Darmowe ebooki » Tragedia » Pierścień Wielkiej Damy - Cyprian Kamil Norwid (gdzie czytać książki online .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Pierścień Wielkiej Damy - Cyprian Kamil Norwid (gdzie czytać książki online .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Cyprian Kamil Norwid



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Idź do strony:
COŚ... NIE WIEM... 
 
Po chwili:
Jak też zdrowie Hrabiny?... 
  MAGDALENA
zimno:
O!... dobrze... 
  SZELIGA
wstając i patrząc ku oknu:
Mieliśmy dziś rano coś jak burzę... 
  MAGDALENA
Która też powietrze ochłodziła. 
  SZELIGA
obłędnie:
Letnie burze, z gromem i błyskawicą, 
Nawet z ujemnym deszczem, są miłe... 
  MAGDALENA
Mnie one dla kwiatów zawsze cieszą... 
 
Naiwnie:
Okna pełne mam kwiatów u siebie, 
Zaplątane w rozmaitość liścia, 
Tak, że słońce gdy je tknie promykiem, 
To na cały mój biały salonik 
Cienie listków padają ze drżeniem 
I w girlandy wiążą się prześliczne. 
— A znam je tak wszystkie!.. 
— że gdy jeden, 
Kwiatek jeden, ktoś urwał był z okna 
(I to błahy!... geranium pąsowe), 
Wraz poznałam — 
  SZELIGA
krotochwilnie:
— Jak to? czy też-same, 
Ukradzione, spotkawszy geranium, 
Odpoznała pani?!... 
  MAGDALENA
żywo:
— Ah! nie... to nie... 
Lecz, że w oknie kwiatek jeden brakł mi... 
  SZELIGA
widząc, iż Magdalena pogląda na zegarek:
Są osoby, między któremi czas 
Zdaje się być naprzód ukróconym... 
  MAGDALENA
I — od razu jest się z niemi blisko... 
— Jeżeli spojrzałam na zegarek, 
To iż Maria dała mnie instrukcje — 
 
Dzwoni — wchodzi Stary Sługa i przyjmuje listy na pocztę
do Szeligi:
Instrukcje jej są jak militarne. 
  SZELIGA
Osoby są (mówiłem), śród których 
Nikną czasu warunki — istotnie. 
  MAGDALENA
I od razu blisko jest się z niemi. 
  SZELIGA
W Europie stan to wyjątkowy — 
Na wschodzie, tradycją obyczaju, 
Wiarą otrzymany, lub nałogiem, 
Cień namiotu czyni u Araba, 
Że, kogo ogarnie, wraz ubratni80. 
  MAGDALENA
— Braterstwa nie znamy w Europie — 
  SZELIGA
krotochwilnie:
Za to bywa siostrzaństwo 
niekiedy... 
  MAGDALENA
Uwagi też nie zwróciłam nigdy, 
Że to wyraz jednej płci właściwy 
— Że Braterstwo męskie jest... 
  SZELIGA
— to dowód, 
Ile je pojmują w Europie — 
  MAGDALENA
Ja też coś mam wschodniego — doprawdy! 
Matka moja jest z tej szlachty polskiej, 
Co przybyła z Armenii... 
  SZELIGA
dopatrując81:
Ah! prawda, 
Pani ma wyraźnie coś wschodniego — 
  MAGDALENA
Nieraz było to mnie aż szkodliwe! 
 
Ze znudzeniem:
Dziś, w świecie, kobiety są za innych 
Złe... 
...i to zowie się wychowaniem! 
 

 

Ręki podać nie można otwarcie, 
Gdyż są inni, co źle to pojmą... 
Nie można uśmiechnąć się, bo źli są, 
Którzy uśmiech źle sobie wyłożą... 
  SZELIGA
głęboko:
— Instytucje — a nawet Reformy, 
Mające na celu ulepszenie, 
Podobno że się już nie inaczej 
Tworzą, tylko z tą głównie bacznością, 
Aby pasje złych w interes objąć; 
I ażeby nie drasnąć przypadkiem 
Uśpionego gdzieś antropofaga82! 
Droga arcypraktyczna — do chwili, 
W której nagle się można samemu 
Włożyć w smoka paszczę i nareszcie 
Nie mieć co oszczędzać... i co chronić! 
  MAGDALENA
z odrazą:
— Zepsucie zgadywać nieustannie 
I cudzym się uniewolnić fałszem, 
Nie móc się poruszyć, bo są błędni, 
Którzy źle ruszenie Twoje pojmą — 
To — Golgota Antychrystusowa!... 
 
Wstaje — podaje rękę — i toż samo czyni Szeliga.
Arab, jak pan widziałeś, da rękę 
Ot tak... 
...i ufa — i, że wierzy, 
Rzadziej niż my zdradzonym bywa! 
 
Kiedy tak z uściśnionemi dłońmi zostają, wchodzi nagle Hrabina i zatrzymuje się u progu. Scena czwarta HRABINA
zimno:
— Przepraszam, że mało-trafnie wchodzę... 
 
Spostrzegając się i rumieniąc:
Ja to powiedziałam z tej przyczyny, 
I dlatego powiedziałam to... 
Że Magdalena mnie zastępuje; 
Więc powinna byłam się anonsować, 
Nie będąc na teraz panią domu — 
 
Rzuca różaniec, książkę i rękawiczki.
Spóźniłam się na Zbór-miłosierny! 
 
Podając Szelidze koniec palców ręki swej:
Nieczytelny telegram ze Smyrny 
 
ku Magdalenie:
Ona dopiero mnie wyczytała... 
  SZELIGA
na stronie:
(Jak też zimno mnie już przyjmuje!) 
 
Głucha chwila milczenia — magnetyczna. MAGDALENA
przerywając ciszę:
Czy się państwo dawno nie widzieli? 
  HRABINA
Gdzież ja mogę szczegóły pamiętać! 
  SZELIGA
serdecznie:
O! Pani, lat dwa ja nie widziałem 
Nawet i jednej kropelki w jeziorze, 
W którem odbijał się ten obłok, 
Na jakim spoczęło Jej oko... 
  HRABINA
Ah! ah! cóż za zmysłowy 
obraz!!... 
  MAGDALENA
Nieco orientalne wyrażenie, 
Lecz właściwe, gdy kto z wschodu83 wraca, 
A którem przerażać się nie masz co!... 
— Od-pomni84 pan północne-mówienia, 
Jaśniejące przezroczystym szronem... 
  HRABINA
z lekką ironią:
To znów drugi telegramu wykład — 
 
Do Szeligi, pokazując na Magdalenę:
Lepszego tłumacza czy miałeś pan 
W Palestynie?... 
— à propos: a czemu 
Jerozalemskiego pan różańca 
Nie przywozi?... i, widzę, nie nosi?... 
  SZELIGA
gorzko:
— Z łez jeden — gdy mnie wpadł w Martwe Morze, 
Zapewne przypadkiem!... (zamyśleniem 
O odległych) — przemienił się cały 
W opalowe ziarna... krystaliczne... 
Niesłychanie twarde... 
— jasne!... jak lód. 
— I — odtąd różańców zaniechałem! 
  MAGDALENA
podejmując treść:
Zniechęcić się można do wszystkiego... 
Gdy usuwa się nam z rąk fatalnie. 
I to może nasze wielkie szczęście!!85 
  HRABINA
silnie:
Najzupełniej Twego jestem zdania: 
Z rzeczy ziemskich cokolwiek traci się, 
Daje w zamian więcej rezygnacji... 
 
Po chwili:
Lecz, czy różaniec ziemską jest rzeczą? 
Lub nie?... popytać się o to muszę... 
 
Notuje w książeczce podręcznej. SZELIGA
Ten, o którym ja mówię, był z łez: 
 
Silniej:
Z człowieka łez... nie całej ludzkości! 
Więc był niewątpliwie ziemską rzeczą, 
Arcydrogą!... 
Ja sam — tylko jestem 
Człowiek — wychowaniec tego globu, 
Na którym są burze, i wulkany, 
Nawałnoście86 i gromy w powietrzu... 
 
Rzecz — o której często Aniołowie 
Tak zapominają, jak mieszczanie, 
Którzy, nie zajmując się rolnictwem, 
Cenią nawałnice po ich wpływach 
Na parasol... 
...na szybę w karecie! — — 
  HRABINA
sobie i innym:
— Aniołowie lepiej wszystko wiedzą — 
  SZELIGA
ceremonialnie:
Jeśli to jest przekonaniem Pani — 
  HRABINA
ze znudzeniem:
— Ah!... powiadam panu — oni nigdy 
Nie spóźniają się dla miłosierdzia — — 
 
Przybywają w czas do komitetów 
I, cokolwiek pełnią, pełnią lepiej! 
 
Do Szeligi pojedynczo:
Mamy dzisiaj maleńki wieczorek — 
  MAGDALENA
Który może być prawie anielskim, 
Bo Panienki z pensji przyjdą tańczyć... 
Śliczne wszystkie i pełne dobroci — 
  HRABINA
Tańczyć?!... MOŻE... lecz, w różne niewinne 
Gry bawić się, to postanowione — — 
 
Surowo i ogólnie:
We wszystkiem lepiej jest ominąć świat... 
 
Dając końce palców Szelidze i uchodząc:
Do widzenia wieczorem... 
  SZELIGA
pełniąc ukłon:
— tak! Pani!... 
Świat — jest zaprawdę: trucizną ludziom, 
Bo on kształci ich... 
— a nie — — rozwija! 
  Scena piąta MAGDALENA
z miejsca, do Szeligi, który z kapeluszem zatrzymuje się:
Czy koniecznie zaraz chce Pan odejść?... 
  SZELIGA
Sądziłem, że minął czas przyjmowań. 
  MAGDALENA
Nie jest to tak ściśle określone, 
Skoro nawet w komput komitetom87 
Można nie utrafiać na godzinę... 
  SZELIGA
poruszając fraszki na stole rozrzucone:
Ten różaniec... nie jest z Jerozalem. 
  MAGDALENA
A przeciwnie, brano go za taki. 
  SZELIGA
Weneccy złotnicy robią równe, 
Lecz one są dla ozdoby dłoni, 
Różnobarwne zbliżając kamienie 
Do blasku płci88, lub do rękawiczki. 
— Podobną użyteczność, jako woń, 
Mają jeszcze osobne różańce 
Mahometan z Konstantynopola! 
  MAGDALENA
naturalnie:
— Jedne przeto ubierają — drugie 
Perfumują... i trzecie nareszcie 
Są poręką modlitw... 
  SZELIGA
szczerze:
Nic przeciw industrii89 takiej nie mam, 
Skoro ta gdzie z wiadomością kwitnie; 
Owszem!... radość i rozweselenia 
Nie są-ż z nabożeństwem zbliżonemi? 
Pokrewnemi nie są-ż, powiedziałbym...? 
  MAGDALENA
Gdy jeden był kościół w Jerozalem 
I cały naród doń biegł na święta, 
A świąt tych tak czekał z upragnieniem! 
  SZELIGA
Gdy się rozlegały wszędzie śpiewy, 
Po wszech-ścieżkach pachnących balsamem! 
  MAGDALENA
dostrzegając, iż gość zatrudnia ręce swoje:
Rękawiczkę Marii Pan chce zepsuć!... 
  SZELIGA
dwuznacznie i krotochwilnie:
Tak małą... rzecz... gdybym też i spsował90? 
  MAGDALENA
zanosząc się od śmiechu:
Cha — cha — cha... cha — cha... 
  SZELIGA
Co tak śmiesznego?? 
  MAGDALENA
Małą??... 
— to jest... rękawiczka moja! 
Cha — cha — cha... 
 
Wkładając rękawiczkę:
— patrzaj-że Pan, czy tak mała... 
A Pan już myśliłeś, że to Marii, 
I zaraz się coś Panu zdawało... 
  SZELIGA
podnosi się i całuje rękę ubraną w rękawiczkę:
— przepraszam — 
  MAGDALENA
powstając:
Niech teraz Pan już pójdzie... 
 
Po chwili:
Ale i to... nie z przyczyny godzin! 
  SZELIGA
mocno:
Jeżeli to nie z przyczyny godzin, 
Która jest nad siłę śmiertelników, 
To-ć nieusprawiedliwiony byłbym... 
Gdybym odszedł. 
  MAGDALENA
— jest to jednak pora, 
W której chciałam, żeby Pan powrócił... 
 
Pozierając91 mu w źrenice:
Dlatego, że Pan mniej jesteś smutny, 
Niźli kwadrans temu... 
Goryczy mniej 
Dostrzegam w rozmowy prowadzeniu. 
  SZELIGA
— Odwiedziny osób... ta, na pozór, 
Błaha rzecz ma swoją treść głęboką. 
Są, z któremi gdy się znajdujemy, 
Jesteśmy subtelni i naiwni... 
— I są, dla których nawet Rafael 
Musi stać się malarzem-szyldów — 
Rysując wyraźnie i potwornie 
Każdy szczegół... a dla których przeto 
Stajemy się sobie przeciwnymi — 
I wyższym uczuciom... i stylowi. 
— Sprzeciwieni będąc tak, cierpimy 
Rodzaj gwałtu... paroksyzm konwulsji... 
To zaś sprawia gorycz... 
— gdy obyczaj, 
Słusznie zalecając tok i gładkość, 
Jeszcze zewnątrz wszystko to hamuje 
I dodawa jedną więcej trudność! 
  MAGDALENA
arcysmętnie:
Grać dla takich osób Beethowena 
Musi być szczególną przyjemnością. 
  SZELIGA
— Ponieważ się podobało Pani 
Być lekarzem tych właśnie że cierpień, 
Dlatego jej z gruntu kreślę słabość — 
 
Głęboko:
Albowiem to jest SŁABOŚĆ... ah! słabość... 
  MAGDALENA
solennie:
— Skoro się zna, że słabość?... 
  SZELIGA
wstając i pełniąc pożegnanie:
— Zna się ból! 
 
Wychodzi. Scena szósta MAGDALENA
zbliża się do stołu i podnosząc swą rękawiczkę:
Rękawiczka ta jest mnie rzucona... 
Moja własna...! 
— turniej szczególniejszy! 
 
Z uśmiechem:
Polecenia Marii gdyby wszyscy 
Tak starannie pełnili... 
  STARY SŁUGA
wchodzi i wygłasza:
Nadzorca 
Tych, co urządzają ognie-sztuczne, 
Przysłanym jest od Pani Hrabiny 
Po niejaki abrys92... 
  MAGDALENA
— Ona w głowie 
Zapala mnie fajerwerk — — doprawdy! 
 
Do sługi:
Niechże wnijdzie93 — bo ani wiem, co chce. 
  SZTUKMISTRZ
wchodzi — poprawia ustroju włosów i jednym tchem mówi z płynnością:
Miałem zaszczyt przedstawić Hrabinie 
Wzory kilku fajerwerków — które 
Zapalane były z pewną sławą 
(Że tak pochlebiam sobie)... 
Zwłaszcza ów 
Wyobrażający pawi-ogon, 
Przedzierzgnięty Kupidyna lancą, 
Gęsty powielekroć zyskał aplauz! 
Tak, że mnie na rękach (z przeproszeniem 
Wielmożnej Pani) chciano unieść... 
 
Po chwili:
— Lubo wówczas dodałem (przyznam się) 
Dwie fontanny-serc, a każde serce 
Pękało za sceną... i to była 
Jak gdyby porażka w małej bitwie, 
Gdy na przodzie gorzał jasny tryumf! 
— Nie zrobiło to jednak Hrabinie 
Przyjemności... 
— więc proponowałem 
Całę postać Kupida w płomieniu 
Różowego koloru... 
  MAGDALENA
wstrzymując śmiech:
— Cóż na to 
Pani Hrabina — ? 
  SZTUKMISTRZ
Jakoś nieraźnie, 
Podjęła myśl... chciała coś lżejszego 
(Kupid bowiem cały to machina, 
Której się nie stawi w parę godzin!). 
— Dalej, zeszedłem więc do rzeczy prostszych 
Do słońc, gwiazd, komet... 
  MAGDALENA
ze znudzeniem:
— na czem
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Idź do strony:

Darmowe książki «Pierścień Wielkiej Damy - Cyprian Kamil Norwid (gdzie czytać książki online .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz