Darmowe ebooki » Wiersz » Co czytałem umarłym - Władysław Szlengel (wypożyczenie książki przez internet txt) 📖

Czytasz książkę online - «Co czytałem umarłym - Władysław Szlengel (wypożyczenie książki przez internet txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Władysław Szlengel



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 14
Idź do strony:
jeden dzień nie będzie 
masła, sera, jaj dla szop... 
 
Dwaj panowie na śniegu
Pada śnieg, gęsty, zły, przenikliwy, 
białą wełną obszywa mi kołnierz, 
stoimy razem na pustej ulicy 
Żyd przy robocie i — żołnierz... 
 
Ty nie masz domu — ja nie mam domu, 
czas głazem na życiach nam legł, 
tyle nas dzieli, że strach pomyśleć, 
a teraz łączy nas śnieg...  
 
Ja się przez ciebie nie ruszę kroku, 
lecz ty także nie masz sposobu, 
kto z nas właściwie kogo tu trzyma?... 
— chyba ktoś trzeci nas obu... 
 
Masz piękny mundur — piękny, przyznaję, 
skąd bym śmiał z tobą się zmierzyć, 
cóż z tego, kiedy śnieg nie odróżnia 
Żydów od pięknych żołnierzy... 
 
Śnieg pada równo, na mnie, na ciebie... 
taki w nim biały spokój, 
patrzymy razem przez białą zasłonę 
na światło dalekie w mroku. 
 
Spójrz, co ja robię? Spójrz, co ty robisz? 
na co potrzebne to komu? 
Słuchaj, człowieku... śnieg pada tak długo, 
rozejdźmy się... chodźmy do domu. 
 
Paszporty114
Chciałbym mieć paszport Urugwaju, 
ach, jaki to jest piękny kraj... 
ach, jak przyjemnie być poddanym 
kraju, co zwie się: Urugwaj... 
 
Chciałbym mieć paszport Paragwaju, 
złoty i wolny to jest kraj, 
ach, jak przyjemnie być poddanym 
kraju, co zwie się: Paragwaj. 
 
Chciałbym mieć paszport Costa Rici115, 
nieba seledyn... wieczny maj... 
ach, jak przyjemnie móc powiedzieć, 
że Costa Rica to mój kraj... 
 
Chciałbym mieć paszport boliwijski, 
jak przyjaciele moi dwaj... 
Boliwia żywicą wonna kraina...  
ach, jaki to jest piękny kraj... 
 
Chciałbym mieć paszport Hondurasu, 
(Honduras brzmi jak wschodni raj...), 
Przyjemnie rzucić od czasu do czasu 
Honduras właśnie — to mój kraj... 
 
Chciałbym mieć paszport Urugwaju, 
mieć Costa Rica, Paragwaj, 
po to, by mieszkać spokojnie w Warszawie, 
to jednak najpiękniejszy kraj. 
 
Wiersz o dziesięciu kieliszkach
Najlepsza wódka to zła wódka, 
mocna wódka i gorzka, 
pod serca na przykła[d] lub gęsie udka 
albo, powiedzmy, pierożka. 
Pierwszy kieliszek — drugi kieliszek, 
gorzko ci w gębie: Uaa — 
chętnie, panowie, wam towarzyszę, 
dobra jest wódka zła... 
Trzeci kieliszek — czwarty kieliszek, 
świat już dla ciebie za wąski, 
rozmach — cholera — głośno — cholera — 
zabrać te wszystkie zakąski — 
Stuknąć koleżkę widelcem w żebra, 
humor, cholera, się ma — 
igra żyrandol na sztućcach ze srebra, 
dobra jest wódka zła... 
Od razu wykład o geografii, 
Tunis — rozumiesz: tu... 
a tędy to już każdy potrafi, 
desant kapelusz i lu... 
Piąty kieliszek, szósty kieliszek, 
gorąco — zdejmować palta — i 
już zna kombinacje wodzów i szyszek 
— z góry, panowie, i — Malta... 
Już w bohaterskie skrzydełka obrósł, 
na barkach udźwignąłby gmach, 
mapą jest cały zalany obrus, 
desant butelką i trach... 
Głupstwo: nie dojeść — i wszystko frajer, 
rok przeżyjemy i dwa, 
grunt to, panowie, tu — w sercu fajer116, 
ach, dobra jest wódka zła... 
Siódmy kieliszek — ósmy kieliszek, 
wszystko kolebie się w krąg, 
lampa pijana tak się kołysze, 
zaraz mi spadnie do rąk. 
Jasno, świetliście, wszystko jest proste, 
życie w kieliszku się pluszcze, 
za moje zdrowie, za jego zdrowie, 
tego frajera tam w lustrze... 
Kręci się w głowie dziewięć kieliszków, 
my górą, panowie: Hurra... 
przekreślam wojnę: wiwat, braciszku, 
dobra jest wódka zła... 
A teraz jeszcze — żeby do reszty, 
nim rozko[ły]szą się kąty... 
jeszcze, panowie — to już ostatki, 
jeszcze kieliszek dziesiąty. 
Jak łomem w głowę, jak zimnym chlustem 
od razu trzeźwo i źle, 
ślepa zgryzota w kieliszku pustem117 
stoi w opasce na dnie... 
Pusta butelka blado i trupio 
wróży niepewność dnia, 
znowu jest smutno, trwożno i głupio, 
wódka jest gorzka i zła. 
Nie pij do końca — zostaw kieliszek, 
nie wysącz wódki do dna, 
jutro się przyda dziesiąty kieliszek, 
choć wódka jest gorzka i zła... 
 
Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
Okno na tamtą stronę
Mam okno na tamtą stronę, 
bezczelne żydowskie okno 
na piękny park Krasińskiego, 
gdzie liście jesienne mokną... 
Pod wieczór szaroliliowy 
składają gałęzie pokłon 
i patrzą się drzewa aryjskie 
w to moje żydowskie okno... 
A mnie w oknie stanąć nie wolno 
(bardzo to słuszny przepis), 
żydowskie robaki... krety... 
powinni i muszą być ślepi. 
Niech siedzą w barłogach, norach 
w robotę z utkwionym okiem 
i wara im od patrzenia 
i od żydowskich okien... 
A ja... kiedy noc zapada... 
by wszystko wyrównać i zatrzeć, 
dopadam do okna w ciemności 
i patrzę... żarłocznie patrzę... 
i kradnę zgaszoną Warszawę, 
szumy i gwizdy dalekie, 
zarysy domów i ulic, 
kikuty wieżyc kalekie... 
Kradnę sylwetkę Ratusza, 
u stóp mam plac Teatralny, 
pozwala księżyc Wachmeister118 
na szmugiel119 sentymentalny...  
Wbijają się oczy żarłocznie, 
jak ostrza w pierś nocy utkwione, 
w warszawski wieczór milczący, 
w miasto me zaciemnione... 
A kiedy mam dosyć zapasu 
na jutro, a może i więcej... 
żegnam milczące miasto, 
magicznie podnoszę ręce... 
zamykam oczy i szepcę: 
— Warszawo... odezwij się... czekam... 
 
Wnet fortepiany w mieście 
podnoszą milczące wieka... 
podnoszą się same na rozkaz 
ciężkie, smutne, zmęczone... 
i płynie ze stu fortepianów 
w noc... Szopenowski polonez... 
Wzywają mnie klawikordy120, 
w męką nabrzmiałej ciszy 
płyną nad miastem akordy 
spod trupio białych klawiszy... 
Koniec... opuszczam ręce... 
wraca do pudeł polonez... 
Wracam i myślę, że źle jest 
mieć okno na tamtą stronę... 
 
Wołanie w nocy
Wiersze lipiec — wrzesień 1942 
 
Wiersze te, napisane między jednym 
A drugim Wstrząsem, w dniach konania 
Największej w Europie Gminy Żydowskiej 
Między końcem lipca a wrześniem 1942121, 
Poświęcam ludziom, o których mogłem się 
Oprzeć w godzinach zawiei i kompletnego chaosu. 
Tym nielicznym, którzy umieli w wirze zdarzeń, 
W tańcu przypadku śmierci i protekcyjek 
Pamiętać, że nie tylko rodzina... nie tylko 
Koligacje122... Nie tylko pieniądze... 
Ale należy ratować tych nielicznych ostatnich 
Mohikanów123, których całym kapitałem i jedyną 
Bronią jest słowo. 
Do tych, do których dotarło moje... 
... WOŁANIE W NOCY... 
 
Legendy wigilijne
1. Jezus w zakładach Kruppa
W Essen124, w zakładach Kruppa125, 
śród kolosów żelaza i stali, 
pośród zabawek śmierci, 
w hucie — płonącej hali — 
znaleźli w noc wigilijną 
dziecko śród prochu i bomb, 
w Essen — w kolebce śmierci, 
w zakładach Kruppa et Comp. 
Ujrzeli nagle w kąciku 
ludzie z wieczornej zmiany 
ludzki pomiot maleńki 
zgubiony czy zapomniany. 
A właśnie gwiazdka zabłysła 
pierwsza — tak jak w Betlejem, 
i błysk jej zabłąkał się w bomby, 
w kul i granatów knieje. 
Dziecko leżało na hali 
śród brudnych kombinezów 
i ludzie się dziwowali, 
aż ktoś wyszeptał — jak Jezus... 
I groza przeszła po ludziach, 
i dreszcz jak w olbrzymi upał... 
i się przerwała na chwilę 
produkcja w zakładach Kruppa. 
Stanęły na chwilę maszyny, 
coś ludzi chwyciło za gardła... 
cisza, jak bomba największa, 
zawisła — i hala zamarła... 
zamarły fabryczne kominy, 
tryby, młoty, spirale, 
wyciągi, miechy i formy, 
motory, odlewnie, centrale... 
i poszła wieść dziwna po ludziach, 
i przerazili się ludzie 
straszną i wielką wieścią 
o dziecku u Kruppa i cudzie — 
Jak na manifest straszliwy 
przed halą zbierał się lud 
i dziecko widziało ludzi, 
i ludzie widzieli cud. 
O zmiłowanie prosili, 
klękali — 
w piersi się bili, 
płakali... 
Aż nagle przyszła wiadomość — 
w ludzkie trafiła mrowie — 
Do Essen — zakładów Kruppa, 
trzej zdążają królowie... 
A tutaj zmrok wigilijny, 
a gwiazdka blask srebrny sieje, 
a tutaj królowie zdążają... 
Cud... cud... jak Betlejem. 
 
Zakołysały [!] tłumy 
jak fale, rozbite rafą, 
nagle uderzył w ciszę 
z głównej centrali megafon — 
— Trzej przyjeżdżają królowie 
(megafon wyrzucał słowa) — 
do śmierciotwórczej kolebki 
królowie jadą — po towar... 
 
Wszystkie zmiany do pracy — 
Święto w przyszłą niedzielę. 
Królom potrzebne bomby, 
miny, kartacze, szrapnele...  
 
Ochoczo ruszyły tłumy 
do hal, do hut i do bomb. 
Wszystkie zmiany przy pracy 
w zakładach Kruppa et Comp. 
I taśmy stalowe trzeszczą, 
żar ognia i krwisty upał...  
 
i zapomniany został 
Jezus w zakładach Kruppa...  
 
2. Cud w okopach
Czekała trwożna Europa, 
co tamci zrobią... w okopach. 
A tamci, wszyscy w okopach 
czuli zmęczenie w stopach — 
czuli znużenie w kościach, 
w oczach — w sercach — we krwi 
I już nie liczyli ataków, 
i nie liczyli dni... 
Sztab kreślił kreski czerwone, 
wył w telefony polowe, 
ktoś krzyczał w złamaną słuchawkę 
Baczność — wszystko gotowe... 
W okopach garbiły się barki, 
cykały zlęknione zegarki, 
coś rozbłysło na skręcie, 
rosło w linii napięcie. 
Żyły tętnią na skroniach, 
mapy żarzą się w dłoniach, 
oczy mrużą się wściekle, 
w pulsach tętni i drga, 
wszystko we krwi dygocze, 
by już krzyknąć: „Hurra”... 
Już wycykał zegarek 
beznadziejność i smutek, 
w błędnym kręgu latarki 
wskazał równą minutę. 
Zaraz atak — wnet ruszą 
z bagnetami na drogę, 
zaraz runą na siebie 
ludzkie linie dwie wrogie, 
zaraz weźrą126 się w siebie, 
zaraz w siebie się wczepią, 
w bruzdy ostrza zanurzą, 
krwią się oczy oślepią. 
Zaraz wgryzą się wściekłe 
kolby, ostrza i palce, 
zaraz ludzkie dwie fale 
w czarnej zderzą się walce. 
Jeden sztab jest gotowy, 
drugi sztab uprzedzony 
i czekają na alarm 
ludzkie linie — dwie strony. 
A tu zmrok już zapada 
nad odcinek liniowy. 
Patrzcie — gwiazdka zabłysła — 
wieczór jest — wigilijny. 
Palce twarde na cynglach, 
nerwy — charty puszczone, 
serce — łomot i gnanie, 
oczy — kręgi czerwone — 
niech zakrzykną — niech puszczą, 
jak się urwą psy ludzkie, 
w drganie, bicie i kłucie, 
krwawą siejbę i młóckę... 
Trrrr... telefon i sygnał, 
strzał — z okopów ich wygnał. 
Sygnał w serce się wwiercił, 
już ruszyli ku śmierci... 
Idą, idą dwa wrogi, 
by się spotkać w pół drogi, 
krok się wali i pali, 
dłoń na kolbie i loncie, 
i w tę noc wigilijną 
cud się zdarzył na froncie. 
Bo gdy przyszli w pół drogi 
ludzkie psy — ludzkie wrogi — 
zatrzymali się nagle, 
ktoś w szeregach pęd zmącił, 
coś przejrzeli... ujrzeli... 
ktoś broń z dłoni wytrącił... 
i gdy doszli do siebie 
już rozpędu ostatkiem — 
zamiast życia połamać — 
łamali się... opłatkiem, 
ręce sobie ściskali, 
na ramionach płakali, 
rozmawiali o domach, 
jak ktoś z bratem lub synem... 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
a ze sztabu dzwoniono — 
znów wbiliśmy się klinem... 
 
Za pięć dwunasta
Nam schodzić nie kazano127. 
Pod strych, jak koty — po szczeblach drabiny 
Przeskakiwaliśmy w pocie i w strachu. 
Czekamy na noc — od szóstej rano, 
My, co trawimy rozpacz godziny 
W lochach skuleni — plackiem na dachu. 
 
Na dachu z twarzą martwą i bladą 
Schował się brat — taki drżący Żyd, 
Co chciałby zniknąć pod cieniem komina... 
Szczęśliwy — zdążył tuż przed blokadą! 
Ciągnie się, wlecze leniwy świt, 
W pogrzebie lat. Ósma godzina. 
 
Ósma godzina. Zdolnaż jest myśl 
Objąć i zgłębić pełznący czas, 
Co bije w mózgi ukrytych na szczycie... 
Chwila — i wiek. — Wczoraj, jak dziś, 
Ale i wielki Jutra Blask 
Ludzi — Wolnych do Życia.  
 
Dziewiąta godzina — obłęd i męka, 
O pierwszej — serce z piersi wyskoczy, 
Minuta wieczności — w rozbłysłej nadziei. 
Zaczarowani w piwnicach, we wnękach 
Tropią smutne, wyblakłe oczy, 
Czy nic się wokół nie dzieje? 
 
Dzieją się rzeczy, o których nie śnili 
Mędrcy Kaźni — Inkwizytorzy, 
W najwymyślniejszej stosu torturze — 
Żywe kamienie, któż by się silił 
Z was, co w nieznanej przyjdziecie porze 
Wchłonąć bezwład przykutych do łóżek? 
 
U łóżek wezgłowia czai się zmora — 
Sygnał klaksonu; Ge-Sta-Po tu! 
Do bram po schodach, w drzwi zapukali 
Czarni — ludzi szukają po norach, 
I to przeciągłe, żałosne: U-hu! 
Krzyk i wycie szakali. 
 
Szakale w pobliżu, czyhają gdzieś 
I węszą, i śledzą — świdrują oczy, 
Bzykają kule — osy uparte... 
My nie damy się zdeptać i zgnieść! 
Pijany, chwiejąc się — z jamy wyskoczył 
Ojciec. Poszli, o pół do czwartej. 
 
Stójże, z dołu gwizdek znajomy — 
Dokąd nieszczęsny idzie — Słyszysz? 
Baczność — dozorca ostrzega w bramie,  
Wracaj — za wcześnie do domu! 
Twój to jęk skamieniały wśród ciszy? 
Za-bi-ty. Na progu — Ojciec? Nie — Kłamiesz! 
 
Nie kłamiesz i ty, co matkę
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 14
Idź do strony:

Darmowe książki «Co czytałem umarłym - Władysław Szlengel (wypożyczenie książki przez internet txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz