Tętniące serce - Selma Lagerlöf (dostęp do książek online TXT) 📖

Ciągle różni ludzie przepowiadali Janowi ze Skrołyki, że gdy córeczka jego dorośnie, doczeka się z niej pociechy. Oczywiście nikt nie zdawał sobie sprawy, że teraz już go uszczęśliwia co dnia, co godziny i że jest mu zesłańcem bożym. Raz tylko przez cały okres dziecięctwa Klary musiał się Jan pogniewać na nią i wstydzić tego, co uczyniła.

Tegoż roku w lecie, kiedy skończyła jedenaście lat, udał się Jan z nią poprzez góry do Löwdali. Był to siedemnasty sierpnia, dzień urodzin porucznika Liliecrona, właściciela Löwdali.

Siedemnasty sierpnia był to dzień wesela i wszyscy wyglądali go z utęsknieniem zarówno w Svartsjö, jak i w Bro przez cały boży rok. Był to dzień uroczysty nie tylko dla wielkich państwa oraz dorosłych, ale także dla młodzieży całej wsi i bliższej okolicy i dzieci. Toteż płynęły zewsząd gromadki jasno przystrojonych malców spragnionych pogapić się na dostojnych państwa oraz użyć sobie na śpiewie, muzyce i tańcach.

Młodzież i dzieci pociągała do Löwdali i ta jeszcze okoliczność, że w owym dniu można się było nasycić do woli różnymi dobrymi rzeczami, których pełen był sad. Co prawda, zazwyczaj przestrzegano jak najsurowszych zasad uczciwości, w tym jednak dniu patrzono przez palce i o ile tylko ktoś nie dał się wprost złapać na uczynku, mógł się objeść owoców, których była wielka obfitość, ile dusza zapragnie. Niełatwa to była jednak sztuka nie dać się złapać.

Gdy Jan przyszedł z Klarcią do sadu, zauważył zaraz, jak jej się rozszerzyły źrenice na widok wspaniałych jabłoni, przeciążonych wprost na pół dojrzałymi jabłkami. On sam nie broniłby jej kilku tych owoców, ale spostrzegł stojących pod drzewami karbowego Söderlinda i kilku innych parobków pilnujących w tym roku sadu z większą niż zazwyczaj gorliwością.

Zabrał tedy Klarcię ze sobą do tej części ogrodu, gdzie nie było nic do łasowania, aby uchronić ją od pokusy. Wiedział jednak, że dziewczynka krąży myślami wokoło krzaków agrestowych i jabłoni. Nie patrzyła ani na pięknie postrojonych, dostojnych gości, ani na klomby z kwiatami. Nie budziły w niej zaciekawienia piękne mowy wygłoszone na cześć porucznika przez proboszcza z Bro i inżyniera Boreusa z Borgu. Nie słuchała nawet ślicznego wiersza wygłoszonego przed solenizantem przez kościelnego, Svartlinga.

Z wnętrza domu dolatywały dźwięki klarnetu Andersa Öftera, tak skoczne wygrywającego melodie, że nie sposób było nóg utrzymać w spokoju. Klara Gulla szukała tylko pozoru, by móc wrócić do sadu.

Jan trzymał ją przez cały czas za rączkę, nie puszczał pod żadnym warunkiem i głuchy był na wszelkie wybiegi. Wszystko się tedy odbyło dobrze aż do zmierzchu, kiedy sad zatonął w zmroku.

Pozapalano mnóstwo lampek papierowych i nie tylko porozwieszano je po drzewach, ale poustawiano na klombach, rabatach kwiatowych i przybrano świetlnymi festonami ściany domu. Było to tak piękne, że Janowi, który nie widział w życiu nic podobnego, zaczęło kręcić się w głowie i nie wiedział, czy chodzi jeszcze po ziemi.

Mimo to trzymał ciągle małą rączkę w swej dłoni i nie puszczał.

Gdy zapłonęły kolorowe lampiony, zaczęli śpiewać chórem kupiec mający swój sklep przy kościele, jego brat oraz Anders Öfter i jego siostrzeniec, a Jan słuchając tego, doznał wrażenia, że powietrzem wstrząsa dreszcz radosny i że go otacza fala nieziemskiej rozkoszy. Z serca zniknęła mu wszelka troska, odetchnął swobodnie, jakby zrzucił codzienne brzemię życia. Ciepła noc przepojona była tymi dźwiękami, a Jan nie mógł się oprzeć ich czarowi. Doznawali tego samego wszyscy inni, czuli się szczęśliwi i wydawało im się, że żyją w innym, lepszym świecie.

— Tak... tak... to dzień wyjątkowy... to siedemnasty sierpnia! — szepnął ktoś tuż obok Jana.

— Pewnie tak szczęśliwi czuli się Adam i Ewa w raju! — powiedział uroczyście jeden z młodych ludzi.

Jan był tego samego zdania, miał jednak tyle przytomności, że nie puszczał rączki Klary Gulli.

Gdy śpiewać skończono, strzeliły w niebo rakiety. Leciały z sykiem, siejąc ogień wysoko po granatowym niebie, a potem rozsypywały się w mnóstwo czerwonych, niebieskich i złotych gwiazd, które spadały powoli ku ziemi. Na widok ten Jan uczuł takie uniesienie i takie zarazem wzruszenie, że zapomniał całkiem o Klarze Gulli, a gdy przyszedł do siebie, już jej nie było.

„Ano, trudno! — pomyślał. — Może uda jej się i tym razem jak zawsze i zdoła zmylić czujność karbowego Söderlinda i innych parobków, tak że jej nie schwytają...”

Nie sposób było szukać dziecka po wielkim, ciemnym sadzie. Najmądrzejsza rzecz, pomyślał, to stać spokojnie i czekać na jej powrót.

I niedługo nawet przyszło mu czekać. Zaledwie druga zwrotka zbliżała się ku końcowi, Jan zobaczył karbowego Söderlinda, jak szedł, niosąc na rękach Klarę Gullę.

Porucznik Liliecrona stał w otoczeniu kilku panów na pierwszym stopniu schodów wiodących do ogrodu i przysłuchiwał się śpiewaniu. Karbowy zatrzymał się przed nim i postawił winowajczynię na ziemi.

Klara Gulla nie płakała, ani nie uczyniła wysiłku, by uciekać. Napełniła fartuszek pół dojrzałymi jabłkami i skupiła teraz tylko na to uwagę, by ich nie pogubić.

— Przyłapałem tę dziewczynę na drzewie! — powiedział Söderlind. — Pan porucznik kazał stawić przed siebie złodziei, by się sam z nimi rozmówić.

Porucznik patrzył na dziecko, a potem kąciki ócz30 zaczęły mu drgać, tak, że sam nie wiedział, czy się zacznie śmiać, czy się rozpłacze.

Miał zrazu zamiar powiedzieć parę surowych słów na temat kradzieży, ale patrząc, jak dziewczynka wysila się na to tylko, by zachować swój łup i nie utracić ani jednego jabłka, uczuł dla Klary Gulli wielką litość. Biedził się tylko, w jaki postąpić sposób, aby móc jej podarować te owoce, a puścić winy płazem nie wypadało, bo tegoż jeszcze wieczoru chmary urwipołciów wiejskich rozkradłyby mu cały sad.

— Tak? To ty kradłaś jabłka? — zaczął. — Chodzisz do szkoły i nie znasz historii o Adamie i Ewie? Powinna byś wiedzieć przecież, jak jest niebezpieczną rzeczą rwać zabronione jabłka!

W tej chwili przystąpił Jan i stanął obok Klary Gulli. Był na nią mocno rozgniewany, bo mu popsuła całą zabawę. Ale nie mógł jej opuścić w tej sytuacji.

— Proszę się nie gniewać na nią, panie poruczniku — powiedział — bo to ja sam pozwoliłem jej wleźć na drzewo i narwać sobie jabłek!

Zaledwo wyrzekł te słowa, Klara Gulla rzuciła mu pełne oburzenia, karcące spojrzenie i wykrzyknęła głośno:

— To nieprawda! Ja chciałam mieć jabłka. Ojciec trzymał mnie przez cały czas za rękę i nie puszczał do sadu. Uciekłam mu, kiedy ognie poleciały do nieba!

Porucznik uradował się bardzo.

— Brawo! Doskonale, drogie dziecko! Cieszę się, że nie pozwalasz ojcu brać winy na siebie! Wiesz chyba, że Pan Bóg nie tyle za to gniewał się na Adama i Ewę, iż zerwali zabronione jabłko, ile za to, że byli nikczemni i jedno spychało winę na drugie. Możesz sobie iść spokojnie z jabłkami do domu, darowuję ci je za to, żeś miała odwagę wyznać prawdę.

Potem zwrócił się do jednego z synów i powiedział:

— Daj Janowi szklankę ponczu. Wypijemy z nim zdrowie córki, która dała dziś lepszą odpowiedź niż swego czasu matka Ewa. O ileż by lepiej było na świecie dzisiaj, gdyby matką rodzaju ludzkiego była Klara Gulla.