Muszla - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (czytanie książek online za darmo TXT) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Czytasz książkę online - «Muszla - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (czytanie książek online za darmo TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Kazimierz Przerwa-Tetmajer

Idź do strony:

Kazimierz Przerwa-Tetmajer Muszla

Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, jest dostępna on-line na stronie wolnelektury.pl.

Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fundację Nowoczesna Polska.

Muszla Strona tytułowa Spis treści Początek utworu Przypisy Wesprzyj Wolne Lektury Strona redakcyjna

Muszla

Niewielka, stara muszla na mym stole leży,

jest to jeden z mych skarbów, choć warta tak mało;

nie wiem, z jakiego morza pochodzi wybrzeży,

ni jak dawno jej morze szumieć już przestało.

Odkąd siebie — i muszlę tę pamiętam starą,

i dziś, ilekroć tylko spojrzę na nią razy:

owiane jakąś smętną, głęboką mgłą szarą,

stają mi przed oczyma dawnych lat obrazy.

Ale najlepiej lubię1, przymknąwszy powieki,

przyłożyć ją do ucha i słuchać jak szumi:

wtenczas całą mą duszą wracam w świat daleki,

w toń wspomnień, które życie zaciera i tłumi.

Przypominają mi się pola i ogrody,

dom pośród ciemnych smreków i różanych krzewów,

pastwiska i wikliny, bystre górskie wody,

jasność kamyków na dnie albo męt wylewów.

Przypominają mi się tajemnicze mroki

wśród szpalerów wieczorem, gdym pełen obawy

szedł, słysząc czyjeś szepty, słysząc jakieś kroki,

ciche, lotne, zaledwo tykające trawy.

Przypominają mi się dziwne baśnie, dziwy,

które mi szły z gór ciemnych przez lasy i łany,

i groza, kiedy wichry, rozpuściwszy grzywy,

wiozły z nich chmury gradu lub śniegu tumany.

Przypominają mi się me pierwsze marzenia:

amerykańskie bory i dzicy Indyanie2,

bezludne wyspy, pełne palmowego cienia,

lwy w sitowiach i śmieszne małpy na platanie.

Przypominają mi się te białe okręty

płynące w wyobraźni gdzieś morską bezdenią3;

błękitna, straszna cisza albo burzą wzdęty

ocean, gdy się fale pod obłoki pienią.

Przypominają mi się pierwsze uczuć świty,

pierwsze miłości moje z bajek Andersena;

pierwszy ten nieświadomy pociąg do kobiety,

która nęci jak w falach niewidna4 syrena.

Pierwszą moją miłością była świtezianka,

zakochana w młodzieńcu pięknym z okolicy,

co, by zawsze być blisko swojego kochanka,

stratą głosu kształt ziemski kupiła kobiecy.

I ta mała dziewczynka wśród śniegów i lodu,

na stepie renifery karmiąca rogate,

co miała wał śniegowy za mur do ogrodu,

w nim lodowe zarośla i lodową chatę.

Inna, kędyś łabędzi powieziona parą,

nie wzięła nic ze sobą, tylko piosnkę rzewną:

spotkała w lesie smoka, czarownicę starą,

i wróżka ją cudowna zrobiła królewną.

Tym wszystkim wyobraźni kochankom dziecin

dawałem duże, jasnoszafirowe oczy,

białe ciało o linii falistej i płynnej,

blond włosy i głos pełen melodii uroczej.

Jeszcze słyszę, jak mówią, jak dźwięczą nade mną

kryształem tego głosu, co o srebro trąca —

spotkałem głos ten później — i dziś nocą ciemną

zda mi się, że na szybie zabrzmiał w łzach miesiąca.

Zdaje mi się, że głos ten sam do mnie przylata

powiedzieć mi te słowa, które słyszeć miałem — —

zabrzmiał i jak jaskółka odbiega skrzydlata,

i martwy blask po oknie pełznie oniemiałem...

Zdawało mi się niegdyś — i któż z nas tak nie śni? —

zdawało mi się niegdyś, żem szedł w toń różaną;

człowiek się ze snu budzi, tym lepiej im wcześniej,

i taki sam zostaje — z jedną tylko zmianą.

Dusza jego na pozór zostaje jednaka,

jak kwiat, stuliwszy liście, znowu je roztula,

tylko będzie jak skrzydło postrzelone ptaka:

wygoiło się wprawdzie, ale tkwi w nim kula.

Więc nie ma już ptak taki odwagi do lotu,

a jeśli to był żuraw, przeraża go morze;

lęka się ciemnych głębi głuchego łoskotu

i długiej nad niezmierne wędrówki bezdroże...

Zdawało mi się niegdyś... Dziś, kiedy do ucha

przytknę tę starą muszlę: gdzieś w dalekie kraje

wiedzie mnie, kędy5 pustka rozciąga się głucha

i gdzie nigdy od wschodu słońce nie powstaje.

Błąkam się kędyś w lasach i puszczach dziewiczych,

w jakichś górach przepastnych, w jakichś pieczar sklepach,

po jakichś zadumanych wodach tajemniczych,

niezmierzonych jeziorach, bezgranicznych stepach.

Jakie tam dziwne świecą na niebie księżyce — —

po kilka naraz, błyszczą nad ziemią tak nisko,

odbijają się w wodzie i w srebrne źrenice

obejmują milczących pustek uroczysko.

Rosną tam dziwne drzewa, jodły tak olbrzymie,

że sięgają gór wierzchów, a niebo nad niemi

w wilgotnych, szarych mgławic falującym dymie,

jakby martwe, zmarłej przygląda się ziemi.

Tam nic nie ma... Pustynia, stepy, góry, morze

i duszy mojej smętna, zadumana mara;

patrzę wokoło i nieraz sam w sobie się trwożę —

gdzie jestem?!... To mi szepce moja muszla stara.

Jestli to ten świat dawny, który przed milionem

wieków ona pamięta? Sąż to urojenia

obłąkanej fantazji, co w oku szalonem

ma jakieś dziwne, nigdy niebyłe widzenia?...

Tam jednak w tej pustyni, tam jest mi najlepiej,

tam dusza moja siada na omglonym głazie,

i gdy się cała w sobie skupi i zasklepi,

tonie w ogromnych milczeń i głębin ekstazie.

Lubię tonąć w otchłaniach bezgranicznej głuszy,

w abstrakcyjnym pojęciu żywego bezbytu,

gdzie wszystko się jednoczy i jest w jednej duszy,

gdzie w duszy ma się wieczność, ziemię, sklep błękitu.

Lubię patrzeć oczyma wewnątrz zwróconemi

w świat, co się niezmierzony sam w człowieku stwarza,

tak wielki, tak odległy, tak różny od ziemi,

świat bez wrzawy, bez zgiełku, bez krwi i cmentarza.

Ale najlepiej lubię, gdy szumiąca głucho

stara muszla mię wiedzie w wspomnień kraj daleki;

szumi mi, jak me serce — — gdy doń przytknę ucho,

słyszę, jak smutno szepce: na wieki, na wieki...

Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do prapremier wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur: wolnelektury.pl/towarzystwo/

Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/

Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/

Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.

Przypisy:

1. najlepiej lubię — dziś popr.: najbardziej lubię. [przypis edytorski]

2. Indyanie — dziś popr. Indianie; tu: pozostawiono pierwotną, przestarzałą formę ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]

3. bezdenia — przepaść; otchłań bez dna. [przypis edytorski]

4. niewidny — niewidoczny. [przypis edytorski]

5. kędy (daw.) — gdzie. [przypis edytorski]

Wesprzyj Wolne Lektury!

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.

Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

Jak możesz pomóc?

Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056

Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.

Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.

Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.

Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/przerwa-tetmajer-muszla/

Tekst opracowany na podstawie:

Idź do strony:

Darmowe książki «Muszla - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (czytanie książek online za darmo TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz