W zimowy wieczór - Eliza Orzeszkowa (czytanie ksiązek online TXT) 📖
W ciemnościach zapadającej zimowej nocy, zmagając się z mroźnymwiatrem, samotny wędrowiec wytrwale przemierza pokrytą śniegiem dolinę.Jego wzrok przyciągają widoczne światełka chat pobliskiej wioski.
Tymczasem w domu starego Mikuły jeden z jego synów powrócił właśniez targu w pobliskim miasteczku i przyniósł niepokojące wieści…
Opowiadanie porusza jeden ze stałych tematów w twórczości autorki:losy człowieka i jego życie wewnętrzne kształtowane przez bezlitosne,deprawujące mechanizmy działania współczesnego świata. Kiedy nawetniewielki błąd zamiast próby zrozumienia i wybaczenia powodujenapiętnowanie i odrzucenie, wyzwala spiralę narastającej degradacji,prowadzącej do nieuniknionego upadku.
- Autor: Eliza Orzeszkowa
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «W zimowy wieczór - Eliza Orzeszkowa (czytanie ksiązek online TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Eliza Orzeszkowa
86. pogubić (daw.) — doprowadzić do zguby; tu: zabić. [przypis edytorski]
87. peuno (białorus.) — pewnie. [przypis edytorski]
88. Kab jemu kości pokruciło... Kab jego paralusz naruszył — Bodaj mu kości pokręciło... Bodaj go paraliż naruszył. [przypis edytorski]
89. taj (gw.) — i; no i. [przypis edytorski]
90. kiedyściś (gw.) — kiedyś. [przypis edytorski]
91. A taki i tego kiedyściś matka (...) kołychała (gw.) — A jednak i tego kiedyś matka kołysała. [przypis edytorski]
92. horować (gw.) — pracować ciężko bez powodzenia, zmagać się z losem; harować. [przypis edytorski]
93. ubezpieczenie — tu: ochrona. [przypis edytorski]
94. możno (białorus.) — można; nie możno: nie można, nie wolno. [przypis edytorski]
95. najgorszejszy (gw.) — najgorszy. [przypis edytorski]
96. słominka — malutka słomka. [przypis edytorski]
97. nazad (daw., gw.) — z powrotem. [przypis edytorski]
98. wrogi (daw.) — dziś: wrogowie. [przypis edytorski]
99. kołychała (gw.) — kołysała. [przypis edytorski]
100. nadto (przestarz.) — zanadto, zbyt dużo. [przypis edytorski]
101. kontent (daw.) — zadowolony. [przypis edytorski]
102. odrzucił — tu: odpowiedział. [przypis edytorski]
103. splasnąć — dziś popr.: plasnąć, klasnąć. [przypis edytorski]
104. kół (daw.) — duży kołek. [przypis edytorski]
105. wyż (gw.) — skrócone: wy żeście. [przypis edytorski]
106. synie — dziś popr. forma Msc. lp: synu. [przypis edytorski]
107. nieboszczyca (daw.) — nieboszczka. [przypis edytorski]
108. mnie bratanicą przychodziła — była moją bratanicą. [przypis edytorski]
109. planipotent (gw.) — właśc. plenipotent: pełnomocnik, osoba upoważniona do działania w czyimś imieniu. [przypis edytorski]
110. wasilki (reg.) — bławatki. [przypis edytorski]
111. inne chłopcy (gw.) — inni chłopcy. [przypis edytorski]
112. taki (reg.) — jednak, tak więc, przecież. [przypis edytorski]
113. zawieść (daw.) — zacząć coś. [przypis edytorski]
114. Nie oddamo (białorus.) — nie oddamy. [przypis edytorski]
115. urędnik (gw., z ros. урядник) — niższy stopniem policjant w carskiej Rosji; komendant gminnego posterunku. [przypis edytorski]
116. niższejszy (gw.) — niższy. [przypis edytorski]
117. Kab on wskróś ziemi przepadł (gw.) — bodaj on w głębi ziemi przepadł. [przypis edytorski]
118. zaczynszczyk (ros. зачинщик) — ten, który zaczyna coś (zwykle nieakceptowalnego); podżegacz, prowodyr. [przypis edytorski]
119. Kab hetak czorci (białorus.) — żeby tak czarci. [przypis edytorski]
120. Ochota to ludziom... — że też ludziom chce się. [przypis edytorski]
121. Nie biej (białorus.) — nie bij. [przypis edytorski]
122. nic nie znacie (gw.) — nic nie wiecie. [przypis edytorski]
123. Kab tych gubernerów (białorus.) — bodaj tych guwernerów; guwerner: prywatny nauczyciel i wychowawca domowy. [przypis edytorski]
124. Sztoż heto? (białorus.) — cóż to? [przypis edytorski]
125. czysta odura! (białorus.) — istne ogłupienie, otumanienie. [przypis edytorski]
126. Kto wy taki? (gw.) — Kim wy jesteście? [przypis edytorski]
127. wieczornica — daw. wieczorne spotkanie mieszkańców wsi, podczas którego wspólnie szyje się, przędzie itp., czemu towarzyszą śpiewy i opowieści. [przypis edytorski]
128. trocha (daw.) — niewiele, odrobina. [przypis edytorski]
129. bulby (białorus.) — ziemniaki. [przypis edytorski]
130. trzaska — mały kawałek drewna, używany zazwyczaj na podpałkę. [przypis edytorski]
131. upamiętanie (daw.) — dziś: opamiętanie. [przypis edytorski]
132. nabór (ros. набор) — tu: pobór do wojska. [przypis edytorski]
133. srybnieńki (gw.) — srebrzysty. [przypis edytorski]
134. stawiąc — dziś: stawiając. [przypis edytorski]
135. dzieuczata (białorus.) — dziewczęta. [przypis edytorski]
136. iduć (białorus.) — idą. [przypis edytorski]
137. wizg — wysoki przenikliwy głos, pisk. [przypis edytorski]
138. A hetoż jaka moda — a cóż to za moda (zwyczaj). [przypis edytorski]
139. chadzicie (białorus.) — chodźcie. [przypis edytorski]
140. Nu, chutko chadzicie! (białorus.) — No, prędko chodźcie. [przypis edytorski]
141. kądziel — pęk lnu, konopi albo wełny przygotowanej do przędzenia, umocowany na przęślicy lub kołowrotku. [przypis edytorski]
142. bokówka — mały pokój, położony obok dużej, wspólnej izby, świetlicy. [przypis edytorski]
143. na przyszłego Piotra — na kalendarzowe święto św. Piotra, w liturgii prawosławnej obchodzone 29 stycznia, być może jednak chodzi o święto apostołów Piotra i Pawła obchodzone w kościele katolickim oraz prawosławnym 29 czerwca. [przypis edytorski]
144. na Jerzego — w dniu św. Jerzego, tj. w liturgicznym kalendarzu prawosławnym: 23 listopada, w kalendarzu katolickim: 23 kwietnia. [przypis edytorski]
145. Kab tak do wieku było (białorus.) — żeby tak do śmierci było. [przypis edytorski]
146. gniłka — mała, dzika gruszka, ulęgałka. [przypis edytorski]
147. drożyć się — wysoko się cenić; wyznaczać wysoką cenę za swe względy. [przypis edytorski]
148. rej wodzić (daw.) — przewodzić; por. wodzirej. [przypis edytorski]
149. włosienie (daw.) — włosie. [przypis edytorski]
150. kłąb (daw.) — okolice biodra. [przypis edytorski]
151. Jedu, jedu, ni dorohi, ni śledu.... (białorus.) — jadę, jadę, ani drogi, ani śladu, konia biczem poganiam, na śmierć spoglądam. [przypis edytorski]
152. dobre (białorus.) — dobrze. [przypis edytorski]
153. Pełen chlewiec białych owiec, odin baran bleje (białorus.) — pełen chlew białych owiec, jeden baran beczy. [przypis edytorski]
154. skaży (białorus.) — powiedz. [przypis edytorski]
155. Praudu skaży! (białorus.) — powiedz prawdę. [przypis edytorski]
156. Maleńkaja, czornieńkaja, wsiu kołodu woroczaje (białorus.) — malutka, czarniutka, całą kłodę wywraca. [przypis edytorski]
157. Nu, szto heto? (białorus.) — no, co to? [przypis edytorski]
158. dyfterytis — dyfteryt, błonica gardła, niebezpieczna choroba zakaźna, występująca najczęściej u dzieci, prowadząca do ogólnego zatrucia organizmu. [przypis edytorski]
159. kocić się (gw.) — toczyć się. [przypis edytorski]
160. gruby (daw.) — prymitywny, nieokrzesany. [przypis edytorski]
161. szepleniący (daw.) — sepleniący. [przypis edytorski]
162. wisznia (daw.) — wiśnia. [przypis edytorski]
163. dudka — fujarka, piszczałka. [przypis edytorski]
164. czerepek (daw.) — naczynie gliniane kiepskiej jakości a. potłuczone. [przypis edytorski]
165. Wyże to mnie zabili — wy żeście to mnie zabili; to wy mnie zabiliście. [przypis edytorski]
166. Nie duryś (białorus.) — nie rób durnot, głupstw. [przypis edytorski]
167. Oj, kab ciebie (białorus.) — oj, bodaj cię. [przypis edytorski]
168. Oj, woły moje, da połowyje... (białorus.) — Oj, woły moje płowe, czemuż nie orzecie? Oj, lata moje, lata młode, czemu marnie płyniecie? [przypis edytorski]
169. Kab wołom moim da pasza była... (białorus.) — żeby moje woły paszę miały, to by poorały, żeby w moich latach rozkosz była, to by pohulały. [przypis edytorski]
170. paciorka (daw.) — dziś r.m.: paciorek. [przypis edytorski]
171. Oj, zyjdzi, zyjdzi, jasny miesiaczeńku... (białorus.) — Oj, wzejdź, wzejdź jasny miesiączku, jak młyńskie koło, wyjdź dziewczyno, serce jedyne, przemów do mnie słowo. [przypis edytorski]
172. Jak mnie do ciebie wyjści... (białorus.) — jak mi do ciebie wyjść, do ciebie mówić, kiedy ludzie śmieją się, że mnie z tobą żyć nie pisane (dosł: mnie z tobą nie żyć). [przypis edytorski]
173. U polu krynica... (białorus.) — w polu krynica, z niej woda sączy się, młody chłopak, wielki nicpoń. Robić nie chce, ani pracować, tylko pić, hulać, namawiać dziewczęta. [przypis edytorski]
174. nikomu nie można — nikomu nie wolno. [przypis edytorski]
175. przenosić (daw.) — przewyższać. [przypis edytorski]
176. łapajcie — dziś: łapcie. [przypis edytorski]
177. odegrywający (daw.) — dziś: odgrywający. [przypis edytorski]
178. Taki i tego kiedyściś matka na rękach swoich nosiła i kołysała (reg.) — przecież i tego kiedyś matka na rękach swoich nosiła i kołysała. [przypis edytorski]
179. mię — dziś popr. mnie. [przypis edytorski]
180. szydersko — dziś: szyderczo. [przypis edytorski]
181. Heto (białorus.) — to. [przypis edytorski]
182. idzi (białorus.) — idź. [przypis edytorski]
183. I bolsz nie hreszy (białorus.) — i nie grzesz więcej. [przypis edytorski]
184. chuczej (białorus.) — prędzej. [przypis edytorski]
185. Z Bohom (białorus.) — z Bogiem. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons
Uwagi (0)