Darmowe ebooki » Wiersz » Co czytałem umarłym - Władysław Szlengel (wypożyczenie książki przez internet txt) 📖

Czytasz książkę online - «Co czytałem umarłym - Władysław Szlengel (wypożyczenie książki przez internet txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Władysław Szlengel



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 14
Idź do strony:
id="anchor-70">70 — 
i nie mów o szczęściu Wellsa i Lopka71. 
 
Mała stacja Treblinki72
Na szlaku Tłuszcz — Warszawa, 
z dworca Warschau — Ost73 
wyjeżdża się szynami 
i jedzie się wprost... 
 
I podróż trwa czasami 
pięć godzin i trzy ćwierci, 
a czasami trwa ta jazda 
całe życie aż do śmierci... 
 
A stacja jest maleńka 
i rosną trzy choinki, 
i napis jest zwyczajny: 
tu stacja Treblinki. 
 
I nie ma nawet kasy 
ani bagażowego, 
za milion nie dostaniesz 
biletu powrotnego... 
 
Nie czeka nikt na stacji 
i nikt nie macha chustką, 
i cisza tylko wisi, 
i wita głuchą pustką. 
 
I milczy słup stacyjny, 
i milczą trzy choinki, 
i milczy czarny napis, 
że... stacja Treblinki. 
 
I tylko wisi z dawna 
(reklama w każdym razie) 
zniszczony stary napis: 
„Gotujcie na gazie”. 
 
Piękna niedziela
I znowu rojna jest ulica, 
znów na spacerek idzie snob, 
kiedy w niedzielę po południu 
praca zakończy się dla szop74 — 
 
Znów się malują siusiumajtki 
z placówek75, gminy76 itd., 
ulicą idą znów parami, 
z panami w czapkach de pache77 — 
 
Gwoździe78 werkszucom79 na ulicach 
rzucają nonszalanckie: Cześć, 
nowe wcielenie subiekcików80, 
bo miesiąc mają już co jeść — 
 
Już miesiąc cicho, bez blokady, 
już znowu życie ma więc sens, 
już kwitnie karmin w twarzy bladej 
i rzuca cienie tusz do rzęs — 
 
Ach, jaka piękna jest niedziela, 
jak się do srajki śmieje szatz81, 
idą ulicą, którą niedawno 
piątkami szli na Umschlagplatz82... 
 
Już to, co było, jest Historią, 
— a mamy nie ma... no, to pech, 
jak kwiaty blade na cmentarzu, 
wykwita w bramach młody śmiech 
 
I młode piersi dyszą: żyję, 
i znów o jutrze serce śni — 
Rzymianie mówią: Carpe diem83... 
Francuzi mówią: C’est la vie84... 
 
Cylinder
Włożę cylinder, 
smoking85 założę — 
krawat z rozmachem... 
włożę cylinder, 
smoking założę, 
pójdę na wachę86.  
 
Żandarm zdębieje, 
żandarm się zlęknie, 
może się schowa... 
może pomyśli, 
może pomyśli, 
że ktoś zwariował. 
 
Włożę cylinder, 
i bez opaski, 
we łbie orkiestra, 
we łbie fantazja, 
w sercu ochota 
jak na sylwestra. 
 
Włożę cylinder, 
dojdę do wachy, 
jak chce, niech strzeli, 
włożę cylinder 
i włożę smoking, 
żeby... widzieli... 
 
Żeby widzieli... 
żeby wiedzieli, 
dranie półgłówki, 
że Żyd nie tylko 
łapciuch w opasce, 
brudas z placówki87. 
 
Taka fantazja, 
taka ochota, 
tak mi się chciało, 
patrzcie zdziwieni, 
chodzę w smokingu 
i z muszką białą...  
 
Niech żandarm strzeli, 
kiedy zanucę 
o, meine Kinder...88 
niech się potoczy 
pod twarde buty 
lśniący cylinder... 
 
Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/
Okolice Warszawy
Stał człowiek na skrzyżowaniu 
o świcie, drżąc jak liść... 
i patrzył... patrzył w niebo — 
i nie wiedział, dokąd iść... 
 
Tak dłużej być nie może, 
nie będę dłużej mógł... 
Dziś trzeba zdecydować 
i wybrać jedną z dróg... 
 
Czy dać im prezent z życia, 
swe życie-ersatz89, 
iść dobrowolnie do nich 
na Stawki na plac90? 
 
Czy murem91... i do miasta 
na Chłodną... i dalej... 
na rojną Marszałkowską... 
i do pachnących Alej?... 
 
A potem pod Belweder... 
zasłuchać się w piosenki 
jesiennych suchych liści 
złocących dziś Łazienki?... 
 
Stał na skrzyżowaniu 
bezradny mężczyzna: 
— na Mokotów? Czy na Pragę?... 
A może Pelcowizna?... 
 
I wreszcie machnął ręką... 
Postanowił bez słowa... 
I wybrał drogę... 
........ Czerniakowa 92........ 
 
Rzeczy93
Z Hożej i Wspólnej, i Marszałkowskiej 
jechały wozy... wozy żydowskie... 
meble, stoły i stołki, 
walizeczki, tobołki, 
kufry, skrzynki i bety, 
garnitury, portrety, 
pościel, garnki, dywany 
i draperie ze ściany. 
Wiśniak94, słoje, słoiki, 
szklanki, plater95, czajniki, 
książki, cacka96 i wszystko 
jedzie z Hożej na Śliską. 
W palcie wódki butelka 
i kawałek serdelka. 
Na wozach, rikszach97 i furach 
jedzie zgraja ponura... 
A ze Śliskiej na Niską 
znów jechało to wszystko. 
Meble, stoły i stołki, 
walizeczki, tobołki. 
Pościel, garnki — psze panów, 
ale już bez dywanów. 
Po platerach ni znaku 
i już nie ma wiśniaków, 
garniturów ni betów, 
i słoików, portretów. 
Już zostały na Śliskiej 
drobnosteczki te wszystkie, 
w palcie wódki butelka 
i kawałek serdelka. 
Na wozach, rikszach i furach 
jedzie zgraja ponura. 
Opuścili znów Niską 
i do bloków szło wszystko. 
Nie ma mebli i stołków, 
garnków oraz tobołków. 
Zaginęły czajniki, 
książki, bety, słoiki. 
Poszły gdzieś do cholery 
garnitury, platery. 
Razem w rikszę tak wal to... 
Jest walizka i palto, 
jest herbaty butelka, 
jest ogryzek karmelka. 
Na piechotę, bez fury 
idzie orszak ponury... 
Potem z bloków na Ostrowską 
jedzie drogą żydowską 
bez tobołów, tobołków 
i bez mebli czy stołków, 
bez dywanów, czajników, 
bez platerów, słoików, 
w ręce z jedną walizką 
ciepły szalik... to wszystko, 
jeszcze wody butelka 
i chlebaczek na szelkach, 
depcząc rzeczy — stadami 
nocą szli ulicami. 
A z Ostrowskiej do bloku 
szli w dzień chmurny o zmroku — 
walizeczka i chlebak, 
więcej teraz nie trzeba — 
— równo... równo piątkami 
marszem szli ulicami. 
Noce chłodne, dni krótsze, 
jutro... może pojutrze... 
na gwizd, krzyk albo rozkaz 
znowu droga żydowska... 
ręce wolne i tylko 
woda — z mocną pastylką98... 
Od Umszlagu99 wzdłuż miasta, 
hen, aż do Marszałkowskiej, 
w pustych domach narasta 
życie, życie żydowskie. 
W porzuconych mieszkaniach 
narzucone tobołki, 
garnitury i kołdry, 
i talerze, i stołki, 
tlą się jeszcze ogniska, 
leżą łyżki bezczynne, 
tam rzucone w pośpiechu 
fotografie rodzinne... 
Książka jeszcze otwarta, 
list z półzdaniem... „Niedobra”,  
szklanka wciąż nie dopita 
oraz karty z pół robra100. 
Wiatr przez okno porusza 
rękaw zimnej koszuli, 
leży kołdra wgnieciona, 
jakby ktoś się w nią wtulił, 
leżą rzeczy bezpańskie, 
stoi martwe mieszkanie, 
aż pokoje zaludnią 
nowi ludzie: Arianie101... 
Zamkną okna otwarte, 
zaczną życie beztroskie 
i zaścielą te łóżka 
i te kołdry żydowskie, 
i koszulę upiorą, 
książki włożą do półki, 
szklankę kawy wyleją, 
robra skończą do spółki. 
Tylko w jakimś wagonie 
pozostanie to tylko: 
Nie dopita butelka 
z jakąś mocną pastylką... 
A w noc grozy, co przyjdzie 
po dniach kul oraz mieczy, 
wyjdą z kufrów i domów 
wszystkie żydowskie rzeczy. 
I wybiegną oknami, 
będą szły ulicami, 
aż się zejdą na szosach 
nad czarnymi szynami. 
Wszystkie stoły i stołki, 
i walizki, tobołki, 
garnitury, słoiki, 
i platery, czajniki, 
i odejdą, i zginą, 
nikt nie zgadnie, co znaczy, 
że tak rzeczy odeszły, 
i nikt ich nie zobaczy. 
 
Lecz na stole sędziowskim 
(jeśli VERITAS VICTI102... ) 
pozostanie pastylka 
jako CORPUS DELICTI103. 
 
Rozmowa z dzieckiem
Dziewięćset czterdziesty drugi rok. 
Matka i dziecko. Warsztat — blok... 
Dziecko twarz ma liliową, 
matka włosy jak mleko, 
powiedz mi, matko — pyta malec — 
co to znaczy: DALEKO... 
 
Daleko to znaczy za górami, 
za lasami i za rzekami... 
Daleko to znaczy szyny... 
Daleko to morskie podróże, 
okręty i przestwór siny, 
i góry w słońca purpurze... 
Daleko to wyspy złote 
i wonne wiatru podmuchy, 
to jakaś soczysta zieloność 
i piasek miękki i suchy. 
 
Lecz jak wytłumaczyć dziecku, 
co znaczy słowo: DALEKO... 
Gdy nie wie, co to jest góra, 
i nie wie, co zwie się rzeką... 
i nie ma jak matka... i nie ma jak ja 
obrazów tych pod powieką, 
więc jak wytłumaczyć dziecku, 
co to znaczy: DALEKO... 
 
Daleko — kochane dziecko 
(a łza się chybocze na rzęsach), 
daleko to z bloku naszego 
aż do bloku Toebbensa104... 
 
A powiedz, mamo kochana, 
co to znaczy: DAWNO... 
Dawno to wieczór miejski, 
płonące lampy, neony... 
to cichy spokój w mieszkaniu 
i dobrze piec napalony... 
Dawno — to ciastka z Ziemiańskiej105, 
dawniej — to obiad przy radiu, 
dawno — to rano „Nasz Przegląd106”, 
a wieczór kino Palladium107. 
Dawno — to miesiąc nad morzem, 
dawno — to zdjęcia z wycieczki 
i ślubne zdjęcia z welonem, 
i biały chlebek bez sieczki... 
 
Lecz jak wytłumaczyć dziecku 
tę przeszłość jasną i sławną, 
gdy nic... nic przecież nie wie... 
jak wytłumaczyć: DAWNO... 
Widzisz, kochane dziecko, 
stare i smutne za młodu, 
dawno — to znaczy, gdy dawno... 
nie przydzielano nam miodu... 
 
A powiedz mi, mamo, powiedz, 
co to, co słyszę nocą... 
świst taki długi... daleki... 
co to tak świszczę i po co... 
 
Jak wytłumaczyć dziecku, 
jaki wziąć przykład czy motyw, 
by wytłumaczyć nocny, 
daleki świst lokomotyw... 
Jak wytłumaczyć szyny 
i długą drogą w bezkresy, 
radość mknięcia w sleepingu108 
i oszalałe ekspresy. 
Dworce, sygnały, zwrotnice, 
nowe miasta, ulice, 
bilety, przesiadki, bagaż, 
kurier, bufet i tragarz. 
Migot światełek nocą, 
z dymów liliowy ślad. 
Jak wytłumaczyć... i po co, 
że gdzieś jeszcze w dali jest świat?... 
Ten świat znaczy — chłopcze maleńki, 
coś rączki żałośnie tak splótł, 
że może być dalej niż Toebbens... 
i jeszcze dawniej niż miód... 
 
Romans współczesny
Ona była placówkarka109, 
on był werkszuc110 — fajny chłop, 
i do spółki dostawiali 
masła, jaja, ser dla szop111... 
 
Ona rano szła za murek, 
on przez murek za nią w trop... 
co przyniosła — sprzedawali — 
masło, jaja, ser dla szop... 
 
Czasem bili ją po mordzie, 
kiedy żandarm krzyknął: STOP... 
wtedy próżno czekał werkszuc 
na to masło, ser dla szop... 
 
Nie wiedzieli nic o świecie, 
tylko ausweis, wacha112 LOPP113, 
i tak żyli jedną myślą — 
masło, jaja, ser dla szop... 
 
Ślubu nikt nie błogosławił, 
ani rabin — ksiądz czy pop, 
jedno tylko ich łączyło — 
masło, jaja, ser dla szop. 
 
Kiedy zaszła... pewna... zmiana, 
on powiedział krótko: skrob... 
nie ma czasu z tym się bawić, 
grunt to masło, ser dla szop... 
 
Umrą jutro lub pojutrze, 
on się zwali niby snop, 
ją zastrzeli kiedyś żandarm 
za to masło, ser dla szop... 
 
Tyle będą mieli z życia, 
grabarz zaklnie: znowu kop... 
i przez
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 14
Idź do strony:

Darmowe książki «Co czytałem umarłym - Władysław Szlengel (wypożyczenie książki przez internet txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz