Historia żółtej ciżemki - Antonina Domańska (nowoczesna biblioteka .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Wawrzuś Skowronek to kilkuletni chłopiec ze wsi Poręba. Uwielbia rzeźbić w drewnie figurki, ale w rodzinnej wsi nikt nie rozumie jego pasji.
Pewnego razu zajęty rzeźbieniem nie dopilnował krów, które weszły na pole proboszcza i zdeptały jego zboże. Ścigany chłopiec szybko zgubił się w lesie, skąd trafił do miasteczka. Tam spotkała go pierwsza przygoda — był świadkiem kradzieży w kościele. To wydarzenie rozpoczęło ciąg przygód, a także spotkania z takimi ważnymi osobistościami jak Jan Długosz, Wit Stwosz czy Kazimierz Jagiellończyk…
Historia żółtej ciżemki to najsłynniejsza powieść Antoniny Domańskiej. Po raz pierwszy została wydana w 1913 roku, a zekranizowana w 1961 roku. Antonina Domańska zasłynęła jako autorka powieści i opowiadań historycznych dla dzieci.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Antonina Domańska
- Epoka: Dwudziestolecie międzywojenne
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Historia żółtej ciżemki - Antonina Domańska (nowoczesna biblioteka .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Antonina Domańska
edytorski]
72. przez (gw.) — bez. [przypis edytorski]
73. potrzebny — tu: potrzebujący. [przypis edytorski]
74. k’sobie (daw.) — do siebie. [przypis edytorski]
75. k’temu (daw.) — do tego. [przypis edytorski]
76. mię — dziś popr.: mnie. [przypis edytorski]
77. przyżenąć (daw.) — przygnać, przygonić. [przypis edytorski]
78. barć — dziupla w pniu drzewa z gniazdem pszczół. [przypis edytorski]
79. uznawam — dziś popr.: uznaję. [przypis edytorski]
80. zanadrze (daw.) — miejsce pod wierzchnim ubraniem na piersi. [przypis edytorski]
81. na wnątrzu (gw.) — w środku, w brzuchu. [przypis edytorski]
82. mas (gw.) — masz. [przypis edytorski]
83. brzyćki (gw.) — brzydki. [przypis edytorski]
84. kielo (gw.) — ile. [przypis edytorski]
85. cas (gw.) — czas; raz w kielo cas — raz na długi czas, niekiedy. [przypis edytorski]
86. matusia... rzemyk za piec wrazili (gw.) — mama wrzuciła rzemyk za piec (użycie czasownika w lm wyraża szacunek do osoby, o której się mówi). [przypis edytorski]
87. paświsko (gw.) — pastwisko. [przypis edytorski]
88. pośli (gw.) — poszli. [przypis edytorski]
89. kiermas — właśc. kiermasz, odpust. [przypis edytorski]
90. mechem (gw.) — dziś popr.: mchem. [przypis edytorski]
91. dopiro (gw.) — dopiero. [przypis edytorski]
92. godali (gw.) — gadali, mówili. [przypis edytorski]
93. cynią (gw.) — czynią. [przypis edytorski]
94. błona — w średniowieczu szkło było bardzo drogie, więc mniej zamożni ludzie wstawiali w okna pęcherze rybie lub zwierzęce. [przypis edytorski]
95. bez (gw.) — przez. [przypis edytorski]
96. wilku — popr. forma C. lp: wilkowi. [przypis edytorski]
97. nawedem raz słysał (gw.) — nawet raz słyszałem. [przypis edytorski]
98. kunie (gw.) — konie. [przypis edytorski]
99. kuniami (gw.) — końmi. [przypis edytorski]
100. przez (gw.) — bez. [przypis edytorski]
101. dy a. ady (daw.) — przecież, ależ. [przypis edytorski]
102. tarasić (gw.) — deptać, tratować. [przypis edytorski]
103. plebański (daw.) — księży, proboszczowski. [przypis edytorski]
104. spierą (gw.) — spiorą. [przypis edytorski]
105. Scepon (gw.) — Szczepan. [przypis edytorski]
106. z kijmi — dziś popr. forma N. lm: z kijami. [przypis edytorski]
107. rzyka (gw.) — rzeka. [przypis edytorski]
108. karbowy (daw.) — nadzorca robotników. [przypis edytorski]
109. gadzina — w Krakowskiem lud nazywa gadziną zwierzęta domowe i drób. [przypis autorski]
110. pirwy (gw.) — pierwej, najpierw. [przypis edytorski]
111. sapi (gw.) — sapie. [przypis edytorski]
112. przystawa — dziś popr.: przystaje. [przypis edytorski]
113. ino (gw.) — tylko. [przypis edytorski]
114. dy (daw.) — przecież. [przypis edytorski]
115. na wnątrzu (gw.) — w środku, w brzuchu. [przypis edytorski]
116. mgli (gw.) — mdli. [przypis edytorski]
117. odjeść się — najeść się. [przypis edytorski]
118. wsyćko (gw.) — wszystko. [przypis edytorski]
119. bez (gw.) — przez. [przypis edytorski]
120. kaj (gw.) — dokąd. [przypis edytorski]
121. barć — dziupla w pniu drzewa z gniazdem pszczół. [przypis edytorski]
122. zawdy (daw.) — zawsze. [przypis edytorski]
123. abo (daw.) — albo. [przypis edytorski]
124. chrobacek (gw.) — robaczek. [przypis edytorski]
125. ady (daw.) — przecież, jednak, ależ. [przypis edytorski]
126. janioł (gw.) — anioł. [przypis edytorski]
127. nikaj (gw.) — nigdzie. [przypis edytorski]
128. tutok (gw.) — tutaj. [przypis edytorski]
129. kajsi (gw.) — gdzieś. [przypis edytorski]
130. cegozem sie bał (gw.) — czego się bałem. [przypis edytorski]
131. ady a. dyć (daw.) — przecież, właśnie, ale. [przypis edytorski]
132. obmierzle — okropnie, obrzydliwie. [przypis edytorski]
133. krajka — chustka. [przypis edytorski]
134. kuń (gw.) — koń. [przypis edytorski]
135. kiej (gw.) — kiedy. [przypis edytorski]
136. kaj (gw.) — gdzie. [przypis edytorski]
137. dy a. ady (daw.) — przecież, ależ. [przypis edytorski]
138. chrobacek (gw.) — robaczek. [przypis edytorski]
139. szkarpa — skarpa, przypora muru w kształcie wystającego na zewnątrz filaru. [przypis edytorski]
140. monstrancja — naczynie liturgiczne w kształcie słońca na nóżce, w którym wystawia się hostię podczas mszy i procesji. [przypis edytorski]
141. źróbek (gw.) — źrebak. [przypis edytorski]
142. cnić się — tęsknić. [przypis edytorski]
143. rejwach — hałas, zamieszanie. [przypis edytorski]
144. co (gw.) — tu: że. [przypis edytorski]
145. bajtała — gaduła, kłamczuch. [przypis edytorski]
146. fara — kościół parafialny. [przypis edytorski]
147. abo (daw.) — albo. [przypis edytorski]
148. cyborium — tabernakulum, puszka a. szafka do przechowywania komunikantów. [przypis edytorski]
149. relikwiarz — naczynie, w którym przechowuje się relikwie, tj. pamiątki po świętych. [przypis edytorski]
150. aparata (daw.) — sprzęty. [przypis edytorski]
151. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
152. czyli — tu: czyż. [przypis edytorski]
153. juści (gw.: już ci) — oczywiście, rzeczywiście, w istocie. [przypis edytorski]
154. pirsy (gw.) — pierwszy. [przypis edytorski]
155. malućki (gw.) — malutki. [przypis edytorski]
156. zdolić — zdołać, dać radę. [przypis edytorski]
157. dy a. ady (daw.) — przecież, ależ. [przypis edytorski]
158. wiła — błazen, komik cyrkowy, klown, akrobata. [przypis edytorski]
159. galonik — tasiemka, wstążeczka. [przypis edytorski]
160. ady a. dyć (daw.) — przecież, właśnie, ależ. [przypis edytorski]
161. moiściewy (gw.: moiście wy) — zwrot do słuchaczy, wyrażający emocje; dosł. jesteście moi, tj. moi drodzy. [przypis edytorski]
162. pokazować (gw.) — pokazywać. [przypis edytorski]
163. suma — uroczysta msza. [przypis edytorski]
164. kaj (gw.) — gdzie. [przypis edytorski]
165. zdolić — zdołać, dać radę. [przypis edytorski]
166. denar — Najmniejszą monetą za Kazimierza Jagiellończyka był denar, którego 18 sztuk na grosz czeski. [przypis autorski]
167. dawać pozór — uważać, pilnować. [przypis edytorski]
168. coby (gw.) — żeby. [przypis edytorski]
169. faryniarka — właścicielka loterii, kramarka. [przypis edytorski]
170. żywot (daw.) — brzuch, żołądek. [przypis edytorski]
171. on, onego (daw.) — te, tego; tu M. lm one: te. [przypis edytorski]
172. półkwarcie — ok. 0,5 litra a. półlitrowe naczynie. [przypis edytorski]
173. przyczynek — dokładka. [przypis edytorski]
174. uźreć (gw.) — zobaczyć; rada bym uźreć — chętnie bym zobaczyła. [przypis edytorski]
175. kuglarz — wędrowny aktor, żongler, sztukmistrz. [przypis edytorski]
176. mistrze — dziś popr. forma M. i W. lm: mistrzowie. [przypis edytorski]
177. śniadać (daw.) — jeść śniadanie. [przypis edytorski]
178. spod wiechy — z karczmy, której znakiem rozpoznawczym była wiecha, tj. wiązanka gałęzi lub małe drzewko, przybrane i przybite nad wejściem. [przypis edytorski]
179. Franciscus bipes nero (łac.) — dwunogi czarny Franciszek. [przypis edytorski]
180. magnąć (gw.) — fiknąć. [przypis edytorski]
181. antałek — beczułka. [przypis edytorski]
182. cale (daw.) — wcale, zupełnie. [przypis edytorski]
183. roztworzyć (daw.) — otworzyć. [przypis edytorski]
184. kobylice — drewniane podpórki. [przypis edytorski]
185. szaraczkowy — z taniego, szarego płótna, nie bielony i nie farbowany. [przypis edytorski]
186. żupan — starop. ubiór męski, długi obcisły płaszcz zapinany na guziki, ze stojącym kołnierzem i wąskimi rękawami. [przypis edytorski]
187. poźreć (gw.) — spojrzeć. [przypis edytorski]
188. ośmiać się — uśmiechnąć się. [przypis edytorski]
189. co ci ta o to (gw.) — po co masz wiedzieć, nie pytaj. [przypis edytorski]
190. staja a. staje — jednostka odległości, licząca od ok. 100 do 1000 m. [przypis edytorski]
191. dodzierać — nosić zużyte ubrania. [przypis edytorski]
192. salto mortale (wł.: skok śmierci) — skok akrobatyczny z koziołkowaniem na dużej wysokości. [przypis edytorski]
193. biednym jest (gw.) — jestem biedny. [przypis edytorski]
194. półkoszki (daw.) — burty wozu, plecione z wikliny. [przypis edytorski]
195. ino (gw.) — tylko. [przypis edytorski]
196. coby (gw.) — żeby. [przypis edytorski]
197. dy (daw.) — przecież. [przypis edytorski]
198. wiła — błazen, komik cyrkowy, klown, akrobata. [przypis edytorski]
199. każ (gw.) — gdzież. [przypis edytorski]
200. szperka — słonina. [przypis edytorski]
201. nikady (gw.) — nigdy. [przypis edytorski]
202. ściezków (gw.) — dziś popr. forma D. lm: ścieżek. [przypis edytorski]
203. kobziarz — muzyk grający na kobzie, tj. instrumencie strunowym, podobnym do lutni a. gitary. [przypis edytorski]
204. przyzba — wał ziemi, usypany wokół podmurówki chałupy. [przypis edytorski]
205. pręcie — patyczki, z których upleciony był płot. [przypis edytorski]
206. chłoposko (gw.) — chłopisko, chłopaczysko. [przypis edytorski]
207. chłoposko wielgośne (gw.) — wielki chłop. [przypis edytorski]
208. markocić się (gw.) — martwić się. [przypis edytorski]
209. zachorzeć (gw.) — zachorować. [przypis edytorski]
210. kaletki — ozdobne wyszywane ząbki na dolnym brzegu gorsetu. [przypis edytorski]
211. gorseta — dziś popr. forma D. lp: gorsetu. [przypis edytorski]
212. maciuperny (gw.) — maleńki. [przypis edytorski]
213. wieciutki (gw.) — bardzo chudy i giętki. [przypis edytorski]
214. śrybło (gw.) — srebro. [przypis edytorski]
215. coby (gw.) — żeby. [przypis edytorski]
216. przez (gw.) — bez. [przypis edytorski]
217. magać (gw.) — fikać. [przypis edytorski]
218. załgać się — tu: zakraść się, wśliznąć się. [przypis edytorski]
219. kukiełka — bułka a. ciasto w kształcie laleczki. [przypis edytorski]
220. roki, roków (gw.) — lata, lat. [przypis edytorski]
221. potrza (gw.) — potrzeba. [przypis edytorski]
222. przez pytaniam się dowiedział (gw.) — dowiedziałem się bez pytania. [przypis edytorski]
223. uwazować (gw.) — uważać. [przypis edytorski]
224. w dziesięciu latach — w wieku dziewięciu lat. [przypis edytorski]
225. wyzwoliny — zakończenie służby u majstra, moment, od którego młody rzemieślnik może już pracować sam i decydować o sobie. [przypis edytorski]
226. ojcowie (gw.) — rodzice. [przypis edytorski]
227. Łobzów — dziś dzielnica Krakowa. [przypis edytorski]
228. Kazimierz III Wielki (1310–1370) — król Polski, ostatni władca z dynastii Piastów. Za jego czasów nastąpił znaczny rozwój gospodarczy kraju, dlatego mówi się, że „zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”. [przypis edytorski]
229. kaz — właśc. każ, gdzież. [przypis edytorski]
230. Tatarowie — dziś popr. forma M. lm: Tatarzy. [przypis edytorski]
231. oktawa — w liturgii okres obejmujący jakieś święto i siedem następnych dni. [przypis edytorski]
232. bractwo — stowarzyszenie rzemieślników, cech. [przypis edytorski]
233.
Darmowe książki «Historia żółtej ciżemki - Antonina Domańska (nowoczesna biblioteka .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)