Podróż na Wschód - Juliusz Słowacki (lubię czytać po polsku TXT) 📖
Krótki opis książki:
Zbiór tekstów Juliusza Słowackiego powstałych podczas jego podróży na Wschód. Wyruszywszy w podróż morską z Neapolu, 27-letni poeta odwiedził wówczas Grecję, Egipt, Syrię i Palestynę. Najobszerniejszy z utworów stanowi stanowi niedokończony poemat dygresyjny Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu. Oprócz najpopularniejszych wierszy Słowackiego z tego okresu, jak Hymn o zachodzie słońca na morzu, Grób Agememnona, Rozmowa z piramidami czy Ojciec zadżumionych, zbiór zawiera szereg mniej znanych utworów oraz wybór listów do matki. Całość poprzedza obszerny wstęp, omawiający historię wcześniejszych podróży Polaków na Wschód, szczegóły podróży Słowackiego oraz wpływ, jaki wywarła na twórczość poety.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Juliusz Słowacki
- Epoka: Romantyzm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Podróż na Wschód - Juliusz Słowacki (lubię czytać po polsku TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Juliusz Słowacki
arystokracji
I trzy dni bawił, a po tej troszeczce
Przyszedł w obliczu przyszłej generacji
Sądzić umarłych i żywych w książeczce.
Weń uwierzywszy z dwóch tomów zaczętych,
W emigracyjnych wierzę wszystkich świętych.
30.
I w obcowanie ich ducha z narodem
I w odpuszczenie naszym wodzom grzesznym
I w zmartwychwstanie sejmu pod Herodem228
Obieranego; a gdyby mię śmiesznym
Nie okrzyczano, powiedziałbym, grzeczny,
Że w tego sejmu wierzę żywot wieczny.
31.
Zrobiwszy taki sumienia examen229,
Takie wyznanie, biedny wierszokleta,
Chciałbym dokończyć i dobić... Lecz „Amen”
Uwięzło nagle, jak w gardle Makbeta230.
Zacząłem pisać, teraz z wielką biedą
Biję się w głowę, jak zakończyć Credo231.
32.
Wierzę, że idą ludy jako chmura
Pełna błyskawic na trony zachwiane;
Wierzę, że nawet królewska purpura
Próchnieje w trumnach; wierzę w zatrzymane
Lawy żołnierza, tam gdzie stanął Kokles232;
Wierzę, że Milcjad233 żył i Temistokles234.
33.
Wierzę, że żyje jeszcze dziś Kanaris235,
Bo właśnie teraz wracam z jego domu;
Bo sam widziałem, jak błękitów farys236
Od ogniowego opalony gromu
W Patrasie grecką dowodzi flotyllą,
Wierzę, bo sam go widziałem przed chwilą.
34.
On, co żył niegdyś jako salamandra237
W ogniu brulotów238 — dziś spokojny mieszka
W domku glinianym, jak domek Ewandra239;
Dzikimi chwasty zaplątana ścieżka
Do progów jego prowadzi — przed progiem
Odłam marmuru, co był niegdyś bogiem.
35.
Belek się ledwo dotykały heble,
W ścianach obficiej powietrza niż gliny,
Sosnowe szczeble i niebieskie szczeble,
To jest deszczułki z sosen i szczeliny,
Wiodą na piętro — wejście, pierwsza próba,
Już było dla mnie jako sen Jakuba240.
36.
Sen mi pokazał aż w Litwie niebieską
Niezabudkami241 rzeczułkę242 — przy zdroju
Miejsce kładkową przeskoczone deską,
Zawsze błękitne i zawsze w pokoju,
Dokoła w kalin ustrojone wianki
Było kąpielą gwiazd i mej kochanki243 .
37.
Nie wiem, dlaczego — lecz nieraz w gorąco,
Gdy się na upał zaczynają skarżyć
Świerszcze piosenką po trawach syczącą,
Szedłem na kładkę — czytać albo marzyć.
I tak czytałem niegdyś walkę Greka
Jak dziecko, które czegoś chce i czeka.
38.
Chce z głębi wody ślad srebrzysty dostać
(Rankiem kąpała się Ludka w tej wodzie),
Czeka, czy biała i powiewna postać
(Widać aleje i lipy w ogrodzie)
Może spod wielkiej jarzębiny wstanie
I wyjdzie... Dziwnie uczące czytanie!
39.
I czytam, marząc, jako Ipsylanty244
Zwyciężył — ginął... i dał Grecji brata;
A kiedy czytam, to rosy brylanty
Strząsając, zefir245 po kwiatach przelata
I fale w złote pomarszczywszy prążki,
Przewraca karty welinowe246 książki...
40.
Kartki rozwiane przycisnę kamykiem
I będę czytał. Oto wódz naczelny
Demetrius247, licznym dowodzący szykiem,
A za nim... czarny hufiec nieśmiertelny.
Każdy z nich mocny, każdy bez nadziei...
Skąd są? — powstali z mogił Cheronei248...
41.
Wszyscy — prócz wodza... Ten nie zmartwychwstanie,
Zabity mieczem zgubionej stolicy,
Lecz inne dusze jak w urnowym dzbanie
Chowane w piersiach marmurowej lwicy,
Która im była pomnikiem po śmierci,
Wyszły — i pomnik rozpadł się na ćwierci.
42.
Pierś lwa rosnące roztrzaskały dusze!
I dzisiaj leży na samotnym polu
Jak wielkim prochem rozsadzone kusze;
A głowa pełna przedwiecznego bolu
Padła na ziemię — zda się, że spoczywa,
Wydaną duszą smutna i straszliwa.
43.
Długo Grek patrzał na tę lwicy głowę
Jak na zamilkłe nieszczęściami wróżki.
Snycerz249 dał smutną marmurowi mowę;
Patrząc — słyszałem dwa słowa Kościuszki:
„Finis Poloniae”250, przechowane w głazie,
Jak łza w kamieniu — albo myśl w obrazie.
44.
O Cheroneo! o Maciejowice!
Cyt... coś białego śród liści jaśnieje...
Ach nie! to tylko białe gołębice
Przez ogrodową leciały aleję...
Chodź znowu, książko na kwiaty rzucona,
Będę znów czytał — to jeszcze nie ona.
45.
Pieniędzy krzyczą — Grek rzuca na szalę
Dyjamentową oprawę pałasza251;
Nie dosyć jeszcze — rzucił miecza stale,
Płaci żelazem... Już Ibrahim basza252,
Jak Nil, co wszystkie wody na świat wyda,
Lub jak waląca się z gór piramida,
46.
Spada na Grecją. — Gdzie są Termopile253,
Po których niegdyś wąż Kserksesa przelazł?
Gdzie są ci ludzie, co żywota chwile
Licząc, nie drżeli — i marli?... Zavellas254
W polach Klissowy z ośmią set człowieka
Zastąpił drogę dwom baszom — i czeka.
47.
Słyszę, jak serce w moich piersiach bije;
Zda się, że patrząc w trup Leonidasa255,
Patrząc głęboko — czekam, aż ożyje —
A wtenczas ani jasnych kwiatów krasa256
Ani lecący aleją gołąbek
Nie obłąkały mych oczu na ząbek.
48.
Lecz wtem nadzieja odbiegła mię wszystka;
Zerwałem różę, co tam kwitła świeża,
I przywiązawszy do każdego listka
Myśl i życzenie, i życie rycerza
I Zavellasa... o szaleństwo młode!
Wszystkie te listki rzuciłem na wodę.
49.
I jeszcze listków zostało mi trocha;
Myśląc, że siane w ziemi nie zakwitną,
Więc jeszcze jeden listek — czy mnie kocha?257
Posłałem falą wędrować błękitną,
I nie wiem, jaki los tamte pochłonął,
Ale ostatni — pamiętam — utonął...
50.
I znowu książkę rozłożyłem białą
I zimne karty zacząłem całować,
Wołając: „Greki, niechaj ginę z chwałą!
Wy mnie nauczcie, jak wrogów mordować,
Jak rzucić drogę marzeń księżycową
Z umarłym sercem i z twarzą surową...”
51.
I marząc o krwi z uczuciem tygrysa,
Stężałem członki, krew czując na licu...
Słyszycie tętent?... to koń Botzarisa258
W obóz turecki leci po księżycu;
A nim się straże obudzone zwarły,
Botzaris w baszy namiot wpadł — umarły...
52.
I odezwały się w górach klasztory,
A nie były to pogrzebowe dzwony,
Które kupuje na śmierć człowiek chory,
Lecz jakieś wielkie pomieszane tony
Płaczu, rozpaczy, wyjące po skałach,
I większej zemsty głos zamknięty w działach.
53.
A wielkie morze, lazurowe morze,
Któremu niegdyś poświęcano w Aulis259
Córy królewskie... Ciebie teraz porze260
Między flotami tureckimi Miaulis261;
Z nim jest drewniana ateńska forteca,
Którą Kanaris brulotem oświeca.
54.
Obydwa płyną uwieńczeni w laury
Wydarte morzu — prędkim idą lotem;
A ów Kanaris zda się jak centaury262 —
Na pół człowiekiem, a na pół brulotem.
Ten człowiek śmiały i pan dwóch żywiołów,
Którymi niszczy — czy ma twarz aniołów?
55.
Czy pod nim jako pod niebieskim duchem
Cicha się łódka nastąpiona nie gnie?
Czy jego wiosło niesłyszane uchem?
Czy ogień za nim jak pies wierny biegnie?
Jak on wygląda, gdy błękitne morze
Pięć jego czółen oblało w Bosforze?
56.
Sułtan go widzi... lecz zniszczyć niezdolny!
Nie zgasi nawet płomyka w stambulce263
Wodza greckiego.... Oto konik polny
Usiadł przede mną na cichej rzeczułce,
I suszy skrzydeł przeźroczystych szkiełka
Błyszczące w słońcu, by264 tęczy perełka.
57.
I suchą nogą na źdźble żółtej słomy,
Dziecko powietrza, wędruje na łódce
Przez zwierciadlane rzeczułki załomy,
I port w rozchwianej znajdzie niezabudce
Albo popłynie dalej z nurtem wody
Pod brzóz płaczących nachylone chłody.
58.
A kiedy płynął i srebrzystym rysem
Znaczył rzeczułki fale zwierciadlane,
Myśl moja cała z wielkim Kanarisem
Płynęła za nim w kraje malowane
Piękną przyszłością... i widziałem życie
Z twarzą na słońcu — z oczyma w błękicie.
59.
O przyszłość, przyszłość! Jam się tak do ciebie
Uśmiechał dzieckiem: — ty z taką światłością_
Dni moje siałaś jak gwiazdy na niebie!
A moje smutne dzisiaj... jest przyszłością.
Kwiat spodziewany na wątłej łodydze
Życia mojego — rozwinął się... Widzę...