Darmowe ebooki » Powieść » Bankructwo małego Dżeka - Janusz Korczak (biblioteka online darmowa .TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Bankructwo małego Dżeka - Janusz Korczak (biblioteka online darmowa .TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Janusz Korczak



1 ... 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
Idź do strony:
id="annotation-45">45. Eddie Polo (1875–1961) — austriacko-amerykański aktor epoki niemego kina. [przypis edytorski]
46. buchnąć (pot.) — ukraść. [przypis edytorski]
47. zakleksany (daw.) — pobrudzony kleksami z atramentu. [przypis edytorski]
48. dojść — tu: podejść. [przypis edytorski]
49. sobota — dawniej był w tygodniu tylko jeden dzień odpoczynku od pracy i nauki: niedziela. Wolne soboty wprowadzono stopniowo, w Stanach Zjednoczonych dla niektórych grup pracowników już przed II wojną światową, w Polsce dopiero w latach 70. i 80. XX w. [przypis edytorski]
50. oddział (daw.) — tu: klasa. [przypis edytorski]
51. aeroplan (daw.) — samolot. [przypis edytorski]
52. kierownik (daw.) — dyrektor szkoły. [przypis edytorski]
53. kinematograf — tu: bilet do kina. [przypis edytorski]
54. futbal (daw., z ang. football) — piłka nożna, piłka do gry w futbol. [przypis edytorski]
55. doktór — dziś popr.: doktor. [przypis edytorski]
56. stalka (daw. pot.) — stalówka. [przypis edytorski]
57. wesół (daw.) — wesoły. [przypis edytorski]
58. zawracać gitarę (pot.) — zawracać głowę, naprzykrzać się, zajmować komuś czas czymś nieważnym i niemiłym. [przypis edytorski]
59. obstalunek — zamówienie, wyznaczona praca. [przypis edytorski]
60. głupiś (daw.) — jesteś głupi. [przypis edytorski]
61. Pytlasiński, Władysław (1863–1933) — mistrz świata w zapasach, aktor polskiego kina niemego. [przypis edytorski]
62. apasz (daw.) — opryszek, przestępca. [przypis edytorski]
63. ilość książek — popr.: liczba książek. [przypis edytorski]
64. arytmogryf — zagadka matematyczno-słowna. [przypis edytorski]
65. oddziele — dziś popr. forma Msc. lp.: oddziale. [przypis edytorski]
66. toś nie odebrał — dziś: to nie odebrałeś. [przypis edytorski]
67. Drel — nazwisko anglosaskie; bardziej prawdopodobna pisownia: Drell. [przypis edytorski]
68. uczepił się z tyłu samochodu — w I połowie XX w. samochody jeździły po mieście znacznie wolniej, a niegrzeczni chłopcy często wskakiwali na tylny zderzak w czasie jazdy. Zwyczaj ten był uważany za niebezpieczny i naganny. [przypis edytorski]
69. Russel, częściej w pisowni Russell — anglosaskie nazwisko lub imię. [przypis edytorski]
70. Williamek (daw.) — polskie spieszczenie anglosaskiego imienia William. [przypis edytorski]
71. Una — imię pochodzenia irlandzkiego, występujące najczęściej w pisowni Úna, rzadziej Oona i Oonagh. [przypis edytorski]
72. Dik (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Dick, zdrobnienia imienia Richard. [przypis edytorski]
73. przecie — dziś: przecież. [przypis edytorski]
74. wymanić (daw.) — wyłudzić. [przypis edytorski]
75. Sandersiak — dziecko państwa Sanders; forma nazwiska uzupełniona polskim formantem słowotwórczym -’ak, oznaczającym najczęściej istotę młodą. W czasie, kiedy powstawały powieści Janusza Korczaka, tworzenie takich form było w polszczyźnie znacznie częstsze niż na początku XXI w. [przypis edytorski]
76. marka (daw.) — tu: znaczek pocztowy. [przypis edytorski]
77. sprobować — dziś popr.: spróbować. [przypis edytorski]
78. linij — dziś częściej używana forma D. lm: linii; linia — tu: linijka. [przypis edytorski]
79. wyprobować — dziś popr. forma: wypróbować. [przypis edytorski]
80. we środku (reg. pot.) — dziś popr.: w środku. [przypis edytorski]
81. kontent (daw.) — zadowolony. [przypis edytorski]
82. Harry (daw.) — dziś popr. forma B. i D.: Harrego. [przypis edytorski]
83. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma D. i B.: Charliego. [przypis edytorski]
84. współka — dziś: spółka. [przypis edytorski]
85. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma C.: Charliemu. [przypis edytorski]
86. Dik (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Dick, zdrobnienia imienia Richard. [przypis edytorski]
87. Kuk — mowa prawdopodobnie o firmie Cook Paint and Varnish Company, amerykańskiej wytwórni farb z Kansas City, działającej w latach 1913–1991. [przypis edytorski]
88. doktór — dziś popr.: doktor. [przypis edytorski]
89. we środku (reg. pot.) — dziś popr.: w środku. [przypis edytorski]
90. Kercelak — duże targowisko w Warszawie na Woli, działające w latach 1867–1944. [przypis edytorski]
91. brzega — dziś popr. forma D. lp: brzegu. [przypis edytorski]
92. rynsztok (daw.) — kanalik wzdłuż ulicy, którym spływały nieczystości w czasach, kiedy nie było w miastach podziemnej kanalizacji. [przypis edytorski]
93. cetno i licho (daw.) — gra, w której losuje się liczby parzyste (cetno) i nieparzyste (licho), przy czym cetno oznacza wygraną, a licho przegraną. [przypis edytorski]
94. numera — dziś popr. forma M. lm: numery. [przypis edytorski]
95. mówić ze snu — dziś: mówić przez sen. [przypis edytorski]
96. organek — dziś popr. forma D.: organków. [przypis edytorski]
97. portfelu — dziś popr. forma D. lp: portfela. [przypis edytorski]
98. z Harry (daw.) — dziś popr. forma N.: z Harrym. [przypis edytorski]
99. najprzód (daw.) — najpierw, z początku. [przypis edytorski]
100. Drel — nazwisko anglosaskie; bardziej prawdopodobna pisownia: Drell. [przypis edytorski]
101. obrazy kinematografów — tu: plakaty kinowe. [przypis edytorski]
102. niedziela, że się jeden dzień nie idzie — dawniej był w tygodniu tylko jeden dzień odpoczynku od pracy i nauki: niedziela. Wolne soboty wprowadzono stopniowo, w Stanach Zjednoczonych dla niektórych grup pracowników już przed II wojną światową, w Polsce dopiero w latach 70. i 80. XX w. [przypis edytorski]
103. ochronka (daw.) — przedszkole. [przypis edytorski]
104. przecie — dziś: przecież. [przypis edytorski]
105. Missis (ang. Mrs, czyt. mysys) — pani. [przypis edytorski]
106. Willi (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Willie a. Willy, będącego zdrobnieniem imienia William. [przypis edytorski]
107. Dżek (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Jack, zdrobnienia od imienia John. [przypis edytorski]
108. zostać się (daw. a. reg.) — dziś popr.: zostać. [przypis edytorski]
109. gderze — dziś raczej: gdera; gderać — narzekać. [przypis edytorski]
110. dojść — tu: podejść. [przypis edytorski]
111. suchoty (daw.) — gruźlica. [przypis edytorski]
112. sznaps (daw.) — wódka. [przypis edytorski]
113. kadryl (daw.) — tu: niskiej jakości wędlina, tani salceson. [przypis edytorski]
114. wyleli — dziś popr. forma 3 os. lm cz.przesz.: wylali. [przypis edytorski]
115. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma D. i B.: Charliego. [przypis edytorski]
116. oddziele — dziś popr. forma Msc. lp.: oddziale. [przypis edytorski]
117. futbal (daw., z ang. football) — piłka nożna, piłka do gry w futbol. [przypis edytorski]
118. Galernik — może to być nawiązanie do opracowania napisanego dla młodzieży przez Stanisławę Buraczewską na podstawie Nędzników Victora Hugo (Galernik. Z powieści Wiktora Hugo p. t. Nędzarze, Warszawa 1908). Drugą możliwość stanowi powieść niemieckiego pisarza Gustava Nieritza (1795–1876), która ukazała się w Warszawie w 1879 r. w tłumaczeniu Emilii Lejowej. [przypis edytorski]
119. futbal (daw., z ang. football) — piłka nożna, piłka do gry w futbol. [przypis edytorski]
120. książkę, którą czytał, o człowieku, którego wychowała w lasach małpa — mowa najprawdopodobniej o powieści Tarzan wśród małp (Tarzan of the Apes) napisanej przez Edgara Rice’a Burroughsa w 1912 r. [przypis edytorski]
121. współka — dziś: spółka. [przypis edytorski]
122. wymanić (daw.) — wyłudzić. [przypis edytorski]
123. marka (daw.) — tu: znaczek pocztowy. [przypis edytorski]
124. wymanić (daw.) — wyłudzić. [przypis edytorski]
125. wytrajlować (daw. pot.) — wyłudzić, wyprosić. [przypis edytorski]
126. klisza kinematograficzna — taśma filmowa. [przypis edytorski]
127. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma D. i B.: Charliego. [przypis edytorski]
128. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma B. i D.: Charliego. [przypis edytorski]
129. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma B. i D.: Charliego. [przypis edytorski]
130. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma Msc.: o Charliem (czyt. o czarlim). [przypis edytorski]
131. Rok — najprawdopodobniej spolszczona pisownia anglosaskiego nazwiska Rock. [przypis edytorski]
132. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma B. i D.: Charliego. [przypis edytorski]
133. Sandersiak — dziecko państwa Sanders; forma nazwiska uzupełniona polskim formantem słowotwórczym -’ak, oznaczającym najczęściej istotę młodą. W czasie, kiedy powstawały powieści Janusza Korczaka, tworzenie takich form było w polszczyźnie znacznie częstsze niż na początku XXI w. [przypis edytorski]
134. mieszkał na tych samych schodach — tu: mieszkał w tej samej kamienicy, na tej samej klatce schodowej. [przypis edytorski]
135. we środku (reg. pot.) — dziś popr.: w środku. [przypis edytorski]
136. klisza — szklana płytka, na której utrwalał się negatyw zdjęcia; później przez analogię nazywano kliszą również błonę fotograficzną; tu: ujęcie. [przypis edytorski]
137. oddziele — dziś popr. forma Msc. lp.: oddziale. [przypis edytorski]
138. we środku (reg. pot.) — dziś popr.: w środku. [przypis edytorski]
139. Harry (daw.) — dziś popr. forma D. i B.: Harrego. [przypis edytorski]
140. najprzód (daw.) — najpierw, z początku. [przypis edytorski]
141. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma N.: z Charliem (czyt.: z czarlim). [przypis edytorski]
142. dzieciaków — popr. forma B. lm: dzieciaki. [przypis edytorski]
143. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma N.: z Charliem (czyt.: z czarlim). [przypis edytorski]
144. laubzega (z niem. Laubsäge) — wyrzynarka, gilotyna do papieru. [przypis edytorski]
145. Dik (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Dick, zdrobnienia imienia Richard. [przypis edytorski]
146. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma N.: z Charliem (czyt.: z czarlim). [przypis edytorski]
147. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma B. i D.: Charliego. [przypis edytorski]
148. oddziele — dziś popr. forma Msc. lp.: oddziale. [przypis edytorski]
149. latarnia, żeby można było pokazywać przeźrocza — latarnia czarnoksięska a. latarnia magiczna, prosty projektor, rzucający na ścianę przeźrocza, czyli obrazy namalowane na szkle. Uważany za wynalazek siedemnastowiecznego jezuity Athanasiusa Kirchera. [przypis edytorski]
150. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma B. i D.: Charliego. [przypis edytorski]
151. welodrom — tor rowerowy, tu: serwis rowerowy. [przypis edytorski]
152. ostre koło — rodzaj mechanizmu napędzającego rower: prosty układ, w którym pedały kręcą się w tym samym tempie, co tylne koło (nie ma wolnobiegu, który pozwala zatrzymać pedały podczas jazdy). Najstarszy i najprostszy rodzaj napędu, dziś używany w kolarstwie torowym i przez ceniących prostotę kurierów rowerowych. [przypis edytorski]
153. reparacja — dziś: naprawa. [przypis edytorski]
154. asekuracja (tu daw.) — ubezpieczenie. [przypis edytorski]
155. obowiązkiem każdego dopomóc — tu: każdy ma obowiązek mu pomóc. [przypis edytorski]
156. a ty coś myślał — dziś: a ty co myślałeś. [przypis edytorski]
157. są, którzy — dziś: są tacy, którzy. [przypis edytorski]
158. oddziele — dziś popr. forma Msc. lp.: oddziale. [przypis edytorski]
159. udawalski (daw. pot.) — taki, który udaje (znaczenie zawiera odcień lekceważenia i nagany). [przypis edytorski]
1 ... 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
Idź do strony:

Darmowe książki «Bankructwo małego Dżeka - Janusz Korczak (biblioteka online darmowa .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz