się
Uwagi (0)