Wrzos - Maria Rodziewiczówna (nowoczesna biblioteka txt) 📖
Początek XX wieku. Andrzej Sanicki, przystojny i zamożny bywalecwarszawskich salonów, angażuje się w płomienny romans. Musi jednak spełnićostatnią wolę matki i ożenić się.
Jego ojciec jako odpowiednią kandydatkęwybiera Kazię Szpanowską, szlachetną, skromną i pracowitą pannę z prowincji.Kazia z miłości do ojca, szlachcica bez majątku, rezygnuje z nadziei napowrót swego zaginionego narzeczonego. Ona również godzi się na małżeństwo zrozsądku. W Warszawie, zgorszona zakłamaniem i plotkarską atmosferą,poświęca się pracy charytatywnej. Czy związek dwojga ludzi, których łączytylko to, że mieszkają pod jednym dachem i wspólnie bywają na spotkaniachtowarzyskich, ma szanse przetrwania?
- Autor: Maria Rodziewiczówna
- Epoka: Modernizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Wrzos - Maria Rodziewiczówna (nowoczesna biblioteka txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Maria Rodziewiczówna
Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, jest dostępna on-line na stronie wolnelektury.pl.
Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fundację Nowoczesna Polska.
ISBN 978-83-288-3812-3
Wrzos Strona tytułowa Spis treści Początek utworu I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV Przypisy Wesprzyj Wolne Lektury Strona redakcyjnaWszystko się stać może, ale żeby się Andrzej Sanicki miał żenić, to szczyt, co plotka wymyślić zdolna.
A pani Celina?
Gdy ta wieść gruchnęła po mieście, każdy ramionami ruszył — nawet nie zaprzeczał — był to absurd.
Plotka jednak nie cichła, owszem1, utrwaliła się. Mówiono, że podobno pan Andrzej z ojcem się pojednał, że kawalerskie swe mieszkanie zwija, że ojciec, że pan prezes ustępuje mu pierwsze piętro w swej kamienicy na Marszałkowskiej, że widziano ich obu pod rękę wychodzących od jubilera. Słowem dziwa.
Więc zaczęli znowu wszyscy pytać jednogłośnie:
— Cóż na to pani Celina? Żyje i pozwala?
— Żyje, pozwala i śmieje się! — uspokoił malarz, Józef Radlicz, który u pani Celiny bywał co piątek.
Saniccy byli szeroko znani; ojciec — powaga prawnicza, syn — zdolny technik. Koło znajomych było tedy2 szerokie — gawędom nie było końca.
Andrzej po śmierci matki z ojcem się poróżnił, doszło do zupełnego zerwania. Jedni mówili, że im poszło o spadek — nieboszczka była bardzo bogata — drudzy, że już wtedy ojciec wymagał, by syn z panią Celiną zerwał.
Odtąd minęły trzy lata. Ludzie już się oswoili z zerwaniem, z panią Celiną, z trochę hulaszczym życiem pięknego Andrzeja, gdy wtem ta wiadomość! Saniccy znaleźli się znowu na ustach całego miasta.
Doktor Morawski, stary znajomy prezesa, z którym co wieczór grywał w winta3 i należał do zaufanych, był oblegany przez panie swoje w domu i przez wszystkich znajomych.
Ale doktor był to kpiarz i dowcipniś — każdemu pod sekretem4 powierzał co innego. Wreszcie oburzył na siebie nawet żonę.
— Od dwudziestu lat nie zdradziłam ani razu twego zaufania i tak mi płacisz! — wołała rozżalona.
— Od dwudziestu lat ani razu nie powierzyłem ci cudzego sekretu i dlatego żyję w zgodzie z całym światem. Znasz prezesa, bywa u nas — spytaj go sama. Ja nie jestem telefonem!
Spytać prezesa nie było łatwo, bo się od pewnego czasu nie pokazywał ani u doktorów, ani u innych znajomych. Mówiono, że na wieś wyjechał. Napadły tedy panie na Radlicza, który się z Andrzejem przyjaźnił.
— Naprawdę się żeni? Z kim? Gdzie?
— Daleko. Ze wsi bierze jakąś topolę czy stokroć5.
— Ze wsi, z daleka! Chyba. Tutaj nie mógł się ożenić, mając taką reputację.
Malarz się śmiał, złośliwymi oczyma wodząc po paniach. Nie wierzył temu, ale nie przeczył.
— Poznał ją w karnawale zatem. Kto to być może? — Poczęto przypominać wszystkie importowane ze wsi na karnawał panny.
— Niech się panie nie trudzą. Na karnawale nie była i on jej wcale nie zna.
— Awantura! Więc prezes zwyciężył — postawił na swoim, żeni go! Biedna ofiara.
A Radlicz wciąż się uśmiechał złośliwie — równie nie wierząc politowaniu, jak i poprzedniemu ostracyzmowi.
Że zaś to był piątek, więc krótko bawił, bo mu śpieszno było do pani Celiny na wieczorek.
Pani Celina, młoda rozwódka po bogatym bankierze, mieszkała sama na Erywańskiej6 i prowadziła dom otwarty, gdzie rolę gospodarza nietytularnego spełniał od lat pięciu Andrzej Sanicki.
Płeć piękną, oprócz gospodyni, przedstawiało7 kilka jej kuzynek tylko; za to mężczyźni schodzili się tłumnie. Pani Celina była przepysznie piękna, śpiewała po mistrzowsku, umiała bawić gości rozmową dowcipną — pozwalała się innym bawić swobodnie.
Gdy Radlicz wszedł, zebranie było kompletne.
W gabinecie grano w winta, w salonie deklamował najlepszy komik, a roiło się od dziennikarzy, artystów, ludzi najzdolniejszych i najweselszych, wśród których majestatycznie przesuwała się pani Celina.
— Witam! — podała mu po koleżeńsku rękę. — Ma tam pan co nowego?
— Mam miny ludzi, co się dowiadują o małżeństwie Andrzeja. Ale może to za ostro będzie tak wobec wszystkich?
— Ależ owszem. Przygotowałam panu papier i ołówki — tam, pod lampą. Smaruj pan, a żywo!
Śmiała się, ubawiona, prowadząc go do stołu.
— Andrzeja nie ma? — spytał, oglądając się.
— Za wcześnie. Przecie8 teraz patriarchalnie9 obiaduje z tatkiem — o szóstej.
I znów się śmiała.
Radlicz witał znajomych i wnet wkoło jego osoby i ołówka zebrała się spora grupa.
Rysował i tekst układał. Wybuchy śmiechu towarzyszyły tej robocie, a komik kończył deklamację; do fortepianu usiadła pani Celina i nie tracąc z oczu towarzystwa, i nie przestając rozmowy z młodym Maksem Unfriedem, brała luźne akordy. W gabinecie rozpoczęła się ostra kłótnia dwóch graczy, z jadalni rozległ się szczęk kryształów.
W tej chwili za krzesłem Celiny, w drzwiach gabinetu stanął gość ostatni i rozglądał się po sali.
Był młody, bardzo wysoki i zgrabny. Miał twarz suchą i nerwową, ciemnoblond kędzierzawą czuprynę nad szerokim czołem, oczy ocienione mocno, zuchwałe, usta szydercze. Był bardzo przystojny, ale wyraz miał niemiły. Wypisał się na tej twarzy przesyt i duma, gwałtowność żądz, bezwzględność charakteru, ledwie pokryte światową ogładą.
Bardzo elegancki i szykowny, ubrany wykwintnie, był to właśnie bohater chwili — Andrzej Sanicki.
Wzrok jego, trochę chmurny, obiegał salę, spoczął wreszcie na pani Celinie i zamigotał ogniem.
W tej chwili ona się obejrzała, jakby poczuła jego spojrzenie, i nie przerywając gry, skinęła mu głową.
Maks Unfried, dobrze wytresowany, wstał natychmiast, podali sobie dłonie i Sanicki zajął jego miejsce. Chwilę rozmawiali we troje banalnie, potem Maks dyskretnie zajął się sprzeczką wintową i zręcznie się wycofał.
— Wcześnieś się zwolnił — rzekła Celina. Muzyka głuszyła rozmowę.
— Za wcześnie. Nie cierpię tych piątków. Czemu nie podają kolacji? Głowa mnie boli szalenie! — rzucał przez zęby gniewnie.
— Mogłeś się tu nie pokazywać, iść wprost do buduaru10.
— Tak, żeby mi tam znowu wpadła Bella, jak wtedy.
— Nie zdziwiła się wcale.
— Ale ja byłem w głupiej pozycji. Nie lubię tego.
— Widzę, że cię głowa boli, ale to nie z mojej winy. Więc mi nie grymaś.
— A komuż? — uśmiechnął się gorąco.
— Tak, to i owszem. Lubię szampan, nie znoszę wermutu11. Cóż tam nowego na łonie rodziny?
— Ano, jutro jedziemy!
— Już? Napiszesz do mnie zaraz po przybyciu?
— Naturalnie.
— A nie skłamiesz?
— Dlaczego?
— Może ci się ona spodoba.
— To napiszę. Albo to pierwszy raz, że mi się ktoś podobał? Wiedziałaś o tym pierwsza.
— To dobrze. Cóż ojciec?
Andrzej brwi zmarszczył. Twarz jego przybierała wtedy tak twardy wyraz, że pytający rad12 by był słowo cofnąć. Pani Celina poprawiła się.
— Musi być rad i o mnie raczy zapomnieć.
— On o tobie, ty o nim też zapomnij!
Chwila milczenia. Akordy łączyły się w śpiew. Andrzej rozpogodził twarz. Rad13 by słuchał, ale śmiechy przy stole przeszkadzały mu.
— Co tam Radlicz wyprawia? — spytał niecierpliwie.
— Rysuje karykatury ze znajomych, którzy się dowiadują o twym małżeństwie.
— Zmarnuje się na tych głupstwach próżniak! Nie graj, nie śpiewaj, aż zostaniemy sami.
— Jesteś dzisiaj jak pokrzywa. Boję się ciebie!
Spojrzała na niego zalotnie. Spomiędzy purpurowych warg błyskały zęby — oczy pałały.
Wstał gwałtownie — spojrzał po ludziach.
— Quelle corvée!14 — szepnął przez zęby.
W tej chwili lokaje otworzyli drzwi jadalni, oznajmili kolację, uczynił się rumor, Andrzej, już zupełnie correct15, począł16 się witać na wsze17 strony.
Było jednak coś takiego w nim, że go nikt nie spytał o osobiste sprawy, nikt wzmianki nie uczynił, nie zażartował, nawet fertyczna18 i śmiała Bella,
Uwagi (0)