Achilleis - Stanisław Wyspiański (biblioteka cyfrowa txt) 📖
Krótki opis książki:
Dramat powstał w roku 1903. Składa się z luźno powiązanych ze sobą scen, opartych na klasycznym homeryckim micie o wojnie trojańskiej.
Charakterystyczną cechą utworu jest podkreślanie konfliktów zarówno w obozie greckim (sztuka zaczyna się od sporu Achillesa z Agamemnonem), jak i trojańskim (między Hektorem a Parysem). Zgodnie z antyczną tradycją, dramaturg wielokrotnie ukazuje wpływ bóstw na bieg wydarzeń.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Stanisław Wyspiański
- Epoka: Modernizm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Achilleis - Stanisław Wyspiański (biblioteka cyfrowa txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Stanisław Wyspiański
święty,
uśmiecha się ku mnie z fali. — —
Jestem dotknięty chorobą tęsknoty.
Dopokąd jeszcze świeci się dzień złoty,
to w blasku światła i w złocie promieni
tłumi się żałość i lice rumieni,
i garnę się na wojnę.
Lecz gdy noc zajdzie i orszaki zbrojne
rozejdą się po namiotach,
myśl moja w lotach,
za temi biegnie mroki tajemnemi
strwożona —
snadź dusza moja znaki niebieskiemi
tym się miarkuje
i tęskni, ku czemu stworzona.
Czas kiedyś przyjdzie, gdy oręż odłożę
i okręt czarny spalę.
Aż ci wyginą, którym ja obrożę
mojego wództwa rzuciłem na szyję.
Ich pierś się w piasku pustynię zaryje,
goniących ku próżnej chwale.
O, nie daj Boże powrócić nikomu.
Niech giną, zginą przeklęci,
gdy żagiew kłótni wnieśli w pokój domu
i łup wydzierców ich nęci.
Ja pan zostanę przed Zewsa obliczem.
Daj trupom sławę — pozwól wrócić z niczem.
AGAMEMNON
wchodzi
MENELAOS
się nie zwraca
AGAMEMNON
Brat twój.
MENELAOS
Przychodzisz o niezwykłej porze.
AGAMEMNON
Chcę z tobą mówić.
MENELAOS
Mów. — Patrzę na morze:
jak fale lecą i dziwne skorpiony
cisną na brzegi, tu pod stopy moje.
AGAMEMNON
Takie przed chwilą usłyszałem słowa,
że jako skorpion wpełzły mi do głowy,
że pragną z tobą dzielić treść tej mowy:
Odys....
MENELAOS
Wiem. Sprawa ta dla mnie nie nowa.
W jego zwycięstwie jest sprawy połowa.
AGAMEMNON
W czemżeż spełnienie sprawy jest objęte?
MENELAOS
Gdy wąż, co splotem swym sidła ofiary,
sam zasłużonej doczeka się kary.
AGAMEMNON
Czyliż i ze mną myśl więzisz tę samą?
MENELAOS
Więc myśl mą wyjaw i ogłoś mi jawną, a padniesz pierwszy pod chmurą kamieni, bo nie uwierzy nikt, żeś ty jest inny, bo stanu twego słowo twe nie zmieni. — Posiędziesz Iljon. — Przeczekam spokojny czas tej wędrówki, czas tej wielkiej wojny, aż wszyscy wielcy, półboże olbrzymy we wichrze zdarzeń zwieją się jak dymy. — Skończyłem — resztę sam sobie rozważaj i śmiej się treścią słów, lub się przerażaj.
AGAMEMNON
Przestałeś być człowiekiem czynu.
MENELAOS
To tak z nocą.
Dzień moje czyny ogląda, noc myśli.
Noc patrzy się na moje myśli. — Twoja wina,
żeś przyszedł nocą. Już działać zaczyna
chwili tej świętość — Zagaście ognisko. —
Słyszysz jak fala szumi...?
szum fali
MENELAOS
daje znak bratu, by się zbliżył
AGAMEMNON
zbliża się i pochyla nad siedzącym bratem
MENELAOS
szepce pochylonemu
W ostępie kamiennej pustyni
spoczywa rycerz, człowiek prawy,
z pomocą idący w miasto.
Tego przyjmiesz — jako wódz łaskawy
i uraczysz winem i niewiastą.
Odys jest człowiekiem czynu.
Tyś jest człowiekiem, co rządzi,
a ja jestem ten, który sądzi
i czeka znaku — czeka na: zjawisko.
wzosi ręce
Ocal nas, Zewsie, ty, któryś sam zwalczył
plemię olbrzymów,
nas, którzy świątyń bożych domy białe
w oliwnych gajach zbudujemy
i opanujem przy twojej pomocy
śpiewem i pieśnią ziemie tych, co padną.
Dozwól im upaść, jak zwaliłeś syny
ziemi, co przeciw tobie szli w dumie.
Strąć je w noc ciemną, już strąciłeś tylu —
a nad naszemi domostwy świętemi
niech świt się płoni i jutrznia promieni.
do ofiarników
Wzywajcie cienie umarłych.
OFIARNICY
klękają nad brzegiem morza, ręce wznoszą i ku morzu ręce wyciągają
szum fal
AGAMEMNON
się oddala
[IV] W NAMIOCIE ACHILLESA
HIPODAMIA
Przez to ciebie lubiłam, żeś ty miał mnie za co
i zrozumiał, że jestem sierota,
i że ten człowiek, gdy mnie wziął ku sobie,
a mnie czekała zbrodnia i sromota;
to życie moje dziś zawdzięczam tobie —
żeś moje piosnki śpiewał przed Pelidą,
aż litość jego serce skruszyła
i miłością ku mnie zniewoliła.
nuci
miałam ci ja dwór i dom,
byłem jedną z siedmiu cór,
króle o mnie wiedli spór...
płacze
nagle urywa
Patrzysz, czy po mnie idą?
Jeśli mnie przyjdą wzięć i on pozwoli,
nóż ten położy koniec mej niewoli.
PATROKLOS
Ty się chcesz zabić?
HIPODAMIA
Nie mówiłam tego.
PATROKLOS
Cóżeś się odgrażała?
HIPODAMIA
Zabiję tamtego.
PATROKLOS
To pomyśl o tem, by nóż nie był tępy.
HIPODAMIA
Dzieciaku.
PATROKLOS
Jak cię goźdźmi wywleką na puszczę
będą miały biesiadę z ciała twego sępy.
HIPODAMIA
Wyjdę pojrzeć, czy idą...?
PATROKLOS
Czekaj tu.
HIPODAMIA
Pies — zginie!
ACHILLES
wchodzi
HIPODAMIA
rzuca się ku niemu
ACHILLES
Nie nudź mię!
HIPODAMIA
oddala się w bok
PATROKLOS
podchodzi ku Achillesowi
ACHILLES
Daj mi pokój.
nagle zwrócił się ku Hipodamii
Odejdź precz — pieścidło.
Już mi ujęcie ramion twych obrzydło.
Pójdziesz innym w uciechę.
HIPODAMIA
Nie kłam!
ACHILLES
Milcz!
HIPODAMIA
Rozumiem.
Umiałam kochać i pomścić się umiem.
ACHILLES
Mścij się — niewolną jesteś — dzisiaj cię oddaję.
Pójdziesz precz, coś więziła mnie czarów urokiem.
HIPODAMIA
Nie pójdę ani krokiem stąd, nie pójdę krokiem.
ACHILLES
Wypędzam cię — służebni ciebie odprowadzą.
HIPODAMIA
Czy to o mnie królowie na sejmie tym radzą?
ACHILLES
Zostaw mnie moje myśli — caleś mną owładła.
Teraz widzę, jak wszystko wiesz, języku składny,
i jak dobrze, że ciebie biorą.
HIPODAMIA
Czy on ładny?
PATROKLOS
wybucha śmiechem
HIPODAMIA
usiłuje śmiech pokryć
ACHILLES
patrzy na nią
HIPODAMIA
Pójdę. — Jutro obaczysz, kto jestem, ktom była;
czylim ja go przyjęła, czylim pogardziła?
ACHILLES
Co? Ty byś pogardziła? Marna niewolnica.
HIPODAMIA
Kochanka Achillesa! Wstyd bije mi w lica.
Jabym miała pójść w łoże z innym?
ACHILLES
Ruszaj sobie.
HIPODAMIA