Ciężkie czasy - Michał Bałucki (ogólnopolska biblioteka cyfrowa .TXT) 📖
W dworze pana Lechickiego spotykają się różni przedstawiciele i przedstawicielki szlachty. Odbywa się wiele rozmów, podczas których obnażane są w satyryczny sposób liczne szlacheckie wady, szczególnie związane z próżnością, chciwością, uleganiem zachciankom.
Bałucki wyśmiewa także ślepe zapatrzenie w postęp, matczyną nadopiekuńczość, młodzieńczą lekkomyślność i skąpstwo, a jego bohaterowie to nie tylko ucieleśnienia tych przywar, lecz także postaci komiczne.
Ciężkie czasy to komedia autorstwa Michała Bałuckiego, jednego z najsłynniejszych polskich autorów pozytywizmu polskiego. Bałucki znany jest przede wszystkim jako powieściopisarz i komediopisarz, był również publicystą. W twórczości prozatorskiej odwoływał się do tradycji powstańczych, a także propagował idee pozytywizmu, jako autor dramatów nawiązywał do Aleksandra Fredry. Do jego najsłynniejszych utworów należą Dom otwarty i Grube ryby.
- Autor: Michał Bałucki
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Ciężkie czasy - Michał Bałucki (ogólnopolska biblioteka cyfrowa .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Michał Bałucki
A! nareszcie! Spotrzega Aurorę i Idalię. Panie tutaj?
AURORAIdalii się słabo zrobiło!
JULIUSZBo też tu tak duszno! parno. Świeże powietrze orzeźwi panią. Służę.
Cóż ten Matlachowski naplótł mi jakieś niestworzone rzeczy, że w pokoju Broni jest jakaś dama uwięziona, że wzywała pomocy próbuje drzwi. A w istocie zamknięte!... Cóż to ma znaczyć? Hej, kto tam jest, proszę otworzyć!
BRONIAOjciec! Boże! Pewno się już dowiedział.
LECHICKICóż u licha! Bije pięścią. Proszę otworzyć!
BRONIAOjcze! Błagam cię! Zlituj się!
LECHICKIBronia? A ty tu czego chcesz?
BRONIAOjcze daruj! Ona niewinna, ona go kocha.
LECHICKIKto? Kogo... co ta plecie?... Podnosi ją. O kim ty mówisz?
BRONIANo, o tej nieszczęsnej, która tam jest ukryta.
LECHICKIWięc tam jest rzeczywiście jakaś dama ukryta? Widziałaś ją?
BRONIAI mówiłam z nią. Wyznała mi całą prawdę.
LECHICKIJaką prawdę?
BRONIAŻe się z Julkiem kochają oddawna. Że jest jego narzeczoną — więcej niż narzeczoną.
JULIUSZTeraz ojciec znowu, a co za fatalność!
Julek? Co to wszystko ma znaczyć? Co tam za kobieta? Bronia mi mówi.
JULIUSZPrzedewszystkiem każ jej ojciec odejść. Oddal się Broniu proszę cię!
LECHICKINo idź, kiedy Julek sobie życzy.
BRONIAAch, ty jej nie przeklniesz ojcze, nie odepchniesz, prawda?
JULIUSZProszę cię, zostaw nas samych, ja już ojcu wszystko wyjaśnię.
BRONIABądź pobłażliwym ojczulku! Do Juliusza, który ją do drzwi odprowadza. Odwagi bracie!
A teraz wytłumacz się co to wszystko znaczy? Czy to prawda, że tam jest osoba, którą kochasz?
JULIUSZE! cóż znowu.
LECHICKIBronia mi mówiła.
JULIUSZPlecie sama, nie wie co!
LECHICKIWięc któż to jest?
JULIUSZNo, taka sobie zwyczajna znajomość; któryż z młodych ludzi niema podobnych grzeszków na sumieniu.
Jakto? I taka awanturnica miała czelność wejść w nasz dom, profanować pokój twojej siostry, i ty pozwoliłeś na to?
JULIUSZCóż miałem robić. Przyszła tu bez mojej wiedzy, Musiałem ją gdzieś ukryć, aby nie zobaczono...
LECHICKII czegóż chce od ciebie ta kobieta?
JULIUSZRości sobie jakieś pretensye, żąda wynagrodzenia.
LECHICKISkoro żąda musi mieć do tego jakieś prawa. Należało zapłacić i wyprawić ją co prędzej.
JULIUSZNie miałem pieniędzy.
LECHICKIJak to? A te co wziąłeś za las?
JULIUSZWszak wiesz ojcze, że byłem we Lwowie.
LECHICKINo, to co?
JULIUSZPodróż — pobyt przez parę tygodni.
LECHICKII dwa tysiące reńskich?
JULIUSZMusiałem przecież żyć na odpowiedniej stopie, przyjmować u siebie, bywać w klubie.
LECHICKII dwa tysiące reńskich? I ty chcesz się nazywać praktycznym człowiekiem? Sprzedać las, który był świętą relikwią babki, osłodą jej starości, aby w ciągu paru tygodni roztrwonić te pieniądze na hulanki i parady — to twoja praktyczność! Oddałem ci gospodarstwo, abyś je podniósł i stworzył nowe źródła dochodów, a ty co zrobiłeś? Nic, prócz wielkich projektów i długów. O nic z tego, mój paniczu, wolę ja stary system i od dziś sam znowu będę gospodarował.
JULIUSZOjciec chciałbyś mnie tak kompromitować wobec ludzi?
LECHICKIWolę to, niż narażać nasz majątek na ruinę. Naucz się ty pierwej szanować grosza, a teraz przedewszystkiem wypraw mi z domu tę lafiryndę. Powiedz jej, że zapłacę, co żąda, tylko niech mi się wynosi co prędzej. Jeżeli nie zechce dobrowolnie, każę wypędzić, psami wyszczuję.
JULIUSZAleż zastanów się ojcze — skandal — wstyd!
LECHICKINiech będzie. Wstydź się, kiedyś zasłużył na to.
Biedny Julek — trzeba go ratować.
A cóż mówiłeś z nim?
JULIUSZMówiłem! mówiłem!
BAJKOWSKINo i cóż powiedział?
PETRONELAPanie Juliuszu, cóż książę?
BAJKOWSKIPrzepraszam państwa, ale tu nie można teraz wchodzić.
Ciekawam dlaczego nie można. Jeżeli panu wolno...
GIĘTKOWSKIMy wszyscy mamy tutaj równe prawo.
JULIUSZAleż powiedziałem państwu już raz, że książę nie życzy sobie z nikim mówić i nikogo widzieć nie chce.
Jeżeli jednak panowie mogliście być dopuszczeni przed jego oblicze, to dlaczegóż my tylko mamy być wyłączeni? Do Lechickiego. No bo przecież pan się nie zaprzesz, że rozmawiałeś z księciem.
LECHICKIZ jakim księciem? Juliuszu, co to ma znaczyć!
KWASKIEWICZMój kochany nie udawaj. My wiemy dobrze, że książę jest tutaj.
LECHICKICzyście powaryowali?
PETRONELAJak udaje.
LEONIDASSwiętosek.
KWASKIEWICZZnamy się na tem. Chcecie dla siebie wyłącznie mieć księcia i dlatego nie dopuszczacie nas przed jego oblicze.
BAJKOWSKII nie pozwalacie nam wyrazić naszych najserdeczniejszych afektów.
Ale my coute que coute musimy widzieć się z księciem.
LECHICKIZ jakim księciem? Gdzie? Co?
PETRONELATam! Tam!
LECHICKICzyście zmysły stracili, tam jest...
JULIUSZOjcze, na miłość boską, nie wyprowadzaj ich z błędu, bo mnie zgubisz! Będę skompromitowany.
KWASKIEWICZUważasz jak się zmawiają, coś kręcą.
BAJKOWSKIAle im się nie uda podnosi głos. My musimy widzieć księcia, żeby tam nie wiedzieć co.
LECHICKIAleż waryaty, miejcież trochę zastanowienia. Gdyby książę był w istocie, dlaczegóż bym go ukrywał? Jakiż miałbym powód?
KWASKIEWICZMy już wiemy jaki!
PETRONELABardzo dobrze wiemy.
BAJKOWSKIChce się wam wyłącznie dla siebie zagarnąć wszystkie korzyści z pobytu księcia.
LECHICKIKorzyści? ja?
GIĘTKOWSKITak pan, pan i pański synalek!
AURORAA może i ktoś trzeci jeszcze.
PETRONELAMy się znamy na takich sztuczkach.
LECHICKIJakto? Więc posądzacie mnie, że dla osobistego interesu mógłbym dopuścić się takiej podłości, zadrwić sobie z was w tak niegodny sposób. Po chwili. Milczycie? A więc przypuszczacie, że byłbym zdolny do tego?
GIĘTKOWSKIJeżeli tam niema księcia, to dlaczegóż zamykacie drzwi? Dlaczego wzbraniacie nam wstępu?
KWASKIEWICZA!
LECHICKIWięc i ty śmiesz przypuszczać?
KWASKIEWICZNie ja jeden!
LECHICKISkoro tak, skoro mi nie wierzycie, zaraz się przekonacie. Julek otwórz drzwi...
JULIUSZAle ojcze! Cicho. Zlituj się!
KWASKIEWICZA co? Widzicie? nie chce!
GIĘTKOWSKIBardzo wierzę!
LECHICKIOtwórz drzwi mówię.
JULIUSZOjcze pomyśl jaki wstyd.
LECHICKIWolę to, niż żeby mnie miano posądzać o szelmostwo. Gdzie jest klucz?
JULIUSZOjcze!
LECHICKIDaj mi klucz. Juliusz wyjmuje powoli klucz. — Lechicki wyrywa mu niecierpliwie i rzuca go na ziemię. Macie, idźcie, zobaczcie tego księcia!
JULIUSZTakie upokorzenie to okropność.
SCENA SZÓSTAPan Karol? Karol?
Karol? Co to znaczy?
KAROLTak! To ja panowie. Mieliście zupełną słuszność, utrzymując, że książę we własnej osobie raczył ukrywać się w tym domu.
KWASKIEWICZA co, słyszysz?
KAROLPan Lechicki nie wie o niczem, bośmy to przed nim trzymali w sekrecie. Ja tylko i Julek byliśmy wtajemniczeni.
GIĘTKOWSKIWięc książę jest tam?
Już go niema. Przed chwilą opuścił ten dom.
BAJKOWSKITo nieprawda!
KAROLNie wierzycie państwo. Możecie się sami przekonać, proszę
Panie Karolu? Co to wszystko znaczy!
JULIUSZCoś ty zrobił.
KAROLNie obawiajcie się, już jej tam nie ma. Zaspokoiłem jej żądania i wyprowadziłem tylnemi drzwiami przez kredens do ogrodu.
JULIUSZO mój drogi, tego ci do śmierci nic zapomnę.
LECHICKIPoczciwy z ciebie chłopiec. Przyjmij i od biednego ojca serdeczne dzięki, żeś mu oszczędził wstydu i upokorzenia.
KAROLA co, przekonaliście się państwo!
KWASKIEWICZJak pech, to pech.
KAROLPocieszcie się jednak panowie tem, że książę odjeżdżając polecił mi zapewnić panów z galanteryą i panie, o swojej wysokiej życzliwości i powiedzieć wam, że długo w pamięci zachowa tę krótką chwilę, spędzoną na naszej ziemi. Kazał z tego powodu wyrazić wam serdeczne podziękowanie za przyjęcie, jakie zgotowaliście dla niego.
BAJKOWSKIWięc wie o naszych zasługach?
KAROLWie i będzie umiał je ocenić.
KWASKIEWICZJak tu nie kochać takiego pana?
BAJKOWSKIAle dlaczegóż odjechał? Dlaczego tak prędko?
KAROLWzględy polityczne.
A!
KWASKIEWICZCo takiego? Gdy mu Bajkowski powiedział do ucha, robi także poważną minę. A!...
GIĘTKOWSKICo powiedział? Gdy mu Kwaskiewicz mówi do ucha. Domyślałem się tego.
Uwagi (0)