Bankructwo małego Dżeka - Janusz Korczak (biblioteka online darmowa .TXT) 📖
Krótki opis książki:
Mały Dżek zakłada klasowy sklepik. Zyski z handlu przyborami szkolnymi mają pomóc całej klasie spełnić marzenie o wspólnym rowerze…
Janusz Korczak, opowiadając o przygodach grupy uczniów trzeciej klasy, przekazuje czytelnikom solidną dawkę podstawowej wiedzy na temat ekonomii. Stary Doktor rozumie dziecięce dylematy: skąd wziąć pieniądze i jak je dobrze wydać. Szczerze i zabawnie objaśnia im te sprawy, pisząc np.: „Znam wypadek, gdzie matka zupełnie poważnie dowodziła, że lepiej kupić szalik na szyję niż parę gołębi, że ważniejsze są kalosze niż łyżwy”.
90 lat później dzieci zbierają na inne zabawki, ale „Bankructwo małego Dżeka” pokazuje uniwersalne zasady i w sympatycznej formie przypomina o odpowiedzialności.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Janusz Korczak
- Epoka: Dwudziestolecie międzywojenne
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Bankructwo małego Dżeka - Janusz Korczak (biblioteka online darmowa .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Janusz Korczak
id="annotation-45">45. Eddie Polo (1875–1961) — austriacko-amerykański aktor epoki niemego kina. [przypis edytorski]
46. buchnąć (pot.) — ukraść. [przypis edytorski]
47. zakleksany (daw.) — pobrudzony kleksami z atramentu. [przypis edytorski]
48. dojść — tu: podejść. [przypis edytorski]
49. sobota — dawniej był w tygodniu tylko jeden dzień odpoczynku od pracy i nauki: niedziela. Wolne soboty wprowadzono stopniowo, w Stanach Zjednoczonych dla niektórych grup pracowników już przed II wojną światową, w Polsce dopiero w latach 70. i 80. XX w. [przypis edytorski]
50. oddział (daw.) — tu: klasa. [przypis edytorski]
51. aeroplan (daw.) — samolot. [przypis edytorski]
52. kierownik (daw.) — dyrektor szkoły. [przypis edytorski]
53. kinematograf — tu: bilet do kina. [przypis edytorski]
54. futbal (daw., z ang. football) — piłka nożna, piłka do gry w futbol. [przypis edytorski]
55. doktór — dziś popr.: doktor. [przypis edytorski]
56. stalka (daw. pot.) — stalówka. [przypis edytorski]
57. wesół (daw.) — wesoły. [przypis edytorski]
58. zawracać gitarę (pot.) — zawracać głowę, naprzykrzać się, zajmować komuś czas czymś nieważnym i niemiłym. [przypis edytorski]
59. obstalunek — zamówienie, wyznaczona praca. [przypis edytorski]
60. głupiś (daw.) — jesteś głupi. [przypis edytorski]
61. Pytlasiński, Władysław (1863–1933) — mistrz świata w zapasach, aktor polskiego kina niemego. [przypis edytorski]
62. apasz (daw.) — opryszek, przestępca. [przypis edytorski]
63. ilość książek — popr.: liczba książek. [przypis edytorski]
64. arytmogryf — zagadka matematyczno-słowna. [przypis edytorski]
65. oddziele — dziś popr. forma Msc. lp.: oddziale. [przypis edytorski]
66. toś nie odebrał — dziś: to nie odebrałeś. [przypis edytorski]
67. Drel — nazwisko anglosaskie; bardziej prawdopodobna pisownia: Drell. [przypis edytorski]
68. uczepił się z tyłu samochodu — w I połowie XX w. samochody jeździły po mieście znacznie wolniej, a niegrzeczni chłopcy często wskakiwali na tylny zderzak w czasie jazdy. Zwyczaj ten był uważany za niebezpieczny i naganny. [przypis edytorski]
69. Russel, częściej w pisowni Russell — anglosaskie nazwisko lub imię. [przypis edytorski]
70. Williamek (daw.) — polskie spieszczenie anglosaskiego imienia William. [przypis edytorski]
71. Una — imię pochodzenia irlandzkiego, występujące najczęściej w pisowni Úna, rzadziej Oona i Oonagh. [przypis edytorski]
72. Dik (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Dick, zdrobnienia imienia Richard. [przypis edytorski]
73. przecie — dziś: przecież. [przypis edytorski]
74. wymanić (daw.) — wyłudzić. [przypis edytorski]
75. Sandersiak — dziecko państwa Sanders; forma nazwiska uzupełniona polskim formantem słowotwórczym -’ak, oznaczającym najczęściej istotę młodą. W czasie, kiedy powstawały powieści Janusza Korczaka, tworzenie takich form było w polszczyźnie znacznie częstsze niż na początku XXI w. [przypis edytorski]
76. marka (daw.) — tu: znaczek pocztowy. [przypis edytorski]
77. sprobować — dziś popr.: spróbować. [przypis edytorski]
78. linij — dziś częściej używana forma D. lm: linii; linia — tu: linijka. [przypis edytorski]
79. wyprobować — dziś popr. forma: wypróbować. [przypis edytorski]
80. we środku (reg. pot.) — dziś popr.: w środku. [przypis edytorski]
81. kontent (daw.) — zadowolony. [przypis edytorski]
82. Harry (daw.) — dziś popr. forma B. i D.: Harrego. [przypis edytorski]
83. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma D. i B.: Charliego. [przypis edytorski]
84. współka — dziś: spółka. [przypis edytorski]
85. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma C.: Charliemu. [przypis edytorski]
86. Dik (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Dick, zdrobnienia imienia Richard. [przypis edytorski]
87. Kuk — mowa prawdopodobnie o firmie Cook Paint and Varnish Company, amerykańskiej wytwórni farb z Kansas City, działającej w latach 1913–1991. [przypis edytorski]
88. doktór — dziś popr.: doktor. [przypis edytorski]
89. we środku (reg. pot.) — dziś popr.: w środku. [przypis edytorski]
90. Kercelak — duże targowisko w Warszawie na Woli, działające w latach 1867–1944. [przypis edytorski]
91. brzega — dziś popr. forma D. lp: brzegu. [przypis edytorski]
92. rynsztok (daw.) — kanalik wzdłuż ulicy, którym spływały nieczystości w czasach, kiedy nie było w miastach podziemnej kanalizacji. [przypis edytorski]
93. cetno i licho (daw.) — gra, w której losuje się liczby parzyste (cetno) i nieparzyste (licho), przy czym cetno oznacza wygraną, a licho przegraną. [przypis edytorski]
94. numera — dziś popr. forma M. lm: numery. [przypis edytorski]
95. mówić ze snu — dziś: mówić przez sen. [przypis edytorski]
96. organek — dziś popr. forma D.: organków. [przypis edytorski]
97. portfelu — dziś popr. forma D. lp: portfela. [przypis edytorski]
98. z Harry (daw.) — dziś popr. forma N.: z Harrym. [przypis edytorski]
99. najprzód (daw.) — najpierw, z początku. [przypis edytorski]
100. Drel — nazwisko anglosaskie; bardziej prawdopodobna pisownia: Drell. [przypis edytorski]
101. obrazy kinematografów — tu: plakaty kinowe. [przypis edytorski]
102. niedziela, że się jeden dzień nie idzie — dawniej był w tygodniu tylko jeden dzień odpoczynku od pracy i nauki: niedziela. Wolne soboty wprowadzono stopniowo, w Stanach Zjednoczonych dla niektórych grup pracowników już przed II wojną światową, w Polsce dopiero w latach 70. i 80. XX w. [przypis edytorski]
103. ochronka (daw.) — przedszkole. [przypis edytorski]
104. przecie — dziś: przecież. [przypis edytorski]
105. Missis (ang. Mrs, czyt. mysys) — pani. [przypis edytorski]
106. Willi (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Willie a. Willy, będącego zdrobnieniem imienia William. [przypis edytorski]
107. Dżek (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Jack, zdrobnienia od imienia John. [przypis edytorski]
108. zostać się (daw. a. reg.) — dziś popr.: zostać. [przypis edytorski]
109. gderze — dziś raczej: gdera; gderać — narzekać. [przypis edytorski]
110. dojść — tu: podejść. [przypis edytorski]
111. suchoty (daw.) — gruźlica. [przypis edytorski]
112. sznaps (daw.) — wódka. [przypis edytorski]
113. kadryl (daw.) — tu: niskiej jakości wędlina, tani salceson. [przypis edytorski]
114. wyleli — dziś popr. forma 3 os. lm cz.przesz.: wylali. [przypis edytorski]
115. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma D. i B.: Charliego. [przypis edytorski]
116. oddziele — dziś popr. forma Msc. lp.: oddziale. [przypis edytorski]
117. futbal (daw., z ang. football) — piłka nożna, piłka do gry w futbol. [przypis edytorski]
118. Galernik — może to być nawiązanie do opracowania napisanego dla młodzieży przez Stanisławę Buraczewską na podstawie Nędzników Victora Hugo (Galernik. Z powieści Wiktora Hugo p. t. Nędzarze, Warszawa 1908). Drugą możliwość stanowi powieść niemieckiego pisarza Gustava Nieritza (1795–1876), która ukazała się w Warszawie w 1879 r. w tłumaczeniu Emilii Lejowej. [przypis edytorski]
119. futbal (daw., z ang. football) — piłka nożna, piłka do gry w futbol. [przypis edytorski]
120. książkę, którą czytał, o człowieku, którego wychowała w lasach małpa — mowa najprawdopodobniej o powieści Tarzan wśród małp (Tarzan of the Apes) napisanej przez Edgara Rice’a Burroughsa w 1912 r. [przypis edytorski]
121. współka — dziś: spółka. [przypis edytorski]
122. wymanić (daw.) — wyłudzić. [przypis edytorski]
123. marka (daw.) — tu: znaczek pocztowy. [przypis edytorski]
124. wymanić (daw.) — wyłudzić. [przypis edytorski]
125. wytrajlować (daw. pot.) — wyłudzić, wyprosić. [przypis edytorski]
126. klisza kinematograficzna — taśma filmowa. [przypis edytorski]
127. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma D. i B.: Charliego. [przypis edytorski]
128. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma B. i D.: Charliego. [przypis edytorski]
129. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma B. i D.: Charliego. [przypis edytorski]
130. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma Msc.: o Charliem (czyt. o czarlim). [przypis edytorski]
131. Rok — najprawdopodobniej spolszczona pisownia anglosaskiego nazwiska Rock. [przypis edytorski]
132. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma B. i D.: Charliego. [przypis edytorski]
133. Sandersiak — dziecko państwa Sanders; forma nazwiska uzupełniona polskim formantem słowotwórczym -’ak, oznaczającym najczęściej istotę młodą. W czasie, kiedy powstawały powieści Janusza Korczaka, tworzenie takich form było w polszczyźnie znacznie częstsze niż na początku XXI w. [przypis edytorski]
134. mieszkał na tych samych schodach — tu: mieszkał w tej samej kamienicy, na tej samej klatce schodowej. [przypis edytorski]
135. we środku (reg. pot.) — dziś popr.: w środku. [przypis edytorski]
136. klisza — szklana płytka, na której utrwalał się negatyw zdjęcia; później przez analogię nazywano kliszą również błonę fotograficzną; tu: ujęcie. [przypis edytorski]
137. oddziele — dziś popr. forma Msc. lp.: oddziale. [przypis edytorski]
138. we środku (reg. pot.) — dziś popr.: w środku. [przypis edytorski]
139. Harry (daw.) — dziś popr. forma D. i B.: Harrego. [przypis edytorski]
140. najprzód (daw.) — najpierw, z początku. [przypis edytorski]
141. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma N.: z Charliem (czyt.: z czarlim). [przypis edytorski]
142. dzieciaków — popr. forma B. lm: dzieciaki. [przypis edytorski]
143. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma N.: z Charliem (czyt.: z czarlim). [przypis edytorski]
144. laubzega (z niem. Laubsäge) — wyrzynarka, gilotyna do papieru. [przypis edytorski]
145. Dik (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Dick, zdrobnienia imienia Richard. [przypis edytorski]
146. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma N.: z Charliem (czyt.: z czarlim). [przypis edytorski]
147. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma B. i D.: Charliego. [przypis edytorski]
148. oddziele — dziś popr. forma Msc. lp.: oddziale. [przypis edytorski]
149. latarnia, żeby można było pokazywać przeźrocza — latarnia czarnoksięska a. latarnia magiczna, prosty projektor, rzucający na ścianę przeźrocza, czyli obrazy namalowane na szkle. Uważany za wynalazek siedemnastowiecznego jezuity Athanasiusa Kirchera. [przypis edytorski]
150. Czarli (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Charlie; dziś popr. forma B. i D.: Charliego. [przypis edytorski]
151. welodrom — tor rowerowy, tu: serwis rowerowy. [przypis edytorski]
152. ostre koło — rodzaj mechanizmu napędzającego rower: prosty układ, w którym pedały kręcą się w tym samym tempie, co tylne koło (nie ma wolnobiegu, który pozwala zatrzymać pedały podczas jazdy). Najstarszy i najprostszy rodzaj napędu, dziś używany w kolarstwie torowym i przez ceniących prostotę kurierów rowerowych. [przypis edytorski]
153. reparacja — dziś: naprawa. [przypis edytorski]
154. asekuracja (tu daw.) — ubezpieczenie. [przypis edytorski]
155. obowiązkiem każdego dopomóc — tu: każdy ma obowiązek mu pomóc. [przypis edytorski]
156. a ty coś myślał — dziś: a ty co myślałeś. [przypis edytorski]
157. są, którzy — dziś: są tacy, którzy. [przypis edytorski]
158. oddziele — dziś popr. forma Msc. lp.: oddziale. [przypis edytorski]
159. udawalski (daw. pot.) — taki, który udaje (znaczenie zawiera odcień lekceważenia i nagany). [przypis edytorski]
Darmowe książki «Bankructwo małego Dżeka - Janusz Korczak (biblioteka online darmowa .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)