Agady talmudyczne - Autor nieznany (biblioteka komiksowo TXT) 📖

Kiedy człowiek spełnia micwę, zyskuje sobie obrońcę. Kiedy spełnia zły uczynek, zyskuje sobie oskarżyciela.

 

Rabi Chanina ben Dosa powiada:

— Kto ponad wiedzę przedkłada strach przed grzechem, tego wiedza się trzyma. U tego, który wiedzę stawia wyżej od strachu przed grzechem, wiedza nie jest trwała.

V

Zapytano kiedyś rabiego Jochanana ben Zakaja, do czego podobny jest człowiek lękający się grzechu i uczony?

— Do majstra, który ma w ręku narzędzie — odpowiedział rabi.

— Do czego podobny jest uczony nie bojący się grzechu?

— Do majstra bez narzędzia.

— Do czego podobny jest człowiek nie znający strachu przed grzechem, ale nie uczony?

— Majstrem nie jest, choć ma narzędzie w ręku.

VI

Rabi Simon i rabi Elazar siedzieli kiedyś na ławce na ulicy. Ulicą przechodził rabi Jaków ben Acha. Rzekł rabi Simon do rabiego Elazara:

— Wstańmy przed rabim Jakowem, gdyż jest to człowiek lękający się grzechu.

Na to rabi Elazar rzekł do rabiego Simona:

— Wstańmy, bo to człowiek wielce uczony.

— A ja ci mówię — odparł rabi Simon — że przede wszystkim jest to człowiek bojący się grzechu, a to jest ważniejsze od wiedzy.

VII

Człowiek może być oczytany w Torze, znać wszystkie jej zakamarki, ale jeśli nie boi się grzechu, to na nic jego wiedza. Podobny jest do człowieka, który się przechwala:

— Posiadam tysiąc korców zboża, tysiąc dzbanów oliwy, tysiąc beczek wina.

Na te jego przechwałki odpowiadam:

— Czy posiadasz także magazyny, żeby zmieścić te wszystkie rzeczy? Jeśli tak, to wszystko należy do ciebie, jeśli nie, to nic nie posiadasz.

 

Bojaźń Boga to skarbiec, to magazyn dla wiedzy i mądrości.

 

Rabi Abahu powiada:

— Kto doprowadza kogoś do spełnienia micwy, to jakby sam tę micwę spełnił.

VIII

Powołując się na rabiego Jonatana, powiadają:

— Kto spełnia micwę na tym świecie, temu micwa towarzyszyć będzie na tamtym świecie. Ten zaś, który popełnił zły uczynek na tym świecie, nie uwolni się od niego na tamtym świecie. Zły uczynek owinie się jak wąż wokół jego szyi gdy stanie przed Najwyższym Sędzią.

Rabi Elazar twierdzi, że zły uczynek przywiązuje się do człowieka jak pies.

Rabi Josej bar Jehuda powiada:

— Trzy razy można wybaczyć człowiekowi popełnione przez niego występki. Czwartego występku nie można już mu wybaczyć.

IX

Rabi Jehuda bar Nachman, tłumacz rabiego Reisz-Lakisza, powiedział w kazaniu, cytując słowa proroka Michy: „Nie wierzcie bliźniemu, nie ufajcie przyjacielowi”.

— Jeśli Zły Instynkt przystąpi do ciebie i zacznie namawiać: „Nic nie szkodzi, można zgrzeszyć, Bóg ci odpuści” — nie wierz mu. Można zadać sobie pytanie: Kto mnie wyda? Otóż wiedz, że wydadzą cię kamienie i belki z sufitu. Tak bowiem rzecze prorok: „Gdyż kamień krzyczy ze ściany, a z belkowania odpowiada mu krokiew”.

Mędrcy powiadają:

— Własna dusza człowieka świadczy przeciwko niemu.

Rabi Zerika powiada:

— Świadkami poczynań człowieka są dwaj aniołowie, którzy mu towarzyszą. Inni znów mędrcy twierdzą, że wszystkie członki ciała wystawiają świadectwo poczynaniom człowieka.

 

Rabi Ischak ben Pamach powiada:

— Grzechy człowieka wrzynają się w jego kości.

X

W imieniu rabiego Jochanana powiadają:

— Jeśli człowiek większą część swego życia przeżył bezgrzesznie, to już potem nie będzie grzeszył. Bóg go od grzechu ustrzeże.

Inni zaś mędrcy twierdzą:

— Jeśli komuś przytrafiła się okazja do popełnienia grzechu inie skorzystał z niej, to już potem nie będzie grzeszył. Bóg go ustrzeże.

Raw Huna powiada:

— Jeśli człowiek popełnił dwa razy ten sam grzech, to już dalej będzie grzeszył. Uzna, że można tak postępować.

Raw Ula w wygłoszonym kazaniu powiedział:

— „Nie bądź zbyt grzeszny” — mówi Kaznodzieja. Czy to znaczy, że można grzeszyć trochę? Wcale nie! Chodzi o to, żeby człowiek, który dopuścił się już grzechu, nie nabrał przekonania, że nie jest ważne, czy grzeszył rzadko, czy często. Zilustruje to przykładem. Oto człowiek najadł się czosnku. Z jego ust zaczął się wydobywać niemiły zapach. Czy wobec tego ma dalej jeść czosnek, żeby niemiły zapach stał się jeszcze bardziej intensywny?

XI

Ben Azaj powiada:

— Uganiaj się za spełnieniem dobrego uczynku (micwy) choćby nawet był mało ważny, i unikaj grzechu, albowiem jeden dobry uczynek rodzi następny dobry uczynek, a grzech rodzi następny grzech, gdyż zapłatą za dobry uczynek jest Dobro, a za grzech, grzech. „Lecz, jeśli ktoś miał w nienawiści swego bliźniego i czyhał na niego i powstawszy przeciwko niemu, ugodził go śmiertelnie” — zaczyna się od lekkiego grzechu. Ten człowiek tylko przekroczył nakaz: „Kochaj bliźniego, jak siebie samego”. Jasne więc, że przekracza potem nakaz: „Żebyś nie żywił nienawiści do swego brata”. Potem przekroczy już następny nakaz: „Nie bądź mściwy i nie noś w sercu pogardy”. Następnie sprzeniewierzy się nakazowi: „Oby brat twój mógł żyć obok ciebie”.

W końcu dochodzi do przelewu krwi.

XII

Reisz-Lakisz powiada:

— Człowiek popełnia przestępstwo tylko wtedy, kiedy ogarnia go szaleństwo.

Jeden z uczniów rabiego Iszmaela zwykł mawiać:

— Grzech stępia serce człowieka.

Rabi Meir powiada:

— Jeśli ktoś po kryjomu popełnia występek, Bóg ujawnia go ludziom.

Raw Kahana powiedział:

— Zuchwalcem jest dla mnie ten, kto publicznie mówi o swoich grzechach.

 

Raw Nachman bar Icchak powiada:

— Występek popełniony w dobrej sprawie może być czasem poczytany za dobry uczynek.

 

— Nie należy być posłańcem grzechu.

 

— W sobie człowiek nie dostrzega winy.

 

— Na początku grzech jest słodki. Na końcu — gorzki.

— „...nadejdą złe dni i zbliżą się lata, o których powiesz: Nie podobają mi się” — powiada Kaznodzieja. To można powiedzieć o czasach Mesjasza, kiedy człowiek nie będzie miał za sobą ani win, ani zasług.