Darmowe ebooki » Powieść » Bracia Dalcz i S-ka - Tadeusz Dołęga-Mostowicz (gdzie za darmo czytać książki txt) 📖

Czytasz książkę online - «Bracia Dalcz i S-ka - Tadeusz Dołęga-Mostowicz (gdzie za darmo czytać książki txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Tadeusz Dołęga-Mostowicz



1 ... 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73
Idź do strony:
koniunktura — splot okoliczności, szczególnie tych istotnych, mających wpływ na jakość życia, ekonomię itp. [przypis edytorski]
208. piatiletka (ros. пятилетка: pięciolatka) — pięcioletni plan rozwoju gospodarki narodowej ZSRR. Od 1928 przyjmowano kolejne takie plany: pierwszy z nich, na lata 1928–1932, zakładał zlikwidowanie prywatnej własności środków produkcji, rozwój rolnictwa i przemysłu ciężkiego; drugi, na lata 1933–1937, przewidywał likwidację resztek kapitalizmu i podziałów klasowych, zaprowadzenie socjalistycznego sposobu produkcji jako jedynego w państwie oraz dalszą szybką przebudowę przemysłu. Ostatnia, trzynasta pięciolatka (1991–1996) została przerwana z powodu rozpadu Związku Radzieckiego. [przypis edytorski]
209. potentat — człowiek bogaty i wpływowy. [przypis edytorski]
210. dumping (ekonom.) — taktyka polegająca na sprzedaży swoich produktów po cenach niższych niż obowiązujące na rynku (w skrajnym przypadku niższych od kosztów produkcji); celem może być wyeliminowanie konkurencji, podbicie nowego rynku itp. [przypis edytorski]
211. eo ipso (łac.) — tym samym. [przypis edytorski]
212. filantrop (z gr. philánthrōpos: kochający ludzkość) — dobrodziej, wspomagający ubogich. [przypis edytorski]
213. tantiema — tu: udział w zyskach przedsiębiorstwa, wypłacany zarządzającemu jako dodatek do pensji. [przypis edytorski]
214. mandatariusz — człowiek mający mandat, upoważnienie do pełnienia jakiegoś urzędu. [przypis edytorski]
215. flama (przestarz., z łac. flamma: płomień) — kobieta będąca w danej chwili obiektem czyjejś przelotnej miłostki, romansu. [przypis edytorski]
216. nostryfikować (z łac. noster: nasz, facere: czynić) — przeprowadzać nostryfikację: urzędowe uznanie zagranicznego dyplomu poświadczającego zdobyte wykształcenie, uzyskany tytuł lub stopień naukowy a. zawodowy za równoprawny z odpowiadającym mu dyplomem krajowym. [przypis edytorski]
217. zdetonować się (daw.) — zmieszać się, stracić pewność siebie. [przypis edytorski]
218. prowizorium (z łac.) — stan tymczasowy, przejściowy. [przypis edytorski]
219. maligna — wysoka gorączka połączona z majaczeniami. [przypis edytorski]
220. wiwisekcja (z łac: vivus: żywy, sectio: rozcięcie) — zabieg operacyjny przeprowadzany na żywym zwierzęciu w celach naukowych a. dydaktycznych. [przypis edytorski]
221. podsinione (oczy) — dziś: podsiniałe, takie, pod którymi skóra zrobiła się sina. [przypis edytorski]
222. spazmy — gwałtowny płacz, któremu towarzyszy łkanie. [przypis edytorski]
223. Helm, Brigitte, właśc. Schittenhelm, Brigitte Eva Gisela (1906–1996) — niem. aktorka lat 20. i 30. XX w. (Metropolis, Alraune, L’Atlantide). [przypis edytorski]
224. Alraune — niemiecki niemy film grozy z r. 1928 w reż. Henrika Galeena na motywach powieści Hannsa Heinza Ewersa; Brygitte Helm grała w nim tytułową rolę powstałej w wyniku eksperymentu pięknej, lecz bezdusznej kobiety. [przypis edytorski]
225. indagacja (z łac.) — dopytywanie się, wypytywanie. [przypis edytorski]
226. weronal — środek nasenny z grupy barbituranów; produkowany od 1903, obecnie wycofany ze względu na własności uzależniające, rozwój tolerancji i łatwość przedawkowania w ilości prowadzącej do śmierci. [przypis edytorski]
227. krygować się — przesadnie demonstrować skromność a. dobre wychowanie. [przypis edytorski]
228. terpentyna — bezbarwna lub żółtawa ciecz uzyskiwana z żywicy drzew iglastych, stosowana m.in. do produkcji farb, lakierów i rozpuszczalników. [przypis edytorski]
229. odciąć (tu daw.) — dziś: odciąć się, szybko i ostro odpowiedzieć na coś. [przypis edytorski]
230. stygmat (z gr.) — znamię, piętno. [przypis edytorski]
231. plac Aleksandra — w Warszawie, ze znajdującym się przy nim kościołem św. Aleksandra; od 1919 oficjalnie: plac Trzech Krzyży. [przypis edytorski]
232. inercyjny — bierny, bezwładny. [przypis edytorski]
233. egzaltowany — wyrażający uczucia w sposób przesadny. [przypis edytorski]
234. wytelefonować kogoś (daw.) — zatelefonować do kogoś. [przypis edytorski]
235. sensat (daw.) — człowiek przesadnie poważny. [przypis edytorski]
236. tygiel — naczynie o kształcie zbliżonym do kubka wykonane z materiału ogniotrwałego. Służy do przeprowadzania operacji na substancjach stałych wymagających stosowania wysokiej temperatury. [przypis edytorski]
237. aparat Kippa (chem.) — szklany przyrząd do otrzymywania niewielkich ilości gazów, złożony z trzech połączonych naczyń, ustawionych jedno nad drugim; wynaleziony przez holenderskiego aptekarza Petrusa Kippa, powszechnie używany w laboratoriach chemicznych do 2 poł. XX w. [przypis edytorski]
238. wiskozymetr — lepkościomierz, przyrząd do pomiaru lepkości cieczy. [przypis edytorski]
239. deflegmator (chem.) — rodzaj chłodnicy, w której następuje skroplenie części pary destylowanej mieszaniny, co pozwala na zwiększenie efektywności procesu destylacji. [przypis edytorski]
240. piecyk szamotowy — piecyk wykonany z szamoty; szamot a. szamota: ogniotrwała glina, wypalona w wysokiej temperaturze i zmielona, używana jako dodatek przy wytwarzaniu materiałów ogniotrwałych. [przypis edytorski]
241. elektromotor (przestarz.) — silnik elektryczny. [przypis edytorski]
242. sekrecja (daw.) — wydzielina. [przypis edytorski]
243. opalowy — lśniący, mieniący się kolorami tęczy jak opal. [przypis edytorski]
244. terpeny (chem.) — izoprenoidy, węglowodory o wzorze ogólnym (C5H8)n, występujące w żywicy drzew iglastych i balsamicznych, nadające im charakterystyczny zapach. [przypis edytorski]
245. drobina — tu: cząsteczka związku chemicznego. [przypis edytorski]
246. polimeryzacja (chem.) – reakcja, w wyniku której wiele małych cząsteczek tego samego związku, zwanych monomerami, łączy się w dużą cząsteczkę, polimer. [przypis edytorski]
247. izomery (chem.) — związki chemiczne o takim samym sumarycznym wzorze cząsteczkowym, ale mające różny układ atomów w cząsteczce. [przypis edytorski]
248. palnik Bunsena — rodzaj palnika laboratoryjnego. [przypis edytorski]
249. Helsingfors — oryginalna szwedzka nazwa miasta Helsinki. [przypis edytorski]
250. Wniesztorg — ros. skrótowiec utworzony z początków słów wyrażenia внешняя торговля (handel zagraniczny), używany zamiast pełnej nazwy: Народный комиссариат внешней торговли СССР (Ludowy Komisariat Handlu Zagranicznego ZSRR); był to organ zarządzający państwowym monopolem handlu zagranicznego, odpowiednik ministerstwa; posiadał swoje przedstawicielstwa w różnych państwach. [przypis edytorski]
251. napięstek — nadgarstek. [przypis edytorski]
252. par excellence (fr.) — w całym tego słowa znaczeniu, w najwyższym stopniu. [przypis edytorski]
253. palisandrowy — wykonany z palisandru, bardzo ciężkiego i twardego drewna, używanego głównie do wykonywania mebli i przedmiotów artystycznych, instrumentów muzycznych. [przypis edytorski]
254. uwertura (muz.) — utwór orkiestrowy będący wstępem do opery, kantaty, oratorium itp. [przypis edytorski]
255. Lohengrin — opera romantyczna w trzech aktach napisana w 1850 przez niem. kompozytora Richarda Wagnera (1813–1883). [przypis edytorski]
256. Scylla i Charybda (mit. gr.) — potwory morskie, opisane przez Homera w Odysei, zagrażające żeglarzom w Cieśninie Mesyńskiej: jeden po jednej, drugi po drugiej stronie cieśniny. [przypis edytorski]
257. obiata (daw.) — ofiara składana bogom, siłom nadprzyrodzonym. [przypis edytorski]
258. Edward VII (1841–1910) — syn królowej Wiktorii i księcia Alberta, od 1901 król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii i dominiów brytyjskich oraz cesarz Indii. [przypis edytorski]
259. tatersal (przestarz.) — ujeżdżalnia koni; od nazwiska Richarda Tattersalla (1724–1795), który jako pierwszy założył wypożyczalnię i przechowalnię koni połączoną ze szkołą jazdy oraz organizował aukcje koni rasowych. [przypis edytorski]
260. chimera (mit. gr.) — ziejący ogniem potwór z głową lwa, ciałem kozy i ogonem węża; przen.: coś o niezwykłej naturze, dziwacznego, nierzeczywistego a. wydumanego. [przypis edytorski]
261. plac Pigalle — znany plac, wokół którego skupia się nocne życie Paryża. [przypis edytorski]
262. Montmartre — historyczne wzgórze Paryża zabudowane starymi kamienicami, ulubione miejsce artystycznej cyganerii. [przypis edytorski]
263. Sacré-Coeur, właśc. Basilique du Sacré-Cœur (fr.: Bazylika Świętego Serca) — kościół na szczycie wzgórza Montmartre w Paryżu. [przypis edytorski]
264. barłóg — nędzne, niechlujne legowisko. [przypis edytorski]
265. kubik — sześcian, kostka sześcienna. [przypis edytorski]
266. fajf (z ang.) — przyjęcie towarzyskie rozpoczynane o godzinie piątej po południu. [przypis edytorski]
267. stiuk — materiał zdobniczy z masy gipsowo-wapiennej zmieszanej z drobnym piaskiem lub ze sproszkowanym marmurem, używany do tworzenia dekoracji architektonicznych (sztukaterii); także: ozdoby ścian wykonane z tego materiału. [przypis edytorski]
268. stos pacierzowy (daw.) — kręgosłup. [przypis edytorski]
269. alt (muz.) — niski głos kobiecy lub chłopięcy. [przypis edytorski]
270. móżdżek (anat.) — część mózgu odpowiedzialna za koordynację ruchów. [przypis edytorski]
271. doń — skrócone: do niego. [przypis edytorski]
272. wulgarny (z łac. vulgus: pospólstwo, tłum) — pospolity; prostacki; ordynarny. [przypis edytorski]
273. historię tego wspaniałego kretyna starożytności, który kazał łańcuchami biczować nieposłuszne morze — król Persji Kserkses (ok. 517–ok. 465 p.n.e) podczas wyprawy na Grecję nakazał zbudować most w celu przeprowadzenia armii przez cieśninę Hellespont, oddzielającą Azję Mniejszą od Europy. Kiedy świeżo zbudowany most został zniszczony przez potężną burzę, władca rozkazał ukarać morze biczowaniem i wrzucić w głębinę kajdany (Herodot, Dzieje, II 33–34). [przypis edytorski]
274. nieprzyjacioły (arch.) — dziś popr. forma B. lm: nieprzyjaciół. [przypis edytorski]
275. krewniaki — popr.: krewniacy. [przypis edytorski]
276. za wcześnie na kruków — tj. zbyt wcześnie na rozszarpywanie tego, co pozostało po kimś; zamiast B. rzecz. nieosob.: „na kruki”, użyty B. rzecz. osobowego. [przypis edytorski]
277. konstatować — stwierdzać jakiś fakt. [przypis edytorski]
278. perwersja (z łac. perversio: przekręcenie) — wynaturzenie. [przypis edytorski]
279. frezarka — maszyna do obróbki skrawaniem za pomocą frezu; służy do wykonywania np. rowków, gwintów, kół zębatych. [przypis edytorski]
280. koniunktura — splot okoliczności, szczególnie tych istotnych, mających wpływ na jakość życia, ekonomię itp. [przypis edytorski]
281. totumfactwo — postawa i działania charakteryzujące totumfackiego (daw.): osobę zaufaną i wszystko komuś załatwiającą, wypełniającą bez sprzeciwu wszelkie polecenia (z łac. totum facere: wszystko czynić). [przypis edytorski]
282. stuszowane (okna) — takie, w których zmniejszono ostrość widocznego przez nie obrazu. [przypis edytorski]
283. akaparować (daw., z fr. accaparer) — zagarniać dla siebie. [przypis edytorski]
284. dumping (ekonom.) — taktyka polegająca na sprzedaży swoich produktów po cenach niższych niż obowiązujące na rynku (w skrajnym przypadku niższych od kosztów produkcji); celem może być wyeliminowanie konkurencji, podbicie nowego rynku itp. [przypis edytorski]
285. cyrkulacja (z łac.) — obieg. [przypis edytorski]
286. premia wywozowa — tu: państwowa dopłata do eksportu towarów. [przypis edytorski]
287. etatystyczna gospodarka (fr. l’état: państwo) — gospodarka, w której państwo dąży do objęcia przedsiębiorstw swoją władzą i kontrolą, tworząc nowe przedsiębiorstwa państwowe lub przedsiębiorstwa o kapitale państwowo-prywatnym, albo też przejmując istniejące spółki prywatne; w szerszym znaczeniu często utożsamiana z interwencjonizmem: polityką bezpośrednich ingerencji państwa w gospodarkę. [przypis edytorski]
288. serwitut (z łac.) — przen. powinność, zobowiązanie. [przypis edytorski]
289. ekstern (z łac. externus: zewnętrzny) — osoba ucząca się samodzielnie, która w szkole zdaje tylko egzaminy. [przypis edytorski]
290. Wielka Wojna — określenie I wojny światowej (1914–1918) używane powszechnie w okresie międzywojennym, przed wybuchem II wojny światowej. [przypis edytorski]
291. John Barcker (...) który doszedł do rangi pułkownika i zdobył wszystkie możliwe ordery (...) był kobietą... — chodzi o Valerie Arkell-Smith z d. Baker (1895–1960), żyjącą przez pewien czas jako „pułkownik Victor Barker”. Valerie Barker w 1914 zgłosiła się do brytyjskich służb pomocniczych, prowadzących opiekę pielęgniarską w szpitalach wojskowych. W 1918 zawarła nieudane małżeństwo, po rozwodzie kolejne. W 1923 nawiązała romans z Elfridą Hayward, udając przed nią mężczyznę. Porzuciła męża i dzieci i jako sir Victor Barker, rzekomo były pułkownik lotnictwa, odznaczony Orderem za Wybitną Służbę, zamieszkała z Elfridą i zawarła z nią ślub. W 1926 porzuciła ją, w 1929 została aresztowana w związku z bankructwem, co przyczyniło się do ujawnienia prawdy. [przypis edytorski]
292. Izba Gmin — niższa izba brytyjskiego parlamentu. [przypis edytorski]
293. zdetonować się (daw.) — zmieszać się, stracić pewność siebie. [przypis edytorski]
294. referat — tu: przedstawienie komuś zagadnienia, zreferowanie. [przypis edytorski]
295. efemeryczny — ulotny, krótkotrwały. [przypis edytorski]
296. transza — przekazana odbiorcy ustalona część całości towaru, pożyczki a. dofinansowania. [przypis edytorski]
297. memoriał — oficjalne pismo do organów władzy, zawierające uzasadnienie prośby lub wyjaśnienie sprawy. [przypis edytorski]
298. gospodarstwo krajowe — tu: gospodarka krajowa. [przypis edytorski]
299. labilność (z łac.) — zmienność, chwiejność. [przypis edytorski]
300. manko (hand., z wł. mancamento: brak, błąd) — niedobór pieniędzy w kasie a.
1 ... 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73
Idź do strony:

Darmowe książki «Bracia Dalcz i S-ka - Tadeusz Dołęga-Mostowicz (gdzie za darmo czytać książki txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz