Historia żółtej ciżemki - Antonina Domańska (nowoczesna biblioteka .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Wawrzuś Skowronek to kilkuletni chłopiec ze wsi Poręba. Uwielbia rzeźbić w drewnie figurki, ale w rodzinnej wsi nikt nie rozumie jego pasji.
Pewnego razu zajęty rzeźbieniem nie dopilnował krów, które weszły na pole proboszcza i zdeptały jego zboże. Ścigany chłopiec szybko zgubił się w lesie, skąd trafił do miasteczka. Tam spotkała go pierwsza przygoda — był świadkiem kradzieży w kościele. To wydarzenie rozpoczęło ciąg przygód, a także spotkania z takimi ważnymi osobistościami jak Jan Długosz, Wit Stwosz czy Kazimierz Jagiellończyk…
Historia żółtej ciżemki to najsłynniejsza powieść Antoniny Domańskiej. Po raz pierwszy została wydana w 1913 roku, a zekranizowana w 1961 roku. Antonina Domańska zasłynęła jako autorka powieści i opowiadań historycznych dla dzieci.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Antonina Domańska
- Epoka: Dwudziestolecie międzywojenne
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Historia żółtej ciżemki - Antonina Domańska (nowoczesna biblioteka .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Antonina Domańska
class="annotation" id="annotation-376">376. Kallimach — Filip Buonaccorsi (1437–1496), przybrał przydomek Kallimach na cześć gr. poety z III w. p.n.e. Włoch, poeta i kronikarz, piszący po łacinie. Nauczyciel synów króla Kazimierza II Jagiellończyka. [przypis edytorski]
377. przedstawujące (daw.) — przedstawiające. [przypis edytorski]
378. fakta — dziś popr. forma B. lm: fakty. [przypis edytorski]
379. drzwiów (gw.) — dziś popr. forma D. lm: drzwi. [przypis edytorski]
380. zawrzeć (daw.) — zamknąć. [przypis edytorski]
381. abrys (daw.) — szkic, zarys. [przypis edytorski]
382. przecz (daw.) — dlaczego, po co. [przypis edytorski]
383. zabaczyć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]
384. cale (daw.) — wcale, zupełnie. [przypis edytorski]
385. kąpiołka — zdrob. od kąpiel. [przypis edytorski]
386. ornament (z łac.) — ozdoba; tu B. lm: ornamenta. [przypis edytorski]
387. roki, roków (gw.) — lata, lat. [przypis edytorski]
388. spaśny — gruby, tłusty. [przypis edytorski]
389. ziobro (gw.) — żebro. [przypis edytorski]
390. snycerz — rzeźbiarz. [przypis edytorski]
391. przystojny — tu: porządny, właściwy. [przypis edytorski]
392. zrzynek — okrawek, ścinek. [przypis edytorski]
393. kroksztyn — półeczka, na której stoi figura. [przypis edytorski]
394. tryptyk — obraz a. płaskorzeźba, składająca się z trzech części. [przypis edytorski]
395. Jan Długosz herbu Wieniawa (1415–1480) — kronikarz, duchowny, dyplomata, wychowawca synów Kazimierza Jagiellończyka. [przypis edytorski]
396. Szymon z Lipnicy (ok. 1440–1482) — kaznodzieja bernardyński, święty Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]
397. choina — gałęzie świerkowe. [przypis edytorski]
398. Jadwisię — Syn Wita Stwosza Stanisław ożenił sią ze swą stryjeczną siostrą Jadwigą, córką Macieja Stwosza. [przypis redakcyjny]
399. widno (daw.) — widocznie. [przypis edytorski]
400. cale (daw.) — całkowicie, zupełnie. [przypis edytorski]
401. na podobę (gw.) — podobnie, w przybliżeniu. [przypis edytorski]
402. mójeś ty (gw.) — jesteś mój. [przypis edytorski]
403. mieszkała tam... przez lat czternaście — Opowiadanie to wzięte z księgi pod tytułem Złota legenda. [przypis autorski]
404. coby (gw.) — żeby. [przypis edytorski]
405. Laudetur Jesus Chistus (łac.) — niech będzie pochwalony Jezus Chrystus. [przypis edytorski]
406. przypatrować się (gw.) — dziś popr.: przypatrywać się. [przypis edytorski]
407. doma (gw.) — w domu. [przypis edytorski]
408. ugadać (gw.) — umówić. [przypis edytorski]
409. dy a. ady (daw.) — przecież, ależ. [przypis edytorski]
410. ulatować (gw.) — unosić się, latać. [przypis edytorski]
411. malućki (gw.) — maleńki. [przypis edytorski]
412. kwapić się — spieszyć się. [przypis edytorski]
413. trza (gw.) — trzeba. [przypis edytorski]
414. terminator — uczeń a. pomocnik w warsztacie rzemieślnika. [przypis edytorski]
415. zali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
416. abo (daw.) — albo; tu: czy. [przypis edytorski]
417. swarzyć (gw.) — gniewać się, krzyczeć. [przypis edytorski]
418. literalnie — dosłownie. [przypis edytorski]
419. śpiewający — dziś: śpiewająco, tj. doskonale, biegle. [przypis edytorski]
420. li (daw.) — tylko, jedynie. [przypis edytorski]
421. rozstawnymi końmi — metoda podróżowania, polegająca na przesiadaniu się na świeże, niezmęczone konie, rozmieszczone uprzednio w karczmach lub innych punktach na trasie. [przypis edytorski]
422. gwoli (daw.) — z powodu, zgodnie z. [przypis edytorski]
423. kwapić się — spieszyć się. [przypis edytorski]
424. śniadać (daw.) — zjeść śniadanie. [przypis edytorski]
425. pośpieć — pospieszyć się, zdążyć. [przypis edytorski]
426. spraszać się — odmówić, wykręcić się. [przypis edytorski]
427. w leciech (daw.) — dziś popr. forma Ms. lm: w latach; tj. stary. [przypis edytorski]
428. święty Kazimierz Jagiellończyk (1458–1484) — drugi syn Kazimierza II Jagiellończyka, namiestnik ojca w Wilnie, uważany za dobrego władcę, poprawił bezpieczeństwo w kraju i sądownictwo. Umarł młodo na gruźlicę i został kanonizowany. Jest patronem Litwy. [przypis edytorski]
429. mię — dziś popr.: mnie. [przypis edytorski]
430. ab ovo (łac., dosł.: od jaja) — od początku. [przypis edytorski]
431. poddawa się — dziś popr. forma 3.os. lp cz.ter.: poddaje się. [przypis edytorski]
432. symptomata (łac.) — objawy. [przypis edytorski]
433. ino (gw.) — tylko. [przypis edytorski]
434. spaść z ciała — schudnąć. [przypis edytorski]
435. in gremia (łac.) — zbiorowo, wszyscy razem. [przypis edytorski]
436. raić — radzić, polecać. [przypis edytorski]
437. tenże je z gniewem odrzucił... — Żywoty Świętych Piotra Skargi. [przypis redakcyjny]
438. votum (łac.: ofiara, dar, obietnica) — nabożeństwo błagalne. [przypis edytorski]
439. wolej (daw.) — lepiej, raczej. [przypis edytorski]
440. siepać (gw.) — złościć się, krzyczeć. [przypis edytorski]
441. nieszpory — śpiewane nabożeństwo wieczorne. [przypis edytorski]
442. cale (daw.) — wcale, zupełnie. [przypis edytorski]
443. zawiasa — dziś: zawias; na zepsutej zawiasie — dziś: na zepsutym zawiasie. [przypis edytorski]
444. obmierzły (czyt.: obmier-zły) — wstrętny. [przypis edytorski]
445. kiereja (daw.) — płaszcz ocieplany futrem. [przypis edytorski]
446. dy a. ady (daw.) — przecież, ależ. [przypis edytorski]
447. kaletka (daw.) — torebka. [przypis edytorski]
448. pospołu — razem. [przypis edytorski]
449. kazować (gw.) — kazać; kazuje — dziś popr. forma 3.os. lp cz.ter.: każe. [przypis edytorski]
450. juści (gw.: już ci) — oczywiście, rzeczywiście, w istocie. [przypis edytorski]
451. ady a. dyć (daw.) — przecież, właśnie, ależ. [przypis edytorski]
452. cale (daw.) — wcale, zupełnie. [przypis edytorski]
453. roki, roków (gw.) — lata, lat. [przypis edytorski]
454. aże (daw.) — aż. [przypis edytorski]
455. Łobzów — dziś dzielnica Krakowa, wówczas wieś pod miastem. [przypis edytorski]
456. bez (gw.) — przez. [przypis edytorski]
457. przyodziewa — ubranie, odzież. [przypis edytorski]
458. cnić się — tęsknić. [przypis edytorski]
459. zawdy (daw.) — zawsze. [przypis edytorski]
460. denar — najdrobniejsza moneta w czasach Jagiellonów. [przypis edytorski]
461. przez pół — połowicznie, nie na pewno. [przypis edytorski]
462. cale (daw.) — wcale, zupełnie. [przypis edytorski]
463. strawne (daw.) — pieniądze na jedzenie. [przypis edytorski]
464. mię — dziś popr.: mnie. [przypis edytorski]
465. larum (z łac.) — alarm. [przypis edytorski]
466. bałwan — tu: kukła, figura. [przypis edytorski]
467. Wydasz mnie, pójdę na hak... — W średnich wiekach surowo karano za kradzież, nawet śmiercią. [przypis autorski]
468. moiściewy (gw.: moiście wy) — zwrot do słuchaczy, wyrażający emocje; dosł. jesteście moi, tj. moi drodzy. [przypis edytorski]
469. szkarpa — skarpa, przypora muru w kształcie wystającego na zewnątrz filaru. [przypis edytorski]
470. święty Kazimierz Jagiellończyk (1458–1484) — drugi syn Kazimierza II Jagiellończyka, namiestnik ojca w Wilnie, uważany za dobrego władcę, poprawił bezpieczeństwo w kraju i sądownictwo. Umarł młodo na gruźlicę i został kanonizowany. Jest patronem Litwy. [przypis edytorski]
471. Omni die dic Mariae (łac.: każdego dnia chwal Marię) — hymn maryjny, przypisywany dawniej św. Kazimierzowi. [przypis edytorski]
472. sporzej (daw.) — więcej, obficiej; tu: lepiej. [przypis edytorski]
473. ady a. dyć (daw.) — przecież, właśnie, ależ. [przypis edytorski]
474. doma (gw.) — w domu. [przypis edytorski]
475. psować (daw.) — psuć. [przypis edytorski]
476. gąsior — duże naczynie na wino a. piwo. [przypis edytorski]
477. gwoli (daw.) — w celu. [przypis edytorski]
478. Konrad I Mazowiecki (ok. 1187–1247) — syn Kazimierza Sprawiedliwego, książę kujawsko-mazowiecki. Walczył z pogańskimi Prusami, sprowadził na ziemie polskie zakon krzyżacki. [przypis edytorski]
479. przebrać się (daw.) — przedostać się. [przypis edytorski]
480. mołojcy (z białorus.) — zuchy. [przypis edytorski]
481. rozbierać (gw.) — tu: brać, osłabiać. [przypis edytorski]
482. Ormiany — dziś popr. forma M. lm: Ormianie. [przypis edytorski]
483. hajduczek — służący w węgierskim stroju, lokaj. [przypis edytorski]
484. łuczniki — dziś popr. forma M. lm: łucznicy. [przypis edytorski]
485. abo (daw.) — albo. [przypis edytorski]
486. Żydy — dziś popr. forma M. lm: Żydzi. [przypis edytorski]
487. katoliki porządne i dobre ludzie — dziś popr. forma M. lm: katolicy porządni i dobrzy ludzie. [przypis edytorski]
488. kupcowie — dziś popr. forma M. lm: kupcy. [przypis edytorski]
489. dychać (daw.) — oddychać. [przypis edytorski]
490. nieudały (daw.) — nieudany. [przypis edytorski]
491. bławaty i bisiory — delikatne, kosztowne tkaniny. [przypis edytorski]
492. kędy (daw.) — gdzie. [przypis edytorski]
493. Gedymin a. Giedymin (1275–1341) — wielki książę litewski, dziad Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
494. Kniaź chocze uże umeraty (z białorus.) — książę chce już umierać. [przypis edytorski]
495. k’niemu (daw.) — do niego. [przypis edytorski]
496. przecz (daw.) — dlaczego. [przypis edytorski]
497. mię — dziś popr.: mnie. [przypis edytorski]
498. antykamera (daw., z wł.) — przedpokój. [przypis edytorski]
499. niemocny — osłabiony, nie całkiem zdrowy. [przypis edytorski]
500. królewic (daw.) — dziś: królewicz. [przypis edytorski]
501. cale (daw.) — wcale, zupełnie. [przypis edytorski]
502. Regina angelorum (łac.) — królowa aniołów; jedno z określeń Matki Boskiej. [przypis edytorski]
503. małmazja — słodkie, ciemne wino; kosztowny rarytas. [przypis edytorski]
504. kordiał (daw.) — lek wzmacniający serce a. trunek. [przypis edytorski]
505. Omni die dic Mariae/ Mea laudes anima (łac.) — każdego dnia głoś chwałę Maryi, duszo moja; autorstwo tego hymnu przypisywano dawniej właśnie świętemu Kazimierzowi Jagiellończykowi. [przypis edytorski]
506. Ecce agnus Dei (łac.) — oto Baranek Boży. [przypis edytorski]
507. juści (gw.: już ci) — oczywiście, rzeczywiście, w istocie. [przypis edytorski]
508. ino (gw.) — tylko. [przypis edytorski]
509. taraban — bęben. [przypis edytorski]
510. armata manu (łac.: uzbrojoną ręką) — zbrojnie. [przypis edytorski]
511. mężobójstwo (daw.) — zabójstwo, morderstwo. [przypis edytorski]
512. recente (łac.) — ostatnio. [przypis edytorski]
513. w lesiech (daw.) — dziś popr. forma Ms. lm: w lasach. [przypis edytorski]
514. na kupce Ormiany (daw.) — dziś popr. forma B. lm: na kupców Ormian. [przypis edytorski]
515. pachołki — dziś popr. forma B. lm: pachołków. [przypis edytorski]
516. umarty (gw.) — umarły. [przypis edytorski]
517. ino (gw.) — tylko. [przypis edytorski]
518. domosko (gw.) — domisko, domiszcze; wielki, ponury dom. [przypis edytorski]
519. cale (daw.) — wcale, zupełnie. [przypis edytorski]
520. dy a. ady (daw.) — przecież, ależ. [przypis edytorski]
521. zawdy (daw.) — zawsze. [przypis edytorski]
522. letki (gw.) — lekki. [przypis edytorski]
523. kaleta (daw.) — torebka, sakiewka. [przypis edytorski]
524. ostawić (daw.) — zostawić. [przypis edytorski]
525. pod wiechę — do karczmy, której znakiem rozpoznawczym była wiecha, tj. wiązanka gałęzi lub małe drzewko, przybrane i przybite
Darmowe książki «Historia żółtej ciżemki - Antonina Domańska (nowoczesna biblioteka .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)