W mroku gwiazd - Tadeusz Miciński (efektywne czytanie .txt) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Tomik poezji z 1902 roku autorstwa Tadeusza Micińskiego, mistyka zwanego „poetą-magiem” i „czcicielem tajemnic”.

„W mroku gwiazd” to jedyny zbiór wierszy w dorobku literackim Micińskiego. Składa się on z kilku cyklów, wśród których można wyróżnić m.in. „Noce polarne”, „Zatokę tęcz” czy „Białe róże krwi”. Mimo tego podziału, utwory Micińskiego wykazują pewne wspólne cechy charakterystyczne: tajemniczość, brak jednoznaczności, mroczny nastrój, olbrzymi ładunek emocjonalny. Bohaterowie wierszy cierpią, przeżywają rozterki, są przestraszeni i osamotnieni w walce z własnymi myślami i problemami. Czytając te teksty ma się wrażenie ciągłego balansowania na granicy dobra i zła, co sprawia, że odbiera się je jako demoniczne, chwilami przerażające. Z pewnością dlatego tomik został początkowo potraktowany z dystansem i dopiero z czasem dostrzeżono jego wielką wartość artystyczną.

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Autor: Tadeusz Miciński
Epoka: Modernizm
Rodzaj: Liryka

Czytasz książkę online - «W mroku gwiazd - Tadeusz Miciński (efektywne czytanie .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Tadeusz Miciński

Idź do strony:

twarz — źrenice szklane —

tom ja przysięgnął taką pomstę lutą,

jak Duch — co pisał ogniem: Thekel-Mane!

Przez nocy tysiąc szukałem zbrodniarza,

w gusła zabrnąłem i w czarne zaklęcia —

Szatan objawił: zbrodniarz u ołtarza —

— służy mnie — ale ma wygląd jagnięcia —

— służy mnie — ale go oddam bez żalu —

— ażebyś poznał bratyma w szakalu.

— Tyś go paiżem swym zasłaniał w sieczy —

— niejedna tobie zań przylgnęła rana —

— ale jest zdrady pełen duch człowieczy,

— gorszej — niż ciało paląca toffana.

— Idź w grób — i legnij pod ciemnemi jodły,

— wszystkie cię gwiazdy prócz jednej — zawiodły.

— I tę jedyną — Tobie zadmuchnięto.

— Ale masz w sobie, czego nikt nie zżarzy:

— Prometeiczny ogień — duchów święto —

— w zamurowanym lochu blask witraży...

Coś mówił jeszcze — koń mój zdębion trwogą —

szedł jakiś żebrak lichy wiejską drogą.

Rozsiekłem. Z świstem lecąc przez mokradła,

deptałem węże jako srebrne struny —

a z borów na mnie leciały widziadła

i twarz zielona z nadpróchniałej truny —

wtem kościół. Z koniem wjechałem do nawy,

lud śpiewał. Chrystus patrzył na mnie łzawy.

„Nie będę Tobie służył, Jezu miły,

„boś nie jest Bogiem gwiazd ani ananki”.

Na wieży dzwony same rozdzwoniły

i same gasnąć poczęły kaganki —

on — słońce krzyżma wzniósł — lecz patrzył groźno —

już leżał w krwi...

Ja król — ja sędzia — archanioł sumienia —

zbirem stanąłem przed lico ojczyzny.

Czemuż w mem sercu nie dotknęła blizny,

którą korona mi wryła cierpienia —

czemuż na gwiazd mych nie patrzy agonię —

krzyżową mękę moją: rex poloniae!

Jeśli niewinny — niebo mu otwarłem,

sam żyjąc w piekle miłości straconej,

jeśli męczennik — jak lew go rozdarłem,

ciemnym nieszczęścia grotem przebodzony —

bo huczy we mnie tak ogromny dzwon,

że gdy uderzy — to aż w Boga tron.

Kto tu? znów przyszedł... oczyma przebija —

szepce — tak cichy rozpacznie i blady

„Jam święty — zbawił mię Chrystus Maryja”—

precz maro! szatan cię wysłał na zwiady —

któż wie cokolwiek? dusza ciemny bór —

dusi mię — słońca! — wieków chór...

Jak cicho... w małym ogródku przy celi —

czerwone maki i modre baldaszki

i te dziewanny, jak w złocie anieli

i migocące lazurowe ważki...

Czy z mazowieckich jezior wy? czy na jej kurhanie

gra pieśniarz? czy w borach tam słychać szlochanie?

...I odleciały!... a jam ryknął płaczem —

gardzą — nieszczęścia królem i tułaczem.

Ojczyzno! mych krwawiących kości

nie złożę w Tobie — bobym Piotrowinem

świadczył, wbrew ducha miłości —

żeś mi macochą była, choć ja — synem.

Lamentacye

Szumi wicher — płacze, w gałęziach jodłowych —

dokądże mnie wiodą bogunki żałobne?

— Poprzez góry, morza — przez wulkanów jamy

powiedziem braciszka na trójsen głęboki.

W pierwszym śnie on wyśni lico ukochanej

i będzie z nią płynął po złotych jeziorach;

a w drugim śnie bory, pałace wysokie,

miesiące czerwone i serce Chrystusa;

a w trzecim: głębokie groty lazurowe

i gwiazdy grające — i że jest — szczęśliwy!

O siostry żałobne — czemuż mię niesiecie

w zimne kurytarze nad stojącą wodą?

Ale nie odrzekły — twarz mi zakrywają

i grają i łkają na czarownym flecie.

Baśń

Śpią wierzchołki gór

w fioletowej mgle —

tajemniczy bór

ukołysał mnie —

i przytulił mnie —

usynowił mnie —

i do siedmiu cór

powiódł w białej mgle.

Błyszczy zamek szklanny

na czarnym ostrowie —

a kwitną dziewanny

i maków pąsowie...

Na bawolim zagrał rogu siwy groźny Bór —

wypłynęło na jezioro siedm królewskich cór.

Ta Bez serca, jako hiacynt, jak hiacynt różowy,

a Z wężami — jak lilija — lilija anielska;

nad Umarłą szybowały krogulce i sowy,

a Zaklętą owionęły mórz głębokich zielska.

Dumna rozpacz — na harfie lazurowej grała,

Kwiat niewoli — łańcuchy do gwiazd przykuwała,

a Nieznaną — tęczowe kryją mi welony

i jak pierścień Saturna, grają złote dzwony.

Do łodzi mię proszą na bezchwiejne tonie —

i kwiatem paproci operlają skronie —

i płyną wśród skał pod mostem kamiennym —

idzie pacholę z krzyżem promiennym.

Noce polarne

(Jak zwiędłe liście...)

Jak zwiędłe liście czernią me kroki na śniegu.

Noc cicha, błękitna mimo chmur.

Błyskają ognie gdzieś z tamtego brzegu —

wśród gór.

Noc cicha — mimo chmur — mimo zawiei.

Noc twórcza. Patrzę uśmiechniony

w życie i śmierć. Jam brat Amaltei,

ale z niebiosów strącony.

Apollo — Helios — Agni —

więcej ma duszo — nie pragnij.

Noc cicha, twórcza — borów szumy —

nad morzem księżyc skrzy —

w głębinie widzę tumy

i wieże trzy.

Na czarnej wieży biją dzwony —

to człowiek pogrzebiony.

Na purpurowej groźne straże —

tam przeznaczenie każe.

W trzeciej — co zowie się królewska —

lampa niebieska —

to Ty!

(W mem sercu baśni...)

W mem sercu baśni o jutrzence

i fantastyczne kwiaty szronu;

w mem sercu jakby echo dzwonu;

w mem sercu zakrwawione ręce

grają na strunach miesiąca

odwieczny ciemny

hymn.

Schodzę w labirynt podziemny —

u stóp mych morze się roztrąca.

Głębiny duch

W żelaznych trumnach króle Tatry.

Noc — wicher i warczenie chmur.

Noc — głębia i błyskanie watry.

Z topieli pełznie okrwawiony Mór.

Na głębię! na głębię!

na serce morza pośród gór —

wśród skał lodowo-śnieżnych

wirują myśli jastrzębie —

duch rwie się do bezbrzeżnych

krain.

Odbijam tratwę w mrok i patrzę w śmierci jamę

i tworzę nową pieśń, jak Jubalkain —

olbrzymów pieśń — umarłych bogów dramę —

olbrzymów pieśń — Wöluspa i Szachname.

Wichry! śnieżyce! mych szałów tabuny!

przepaście! bory! słuchacze mych dum!

w zatorach zemsty law kipiących szum —

serc potrzaskanych tajemnicze runy —

księżyce, gwiazdy — me bracia — me struny!

Azalim skald? posiadłem dar cierpienia.

Azalim król? któż większe ma przestworza?

tak Atlantyda rzucona w głąb morza

tysiącem kolumn błyszczy się i spienia.

Znam bogów brzask: zielone oceany,

w płomieniach zorzy lodowe katedry,

ryk mastodontów, paroście i cedry,

harf złotośpiewnych mistyczne peany

i demiurgów orszak zadumany.

Ponad górami, niby księżyc w pełni,

snuje me serce czarodziejską przęśl —

fiołkowy obłok u stóp mych się wełni —

a jezior szklanych zatopiona gęśl

gra wizye gwiazd —

— ja z uchylonej trumny

słucham — a wokół się walą kolumny —

i ziemia drży podemną — i drży serce moje,

jak posąg, w miażdżonej świątyni —

a w chmurach pędzą skrwawieni heroje,

pytając mię o znak: śmierć na pustyni!

Nad górą świata, nad głębiami szczytów,

słyszę jęk matki, co mi serce rwie —

rzucam w jej łono pył aerolitów —

rzuciłbym słońce — lecz się łzami mglę.

Z czarnych kryształów mój pałac — w gryfy lemury rżnięty —

gwiazdy przez witraż świecą zamarznięty.

Perły posadzką, w koralach namioty —

huczą nademną gdzieś przeznaczeń młoty.

Myśl moja rzeźbi posągowe mary

[na Jowiszowem czole stygmat kary].

Po salach błądzę jako lew skrzydlaty,

[echem grobowym wtórzą kazamaty].

W melodyach ciszy nie zadrga zasłona

[w trumnie z ołowiu ktoś jęczy i kona].

Mrok zimny pluszcze w śpiżowe podwoje

[gwiazdy migocą w zmarzłe serce moje].

Zgrzytnęły dźwierze — pleśń i katakumba —

pochodnia krwawi napis: in haec tumba.

Wyrazy milkną, lecz połysk przelśniewa —

w trumnie z ołowiu głos żałobny śpiewa.

Chyłkiem się wije cień zamaskowany —

idę rozpacznie do ostatniej ściany.

Dotknąłem gwoździa — nisze się ozwarły —

padłem na progu, jak człowiek umarły.

Nieznana ręka podjęła mię z prochu —

widzę grób — lampę konającą w lochu.

Na stopniach klękam sarkofagu —

od blasków się źrenica mruży —

jak dwa płomyki białej róży

świecą dwie ręce zapalone —

dwie żywe ręce — jak przy Magu —

me serce żywcem pogrzebione.

I zaszlochały łzy w głębinie,

zamigotały skrzydła zmięte —

aniołów grają chóry święte —

w różanych widzę mgłach świątynię —

ale me serce już pęknięte —

już go tym rajem nie upoję —

anioły lecą ze mną w boje.

Precz! — i wydarłem złote miecze —

od przepaści moich progu

wara wam — i wara Bogu!

oto me serce człowiecze —

rubinowa tajemnica —

oto je rzucam w odmęty!

— — — — — — — — —

Jak czarna lecę błyskawica,

nad przepaściami słychać me tętenty.

A za mną śpiewa borów chór

i łkają dzwony zatopionych miast —

krwawi się serce morza pośród gór —

konają tęcze zdruzgotanych gwiazd —

hurra — tytany! w ręku piorun siny —

ten świat roztrącić — w głębiny! w głębiny!

Nokturn

Las płaczących brzóz

śniegiem osypany —

pościnał mi mróz

moje tulipany.

Leży u mych stóp

konająca mewa —

patrzą na jej trup

zamyślone drzewa.

Śniegiem zmywam krew,

lecz jej nic nie zgłuszy —

słyszę dziwny śpiew

w czarnym zamku duszy.

Umarły świat

Pokażę zamek wam nad czarną głębią,

zarosły w tarnię, bluszcz i dziewięciornik —

pokażę duchów siedzibę jastrzębią,

wydartą przez mój miecz, a nie paciornik,

i pójdę z wami w śpiewne kurytarze —

podziemny znicz i piorun wam ukażę.

Królestwo moje na miedzianej turni

nad łez doliną w gradach i obłoku;

na skalnej zbroi śnią rycerze jurni,

kołysząc włócznie zielone w otoku —

nad hełmem szafir, gwiazdami usiany,

a pod pancerzem serce i wulkany.

Jałowcem pachną krzesanicy pola,

białe pustynne jak sybirski cmentarz —

wszystko tu wieczne, jak ból i niedola,

a choćbyś z pułkiem szedł, jak regimentarz,

widząc toń zimną i martwą jeziora,

poczujesz nagle w sercu szpon upiora.

Dni moje przeszły, jak cień — i nic w górze —

o Chryste — i Tyś minął — jestem dumny,

widząc zmierzch bogów — serce mam w marmurze,

a me tęsknoty zwarły się w kolumny

krwawych bazaltów... Nie dbam o bożyszcza —

z Walhalli mojej dymią mrok i zgliszcza.

Zwano mię Chrobry. Stalowe koncerze

biły jak hajnał w mego ducha dzwony,

mój róg na puszczach zwoływał rycerze

i rzewne w gajach straszył dziwożony,

gdym wiódł w uroczne rzek leśnych zakręty

purpurą strojne, zdobyte okręty.

Obłok się we mnie wpił żelaznolicy

i głaz otulił, jak giezło grobowe.

Pamięć półsenną dawnej mam świątnicy,

kiedy się w tęczach ukazował Prowe

i pszczół pobrzękiem szumiały lewady —

pod rosochatym dębem wojsk obrady.

Lecz świat mój umarł. Błądzę nad wybrzeżem

wsłuchany w pomruk wilgotnych kamieni.

Mój róg — bez echa... Cisza mi pacierzem

była, a dziś już me serce rumieni.

Gram tryumf — wicher mi łka przez szczeliny —

gram wieszczby — miesiąc zakrwawia się siny.

Umarł... więc wichru i słońcu czarnemu,

które już złotych nie wyda owocy,

gram, — a hymnowi niewyśpiewanemu

wtórują cienie nadgwiaździstej Mocy...

Mój Bóg już umarł... w ogniu swe sztandary

palę: miłości, nadziei, wiary...

Widma

Płyną z mogił duchy białe,

jak męczonych ofiar dym —

i swe szpony zlodowiałe

zatapiają w sercu mym.

I powstaje niepożyta

rozoranej ziemi moc —

wicher świszcze, wicher zgrzyta,

to upiorów sądna noc.

Kto jesteście — biali króle —

co szeptacie w sercu mem?

wyją bomby, świszczą kule —

i z reduty płynie dym.

Jak ten żołnierz się krwawi... idź precz!

szubienica skrzypi i powiewa —

kto obróci w mojem sercu miecz —

temu serce moje pieśń zaśpiewa.

Ha — coś tętni — karawan i grób —

ha, to jest — sędziego tron —

widzę — siedzi w gwiazdach On —

krwią bez głowy ściekający trup.

A dokoła groźny stanął huf —

zamarznięty na bezdrożach lud —

lśnią na barkach czarne pióra sów —

a na hełmach ich gwiazdy — jak cud.

I ugiąłem przed nimi kolano —

i swą głowę złożyłem na pień —

wtem zapłakał mi tęczowy Cień:

czy miłością i ciebie zbłąkano?

Idź do strony:

Darmowe książki «W mroku gwiazd - Tadeusz Miciński (efektywne czytanie .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz