Darmowe ebooki » Wiersz » Przemysły (tomik) - Mieczysław Braun (czytanie książek .txt) 📖

Czytasz książkę online - «Przemysły (tomik) - Mieczysław Braun (czytanie książek .txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Mieczysław Braun



1 2 3 4 5 6
Idź do strony:
class="verse">Nad przepaścią kołowrotną i błędną...  
 
Szybkim działem, niewidzialnym prądem 
Rządzisz morzem i wiatrem i lądem, —  
O, zdobywco szalony wirującej planety,  
Komu kradniesz śmiertelne sekrety?  
 
Wynalazkiem, sposobem, rachunkiem,  
Czarem wiedzy, jadowitym trunkiem,  
Sięgasz w niebo gwiaździste grzmotem — błyskiem okrutnym,  
Ale sam jesteś głodny i smutny...  
 
Tamten Słońce Wschodzące ogarnia,  
Cicho świeci, jak żółta latarnia,  
W różowego przedświtu kołyszącej się łunie,  
Tamten — cichy, jak sen, Sakja-Muni...  
 
Już się budzi żarliwą modlitwą,  
Zaczajony, jak człowiek przed bitwą,  
Kosookiem spojrzeniem i mądrością zaklętem,  
Dzwoni — dzwoni dalekim tętentem...  
 
Bóg murzyński, nagi ludożerca,  
Czarnem sercem do czarnego serca 
Zmierza cichcem, uderza i przebija oszczepem,  
Swojem szczęściem okrutnem i ślepem!  
 
 
Skacze w górę, okręcony tańcem,  
Że z radości stał się obłąkańcem,  
Że jest młody śmiertelnie i rozkwita nad ranem 
Drzewem chlebnem, kauczukiem, hebanem...  
 
Przed dymiącem na wietrze ogniskiem,  
Uśmiechnięty jutrzenki rozbłyskiem,  
O, Mustangu Ognisty! Czerwonopióry Sępie!  
Z tomahawkiem już czyhasz w ostępie...  
 
Hej, ziemio, ziemio spęczniała!... 
Gwiazdo błędna! gwiazdo wspaniała!... 
Zanim bombą wybuchniesz, ogniem snów, dynamitem,  
Wyśpiewamy cię niebem i świtem!  
 
 
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
Do reportera
Reporterze,  
Węszący sensację 
W tłumie rojnym 
Na ulicy gwarnej,  
Lubisz spadające samoloty 
Kochasz katastrofy pociągów,  
Upaja się dech niespokojny,  
Pośpiech serc bijących, jak młoty,  
Wypadki dnia,  
Przeżycia miasta,  
Wszystko przed tobą urasta 
Jak niewidziane potwory 
Z samego dna,  
Wypuszczone z klatki historji.  
Reporterze,  
Szukający wcielonej zmory,  
Pragnący wstrząsu,  
Który potrafi przerazić,  
Wypadki toczą się w glorji 
Niezwykłe i niesłychane!  
Kochasz bandytę 
Z dwoma brauningami w rękach, —  
Kiedy salwami strzela w tłum, — —  
 
O, patosie ulicznej gonitwy!  
Ciało przechodnia wijące się w mękach...  
Wrzawa i szum,  
Popłoch modlitwy,  
Wygrywanej dzwonkami tramwajów...  
Widziałeś sensację — kochankę,  
Gdy skoczyła na szyny pod kolej,  
Ta ospowata dziewczyna 
Bryznęła krwią,  
Krew zostawiła plamy,  
Jak witrjolej 
Na jedwabnej sukience damy.  
Detektywie,  
Nie szukaj zbrodni,  
Nie szukaj dreszczu, który daje moc jej,  
Spojrzyj prosto w oczy przechodnia,  
A spłoniesz w cudownym podziwie 
Nabity dynamitem emocji!  
Węszysz krew,  
Patrzysz dokoła jak szpieg,  
Czuwasz po nocach:  
A może się zdarzy!  
Patrzaj,  
Sensacja czai się przy tobie,  
Jak zwierzę liże ci ręce,  
Sięga do twarzy,  
Błaga o jedno spojrzenie,  
 
Przybywa co chwila więcej,  
Tłoczy się nawał sensacji,  
Chwytaj!  
Czemprędzej chwytaj!  
Chowaj po kieszeniach,  
Nabieraj do czapki, do ust,  
Prędzej, prędzej!  
Starczy na miljard nowin,  
Na wszystkie gazety świata, —  
Wszystko ci powiem!  
Patrzaj,  
Budują dom,  
Gromadzą cegły,  
Codziennie rośnie piętro,  
Żarliwa robota wre,  
Dzieje się powszechne święto!  
Wyżej, wyżej!... 
Uderzają fale sensacji,  
Życie pomaga snom,  
Wioną powiewy potężne,  
Wiewy niewidzialne i tajne,  
Pełni się sprawa żywa.  
Tyle cudowności przybywa!  
Reporterze! biegnij do redakcji 
Drukuj dodatki nadzwyczajne:  
— Wybudowali dom!  
— Wyszła z warsztatów lokomotywa!  
 
A nocą 
Na jasnej fabrycznej hali 
Klawikordy maszyn turkocą,  
Rosną ogromne bele,  
Z chaosu wypływa ład, —  
Szalej z radości, szalej!  
Wyślij depesze 
Na cały świat:  
Na warsztatach wczoraj utkali 
Tyle i tyle, — —  
Rośnie bogactwo 
Warstwa za warstwą 
W pracy żarliwej,  
W kipiącej sile 
Trzęsie się powszechne gospodarstwo!  
Prędzej, — —  
Zakładają kable,  
Rzucają mosty,  
Rodzą się nowe okręty,  
Ucieleśnia się tysiące marzeń.  
Tyle radości!  
Prędzej, — —  
Ukazują się nieczytane książki,  
Wynalazki otwierają niebo,  
Nie nadążysz filmowi zdarzeń,  
Powszechnemu Postępowi Pracy!  
 
Radosną nowiną,  
Strofami — hymnami,  
Pieśnią wysoką żywą 
Rośnie powszechna sprawa,  
Słowa czynami płyną,  
Twórczość tryska jak lawa, —  
O dziwo!  
Dziwo!  
 
 
Inżynier i poeta INŻYNIER:
Poeto! wreszcie się zastanów,  
Za własną duszę pacierz zmów...  
Już bliski szum aeroplanów 
Zagłusza dźwięki twoich słów.  
Kto zechce z tobą w górę gnać 
Na skrzydłach marzeń i Pegaza,  
Kiedy ten — z glinu i z żelaza, —  
Mój rumak nie chce w miejscu stać?  
Na wichrze lecę śmigłą racą,  
Piję ocean, łykam ląd,  
Zwyciężam żywioł, zmieniam prąd 
I mocną ręką ster obracam.  
Powiedz, czy nie jest bardziej cenne,  
Niż twoje chwile zmienne, senne,  
To, żeś naprawdę w chmurach znikł?  
Ze mną polecisz wolnym sportem 
Wygodnie, mięko i z komfortem,  
Spływam przed każdym większym portem,  
Masz towarzystwo, grację, szyk...  
 
Z nas dwuch — ja zbliżam się do gwiazd,  
I ja zakładam stopy w tęczę,  
I ja się w twojem słońcu wdzięczę,  
Do najpiękniejszych płynę miast.  
 
 
To wszystko, wszystko jest prawdziwe,  
Że chwytam wichrów dumną grzywę,  
Że z góry patrzę na ten świat,  
Że śmierć i życie łączę żartem,  
Jak finish z rozpędzonym startem,  
Że słowa prawdy niezatarte 
W przestworzach kreśli lotu ślad...  
 
A ty? umysłem rozpalonym 
Na chwilę sięgniesz w moje strony,  
I spadasz grzeszny i znużony,  
Żeby na nowo w sercu snuć 
Tęsknotę swoją niepokorną,  
I burzę uczuć swych upiorną,  
I żeby ogniem słowa skuć.  
 
O, ja mam lepsze aparaty,  
Które przenoszą myśli wlot.  
Ty często pragniesz zdobyć światy,  
A trafiasz kulą w płot.  
 
Jak bardzo jesteś niewspółczesny!  
Prześciga cię mój pęd bezkresny, —  
— — Motocyklopów idzie tłum!  
— — Miljarda śmigieł straszny szum!  
A nad twą głową smęt bolesny...  
 
  POETA:
O, mój daleki krwawy śnie!... 
O, moja ciężka winna czaro!... 
Prześniłem próżno wszystkie dnie 
Goryczą, szczęściem i ofiarą!  
Prześniłem noce, przebyłem kres,  
Doszedłem szczytów, których nie znam.  
Ach, ile łez! ach, ile łez 
Okryła skrzydłem przepaść gwiezdna...  
Łzy nie pomogą, nie zmoże grom,  
Słowo prawdziwe w sercu się pocznie.  
Na jakiej skale stanie mój dom,  
Mój dom szczęśliwy bezobłocznie?... 
  INŻYNIER:
O, młodociany entuzjasto!  
Rozepnij skrzydła. Podaj rękę.  
Fruniemy razem ponad miasto 
Oglądać z góry jego mękę.  
 
I my, poeto, dwa mieszczuchy,  
Jak romantyczne lecąc duchy,  
Ujrzymy piekło, nędzę, nudę,  
Zbrodnię i przemoc i obłudę,  
I usłyszymy głuchy grzmot.  
To wzdłuż, to wpoprzek ponad miastem,  
 
Fruwając z sercem, jak z balastem,  
Które obciąża dumny lot...  
 
Zanim poezji zniknie zwid już,  
Pamiętaj, że jest prawda szczera.  
Lepszy jest Roentgen, niż Owidjusz,  
I Pasteur większy od Homera.  
 
Przemija twoja próżna glorja,  
Zasługa bierze w świecie prym,  
Ja zbudowałem sanatorja 
Piękniejsze, niźli rym.  
  POETA:
Ach, wiersze, wiersze! kto je czyta?  
Próżno me serce o nie pyta,  
Napróżno pisze tysiąc rąk 
Tyle zbytecznych słodkich ksiąg...  
 
O, mój Wergili! mój Horacy!  
Ukaż mi swą poezję pracy,  
Przemysł, maszyny, rozpęd, szał...  
I żartem proszę cię. Wergili,  
Pozostań przy mnie od tej chwili,  
Żebym się z tobą razem śmiał...  
 
Masz rację, pyszny inżynierze,  
Zaproponuję ci przymierze, —  
 
Do ciebie dziś należy świat,  
A do mnie, do mnie — ty należysz,  
Jeżeli słowom-gwiazdom wierzysz,  
Wykwitłym z wczesnych lat...  
 
O, dosyć, dosyć, dosyć wierszy!  
Olbrzymie życie wstaje pieśnią nową!  
Mów przyjacielu-inżynierze pierwszy,  
Do mnie należy Ostatnie Słowo.  
 
 
Zaczarowana karczma
Pędzi wiater po ściernisku, krzyczy wrona w gnieździe, —  
Spotkali się na rozstaju w czartowskim zajeździe...  
Czapy czupryn wiater czochra, strzechy izbom ścina, —  
Wytoczyli cztery beczki czerwonego wina!  
Dno w szklenicach czeskich łyska łezką-centką krwistą,  
Karmazynem przezroczystym i delją złocistą...  
Hulaj dusza bez kontusza! Kto żyw rusza w pląsy!  
W gęstych miodach umaczali zawiesiste wąsy.  
Inszy tańczy, inszy chrapie, spity snem, jak bela,  
Stołki w drzazgi porąbała srebrna karabela.  
Zamiatali piórem izbę, spraszali uprzejmie,  
Szumiał wiatr pijany w czubach, jak w szlacheckim sejmie...  
Aż tu naraz świsnął piorun, jakby trzasnął z bicza,  
W karczmie gościom zrzedły miny, pobladły oblicza,  
Ani zwid ich we drzwiach straszy, ani ćmi się zmora, —  
— Czołem! czołem! poznajemy, — imć pan Wernyhora!  
A witajże, mości panie, witaj nam, serdeczny,  
Odrzuć topór małolepszy, katowski, dwusieczny,  
W ręce twoje, mociumpanie! rdza nam troskę zżarła,  
Są słoninki wonne połcie, jest czem zwilżyć gardła.  
 
A posmakuj, stary-jary, winka, dobrodzieju,  
Pomruczymy o dawności, wspomnimy o Reju...  
W Nagłowicach wypiliśwa świat onego czasu,  
Byli-pili z nami zacni, pił Jan z Czarnolasu...  
Hej! bywało w złotej Polszcze, jak przystoi, drzewiej,  
Przepomniane łońskie dzieje, wżdy nikt o nich nie wie! —  
Siła jadła za stołami, pełne fasy na nie:  
Grzybki, rybki, ptaszki, panie, — w śmietanie! w śmietanie!  
Z kopereczkiem, z pasternaczkiem, jak się jadać zwykło,  
I rydzyki posolone i rosołek z ćwikłą,  
Meloneczki, ogóreczki, groszki, ziółka wonne, —  
O rozkoszna krotofilo! przypomnienia płonne!... 
Furda, ciury! Sto fur beczek z osmętnicą swojską!  
Król Jegomość trzosem trząśnie na kwarciane wojsko,  
Zafurkocą proporczyki Kyrielejson bitwie,  
Że libertas non patietur w Koronie i Litwie,  
I ad lauream pobiegną chorągwiane hufce,  
Fundamentum Niepodległej ustanowią mówce...  
Żartem coelum obracabat, kiedy pił Kopernik,  
Gryząc magno apetito toruniensem piernik...  
W kolczej zbroi tysiąc chłopa na Psiem Polu ubić.  
Za porohem krasną dziewkę polubić, hołubić,  
Świst i Poświst, wichry morskie, wetchnąć piersią mocną, —  
Nie uroczą nas puszczyki w boru porą nocną!... 
 
Nie uroczą, nie urzekną ich ślepe źrenice,  
Nie rozdziobią kruki-wrony, te czarne lotnice!  
Słucha zasię Wernyhora, pode drzwiami słucha,  
A za oknem wicher wyje, jęczy zawierucha,  
Skrzypią krokwie, niby strzyga, piszczy świerszcz zażarcie,  
Jak duszyczka pokutnica, jak chichoty czarcie.  
Cała karczma idzie kołem, kręci się okrętem.  
Owionęło tęgo mrozem, zapachniało smętem,  
Czarnym koniem wybębniło, pod oknami prysło,  
Potoczyły się ciemności nieskończoną wisłą...  
Tirli-tirli na skrzypeczkach śmierć zagrała śpiewnie,  
Zawierzbiło fujareczką, wrzasło basem gniewnie, —  
I na ustach i na palcach krew pachnie, jak wino,  
Zaciążyła chmura czarna czyjąś wielką winą...  
Wykrzywiła się ze śmiechu gospodarska gęba, —  
Dzisiaj Polsce trzeba krzepy, siły Wyrwidęba!  
Niech wybuchną smolne żagwie, co tlą się ponuro,  
Niech Wyrwidąb do roboty skoczy z Waligórą!  
Basta, basta! gospodarzu, sakramenckie basta!  
Zatętnimy czwórką koni po trakcie do miasta,  
Do stodoły, do warsztatu, za mostowe przęsła, —  
Tam, gdzie siła nas rzuciła i krajem zatrzęsła!  
Kary konik niecierpliwy rży, trzaska kopytem, —  
Pojedziemy majem-gajem, czerwoniutkim świtem,  
Zadzwonimy, dogonimy na rozstajnej drodze,  
Jeno świsną bicze z piasku i popuszczą wodze;  
 
A przed karczmą będzie popas, w czartoskim zajeździe, —  
Pędzi wiater po ściernisku, krzyczy wrona w gnieździe! —  
Ponad karczmą burza szczeka, wichrom wichry grożą,  
Tylko śpiewa skowroneczek pod niebieską zorzą!... 
 
 
Dzień powszedni
Na zawiasach poranku do wieczornej pory,  
Otwarty ścieżaj, stoisz, jak wrota obory,  
Z której woły robocze pędzą ludzie biedni...  
Witaj, pachnący pracą, świeży dniu powszedni!  
 
Już słońce, nad wysokim sufitem ukryte,  
Przez szybę, dzwoniąc, ranną składa ci wizytę,  
I po nocnej niewiedzy płynnych marzeń sennych 
Oddaje władzę dziejom spraw żywych i cennych.  
 
Dzień wysokim pochodem w niebios czapie chmurnej,  
Zaprawiony w zawodach, rankiem wszczyna turniej;  
Jeszcze cichej melodji szumi przyśpiew długi,  
Jeszcze suną po niebie przewlekłe snu smugi,  
Gdy dźwigasz się z pościeli i w rozumnym buncie 
Bose stopy na twardym dumnie stawiasz gruncie,  
Pobudką spieszysz myśli, rozkazem gonitwy,  
Przebudzony i czujny, już gotów do bitwy.  
 
Rozpoczęte zapasy.
1 2 3 4 5 6
Idź do strony:

Darmowe książki «Przemysły (tomik) - Mieczysław Braun (czytanie książek .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz