Ciężkie czasy - Michał Bałucki (ogólnopolska biblioteka cyfrowa .TXT) 📖
W dworze pana Lechickiego spotykają się różni przedstawiciele i przedstawicielki szlachty. Odbywa się wiele rozmów, podczas których obnażane są w satyryczny sposób liczne szlacheckie wady, szczególnie związane z próżnością, chciwością, uleganiem zachciankom.
Bałucki wyśmiewa także ślepe zapatrzenie w postęp, matczyną nadopiekuńczość, młodzieńczą lekkomyślność i skąpstwo, a jego bohaterowie to nie tylko ucieleśnienia tych przywar, lecz także postaci komiczne.
Ciężkie czasy to komedia autorstwa Michała Bałuckiego, jednego z najsłynniejszych polskich autorów pozytywizmu polskiego. Bałucki znany jest przede wszystkim jako powieściopisarz i komediopisarz, był również publicystą. W twórczości prozatorskiej odwoływał się do tradycji powstańczych, a także propagował idee pozytywizmu, jako autor dramatów nawiązywał do Aleksandra Fredry. Do jego najsłynniejszych utworów należą Dom otwarty i Grube ryby.
- Autor: Michał Bałucki
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Ciężkie czasy - Michał Bałucki (ogólnopolska biblioteka cyfrowa .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Michał Bałucki
Jakto, gratis?
BAJKOWSKIJak Boga kocham. Niech tylko spłaci sobie żydowskie długi...
LECHICKIA tak!
BAJKOWSKIA mnie wyrobi na stare lata jaką synekurkę, gdziebym mógł spokojnie pracować dla dobra kraju, to niczego więcej nie żądam, jak was kocham!
JULIUSZBardzo wierzę!
BAJKOWSKITylko mu przemów tak do serca, mój złoty!
JULIUSZDobrze, dobrze.
LECHICKIMoże teraz zobaczymy salę jadalną, czy już wszystko tam przygotowano.
BAJKOWSKITak, to najważniejsze. A przy tej sposobności może przetrącimy co nieco, bo mnie już dyabelnie głód mruczy po kiszkach, a do obiadu jeszcze daleko.
LECHICKIWięc chodźmy!
Maman, czy to prawda, co mówi babunia, że jestem zbyt decolté.
Mais non ma chère! Dla jakichś tam zaściankowych szlachetków, to może być za wiele, ale dla księcia nigdy nadto, wierz mi. On w wielkim świecie przyzwyczajony do tego.
IDALIAWięc maman uważasz, że tak dobrze będzie?
AURORAAleż cudownie, prześlicznie, zachwycająco! Gdy cię książę zobaczy w tej toalecie, do reszty głowę straci!
IDALIAAch maman, gdy pomyślę o naszem spotkaniu, tak wzruszoną się czuję, że jestem gotowa zemdleć!
AURORAHa, jak uważasz moja droga, ale możeby to było mauvais genre. Attendez — pomówię z ojcem — il est au courrent takich spraw sercowych.
GIĘTKOWSKIAch, powiadam wam, c’est ridicule, jak ta głupia szlachta ślepowierzy, że książę istotnie przyjeżdża tutaj dla zakupienia tam jakichś dóbr.
AURORANikt się nie domyśla, że to dla niej, dla tego naszego anioła, pour notre ange!...
Ach, maman!
GIĘTKOWSKITylko, czy jesteś pewną tego — ma chère?
AURORATo przecież jasne jak słońce. Widział ją w Karlsbadzie, podobała mu się — bo komuż by się nie podobał taki anioł — a że musiał wyjechać i nie mógł wtedy z wami faire une connaissance, więc dowiedziawszy się, gdzie mieszkamy, przyjeżdża tutaj — c’est naturelment!
GIĘTKOWSKIDlaczegóż nie do nas wprost?
AURORAAlfredzie! Alfredzie! Qu-a-tu-dit? Czyżby to wypadało, żeby kawaler starający się o pannę, mieszkał z nią pod jednym dachem? Toby była niedelikatność w najwyższym stopniu, wbrew etykiecie wielkiego świata. I to właśnie, że nie przyjeżdża wprost do nas, ale tu, daje mnie pewność, że nasza Idalcia będzie księżną.
GIĘTKOWSKIA jej ojciec, ja sądzę, że książę postara się zapewne o jaki tytulik dla swego teścia, n’est ce pas? Ja sądzę, że co najmniej baron.
AURORAAch, co najmniej!
GIĘTKOWSKIBaron... Monsieur le baron... lubo daleko lepiej by brzmiało: monsieur le comte Giętkowski.
AURORAO! qu’est ce que ca?...
GIĘTKOWSKIQuoi?
AURORARegarde! Jakiś wspaniały powóz!...
IDALIATo może on!... Ach maman!...
Ależ dajcie pokój, książę nie będzie tu jak za dobre pół godziny.
AURORAWięc czyjże to może być powóz?...
GIĘTKOWSKINie mam idei! Oprócz nas i hrabiego Artura, nikt tu nie ma podobnego w całej okolicy...
AURORAPowóz zatrzymał się przed gankiem. Lechicki otwiera drzwiczki i wysadza jakąś damę. Cofa się z oburzeniem. Nie... to nie do uwierzenia!... C’est incroyable!
IDALIAQui est la maman?
AURORAWyobraźcie sobie: Kwaskiewiczowa!... Kwaskiewiczowa w powozie!... Nie, to jest oburzające!
GIĘTKOWSKII dziwić się tu, że nędza panuje w kraju, skoro szlachta robi takie zbytki! Bo, że my, c’est naturelment, nasze urodzenie, stanowisko wymaga tego — noblesse oblige — ale żeby taki Kwaskiewicz, taki mizerny szlachetka, to przecież jest nie do darowania.
IDALIARegarde maman, co ona ma za suknię, jakie aksamity, koronki...
AURORAOna do aksamitów!
GIĘTKOWSKICome le wół do karety?
AURORAOdejdźmy od okna, żeby nie myślała że zwracamy na nią uwagę.
Tu as raison. To za wiele dla nich zaszczytu.
Więc ostatecznie dałeś się namówić na ten powóz?
KWASKIEWICZCóż miałem robić? Jak mi zaczęła baba trajkotać za uszami, narzekać, stękać, że dziś lada żydówka wozi się powozami, a ona, jakby jaka ekonomska córka, poniewiera się na nędznych dryndulkach, tak dla miłego spokoju, skąd wziąć, to wziąć, a musiałem kupić. Poufnie. Zrobiło się po części ten luksus i dla Leonidasa.
LECHICKIE!
KWASKIEWICZŻona moja, uważasz, rada by go koniecznie umieścić przy księciu, bo utrzymuje, że on ma wielkie zdolności na dyplomatę. Więc, żeby się jakoś lepiej zaprezentować księciu... rozumiesz?...
Sanowanie!... sanowanie!... sanowanie!... staje przed Giętkowskimi. A co?... psepysny ze mnie krakowiacek — co?... Śpiewa: „Krakowiacek ci ja — na całą gromadę”...
AURORAImbecile!
Plus confidence, que...
A co?... Mówił już ojciec panu o moim wirsu?...
LECHICKIO jakiem wierszu?
KWASKIEWICZA coś tam nabazgrał na powitanie księcia.
LEONIDASPsepysny wiers na ceść księcia!... niby od ludu, którego mam zascyt być psedstawicielem. Wiers panegirycny. Właściwie to ja nie wiem, co on takiego waznego w zyciu zrobił, bo nic o nim nie cytałem, ani nie słysałem, ale od cegóz licencya poetycna. Zrobiłem z niego pirsozędnego bohatera. Tylko ja musę sam ten wirs deklamować, bo inacej cała jego piękność psepadnie.
PETRONELAA wiesz pan, panie Lechicki, że urządziłeś dwór wspaniale, cudownie, do niepoznania... Co za komfort, jaka elegancya!
AURORAOna się też na tem rozumie!...
PETRONELAPatrzaj, teraz udają, że nas nie widzą, a przed chwilą stali wszyscy przy oknie. Zobaczysz, ona tu żółtaczki dostanie z zazdrości. Słodko: A!... witam kochane panie!
AURORAO, to pani!... doprawdy nie zauważyłam. Takeśmy się z Idalką zaczytały w „Journale amusant”.
Ale, co suknia, to suknia, pi-pi, co za ogon!
PETRONELAJestem z zasady przeciwna wszelkim ogonom, ale zrobiłam dla kraju tę ofiarę.
LECHICKIDla kraju!?...
PETRONELATak... Zeby książę nie myślał, że tu u nas taka barbarya, jak głoszą wiedeńskie gazety, i że nie wiemy, jak się ubrać na przyjęcie takiej osoby...
AURORACo ta plecie!
I to trzeba ci wiedzieć, suknia aż z samego Paryża!
PETRONELAO, bo niema jak Paryż!... Do Leonidasa. Nie uważałeś, jak pozieleniała?... Ona tu jeszcze zemdleje, albo ją szlak trafi, zobaczysz...
SCENA SZÓSTANie, wiecie państwo, to szkandał, szkandał na gruby kamień!
LECHICKI, KWASKIEWICZ, PETRONELA, LEONIDASNo, no, co takiego?
BAJKOWSKIWyobraźcie sobie... Żuryłowie przyjechali w surdutach! Stary nawet w jakiejś kapocie, czy czamarze!
WSZYSCYByć nie może!
BAJKOWSKIJak was kocham!
LECHICKIGdzież oni są?... Nigdzie ich nie widać!
BAJKOWSKIZajechali przed stajnię, żeby odprzęgnąć konia, bo nawet furmana ze sobą nie wzięli.
PETRONELATo jest lekceważenie nas wszystkich!
GIĘTKOWSKIA przedewszystkiem księcia!
BAJKOWSKIJak Boga kocham, nie wytrzymam i palnę im takie verba veritatis, że im aż w pięty pójdzie!
GIĘTKOWSKIVoila, idzie tutaj ten oryginał!
AURORAChodźmy, mon chère, bo ja nie życzę sobie wcale spotkać się z tym gburem!
Sługa, służka łaskawych pań i panów... Miły Boże, a cóż to za prześliczna maskarada!... Wszyscy tak poubierani, że poznać trudno! A, pani Kwaskiewiczowa dobrodziejka, dalibóg nie poznałem także, bo pani dobrodziejka wygląda dziś conajmniej na księżnę. I mówią, że bieda w kraju, że ciężkie czasy, a toż Nabob by suciej swojej żony nie wystroił.
BAJKOWSKIA cóż pan chciałeś, żebyśmy kapoty powdziewali, jak pan?
ŻURYŁOTa to dobrodzieju, moja świąteczna kapota, od wielkiego dzwonu, a ja także!
BAJKOWSKIByć może, tylko wcale nie stosowna na przyjęcie takiego dygnitarza, jak książę.
ŻURYŁOJeżeli ja się panu Bogu prezentuję w takim stroju, co niedzielę...
KWASKIEWICZTo inna rzecz, Pan Bóg, a inna, książę!...
ŻURYŁOHa, jeżeli panowie uważacie, że książe coś lepszego od Pana Boga, to ja mu się gotów na oczy nie pokazywać, żeby go nie obrazić tą kapotą!
BAJKOWSKITobyś pan najmądrzej zrobił!
LECHICKIAleż Maciusiu! Proszę cię, daj spokój!
BAJKOWSKIJa wiem, co mówię, i nie cofam tego, com powiedział. Bo jeżeli książę, fatyguje się tyle mil do nas, to nasz psi obowiązek, przyjąć go jak należy i dać mu poznać nas i nasz kraj!
Ależ łaskawco dobrodzieju! — jeżeli idzie o to, aby ten pan poznał istotnie nasz kraj, to powinniśmy stanąć przed nim w łachmanach i dziurawych butach, bo to dopiero byłby rzeczywisty obraz naszego kraju! No, nie?
PETRONELAChodź Leonidasie, ja kazań słuchać nie potrzebuję!
Racya! Co będziemy słuchać takich bredni... Chodź Jasiu!
Prawda w oczy kole! do Lechickiego. Wypłoszyłem ci gości — panie Lechicki Siada przy nim. Nic nie szkodzi! Lepiej, że sobie poszli, pogadamy swobodniej o naszych interesach. Przysuwa się. Bo ja tu przyjechałem do kochanego pana ułożyć się względem weseliska. Możebyśmy to z dożynkiem złączyli... hę? co? Byłoby i taniej i ładniej.
LECHICKIJakto?... teraz... już?...
Uwagi (0)