Darmowe ebooki » Wiersz » Przemysły (tomik) - Mieczysław Braun (czytanie książek .txt) 📖

Czytasz książkę online - «Przemysły (tomik) - Mieczysław Braun (czytanie książek .txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Mieczysław Braun



1 2 3 4 5 6
Idź do strony:
Świtezi... przy świetle księżyca...  
Ktoś chodzi... ktoś wspomina... ktoś tęskni... i klęka...  
 
 
Radjo
W takiej ciszy tak ucho natężam ciekawie, 
Że słyszałbym głos z Litwy... Jedźmy! 
Nikt nie woła... 
 

Mickiewicz

Śród zielonego suchej trawy oceanu,  
Jak łódź samotna, tonąc na dalekim Krymie,  
Mijając koralowe ostrowy burzanu,  
Słuchaj fali: ktoś woła na Litwie twe imię!  
 
Już iskra elektryczna niewidzialną drogą 
Glob obiegła, w powietrze wsiąkła, jak w bibułę,  
Już mogą ją pochwycić i słyszeć ją mogą —  
Aparaty najczulsze i serca nieczułe.  
 
Koncert z Rzymu w Londynie, z Tokio w Kopenhadze,  
Ryk syren okrętowych znów na kontynencie,  
Razem z giełdą w Berlinie i odczytem w Pradze,  
To zmieszany gwar świata, bijący w zamęcie!  
 
W Moskwie słyszą jak pluszcze słodka fala Wisły,  
A my, — jak huczy ogień, który ktoś rozpala, —  
Tłumie ludzi, ustami chwytających iskry,  
Może tu cię połączy elektryczna fala!  
 
Gdy samotny wędrowiec na chłodnej obczyźnie 
Słuch natężał — innego chciał słyszeć wołania,  
 
Innej fali i szeptu, którem serce bliźnie 
Umie drżeć, gdy wymowne oczy mgła przesłania.  
 
Gdy ze mnie, jak z anteny, tryskają na wszędzie 
Me słowa, zatrzaśnięte na zawsze w iskierce,  
Nie wiem, kto będzie słyszeć, kto ich słuchać będzie,  
Tak, jak twoje jedyne małe dobre serce.  
 
 
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
Wspomnienie o Żeromskim
W kawiarni, przy stoliku, w światku literackim,  
Gdzie drobna muza pije szklanki czarnej kawy,  
Pamiętam, rozmawiano kiedyś o Słowackim 
I powszednie złośliwie poruszano sprawy.  
 
Niespodzianie wszedł cichy, wielki i dostojny,  
Spojrzał ku nam milczącą, pełną troski twarzą, —  
Ucichliśmy, jak dzieci, które próżno gwarzą,  
Gdy kroki ojca spłoszą gwar dziecinnej wojny.  
 
Łaskawie usiadł z nami i mówił najprościej,  
Chwaląc film «Atlantydę» z przyjaznym uśmiechem.  
Miał wtedy w oczach mądrość najgłębszej miłości 
I twardą pracę, która umie walczyć z grzechem.  
 
Na czole myśl cierpliwa wyryta jest blizną,  
Serca łomot się głuszy rękami obiema.  
Ale wiem — Atlantyda jest marzeń ojczyzną,  
Atlantyda jest Polską, której jeszcze niema!  
 
Już nie przyjdzie tu więcej ten, który swe ręce 
Jak Tomasz wkładał w rany bolesne i chore, —  
I w rozkoszy piekielnej, jak w piekielnej męce,  
Musi światła mieć więcej. — «Żono, odsuń storę».  
 
 
Już żałobne chorągwie targa wiatr jesienny,  
I głuchy dzwon na trwogę jęczy w całem mieście.  
— Już sami zostaliśmy w czuwaniu bezsennem...  
Zabierzcie czarną trumnę i dalej odwieźcie.  
 
Wykonać nam testament zostaje ostatni,  
Gorące proste słowa, — milczące najgłośniej, —  
W pocałunku ojcowskim lub uścisku bratnim 
Zwiastujące — jesienią budzone przedwiośnie.  
 
Po tym trudzie straszliwym pot spływa na czoło.  
Niech wieczny odpoczynek zdejmie wieczną troskę.  
Oddajmy wielką pracą hołd Jego popiołom,  
Na serce, które pękło, połóżcie mu Polskę.  
 
 
Ciało
Naczynie nędzne i niegodne ducha,  
Ciało człowiecze nagie i bezbronne,  
Powłoko serca niepewna i krucha,  
Którą wysiłki zamieszkały płonne!  
 
Nieprzeliczona czyha wielość chorób 
Z powietrza, ognia, napoju i strawy, —  
Jeśliś stworzone według boskich wzorów,  
Ciało człowiecze, — jakże wzór ten słaby!  
 
Ani się ukryć, ani umknąć uda 
Klęskom przedwczesnym zawsze i nieznanym;  
Żadne cię leki, ani żadne cuda 
Nie wydrą śmierci planom zawikłanym.  
 
Podobne trawie, którą ziemia gości,  
W bólu zrodzone, poczęte w rozkoszy,  
Na łasce świata i własnej słabości 
Byt okupujesz kosztem nędznych groszy.  
 
Zanim cię młodość wykarmi do syta,  
Soki twe pędząc drogą dookolną,  
Ucząc miłości, która w niej ukryta,  
Poczujesz starość chłodną i powolną.  
 
 
Trucizny słodkie, które duszę koją 
I myśli krzepią, — czemuż tobie szkodzą?  
Jaką goryczą, lub słodyczą swoją 
Duszę połączą z tobą i pogodzą?  
 
Ty jedno, którem moja myśl porusza,  
O, ciało, ciało, pulsujące, żywe, —  
We krwi gorącej wypławi się dusza,  
Słodkiej miłości narzędzie szczęśliwe!  
 
 
Moja mistrzyni
Ani Sokrates mądry i wesoły,  
Ni Platon wzniosły, ni Arystoteles,  
Ani prorocy, ani apostoły,  
Ani Faust chytry, ni Mefistofeles.  
 
Ani Dant cudny, ani Heine błogi,  
Ani Mickiewicz wielkością wspaniały,  
Nie stali przy mnie na początku drogi,  
Którą mi burza i cisza owiały.  
 
Ale jednegom obrał przewodnika,  
By mnie prowadził, napełniając siłą,  
Tam, gdzie najwyższa mądrość nie przenika,  
Gdzie wszystko będzie i gdzie wszystko było.  
 
On to, czy ona w przestrzenie najczystsze 
Wiodła przez otchłań, którą grzechy czynią,  
Umiłowana ponad wszystkie mistrze,  
Miłość, co jedną dla mnie jest mistrzynią.  
 
Jak dziecko matce rodzonej podobne,  
Chcę upodobnić do niej każde drgnienie,  
Wszystkie minuty w cierpienia zasobne 
I wszystkie słowa i każde milczenie.  
 
 
Przez nią tłumaczę ciał gwiezdnych obroty,  
Drzew rozkwitanie, rzek fale burzliwe,  
Ciszę wieczorną, księżyca dysk złoty,  
Wszystko żyjące i wszystko nieżywe.  
 
Przez nią pojąłem życie, które błogo 
Umie na wieczność poza śmierć spozierać,  
Jeżeli w życiu było żyć dla kogo,  
I jeśli będzie za kogo umierać.  
 
 
Piotr
Kiedy nad brzegiem ciemnego jeziora,  
Które mnie głębią nęciło ogromną,  
Rzucałem sieci onego wieczora,  
Światłość ujrzałem straszną i cudowną.  
 
On — śród obłoków i płomieni wieńca 
Stąpał po wodzie kłębiącej się wrzątkiem.  
Twarz moja ślady straciła rumieńca,  
Gwiazdy pogasły, jak przed dnia początkiem.  
 
I naglem słowa usłyszał szepnięte:  
«Porzuć te sieci, niech dłoń się nie trudzi,  
Próżne to sprawy, któremiś zajęty,  
Dzisiaj nie ryby masz łowić, lecz ludzi».  
 
Milcząc, bezradnie wzruszyłem ramieniem,  
I rzekłem, swemu nie wierząc głosowi:  
O, Panie, usta palący płomieniem,  
Co mam uczynić? czemże będę łowił?  
 
Ale On ogniem słodko mnie przeraża,  
Rzecze i światłem obdarza mnie nowem:  
 
«Co jest cesarskie — oddaj dla cesarza,  
Żyjąc nietylko chlebem, lecz i słowem».  
 
Znajdując myślą wielkie zrozumienie,  
Milczałem, dalszych wydarzeń ciekawy,  
Pojmując sławę wielką nieskończenie 
I miłość Twoją, większą od Twej sławy.  
 
 
Golgota
Błądząc po mieście tym czarnym wieczorem,  
Jak nad brzegami oślepłej czeluści,  
Wołam cię sercem osłabłem i chorem:  
Boże mój, Boże, czemuś mnie opuścił?  
 
Mury kamienne stłoczyły się przy mnie,  
Domy nieżywe, milczące, jak groby, —  
Może w śmiertelnym wysławi cię hymnie 
Parasol — sztandar deszczowej żałoby?  
 
W głębi bezdennej zamknięty, jak w studni,  
Chrypły od krzyku i niemy w boleści,  
Wołam: niech przyjdzie! niech pierś mi zaludni 
Burzą form swoich i falą swej treści!  
 
Straszna samotność! w tem mieście znikomem,  
Które jest górą i znowu otchłanią, —  
Wołam w milczeniu — i noc jest nad domem,  
Jak gdyby wszystkie dnie tęskniły za nią...  
 
 
Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do prapremier wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur: wolnelektury.pl/towarzystwo/
Rzecz o poezji
Jeśli nie można patrzeć obojętną twarzą,  
Czy płakać? łez już niema i więcej nie parzą,  
Nie rozczulę westchnieniem i jękiem nie zbudzę, —  
Już westchnienia są obce i łzy wszystkie cudze.  
Pierś tłumi łoskot serca, ból usta zaciska,  
W otchłanie oddalenia spada ziemia bliska,  
I tylko oczy, błędną skierowane władzą,  
Spojrzą nagle — i sekret spojrzeniem wydadzą.  
I znowu nagim wargom, głodnym od milczenia,  
Pragnę słowa zarzucić, jak płaszcze z płomienia!  
O! serce już omdlewa i duszę zachwyca,  
Czy przyjdziesz, jako złodziej, czy jak błyskawica,  
Czy podasz usta wdzięczne, czyli w dzień spotkania 
Śmiertelną dłoń mordercy do ucałowania —?  
Ty władzą nierozumną wypadasz z ukrycia 
I rządzisz naszą śmiercią w samem sercu życia,  
Jak na skałę rzucone ziarenko gorczycy,  
Wyrastasz nad głowami drzewem tajemnicy!  
Przypłyń żywiołem groźnym i jasną łagodą,  
Daj nam języki ognia, ocuć żywą wodą,  
Przybądź do domów ludzkich, otwartych naściężaj 
I wysokim urokiem czaruj i zwyciężaj,  
 
Podszepnij słowa klęski, do triumfu namów,  
Poezjo, niespodziana, jak wybuch wulkanów!  
Szukałem cię w niebiosach zimnych i otchłannych,  
Na miesiącach wieczornych po gwiazdach zarannych,  
W szumie drzewnym na wietrze, w modrowodej toni,  
W skupisku czarnomiejskiem, w okrutnej symfonji 
Skrzypiących wozów wojny po miedzy bezkresnej 
I w zadumie milczącej i w ciszy bolesnej...  
 
Byłaś w czerwcu w soczystej migotliwej trawie,  
W morzu niebnem witałaś krzyczące żórawie,  
Dzwoniącą słonecznicę jarem bezobłocznym 
Pędziłaś nad jeziora srebliwem urocznem,  
Górnym deszczem po skalnej dźwięczało przełęczy,  
Zaręczonej z barwami dwuobręczą tęczy,  
Wiewem-śpiewem, zapachem przez ziemię szczęśliwą 
Wyciśnięte ustami spijałaś wiośniwo,  
Żeby czarem pijaństwa w kielichy dni przelać 
Ciemne wino, tłoczone przez rozumną czeladź!  
 
Gdy lasy dni szumiące w pniach drżenie przenikło,  
Weszłaś w dom pracą żmudną, znojem, sprawą zwykłą,  
Krzątaniem, siejbą, żniwem i gradem i młócką,  
I zdobyczą i klęską i znów nędzą ludzką,  
Litosnem pocieszeniem, darem miłosiernym,  
Najdrobniejszą radością pod niebem bezmiernem!  
Patrzałaś na porytą w glebie rowów matnię,  
 
Na złamane przy drodze kolisko armatnie,  
Na gruzy miast, na wioski spalone pożogą 
I na usta nieżywe, uśmiechnięte błogo 
Do ciebie, ach, — do ciebie, — więcej do nikogo...  
 
Widziałaś, jasnowidna, doczesne a wieczne 
Przeorania gromadne i wiosny społeczne,  
Bujne pędy, zbroczone liściem krwawem, rdzawem,  
Jak wrzos września, jak zwiędłe sitowie nad stawem,  
Gdy w górze syczał ogień, gdy spadał z pośpiechem,  
Gdy huknął pod bugajem echem i wyśmiechem,  
Kiedy trzasnął drzazgami w krążeniu zawrotnem,  
Przyszło tobie umierać na polu samotnem...  
 
Czerpałaś rozpacz wiedzy po stokroć okrutnej,  
Od wszystkich smutków świata jeszcze bardziej smutnej,  
Bardziej grzesznej, niżeli wszystkiej ziemi grzechy,  
Lecz pełnej przebaczenia, jak pierwsze uśmiechy...  
Naumiało cię życie nędzy nielitosnej,  
Beznadziei ostatniej i zimy bezwiosnej,  
Klątwami, łzami, gniewem w słodkich rymów państwie 
Groziło ci po nocach w samotnem wygnaństwie!  
Opiła woń fjołków godziną wieczorną 
Nad ścierwem ziemi wiała tęsknotą upiorną...  
Łamałaś krzykiem wieczór w oczach pełnych zgrozy,  
Cięłaś cichcem łańcuchy, szarpałaś powrozy,  
Biłaś burzą w brzeg ziemi, biczem ognia smagan,  
 
I obłąkał mi serce natchnienia huragan,  
Ażebym był pod mocą szczęsną twego ducha,  
Jako motyl, ukryty pod liściem łopucha.  
Już mi dzisiaj dzień każdy i każda noc w głębi 
Ciebie, najsłabsza siło, sercu dziewosłębi,  
Już mnie twoje spojrzenie najsmutniej pociesza,  
I morze łez rozdziela, jak laska Mojżesza.  
 
Uderz mnie burzą ognia i oddechem spopiel!  
Niźli miałbym przez myszy być zżarty, jak Popiel.  
A jeśli sercem życia jestem tobie winny,  
Te puste słowa rozwiej jak piasek pustynny,  
Lecz, jeśli twoja złuda najczarowniej błądzi, —  
Rzucę ciebie pod nogi życiu, które rządzi, —  
Lecz, jeśli masz zatruty kwiat słowa na wardze, —  
Poezjo! ja twojemi śpiewami już gardzę!... 
 
 
Nowi bogowie
Witajcie, nowi bogowie! witajcie nowemi czasy!  
Apollo przy tkackim warsztacie, Zeus w elektrowni zaklęty,  
Atene wielkich przemysłów, sił świeżych pełna i krasy,  
Hefajstos w piecach fabrycznych, Neptun pędzący okręty!  
 
Nowy Prometej górników, ogniem podziemnym objęty,  
Skały rozdziera torpedą, straszliwe wszczyna zapasy,  
Merkury lądem i wodą szumiące przewozi lasy,  
I Nike domy wystawia, piętrami w niebo dźwignięte!  
 
Dzieło wytwarza się nowe, poczęte myślą i pracą 
I młoty walą w kowadła, turkocą koła zębate,  
Ziemię przekształca potęga, goniąca chmury nad światem.  
 
Gwiżdżą syreny zwycięskie, nową religję tłumaczą:  
Witajcie nowi bogowie! W dojrzałym zjawieni cudzie!  
O, muzo, śpiewaj przemysły! o muzach śpiewajmy, ludzie!  
 
 
1 2 3 4 5 6
Idź do strony:

Darmowe książki «Przemysły (tomik) - Mieczysław Braun (czytanie książek .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz