Darmowe ebooki » Baśń » Dzieci pana majstra - Zofia Rogoszówna (biblioteki online TXT) 📖

Czytasz książkę online - «Dzieci pana majstra - Zofia Rogoszówna (biblioteki online TXT) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Zofia Rogoszówna



1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:
się chciwych malców rzesza, 
ten pień chwycił w obie dłonie, 
ten się u gałęzi wiesza. 
 
Sińce? Guzy? Bagatela96! 
Skoro owoc gradem leci 
i kobiercem się rozściela 
pod żarłocznym wzrokiem dzieci.  
 
Toż to radość! To wesele! 
Ten pod drzewem milczkiem kuca, 
w usta wielkie pcha morele, 
a pestkami w dzieci rzuca. 
 
Tamci dwoje popod murem 
winogrona szarpią wonne, 
co się wiją długim sznurem 
ciężkie, słodkie i bezbronne.  
 
Czwartek pełen animuszu 
(ten z łakomstwa zawsze słynie) 
szuka ziarnek niżej uszu 
pogrążony w wielką dynię. 
 
A najstarszy pan dobrodziej97 
taki rozmach w sobie czuje, 
że co tylko jest w ogrodzie 
zjada, łamie i tratuje.  
 
Młodsi za nim drą się, piszczą, 
choć wypchali już kieszenie, 
jeszcze depcą, jeszcze niszczą, 
jeszcze sieją spustoszenie. 
 
W chwilkę później nie do wiary, 
co uczynił ich szał dziki; 
jakby przeszły tu Tatary98, 
jakby przeszły rozbójniki. 
 
Sad, co w skarbów swych ozdobie 
stał pachnący, barwny, strojny, 
teraz chyli się w żałobie, 
jakby tknięty dłonią wojny. 
 
Wszędzie szczerby, wszędzie rany, 
tam prześwieca zdarta kora, 
tu winograd podeptany, 
tam się zwiesza gałąź chora.  
 
W tym bezmyślnym spustoszeniu 
tak się wszystko odmieniło, 
że aż słońce w przerażeniu 
chmurką sobie twarz zakryło. 
 
A dzieciarnia objedzona, 
ocierając czoła w pocie, 
słodkim łupem objuczona 
myśli wreszcie o odwrocie.  
 
Bo pan brat im tak powiada: 
— Gdy nas wróżka tu zastanie, 
to choć sama się objada, 
nam z pewnością sprawi lanie... 
 
Uciec?... Hm, to sprawa łatwa, 
droga przez mur przecież krótka, 
lecz... tu na się spojrzy dziatwa — 
gdzież podziała się Sobótka?!  
 
Radzi zatem zespół cały, 
aż tu... hukły gdzieś wystrzały.  
 
(To dla Butki-bohaterki 
zapalono fajerwerki). 
 
Wtorka lęk ogarnął srogi; 
skoczył niby kamień z procy: 
— Dzieci! prędko za pas nogi! 
uciekajmy, co w nas mocy! 
 
Lecz... czy naraz ich zaklęto? 
coś ich chwyta w splot gałęzi, 
coś ich siłą niepojętą 
skuwa, szarpie, trzyma, więzi. 
 
Przez sad w blasków aureoli 
wróżka zbliża się powoli...  
 
Idzie z twarzą oniemiałą, 
łuna gniewu ją oblewa: 
— Co się z moim sadem stało? 
moje biedne, drogie drzewa!  
 
Na te słowa nieszczęśliwy 
sad rozjęczał się boleśnie: 
płaczą grusze, płaczą śliwy 
i jabłonki i czereśnie.  
 
Aż wisienka smukła, tkliwa 
umęczoną główkę kłoni 
i cichutko się odzywa: 
— To sprawili, wróżko, oni! 
 
Zaczem piękna Cud-królewna 
twarz obraca pałającą 
i spostrzega, groźna, gniewna, 
winowajców bandę drżącą. 
 
— Nigdyż dla mnie przez minutę 
gwiazda szczęścia nie zaświeci? 
Życie będzie zawsze strute 
przez swawolę chciwych dzieci? 
 
I znów sad mój ukochany 
będzie chory i kaleki, 
niezgojone zawsze rany 
krwawić będą całe wieki!  
 
Ach, zgrzeszyliście nad miarę, 
lecz wam znaną jest nauka: 
„Kto przewini, weźmie karę, 
znajdzie guza, kto go szuka!”. 
 
Tu z pierścieniem wzniosła rękę: 
— Za nikczemny wasz uczynek, 
za drzew biednych srogą mękę 
zmieniam was w gromadę świnek!  
 
Patrzą dzieci w osłupieniu, 
strach ubielił im twarzyczki. 
Już z ich nóżek w okamgnieniu 
świńskie robią się raciczki.  
 
Gdzie ich ręce? gdzie ich szyje? 
próżno łkają z głębi duszy: 
zamiast nosów mają ryje, 
z boków brzydkie kłapią uszy.  
 
A przez dziury hajdawerków 
głupio, śmiesznie i szyderczo 
pozwijane w kształt świderków 
ogoneczki świńskie sterczą.  
 
Wróżka ku nim rękę skinie99: 
— Gdy sumienie się w was wzbudzi100, 
to i kary czar przeminie... 
Idźcie teraz precz — do ludzi! 
 
Zrozpaczone strasznym losem 
chcą dziateczki dobyć krzyku 
i wraz jękły101 świńskim głosem: 
— Krum, krum, kwiku! kwiku! kwiku! 
 
Ledwie rozległ się w przestrzeni 
przeraźliwy kwik prosiątek, 
ktoś spomiędzy traw zieleni 
w sadu wtacza się zakątek. 
 
To prześlicznie ustrojona 
krągła, biała i tłuściutka, 
rojem duszków otoczona 
co tchu pędzi — mała Butka.  
 
Już przebiegła sad dziewczyna 
i złoconą pędzi dróżką, 
krzycząc: — Gdzieś tu kwicy świnka, 
pokaz świnkę Butce, wlózko! 
 
Usłyszawszy głos siostrzyczki, 
już prosiątka całą zgrają 
ryjki, uszy i raciczki 
ku malutkiej wyciągają.  
 
Butka wlepia w nie oczęta, 
z rozdziawioną patrzy buźką — 
aż zakrzyknie: — Te plosięta 
to siom nase dzieci, wlózko! 
 
O, tu Cwaltek jest, bęcwałek102, 
a tu Śloda jest milutka, 
a tu duzy Poniedziałek! 
Wsystkich, wsystkich ma Sobótka! 
 
I przed wróżką przerażoną 
już w ramionka świnki chwyta, 
a prosiątek śmieszne grono 
z kwikiem, piskiem Butkę wita.  
 
Taka radość niepojęta 
rozjaśniła malców twarze, 
że już żadne nie pamięta 
o przewinie i o karze. 
 
A maleńka im szczebiota103: 
jak to była w ślicznej sali, 
jak tam wszystko jest ze złota, 
jak pierogów Butce dali...  
 
— I jest taki tlon z kolalu, 
i mak łysy był na gzędzie, 
i ja byłam tam na balu, 
i znów Butka tańczyć będzie!  
 
I mnie wlózka tak chwaliła 
psed wsystkimi stlasydłami, 
zem nic w sadzie nie lusyła! 
— kończy, plaszcząc rączętami. 
 
Ledwie słowa te wyrzekła, 
lament wkoło się podnosi; 
dzieciom struga łez pociekła 
i różowe pyszczki rosi.  
 
(Tak łakomstwo swoje, zda się, 
opłakuje104 po niewczasie). 
 
I tak wszystkie kwiczą rzewnie, 
że to Butkę niepokoi — 
więc się zwraca ku królewnie, 
co milcząca przy niej stoi.  
 
— Wlózko, powiedz mi w tej chwili, 
cego oni wsystkie placą? 
cego ryjki w łapki skryli 
i na Butkę się nie patsą? 
 
Na to wróżka, smutna, blada, 
na jej główce rękę kładzie 
i ze smutkiem opowiada, 
co robiły dzieci w sadzie. 
 
— Kres położyć chcąc swawoli, 
zamieniłam je w prosięta, 
lecz jeżeli cię to boli, 
to twa wola dla mnie święta.  
 
Tyś, Sobótko, dziś królową, 
pierścień w twoje ręce zdaję, 
rzeknij tylko jedno słowo, 
a co rzekniesz, niech się staje! 
 
Tu na pulchną Butki rączkę 
nałożyła swą obrączkę.  
 
Patrzą świnki w Butkę chciwie, 
ich zbawienie jest w jej ręku, 
więc krumkają105 niecierpliwie, 
ryjkiem kręcąc, pełne lęku.  
 
Z mowy wróżki Butka mała 
tyle tylko zrozumiała, 
że na każde jej żądanie, 
co zapragnie, to się stanie.  
 
Popatrzyła na świneczki — 
ach, jak one kwiczą ślicznie, 
jakie mają ogoneczki, 
i jak krzywią się komicznie!  
 
I wraz cienkim głoskiem dzwoni, 
z roześmianą krzycząc minką: 
— Chciem być taka jak i oni, 
Butka chcie być także świnką!  
 
Ledwie kończy tę myśl pustą, 
już się zmienia w świnkę szóstą.  
 
Próżno wróżka zrozpaczona 
ręce wzniosła w jej obronie, 
Butka w prosię zamieniona 
z kwikiem skacze już koło niej.  
 
Bladość wróżki twarz okryła, 
bo uczuła z nagłym drżeniem, 
że cudowna czarów siła 
opuściła ją z pierścieniem. 
 
Co to będzie?! Wielki Boże! 
Wszak maleństwo to niewinne 
tysiąc nieszczęść ściągnąć może 
przez zachcenia swe dziecinne.  
 
Cud-królewna płaczu bliska 
na pierścionek z trwogą patrzy 
i w ramionach Butkę ściska, 
coś jej szepce, coś tłumaczy. 
 
I namówić chce koniecznie, 
by wracała z nią do sali, 
bo tam będzie jej bezpiecznie 
wśród marmurów i korali. 
 
Wreszcie zbladłe chyląc lica, 
o pierścionek szeptem prosi; 
ale mała swawolnica 
tylko śmiechem się zanosi. 
 
Obejrzała się ku bramie 
i raciczką dzieci trąca: 
— Butka chcie to zanieść mamie, 
chodźcie, bo już Butka śpiąca. 
 
— Kwik! — zawrzasły wraz wisusy106, 
banda o nic się nie pyta, 
w ogród żwawe daje susy 
i do domu rwie z kopyta! 
 
Zrozumiawszy, co się święci, 
— Kra! kra! — pisły107 dwa gawronki 
i za Butką bez pamięci 
gnają, wznosząc swe ogonki. 
 
Nim się wróżka obejrzała, 
nim pojęła, co się stało, 
już z pierścionkiem Butka mała 
znikła w bramie z bandą całą.  
 
Rozdział VIII. W którym strapiona wróżka ożywia czarnoksięskie zwierciadło
W szklanym zamku na makatach 
smuga kładzie się księżyca. 
W czarodziejskich, zwiewnych szatach 
leży wróżka bladolica. 
 
Wzdłuż jej ramion złotą falą 
spływa włos diademem spięty; 
nigdzie światła się nie palą, 
w mroku pałac legł zaklęty. 
 
A dokoła świetnej sali 
pozwijani jak kłębuszki 
śpią mieszkańcy zamku mali, 
dziwoludki, karły, duszki. 
 
Cisza wkoło; blask miesiąca 
srebrem spływa przez sklepienie, 
duma wróżka bolejąca, 
w fantastyczne patrząc cienie.  
 
Wtem coś drgnęło u kotary, 
błysły złotej frędzli skręty 
i ukazał się kruk stary, 
kruk z oczami jak diamenty. 
 
Krągłym ślepiem powiódł wkoło 
i w łeb czarny się zastuka: 
— Czegoś tutaj niewesoło... 
Nie oszukać Imci Kruka. 
 
Do królewny podszedł żywo, 
ukłon złożył jej misterny 
i z powagą wyrzekł tkliwą: 
— Oto jest twój sługa wierny.  
 
Tu popatrzył w twarz jej białą 
i zapytał: — Co się stało? 
 
Wróżka smutnie uśmiechnięta 
wysunęła dłoń z koronek. 
— Prysła moja moc zaklęta, 
utraciłam mój pierścionek.  
 
— Kra! kra! — padło w zamku ciszę. — 
Cud-królewno, co ja słyszę? 
 
— Cyt, cyt, bo nas kto podsłucha — 
szepnie wróżka, kryjąc lice. 
— Drogi kruku, nachyl ucha, 
zwierzę ci mą tajemnicę. 
 
W mrocznej sali pani blada, 
sploty włosów mnąc z rozpaczy, 
coś krukowi szeptem gada, 
a kruk słucha, a kruk patrzy. 
 
Gdy mu barwnie nakreśliła, 
jak Sobótka dwa gawronki 
przez jej sad przeprowadziła 
skryte w fałdach swej kieszonki.  
 
I jak z Butką ptaszki kuse108 
odegnały precz pokusę... 
 
Kruk odsapnął ze wzruszenia, 
po czym modą staroświecką 
w łeb się skrobnął od niechcenia 
i rzekł: — Mądre, mądr-r-re dziecko! 
 
A gdy dwaj figlarze mali, 
dziób otarłszy ze śmietany, 
w pawie stroje się przebrali 
i wesołe wszczęli tany — 
kruk roześmiał się z uciechą 
aż dźwięknęło w sali echo: 
 
— Kra! kra! a to sprytne sztuki! 
Mądre jak prawdziwe kruki! 
Toż to matka dziób rozdziawi, 
gdy zobaczy ich strój pawi!  
 
I skrzydłami zaszeleści, 
I znów słucha opowieści. 
 
To pochyla swój łeb kruczy, 
to z podziwu wzrok wyłupia, 
to podgardle gładząc, mruczy: 
— Hm... ta Butka też niegłupia... 
 
Lecz gdy wróżka w trwożnej męce 
jękła109, łamiąc białe ręce, 
że najmilsze jej dzieciątko 
zamieniło się w prosiątko, 
że pierścionek jej porwało 
i z rodzeństwem w dal pognało 
i że biedne to maleństwo 
może wpaść w niebezpieczeństwo, 
bo magicznych potęg siły 
nie rozumie dzidziuś miły... 
 
Kruk poderwał się na nogi: 
— Cud-królewno, zbądź się trwogi! 
Kruk ma łeb nie od parady, 
zaraz leci na wywiady 
i kpem byłby, gdyby wkrótce 
nie miał wieści o Sobótce. 
Niech się pani ma nie smuci. 
Kruk z pierścionkiem w lot powróci. 
 
Cześć ci składa sługa wierny!  
 
Błysnął frędzli splot misterny, 
drgnęły fałdy u kotary 
i jak widmo znikł kruk stary. 
 
Słucha wróżka w szklanej sali, 
jak szum skrzydeł cichnie w dali. 
 
I tak marzy drżąca, trwożna: 
— Gdybyż tak zobaczyć można, 
gdzie jest moja niezabudka, 
okrąglutka, mała Butka! 
Gdybyż ujrzeć choć z daleka, 
co maleńką w domu czeka?! 
Czy co110 dziecku się nie stanie, 
gdy ją ujrzą w tej przemianie? 
I co powie dzidzia słodka, 
jeśli mego kruka spotka? 
 
Gdy tak stoi, cisnąc czoło 
i o los Sobótki pyta, 
nagle jasne, świetlne koło 
u jej drobnych stóp wykwita. 
 
Księżyc swoją tarczą zbladłą 
w krągłe zajrzał przezieradło.  
 
(W dawnych czasach takie miano 
nader trafnie lustrom dano).  
 
Pamięć jakiejś tajemnicy 
twarz rozjaśnia Cud-dziewicy.  
 
Przyciskając dłonią serce, 
cicha, lekka jak widziadło 
sunie z wolna przez kobierce111 
i zdejmuje z ścian112 zwierciadło. 
 
Jeśli pamięć jej nie myli, 
w lustrze owym w każdej chwili 
ujrzeć może, co się plecie 
na dalekim, ludzkim świecie. 
 
Byle zbudzić moc zaklętą 
na pieczęci siedm113 zamkniętą!  
 
Bije serce Cud-dziewicy, 
w lustrze topi błysk źrenicy.  
 
Włosów wonnych aureola 
jej przecudną twarz okola114. 
 
W czarnoksięskich zmagań walce 
prężą się jej zwinne palce...  
 
Kreślą dziwne jakieś znaki: 
koła, węże i zygzaki.  
 
Rozchylone krwawe wargi 
szepcą groźby, szepcą skargi.  
 
Szemrzą wciąż tą samą nutką: 
— Mów, co dzieje się z Sobótką!  
 
Owe prośby i rozkazy 
wróżka siedm wyrzekła razy.  
 
I zbudziła moc zaklętą, 
na pieczęci siedm zamkniętą!  
 
Ze zwierciadła tafli szklistej 
trysnął iskier snop ognisty.  
 
Lustro głośno zachrapało 
i wyrzekło z miną gniewną: 
— Cóż się tam, u licha, stało? 
Czego budzisz mnie, królewno? 
 
— Przez czarodziejstw moc zwycięską, 
moc magiczną, czarnoksięską, 
rozkazuję tobie krótko: 
Mów, co dzieje się z Sobótką! 
 
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Idź do strony:

Darmowe książki «Dzieci pana majstra - Zofia Rogoszówna (biblioteki online TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz