Wybór poezji - Safona (czytanie książek w internecie za darmo TXT) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Lektura zbioru liryków Safony stanowi wyprawę do źródeł kultury europejskiej – w dodatku wyprawę pełną niezwykłego uroku, ponieważ poetka z Lesbos potrafiła zapisać w niewymuszonych frazach swą wrażliwość wobec piękna w każdej postaci: odnaleźć je w szmerze fontanny, woni jaśminu księżycową nocą i wdzięku dziewczyny wkładającej kwietny wieniec na głowę.

Wątki mitologiczne (takie jak rydwan Afrodyty ciągnięty przez gołębie, śmierć Adonisa wśród złotych liści jesieni) wplecione są w naszkicowane obrazy otaczającego świata natury i świata przeżyć w sposób tak naturalny i lekki, że oderwawszy się od lektury, nadal czuć można ich żywy puls.

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Autor: Safona
Epoka: Starożytność
Rodzaj: Liryka

Czytasz książkę online - «Wybór poezji - Safona (czytanie książek w internecie za darmo TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Safona

Idź do strony:

Fragment epigramu

...Gdy zgasną źrenic blaski w noc wiosenną, cudną,

Nie żałuj mej młodości — śmierć przyjmij z pogodą...

Cóż, że życie me było chwilą krótką, złudną?...

— Ukochani przez bogów umierają młodo!...

Wiosna

Już mi się łąka rozkwieciła cudnie,

A ponad łąką rozlało południe

Wiosenne wonie...

Zagrajcie flety i harfy złociste!

Oto pragnienie w twe oczy przeczyste

Spływa — i tonie...

Białe w komnacie rzuciłam dziś krosna,

A w duszy mojej ozwała się wiosna

Rwącą tęsknotą — — —

— Daj usta!... szczęścia melodia zadźwięczy...

Opaszesz wokół swej piersi młodzieńczej

Włosów mych złoto.

Zazdrość

Widziałam... jakiś nieznany młodzieniec

Rozmawiał z tobą tam, nad leśną strugą...

Patrzył w twe oczy tak dziwnie... tak długo,

Aż na twych licach zapłonął rumieniec.

Wiesz? jam zazdrosna o twoje dziecinne

Spojrzenia jasne, o usta niewinne —

Oczy, podobne chabrom — usta róży...

Patrzę na ciebie jak w cudne widzenie — —

Przez pierś przechodzą mi rwące płomienie,

A w żyłach moich młoda krew się burzy...

Dobroć i piękno

Dobroć i piękno niechaj idą w parze!

Obydwom11 święte buduję ołtarze

I modlitewne zanoszę orędzie — — —

Młodzieniec piękny, niech i dobrym będzie,

Zaś serca dobroć na dziewczęcej twarzy

Niechaj cudnymi kolorami marzy!

Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do prapremier wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur: wolnelektury.pl/towarzystwo/

Północ

Dawno już zgasły Plejady12...

Za cichym borem, w mgle bladej

Księżyc do skłonu się chyli...

Serce tęsknotą mi płonie — — —

(...Tyś pewnie teraz, Faonie,

Przy Amaryli!...)

Do brata Charaksosa

Nereid13 cudnych wodne drużyny!

Wiedźcie mi brata statek srebrzysty

Przez szafirowe morza głębiny

Na brzeg ojczysty.

Pośród rodzinnej, kwitnącej wiosny

Szczęśliwa dola niechaj mu wskrześnie,

A życie da mu w jawie radosnej,

Co widział we śnie.

— Ludzkich wyroków posłańcze boski14,

Przynieś miłości nowej podnietę!

By wszystkie żale, zwątpienia, troski

Zatopił w Lete15.

Moc zapomnienia i dobroć łaski

Będzie mu oto, jak wino, mocną,

Unosząc pamięć w zachodu blaski

I w ciemność nocną.

Oblubieńcowi

Czoło pąsową ci różą uwieńczę,

Boś najszczęśliwszym z wszystkich, oblubieńcze!

(Tęsknota nie ma przystępu do łona).

Oto dziewczyna wyciąga ramiona

I władzy twojej oddaje się pusta,

Byś z dziewiczości scałował jej usta...

Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/

Wzbroniony owoc

Na najwyższej gałęzi, śród listnej zieleni

Młode jabłko się krasą16 dziewczęcą rumieni...

Chociaż chłopców je płochych dostrzegło już oko,

Nie dostaną owocu...

zbyt zawisł wysoko...

Noc

Nocy ty cudna! Pieśń weselna, pusta

Woła ku tobie biesiadników grono...

Piersi kochanki na kochanka łono

Rzucasz i łączysz pocałunkiem usta...

Nocy ty cudna! Po dziecięcia twarzy

Wiedziesz cień świateł... i dziecku się marzy

Bajka ułudna!

...Stanęłam — sama i smutna ogromnie...

Wiem, że choć tęsknię, nie przyjdzie nikt do mnie —

...Nocy ty cudna!

Skarby

Hej! jakże mi dziewczyna moja w cud rozkwita — —

Kwiatem lice17 jej płonie we wieńcach warkoczy,

Złota zorza poranku z dziewczęcych ócz18 świta —

Zakochały się w cudzie tym jasnym me oczy...

Choćbyś Lesbos do morza błękitnych dał granic

Za jej urok, lub złoto z hermijskiej głębiny19,

Darmo... za nic nie oddam ci skarbów mych — za nic...

Czymże złoto, czym władza — przy ustach dziewczyny?...

Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/

Zgon Adonisa

O, bóstwo!... twoim tronem rozkoszna Cytera20...

Omotany w jesiennych liści złote pęta,

Bóg miłości, rozkoszny Adonis21 umiera...

— Zapłaczcie mu nad grobem — zapłaczcie dziewczęta!

Grób Timady

Spoczęła w bluszczów zielonej kaskadzie...

...Śmierć zakochała się w cudnej Timadzie

I w Persefony porwała ją ciemnie...

— Prochu mój drogi!... ty przyjmij ode mnie

Pieśń-żałobnicę i warkocz dziewczęcy...

Wiem ja, że nadto nie pragniesz nic więcej!

Dike

Piękna Dike! ustrój głowę

W kwietne wieńce anyżowe...

Niechaj w bieli i zieleni

Młode liczko się rumieni!

Patrząc w warkocz twój rozwity22,

Zaśpiewają pieśń młodzieńce,

Że kochają cię Charyty23,

Bo się umiesz stroić w wieńce.

Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.

Hiacynty

— Patrz! pościnano hiacyntom głowy...

Pomiędzy trawę upadł kwiat różowy,

Purpurą krasząc zielone kobierce...

(O, jak tym kwiatom jest bliskie — me serce!)

Po zachodzie

Apolla wóz24 zapada

Za gaju krąg zielony.

Z dalekiej płynie strony

Noc blada.

Gwiazd drżących srebrne lica

Zobaczysz znad przełęczy.

Na strunie mej zadźwięczy

Tęsknica.

W upojną ciszę nocną

Nieznane ujrzysz światy.

— Jak mocno pachną kwiaty —

Jak mocno!

Pieśń o Attydzie

Myśl z dawnych wiosen pamiątki grzebie25 —

Ciche pragnienia ku tobie płyną...

Gdyś mnie odeszła, jasna dziewczyno,

Jedno26 mi chyba umrzeć bez ciebie!

Łzą rzewną złocąc smutek rozstania,

Uniosłam serce na wspomnień cmentarz —

Lecz się wspomnienie z duszy wyłania

I pytać pragnie: czyli27 pamiętasz?

— Szumiały złote wesela kruże28

Na młodych uczuć wiosennej łące.

Wieńce fijołków brałaś i róże,

Wieńcząc mi łono w mirty kwitnące.

Na moje włosy kwietne wonności

Roniłaś z konchy, kochanko hoża,

Wabiąc mnie szeptem z miękkiego łoża,

Spragniona cichej, młodej miłości.

Kędyś29 w Sardes30 myśl twa płynie,

O Attydo, ku tej wiośnie,

Kiedy, garnąc się miłośnie

I czcząc we mnie swą boginię,

Rzekłaś sercu: „Serce prześnij

Czar młodości urojony

W złotostrunej, cudnej pieśni

Mej Safony!”

Dziś z lidyjskich niewiast grona

Tyś, jak księżyc w gwiezdnej łodzi,

Gdy nad kręgiem morza wschodzi

Jego twarz zaróżowiona —

I w różanym parku tonie,

Zapadając w drzew gęstwiny,

A gdzieś z łąki płyną wonie

Koniczyny...

— Taka cudna noc dokoła —

Cud uroków szczerozłoty — —

Tylko w piersi smutek woła,

Tylko w duszy cień tęsknoty...

Przypisy:

1. kędy (daw.) — gdzie. [przypis edytorski]

2. płonić się — rumienić się. [przypis edytorski]

3. ócz (daw. forma) — dziś N.lm: (z) oczu. [przypis edytorski]

4. wnijść (daw.) — dziś: wejść. [przypis edytorski]

5. lice a. lica (daw.) — twarz, policzki. [przypis edytorski]

6. krosienka — zdrobn. od: krosna; krosno: przyrząd do wytwarzania tkanin z przędzy poprzez przeplatanie przez siebie dwóch prostopadłych względem siebie układów nitek: osnowy i wątku. [przypis edytorski]

7. cypryjska bogini — Afrodyta, bogini miłości, która wg mit. gr. urodziła się z piany morskiej w pobliżu Cypru, stąd wyspa ta była miejscem jej szczególnego kultu, a bogini przydawano przydomek Kipryda (Cypryda, cypryjska). [przypis edytorski]

8. forminga — kitara (a. cytara), podobny do liry starogrecki instrument strunowy szarpany. [przypis edytorski]

9. orfejski — właściwy Orfeuszowi; Orfeusz (mit. gr.): syn boga Apollina i muzy Kalliope, pochodzący z Tracji muzyk, poeta i pieśniarz, który śpiewem swoim poskramiał dzikie zwierzęta i ożywiał martwe przedmioty; sławny z tego, że zszedł do Hadesu po swą zmarłą żonę Eurydykę i oczarował swoim śpiewem władcę krainy zmarłych, jego imię wiąże się nie tylko z siłą oddziaływania piękna i artyzmu, ale również z kultem orfickim i wiarą w metempsychozę. [przypis edytorski]

10. Pieria — kraina w staroż. Grecji (właśc. w Macedonii), położona na płn. od Olimpu, między Morzem Egejskim a Masywem Olimpijskim; w mit. gr.: siedziba Muz. [przypis edytorski]

11. obydwom (daw. forma) — dziś C.lm: obydwóm. [przypis edytorski]

12. Plejady (mit. gr.) — siedem nimf, córek tytana Atlasa i okeanidy Plejone (nazwa ich może też oznaczać „gołębice”, gr. peleiades), będących towarzyszkami dziewiczej bogini Artemidy; ścigane przez Oriona, zostały przemienione przez Zeusa w gwiazdy; imieniem Plejad nazwana jest gromada gwiazd w gwiazdozbiorze Byka, sąsiadująca z konstelacją Oriona; ze wschodem Plejad na niebie nad Grecją w początkach maja rozpoczynał się pomyślny dla żeglugi morskiej okres, który kończył się wraz z ich zachodem na początku listopada, kiedy nastawał okres burzowy; Plejady najlepiej widoczne są przed północą, otacza je charakterystyczna błękitnawa mgławica. [przypis edytorski]

13. nereidy (mit. gr.) — nimfy morskie, córki Nereusa, boga morskiego i wróżbity, obdarzonego zdolnością przemiany swej postaci w dowolną istotę; najsłynniejszą z nereid była Tetyda, matka Achillesa. [przypis edytorski]

14. Ludzkich wyroków posłańcze boski — zwrot do Hermesa. [przypis edytorski]

15. Lete a. Leta (mit. gr.) — rzeka zapomnienia, jedna z pięciu rzek Hadesu, krainy umarłych. [przypis edytorski]

16. krasa (daw.) — uroda. [przypis edytorski]

17. lice a. lica (daw.) — twarz, policzki. [przypis edytorski]

18. ócz (daw. forma) — dziś N.lm: (z) oczu. [przypis edytorski]

19. złoto z hermijskiej głębiny — rzeka Hermos (dziś: Gediz w Turcji) w Azji Mniejszej, płynąca z gór Frygii przez równinę lidyjską i wpadająca do Zatoki Smyrneńskiej w okolicach Smyrny (dziś: Izmir) słynęła z tego, że w jej piaskach znajdowano złoto. [przypis edytorski]

20. Cytera — nazwa wyspy (dziś Kithira) położona u wybrzeży Lakonii (tj. przy płd. wybrzeżu Płw. Peloponez), gdzie miała wyłonić się z piany morskiej bogini miłości Afrodyta i gdzie miała swoje świątynie; jeden z przydomków Afrodyty brzmiał: Cyterejka. [przypis edytorski]

21. Adonis (mit. gr.) — młodzieniec, który ze względu na swą urodę był ukochanym Afrodyty i Persefony; boginie rywalizowały o niego, w efekcie sprzeczki bogów Adonis zginął stratowany przez dzika, lecz został wskrzeszony przez Zeusa; w staroż. Grecji Adonis był otoczony kultem, który dotarł w te rejony w okresie archaicznym z terenów bliskowschodnich: śmierć i zmartwychwstanie Adonisa odzwierciedlały cykliczne zmiany w przyrodzie (stąd u Safony wzmianka o jesiennych liściach w chwili śmierci Adonisa). [przypis edytorski]

22. rozwity — rozwinięty; tu: rozpleciony. [przypis edytorski]

23. Charyty (mit. gr.) — trzy boginie wdzięku, piękna i radości (w mit. rzym. Gracje): Aglaja („Promienna”, patronka splendoru towarzyskiego), Eufrozyna („Rozumna”, patronka towarzyskiej wesołości) i Taleja („Kwitnąca”, symbolizująca kwitnące życie); córki Zeusa i Hery (a. Heliosa i Ajgle), towarzyszki Afrodyty, którą ubierały, towarzysząc codziennej toalecie porannej bogini miłości; czczone w Atenach, Sparcie, Pafos i Orchomenos w Beocji, obchodzono ku ich czci święto, Charytezje; były przedstawiane w udrapowanych długich szatach, pięknie ufryzowane (później nagie), trzymające się za ręce, uczestniczące w zabawach z muzyką i tańcem; ich atrybutami były: róża, mirt, instrumenty muzyczne, jabłko lub flakonik z wonnym olejkiem, czasem kłosy lub maki; patronowały sztukom pięknym i rękodziełu, szczególnie opiekowały się piękną młodzieżą. [przypis edytorski]

24. Apolla wóz (mit. gr.) —

Idź do strony:

Darmowe książki «Wybór poezji - Safona (czytanie książek w internecie za darmo TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz