Historia żółtej ciżemki - Antonina Domańska (nowoczesna biblioteka .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Wawrzuś Skowronek to kilkuletni chłopiec ze wsi Poręba. Uwielbia rzeźbić w drewnie figurki, ale w rodzinnej wsi nikt nie rozumie jego pasji.
Pewnego razu zajęty rzeźbieniem nie dopilnował krów, które weszły na pole proboszcza i zdeptały jego zboże. Ścigany chłopiec szybko zgubił się w lesie, skąd trafił do miasteczka. Tam spotkała go pierwsza przygoda — był świadkiem kradzieży w kościele. To wydarzenie rozpoczęło ciąg przygód, a także spotkania z takimi ważnymi osobistościami jak Jan Długosz, Wit Stwosz czy Kazimierz Jagiellończyk…
Historia żółtej ciżemki to najsłynniejsza powieść Antoniny Domańskiej. Po raz pierwszy została wydana w 1913 roku, a zekranizowana w 1961 roku. Antonina Domańska zasłynęła jako autorka powieści i opowiadań historycznych dla dzieci.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Antonina Domańska
- Epoka: Dwudziestolecie międzywojenne
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Historia żółtej ciżemki - Antonina Domańska (nowoczesna biblioteka .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Antonina Domańska
class="foreign-word">ojcowie (daw.) — rodzice. [przypis edytorski]
234. dwasta (gw.) — dwieście. [przypis edytorski]
235. ćma (daw.) — tłum. [przypis edytorski]
236. krotochwila (daw.) — żart, zabawa. [przypis edytorski]
237. poczesny — poważny, odpowiedni. [przypis edytorski]
238. terminator — uczeń a. pomocnik w warsztacie rzemieślnika. [przypis edytorski]
239. kajniekaj (gw.) — gdzieniegdzie, w niektórych miejscach. [przypis edytorski]
240. rum (gw.) — miejsce. [przypis edytorski]
241. k’niemu (daw.) — do niego, w jego kierunku. [przypis edytorski]
242. rznąć (gw.) — uderzyć, rąbnąć. [przypis edytorski]
243. najść (gw.) — znaleźć. [przypis edytorski]
244. obeźreć (gw.) — obejrzeć. [przypis edytorski]
245. cale (daw.) — wcale, zupełnie. [przypis edytorski]
246. insy (gw.) — właśc. inszy, tj. inny. [przypis edytorski]
247. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
248. on, onego (daw.) — on, ten; tu C. lp onemu: jemu. [przypis edytorski]
249. juści (gw.: już ci) — oczywiście, rzeczywiście, w istocie. [przypis edytorski]
250. ceklarz — strażnik. [przypis edytorski]
251. chytać (gw.) — chwytać. [przypis edytorski]
252. kieska — kiesa, sakiewka, woreczek z pieniędzmi. [przypis edytorski]
253. skojec — drobna moneta, warta 2 grosze. [przypis edytorski]
254. denar — najdrobniejsza moneta w czasach Jagiellonów. [przypis edytorski]
255. infuła — wysoka czapka biskupa. [przypis edytorski]
256. Szymon z Lipnicy (ok. 1440–1482) — kaznodzieja bernardyński, święty Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]
257. Jan Długosz herbu Wieniawa (1415–1480) — kronikarz, duchowny, dyplomata, wychowawca synów Kazimierza Jagiellończyka. [przypis edytorski]
258. Szymon z Lipnicy (ok. 1440–1482) — kaznodzieja bernardyński, święty Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]
259. definitor — doradca przełożonego zakonu. [przypis edytorski]
260. kwesta (z łac.) — zbiórka pieniędzy na rzecz klasztoru lub dla ubogich. [przypis edytorski]
261. furtian — odźwierny, zakonnik pilnujący bramy klasztornej. [przypis edytorski]
262. ochędożnie (daw.) — porządnie. [przypis edytorski]
263. Taka biała kosulka — płótno bielone było droższe i przyjemniejsze w dotyku od zwykłego, szarego. [przypis edytorski]
264. juści (gw.: już ci) — oczywiście, rzeczywiście, w istocie. [przypis edytorski]
265. nogawice — daw. spodnie, dwie oddzielne nogawki, które przywiązywało się do paska. [przypis edytorski]
266. zdolić — zdołać, dać radę. [przypis edytorski]
267. kabat (daw.) — kurtka, kaftan. [przypis edytorski]
268. daleko bliżej — dużo bliżej. [przypis edytorski]
269. Kazimierz IV Jagiellończyk (1427–1492) — młodszy syn Władysława Jagiełły, król Polski i wielki książę litewski. W walkach z krzyżakami odzyskał Pomorze i Gdańsk, wzmocnił dynastię Jagiellonów. [przypis edytorski]
270. moiściewy (gw.: moiście wy) — zwrot do słuchaczy, wyrażający emocje; dosł. jesteście moi, tj. moi drodzy. [przypis edytorski]
271. ćmić — tu: oszukiwać, żartować. [przypis edytorski]
272. kumora (gw.) — komora. [przypis edytorski]
273. skubel (gw.) — skobel. [przypis edytorski]
274. Władysław I Herman (ok. 1043–1102) — książę, rządzący Polską w latach 1079–1102, ojciec Bolesława III Krzywoustego, o którym legenda mówi, że urodził się dzięki łasce, wymodlonej przez rodziców u św. Idziego. [przypis edytorski]
275. cale (daw.) — wcale, zupełnie. [przypis edytorski]
276. syroka (gw.) — szeroka. [przypis edytorski]
277. skryptor — człowiek przepisujący książki i dokumenty w czasach przed wynalezieniem druku. [przypis edytorski]
278. nas (gw.) — nasz. [przypis edytorski]
279. abo (daw.) — albo. [przypis edytorski]
280. dy a. ady (daw.) — przecież, ależ. [przypis edytorski]
281. pergamin — cienka, odpowiednio wyprawiona skóra zwierzęca, na której pisano ważne dokumenty. [przypis edytorski]
282. Dwunastą księgę wczoraj właśnie modlitwą zamknąłem — Długosz prowadził dalej swą kroniką aż do wiosny 1480 r.; na kilkanaście dni przed śmiercią zaledwie przestał pisać. [przypis autorski]
283. bez mała — prawie. [przypis edytorski]
284. wieka — dziś popr. forma D. lp: wieku. [przypis edytorski]
285. słowy (daw.) — dziś popr. forma N. lm: słowami. [przypis edytorski]
286. skąd rodem — skąd pochodzi, gdzie się urodził. [przypis edytorski]
287. wyskakować (gw.) — wskakiwać. [przypis edytorski]
288. sygnować (z łac.) — dawać znać; tu: dzwonić. [przypis edytorski]
289. ostawić (daw.) — zostawić. [przypis edytorski]
290. antykamera (daw., z wł.) — przedpokój. [przypis edytorski]
291. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
292. moiściewy (gw.: moiście wy) — zwrot do słuchaczy, wyrażający emocje; dosł. jesteście moi, tj. moi drodzy. [przypis edytorski]
293. stetryczały — gderliwy, zgorzkniały. [przypis edytorski]
294. zażywał wczasu (daw.) — odpoczywać. [przypis edytorski]
295. drepcić (gw.) — dreptać, chodzić. [przypis edytorski]
296. okrzesywać — przycinać gałązki, żeby lepiej rosły. [przypis edytorski]
297. sztetyna, bursztówka, cygan — odmiany jabłoni. [przypis edytorski]
298. jak raz (gw.) — akurat, dokładnie. [przypis edytorski]
299. wiła — błazen, komik cyrkowy, klown, akrobata. [przypis edytorski]
300. hebanowy — z czarnego drewna egzotycznego. [przypis edytorski]
301. suknie — tu: ubrania, sutanny. [przypis edytorski]
302. zdolić — zdołać, dać radę. [przypis edytorski]
303. on, onego (daw.) — ten, tego; on, jego. [przypis edytorski]
304. pokojowiec — służący, pilnujący porządku w pokoju pana. [przypis edytorski]
305. wielce — bardzo. [przypis edytorski]
306. akuratnie — punktualnie, dokładnie. [przypis edytorski]
307. księgów (gw.) — dziś popr. forma D. lm: ksiąg. [przypis edytorski]
308. dy a. ady (daw.) — przecież, ależ. [przypis edytorski]
309. uwidzieć (gw.) — zobaczyć. [przypis edytorski]
310. rokieta — komża, symbol godności kanonika. [przypis edytorski]
311. popielicowy — ozdobiony skórkami popielic, małych gryzoni podobnych do wiewiórki. [przypis edytorski]
312. in quarto (łac.: na cztery) — format książki, wielkości arkusza złożonego na cztery. [przypis edytorski]
313. bystry — szybki; tu: stromy. [przypis edytorski]
314. siła (daw.) — dużo, wiele. [przypis edytorski]
315. ze sadu (gw.) — z sadu. [przypis edytorski]
316. Zygmunt I Stary (1467–1548) — późniejszy król Polski (w latach 1506–1548). Za jego panowania odbył się hołd pruski i rozbudowano Wawel. [przypis edytorski]
317. Frydrusz — Fryderyk. [przypis autorski]
318. przypatrować (gw.) — przypatrywać. [przypis edytorski]
319. bez pół się zginać (gw.) — kłaniać się nisko; bez (gw.) — przez. [przypis edytorski]
320. lica (daw.) — policzki. [przypis edytorski]
321. Olbracht — Jan I Olbracht (1459–1501), syn Kazimierza II, późniejszy król Polski (w latach 1492–1501). [przypis edytorski]
322. roch (daw.) — wieża (jedna z figur szachowych); słowo to pochodzi od perskiej nazwy słonia bojowego z wieżą strzelniczą na grzbiecie. [przypis edytorski]
323. jałmużnik — duchowny a. urzędnik, rozdzielający w imieniu króla jałmużnę ubogim. [przypis edytorski]
324. zjechać się z kimś — spotkać się z kimś, przyjechać w tym samym czasie. [przypis edytorski]
325. doma (gw.) — w domu. [przypis edytorski]
326. ów, owego — ten, tego. [przypis edytorski]
327. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
328. cale (daw.) — wcale, zupełnie. [przypis edytorski]
329. słowy (daw.) — dziś popr. forma N. lm: słowami. [przypis edytorski]
330. preceptor (z łac.) — nauczyciel. [przypis edytorski]
331. potrza (gw.) — potrzeba. [przypis edytorski]
332. mię — dziś popr.: mnie. [przypis edytorski]
333. Anioł Pański — modlitwa maryjna, odmawiana rano, w południe i o 18:00, o której dawniej przypominano wiernym, bijąc w dzwony kościelne. [przypis edytorski]
334. Aleksander Jagiellończyk (1461–1506) — późniejszy król polski (w latach 1501–1506). [przypis edytorski]
335. Fryderyk (1468–1503) — najmłodszy syn Kazimierza II, późniejszy biskup krakowski i prymas Polski. [przypis edytorski]
336. Elżbieta Jagiellonka (1472– ok. 1481) — czwarta z kolei córka Kazimierza II, zmarła w dzieciństwie. To samo imię otrzymała następna córka (ok. 1482–1517), która została żoną księcia legnickiego. [przypis edytorski]
337. Jadwiga Jagiellonka (1457–1502) — drugie dziecko Kazimierza IV, żona księcia bawarskiego. [przypis edytorski]
338. Zofia Jagiellonka (1464–1512) — druga córka Kazimierza IV, żona margrabiego brandenburskiego, matka Albrechta Hohenzollerna (1490–1568), ostatniego wielkiego mistrza krzyżaków, który przeszedł na protestantyzm i przekształcił Prusy zakonne w Prusy Książęce. [przypis edytorski]
339. Władysław II Jagiellończyk (1456–1516) — najstarszy syn Kazimierza II, król czeski i węgierski. [przypis edytorski]
340. święty Kazimierz Jagiellończyk (1458–1484) — drugi syn Kazimierza II Jagiellończyka, namiestnik ojca w Wilnie, uważany za dobrego władcę, poprawił bezpieczeństwo w kraju i sądownictwo. Umarł młodo na gruźlicę i został kanonizowany. Jest patronem Litwy. [przypis edytorski]
341. kędy (daw.) — dokąd, gdzie. [przypis edytorski]
342. Buonaccorsi-Kallimach — Filip Buonaccorsi (1437–1496), przybrał przydomek Kallimach na cześć gr. poety z III w. p.n.e. Włoch, poeta i kronikarz, piszący po łacinie. Nauczyciel synów króla Kazimierza II Jagiellończyka. [przypis edytorski]
343. extemporalia (z łac. extemporalis: robiony na poczekaniu, naprędce) — ćwiczenia polegające na tłumaczeniu z łaciny na bieżąco, bez przygotowania. [przypis edytorski]
344. krotofila a. krotochwila (daw.) — dowcip, żart, psota. [przypis edytorski]
345. Benedicite (łac.: błogosławcie) — modlitwa przed posiłkiem. [przypis edytorski]
346. peregrynacja (z łac.) — pielgrzymka, wędrówka. [przypis edytorski]
347. zawdy (daw.) — zawsze. [przypis edytorski]
348. cale (daw.) — wcale, zupełnie. [przypis edytorski]
349. Jan Długosz herbu Wieniawa (1415–1480) — kronikarz, duchowny, dyplomata, wychowawca synów Kazimierza Jagiellończyka. [przypis edytorski]
350. roztworzyć (daw.) — otworzyć. [przypis edytorski]
351. ino (gw.) — tylko. [przypis edytorski]
352. zreasumować (z łac.) — krótko powtórzyć, streścić, podsumować. [przypis edytorski]
353. in aula (łac.) — w sali. [przypis edytorski]
354. honestissime (łac.) — bardzo gościnnie. [przypis edytorski]
355. stante pede (łac.) — na jednej nodze, tj. natychmiast. [przypis edytorski]
356. weryfikować (z łac.) — sprawdzić. [przypis edytorski]
357. zali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
358. alboli (daw.) — czy też. [przypis edytorski]
359. de noviter (łac.) — znowu, jeszcze raz. [przypis edytorski]
360. pacjencja (z łac.) — cierpliwość. [przypis edytorski]
361. dyskurs (z łac.) — rozmowa. [przypis edytorski]
362. dworny — grzeczny, uprzejmy, wyszukany, elegancki. [przypis edytorski]
363. konkludować (z łac.) — wnioskować. [przypis edytorski]
364. zabaczyć (daw.) — zapomnieć. [przypis edytorski]
365. tum jest — tu jestem. [przypis edytorski]
366. abo (daw.) — albo. [przypis edytorski]
367. juści (gw.: już ci) — oczywiście, rzeczywiście, w istocie. [przypis edytorski]
368. łokieć — daw. jednostka miary, ok. 60 cm; 20 łokci: ok. 12 m. [przypis edytorski]
369. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
370. rznąć (gw.) — uderzyć, rąbnąć. [przypis edytorski]
371. duch ochoczy, ciało mdłe — chciałbym, ale nie mam siły; nawiązanie do słów Jezusa Chrystusa, skierowanych do apostołów a zapisanych w Biblii (Mt. 26:41). [przypis edytorski]
372. w leciech (daw.) — dziś popr. forma Ms. lm: w latach. [przypis edytorski]
373. zdolić — zdołać, dać radę. [przypis edytorski]
374. potrza (gw.) — potrzeba. [przypis edytorski]
375. uwidzieć (gw.) — zobaczyć, dostrzec. [przypis edytorski]
Darmowe książki «Historia żółtej ciżemki - Antonina Domańska (nowoczesna biblioteka .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)