Beniowski - Juliusz Słowacki (biblioteka szkolna online TXT) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Beniowski to utwór Juliusza Słowackiego przynależący do gatunku poematu dygresyjnego. Po raz pierwszy został opublikowany w 1841 roku.

Tytułowy bohater, Maurycy Beniowski, to młody awanturnik, szlachcic podolski. Po przehulaniu odziedziczonego majątku rusza w podróż po świecie, gdzie spotykają go liczne przygody, m.in. obrona Baru, wyprawa na Krym.

Oś fabularna jest dla Słowackiego pretekstem do realizacji gatunku, jakim jest poemat dygresyjny. Według literaturoznawców około połowa utworu stanowi opowieść o Beniowskim, druga połowa natomiast jest zbiorem refleksji autora nad własnym życiem, sytuacją polityczną, społeczną, a przede wszystkim literacką. Niektórzy odczytują dygresje Słowackiego jako głos w sprawie sporu z Mickiewiczem i manifestacją własnego programu poetyckiego.

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Autor: Juliusz Słowacki
Epoka: Romantyzm
Rodzaj: Epika

Czytasz książkę online - «Beniowski - Juliusz Słowacki (biblioteka szkolna online TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Juliusz Słowacki

Idź do strony:

[przypis edytorski]

1000. kocz — wóz, powóz. [przypis edytorski]

1001. Cooper, James Fenimore (1789–1851) — powieściopisarz amerykański, autor powieści przygodowych. [przypis edytorski]

1002. Nieśwież — miasto na Białorusi, ok. 110 km na płd. zachód od Mińska; w XVI–XVIII w. siedziba Radziwiłłów. [przypis edytorski]

1003. przedrabować — tu: przejrzeć. [przypis redakcyjny]

1004. Lindego słownik — pierwszy nowoczesny słownik języka polskiego, zredagowany przez Samuela Bogumiła Lindego (1771–1847), wydany w Warszawie w latach 1807–1814. [przypis edytorski]

1005. Tygodnikowi oddał Orędownik — „Tygodnik Literacki” i „Orędownik Naukowy”, pisma literackie, wychodzące w Poznaniu w latach 1838–1845 i 1840–1846. [przypis redakcyjny]

1006. jakby je... Cyrcejskie zaraziły zioła świniną — nawiązanie do czarodziejki Kirke (mit. gr.), która zamieniła w świnie towarzyszy Odyseusza. [przypis edytorski]

1007. burłak — robotnik rzeczny w dawnej Rosji; biedak, samotnik, włóczęga. [przypis edytorski]

1008. Bozi, mrozi, ambrozji — Słowacki, pochodzący z Kresów, wymawiał głoskę ź półmiękko, jak Ukraińcy i Rosjanie, dlatego te wyrazy w jego ustach się rymowały. [przypis edytorski]

1009. puścizna — spuścizna, dziedzictwo. [przypis edytorski]

1010. kaleta — torebka, woreczek na pieniądze, mieszek. [przypis edytorski]

1011. azard (z fr. hazard: ryzyko) — koleje losu, przypadki; niebezpieczeństwa, niespodziewane, ryzykowne przygody. [przypis edytorski]

1012. Zawisza Czarny z Grabowa herbu Sulima (ok. 1370–1428) — sławny polski rycerz, uczestnik bitwy pod Grunwaldem, uosobienie cnót rycerskich. [przypis edytorski]

1013. miesiąc (daw.) — księżyc. [przypis edytorski]

1014. wołosza — Wołosza a. Wołoszczyzna: kraina i państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależne od Imperium Osmańskiego; tu: zbieranina dzikich ludzi. [przypis edytorski]

1015. lemieszka — potrawa z tłuczonych ziemniaków i prażonej mąki; tu przen.: mieszanina. [przypis redakcyjny]

1016. buzdygan (z tur.) — broń obuchowa pochodzenia wsch., pałka, maczuga; w Polsce w XVI–XVIII w. oznaka władzy wojskowej. [przypis edytorski]

1017. Pieśń XIV — w późniejszych wydaniach obowiązuje inna numeracja. Części V niniejszej pieśni odpowiada [Pieśń XI]. [przypis edytorski]

1018. Delille, Jacques (1738–1813) — francuski poeta i tłumacz, autor poematu Ogrody, jego pompatyczny styl był wzorem dla polskich poetów klasycystycznych. [przypis edytorski]

1019. Amfitryjon (mit. gr.) — dziś: Amfitrion, syn króla Tyrynsu, dzielny wojownik, mąż Alkmeny, jednej z kochanek boga Zeusa; tu: człowiek gościnny, gospodarz, organizator zabawy. [przypis edytorski]

1020. Bijon własc. Bion z Borystenu — grecki filozof żyjący w III w. p.n.e. [przypis edytorski]

1021. dylemma (z gr.) — trudny wybór, dylemat. [przypis edytorski]

1022. bajdara (ukr.) — łódź wiosłowa a. statek rzeczny, używany na Dnieprze. [przypis edytorski]

1023. przed polskiemi berły — dziś popr. forma N. lm: przed polskimi berłami. [przypis edytorski]

1024. w synie — dziś popr. forma Ms. lp: w synu. [przypis edytorski]

1025. Askalon a. Aszkelon — miasto i port morski w Izraelu, ok. 30 km na płd. od Tel Awiwu; istniejące już w XXX w. p.n.e., za czasów biblijnych miasto filistyńskie, potem gr., od VII w. n.e. arabskie; w 1099 r. pod Askalonem wojska I wyprawy krzyżowej pokonały armię muzułmańską, idącą z Egiptu na pomoc Jerozolimie. [przypis edytorski]

1026. boleście — dziś popr. forma M. lm: boleści. [przypis edytorski]

1027. rumatyczne — dziś: reumatyczne. [przypis edytorski]

1028. Fawoni własc. Fawoniusz (mit. rzym.) — wietrzyk wiosenny, odpowiednik gr. Zefira. [przypis edytorski]

1029. raby (reg.) — pstry. [przypis edytorski]

1030. szarafan (daw.) — suknia a. płaszcz. [przypis edytorski]

1031. Walkirie (mit. skand.) — córki boga Odyna, dziewice-wojowniczki, uzbrojone, dosiadające skrzydlatych koni lub wilków, były wysłanniczkami ojca i wychodziły na spotkanie wojownikom, ginącym bohatersko w bitwach. [przypis edytorski]

1032. drzewy — dziś popr. forma N. lm: drzewami. [przypis edytorski]

1033. Dziewonia — w mit. słowiańskiej boginka łąk. [przypis edytorski]

1034. zaścierka (daw.) — zapaska, fartuszek. [przypis edytorski]

1035. czernica — tu: jagoda. [przypis edytorski]

1036. korowaj (reg.) — placek weselny. [przypis edytorski]

1037. Nie ustrzygą mi włosów mołodyce — mowa o postrzyżynach przed ślubem; mołodyca (ukr.) — panna, dziewczyna. [przypis edytorski]

1038. panosz lub panosza (czes.) — w XIV i XV w. w Polsce i Czechach rycerz służebny nieszlacheckiego pochodzenia. [przypis edytorski]

1039. Branecki — własc. Franciszek Ksawery Branicki (1730–1819), generał artylerii litewskiej, później hetman wielki koronny. Wierny królowi Stanisławowi Augustowi, walczył z konfederatami i wraz z wojskami rosyjskimi zdobył Bar. [przypis edytorski]

1040. Litewka (daw.) — Litwinka. [przypis edytorski]

1041. Egeria (mit. rzym.) — nimfa wodna. [przypis edytorski]

1042. Dzierzanowski — własc. Michał Dzierżanowski herbu Grzymała (1725–1808), awanturnik, przez jakiś czas miał przebywać na służbie fr. gubernatora Indii, podobno został też samozwańczym królem Madagaskaru (jak nieco później Maurycy Beniowski), po powrocie członek konfederacji barskiej, dowodził nieudaną próbą opanowania Krakowa, skazany przez konfederatów na banicję. [przypis edytorski]

1043. Cypaj — najemny żołnierz w Indiach. [przypis edytorski]

1044. bonza — kapłan buddyjski w Chinach i Japonii. [przypis edytorski]

1045. Elna — zdrobnienie od imienia Helena. [przypis edytorski]

1046. drutem podszyta ta czujka — kurtka podbita drutem, zbrojona. [przypis edytorski]

1047. idy (z ukr.) — idź. [przypis edytorski]

1048. zaszeptane — zaczarowane. [przypis edytorski]

Wesprzyj Wolne Lektury!

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.

Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

Jak możesz pomóc?

Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056

Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.

Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Nowoczesna Polska zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

E-book można pobrać ze strony: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/beniowski

Tekst opracowany na podstawie: Juliusz Słowacki, Dzieła Juliusza Słowackiego, pierwsze krytyczne wydanie zbiorowe, t. 3, powieści poetyckie, wydał dr Bronisław Gubrynowicz, nakładem księgarni W. Gubrynowicza, Lwów 1901

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Iza Kieszek, Dorota Kowalska, Marta Niedziałkowska, Aleksandra Sekuła, Alicja Snarska, Weronika Trzeciak.

Okładka na podstawie: Michał Kleofas książę Ogiński z Retowa (1765-1833), kompozytor, mąż stanu, polityk, Nanette Haas Windisch Rosenzweig (1790-1820), domena publiczna

ISBN 978-83-288-3925-0

Plik wygenerowany dnia 2022-01-30.

Idź do strony:

Darmowe książki «Beniowski - Juliusz Słowacki (biblioteka szkolna online TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz