Strach w Zameczku - Anna Mostowska (czytaj książki za darmo .TXT) 📖

Jeden moment podziwienia, przestrachu; drugi, co za nim następuje, przyprowadza uwagę. Poznaje przezroczystą zasłonę, że ją ludzka ręka utkać musiała. Zdziera ją z owej postaci i odkrywa... Cóż? Piękną głowę, lecz głowę należącą do śmiertelnej kobiety! Jednym słowem, poznaje Marcysię, ładną garderobianą, pozostającą na usługach Idalii. Śmiech powszechny dał się słyszeć. X. P. śmiał się z nami. Edmond, przywrócony do przytomności, poznaje potrzebę udania, że się śmieje jak i drudzy.

– Wybacz Panie – rzeknę do szanownego X. P. – Wybacz nam, żeśmy cię uczyniły świadkiem tej dziecinnej igraszki. Kosztowało mnie niezmiernie, żem ci się wczoraj jeszcze odkryć nie mogła. Niezmordowana czynność Edmonda nie zostawiła nam jednego wolnego momentu. Znam uszanowanie, które ci winnam; ten sentyment łączy się do wdzięczności. Lecz w tym zdarzeniu mniemaliśmy, iż ponieważ Edmond nie dał nam czasu prawdy ci odkryć, to zdarzenie zabawi ciebie i długie chwile wiejskie skróci.

– Nie gniewaj się, Edmondzie – rzekła Idalia. – Wszakże nieraz ci powiadałyśmy, że się zemścimy.

– A to za co? – powie X. P.

– Kawa gotowa – rzeknę – idźmy ją wypić, potem ci opowiemy, szanowny przyjacielu, przyczynę tej zemsty, która jednak zawsze za pierwszy cel zabawę miała.

Gdyśmy wszyscy usiedli, a czeladź się oddaliła, prosił mnie powtórnie X. P. i Edmond, abym opowiedziała, jakim sposobem potrafiłyśmy przez czas tak długi tak wielu ludzi utrzymać w mniemaniu, że się duch prawie codziennie i na jednym zawsze miejscu ukazywał.

– Najłatwiejszym sposobem – rzekłam – dół wykopany w ziemi, zapadnia misternie zrobiona i tak darnią zręcznie przykryta, że ją rozpoznać od ziemi, co ją otacza, nie można było. Oto cały mechanizm do tego użyty. Dwie dziewczyny niejednostajnego wzrostu kolejno grały role ducha. Ubrane w odzienie przezroczyste, z daleka nadzwyczajną postać miały, a nierówność wzrostu sprawiała odmianę, do której imaginacja dodawała. Przychodziły i odchodziły drogą nieużywaną. Sekret, do którego dwóch tylko mężczyzn użyłam, a pięć kobiet, dokonał reszty. Pięć kobiet! Słyszysz, Edmondzie? Powinno to być próbą, że płeć nasza równie utaić może tajemnicę, jak i wasza. Oto sposób, jakim się ta rzecz udała, teraz powiem przyczynę naszej zemsty: Edmond utrzymywał, że my nie posiadamy przymiotu milczenia; że skłonne jesteśmy do przykładania wiary rzeczom nadprzyrodzonym i nie mamy ani dosyć stałości umysłu, ani dosyć odwagi szukać źródła rzeczy na pierwszy pozór niedościgłych.

Przekonałyśmy w tym zdarzeniu nie tylko Edmonda, lecz cały rodzaj męski, że milczeć umiemy, a że przeciwnie mężczyźni równie z nami skłonni są wierzyć w ukazanie się duchów i że gdy się ich imaginacja zapali, nie gruntują istoty, lecz dają się z łatwością uwodzić przez mamidła.

Czas, aby ludzie obojga płci obopólną oddali sobie słuszność; kobiety czy mężczyźni, wszyscy ogólnie posiadamy jednostajne przymioty i te same przywary. Płcią tylko się różnimy, a nie mając nic sobie do wymówienia, będąc we wszystkim sobie podobni, szanujmy jedni w drugich, co jest warte pochwały, a błędy nasze wzajemnie wybaczajmy.

Pozostaje mi jeszcze wytłumaczyć ducha śpiewającego pod oknem i na powietrzu. Tu nic innego nie było prócz śpiewaczki, która po świecie chodząc z mężem, na chleb zarabiała. Tę zatrzymałam pierwszego razu nauczywszy ją piosenki potajemnie i po odśpiewaniu owej wysłałam ją nocną porą. Za jej powtórnym przejazdem toż samo wykonała już nie pod oknem ani na powietrzu, jak się słuchającym wydawało, lecz na dymniku pod dachem; co większą jest próbą, że bardzo prostych potrzeba sposobów do omamienia umysłu, gdy imaginacja dopomaga.

Ta historia w oczach tylu świadków dziejąca się byłaby przez nas może puszczona w świat i pomnożyłaby mnóstwo podobnych zdarzeń, które pewnie jak i tu nie miały innego fundamentu, lecz nie chciałyśmy także przez to zdarzenie powiększać źródła dla przesądów, świadectwo bowiem takich jak my osób zachwiać by mogło niejeden umysł zdrowy, a nade wszystko przytomność twoja, Panie, i uszanowanie, któreśmy ci winne, przynagliły nas położyć tamę tej zabawie. Daruj, Edmondzie, i wyznaj, że ci ten żart nieraz przyjemne sprawił marzenia, a dusze tkliwe z łatwością je pojmą.