Dziejba leśna (tomik) - Bolesław Leśmian (focjusz biblioteka TXT) 📖
Krótki opis książki:
Dziejba leśna to ostatni tom poezji Bolesława Leśmiana. Pośmiertnie zebrany i wydany przez Alfreda Toma z rozproszonych źródeł oraz rękopisów w 1938 roku. Zawiera zarówno ostatnie dzieła autora, jak i te starsze, wcześniej niepublikowane.
Bolesław Leśmian tworzył nowatorskie i oryginalne wiersze z charakterystycznymi dla siebie neologizmami — leśmianizmami. Czerpał z twórczości baroku, romantyzmu i Młodej Polski. Unowocześnił balladę, stosował ironię i wskrzesił świat fantastyczny. Choć niedoceniany za życia, obecnie jest jednym z najbardziej cenionych poetów dwudziestolecia międzywojennego. Mimo, że historia wywarła wpływ na jego życie, nie porusza jej w swojej twórczości, całkowicie poświęcając się tematyce ludzkiej egzystencji, boga, erotyzmu i miłości.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Bolesław Leśmian
- Epoka: Modernizm
- Rodzaj: Liryka
Czytasz książkę online - «Dziejba leśna (tomik) - Bolesław Leśmian (focjusz biblioteka TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Bolesław Leśmian
w mroku boryka o szczęścia ciąg dalszy!
Wstaje z klęczków.
AMAZARAK
Amen! Szczera modlitwa wzrusza jak żałoba.
I ten «szczęścia ciąg dalszy» — dość mi się podoba.
Ty — ciał znawca. Zbudź trupa. Daj mu pląs i dreszcze.
Niech ciało samo siebie przeżyje raz jeszcze.
I niech święty Makary, gdy noc minie pusta,
Pokocha w ustach zmarłej nie tylko te usta.
Azaradel zaklinająco wyciąga dłonie nad trupem dziewczyny.
AZARADEL
Twarzyczko, zaniedbana w śmiertelnym uboczu,
Miej wiarę w siebie samą i w mus moich oczu.
Noc mi dała w ciemnościach zatajony urząd,
Bym się życia dobudził w zamarciu twych nóżąt.
Zbudźcie się, dłonie, zziębłe od lęku i chłodu —
Zbudźcie się, piersi, śmiercią zniszczone za młodu.
Zbudźcie się, usta, troską zbielałe nieżywą, —
By dać innym swych pieszczot ciepłotę i lgniwo29.
I ty zbudź się, dziewczyno — ty sama, prócz ciała —
Prócz ust, dłoni i piersi — byś wszystka30 istniała!
Dziewczyna otwiera oczy. Amazarak i Azaradel, unosząc się w powietrze, znikają w głębi mroku. W miejscu ich zniknięcia ukazuje się drobna, jak zabawka, łódź ze świetlistego złota i, płynąc gdziekolwiek, gaśnie w punkcie nieokreślonym; jakby dobiła do brzegu, gdzie istota łodzi staje się zbyteczna. Piersi dziewczyny wzdymają się najpierw próbnym, a potem coraz pewniejszym oddechem. Przez otwór grobowca przenika blada smuga świtu. Makary budzi się, nasłuchuje i zrywa się nagle na równe nogi.
MAKARY
Żyjesz?
DZIEWCZYNA
Żyję... wbrew życiu. Coś mi się wspomina...
MAKARY
A co robisz w grobowcu?
DZIEWCZYNA
Cierpię.
MAKARY
Moja wina,
Żem się w piersi zawczasu życia nie dosłuchał.
DZIEWCZYNA
wstając
Zły byłeś dla mej piersi! Świt cię udobruchał.
Gbur jesteś ze zmarłymi! Ze śmiercią — rubacha31!
Gdyś się porwał na nogi — miałam nawet stracha.
MAKARY
zamyślony
Czym byłaś dla mnie w mroku?
DZIEWCZYNA
Jest w mroku wygoda...
MAKARY
Czym byłaś?...
DZIEWCZYNA
Tak mi nagle samej siebie szkoda!
Łbem tkwiłeś na mej piersi — żywy nieprzytomnie,
Miażdżyłeś bez miłości — spałeś bez snów o mnie,
A teraz śmiesz mi patrzeć w zmartwychwstałe lico
I pytać, czym ci byłam? — Twoją przespanicą!
MAKARY
Boże, jeżelim zgrzeszył w niewiedzy godzinę, —
Przebacz sen mój przebiegły i noc, i dziewczynę!
DZIEWCZYNA
Korzysz się modlitewnie, a gardzisz mną z pańska.
Nie kochasz?
MAKARY
W oczach twoich mgła krąży pogańska.
DZIEWCZYNA
A usta?...
MAKARY
O, nie myślę o ust twych koralu!
Giniesz z nadmiaru grzechów!
DZIEWCZYNA
Ginę z samożalu!
O, weź mnie i w objęciach zanieś biedne ciało
Daleko — aż do szczęścia! zamyślona Szczęście mi zmalało...
MAKARY
Zmalało?
DZIEWCZYNA
Tak! Nic usta ustom nie pomogą!
Nikt nikogo nie kocha! Wiem, że nikt — nikogo!
MAKARY
Miłość — w Bogu! Z twej duszy uczyń mu ofiarę.
DZIEWCZYNA
Nie mam czasu na ciągłą w twego boga wiarę.
Wierzę w to, co się samo naprędce wywróży,
I w przemokłą od rosy — nieskończoność róży...
MAKARY
Tyle w tobie nicości, co skrzydeł w łabędziu...
DZIEWCZYNA
Twój bóg nazbyt jest nigdzie, mój — na podorędziu32.
Wskazuje otwór, słońcem zalany.
Spójrz — światła już się burzą! W słońcu mi do twarzy!
Osłania z lekka piersi.
Lubię w nim się zazłocić! Niech się pierś pojarzy33!
I lubię kędziorami niepotrzebnie wstrząsać,
Śmiać się i nic nie wiedzieć, i na świat się dąsać.
I nim stało się właśnie to, co mnie pokładło
Na ziemi...
MAKARY
Co się stało?
DZIEWCZYNA
To, że wszystko zbladło!
Robi kilka kroków w głąb grobowca.
Było tak: dajmy na to, że las się kołysze
Uderza stopą w ziemię.
W tym miejscu — nie gdzie indziej...
Rozlega się szum leśny.
Słyszysz szumy?
MAKARY
Słyszę —
Choć brak lasu...
DZIEWCZYNA
Nic nie brak!... Zresztą brak mi czasu...
Z chłopcami szłam do lasu, z całych sił do lasu,
Aż zabrnęłam w gęstwinę, gdzie las się odmienił,
Wypodziemnił się nagle i wypodzielenił
I dział się tak pośpiesznie, że aż zbrakło czasu
I nie można już było iść dalej — w głąb lasu —
I nikt nie mógł zrozumieć i nie chciał zrozumieć,
Czemu trzeba tak istnieć, żeby łkać i szumieć?
A sęki i gałęzie, i liście przez liście
Działy się zieleniście, bardzo zieleniście —
I ja, gdym w dziejbę leśną wbiegła nieostrożnie,
Działam się wobec chłopców — bez płaczu a trwożnie!
O, chwyć teraz w ramiona dziejbę mego ciała!
To ta sama, co w lesie! Ta, co nie płakała...
MAKARY
O, Boże!
DZIEWCZYNA
Tak! O, boże! Okropną pomyłkę
Los mi zdarzył!... Z chłopcami bawiłam się w piłkę.
Podnosi piłkę.
To ta sama. A dłonie do piłki mam skore.
Pokochaj moje dłonie! Lecz serce mam chore!
Pamiętaj! Matka radzi, żebym oszczędzała
Serca mego staranniej, niźli reszty ciała.
Było tak:
Odsuwa go w prawą stronę grobowca i wciska mu w dłonie piłkę.
Tu w tym miejscu — mniej więcej — mniej więcej
Stali chłopcy, pieszczoty spragnieni dziewczęcej,
Sama się cofa naprzeciw — w lewą stronę grobowca i uderza stopą o ziemię.
A ja stałam tu właśnie! Tu była snu zaródź.
Las dział się.
do Makarego
Dziej się prędzej! Rzuć piłkę! Nie marudź!
MAKARY
rzuca piłkę
O, Boże!
DZIEWCZYNA
łapiąc piłkę
Jeden z chłopców wpatrzony niezłomnie
Zawołał: Jeśli kochasz — rzuć piłkę wprost do mnie!
MAKARY
I rzuciłaś?
DZIEWCZYNA
rzuca weń piłką
Rzuciłam, a on się zasmucił!
Nie dowierzał rzutowi i, blednąc, odrzucił.
No, odrzuć! Czemu zwlekasz?
MAKARY
odrzucając w zadumie piłkę
Coś we mnie się mroczy...
DZIEWCZYNA
łapiąc piłkę
Oczy masz takie trudne! Po prostu — nie oczy!
Rzekłam chłopcu: Jeżeli tę piłkę dla ciebie
Tak wysoko podrzucę, że aż zginie w niebie,
Czy uwierzysz, że kocham? Zaszeptał: Uwierzę!
Rzuca piłkę coraz wyżej i wyżej pod strop grobowca w pląsach i podskokach.
Rzuciłam zbyt miłośnie, zbyt mocno, zbyt szczerze
I w skok za nią i serce pękło mi na dwoje!
Chwyta się za serce.
Tak samo! O, tak samo! Biedne serce moje!