Liryki lozańskie - Adam Mickiewicz (czytelnia książek online .txt) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Liryki lozańskie to zbiór wierszy Adama Mickiewicza. Liryki powstały w latach 1893–1840 podczas pobytu poety w Lozannie, a zostały opublikowane dopiero po śmierci autora.

Adam Mickiewicz po napisaniu Pana Tadeusza nie publikował więcej poezji. Po jego śmierci liryki zostały odnalezione i zebrane w tom na podstawie charakterystycznych cech wspólnych. Mickiewicz odszedł w nich od retoryki i opisów, są to utwory bardziej zwięzłe i melodyjne.

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Autor: Adam Mickiewicz
Epoka: Romantyzm
Rodzaj: Liryka

Czytasz książkę online - «Liryki lozańskie - Adam Mickiewicz (czytelnia książek online .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Adam Mickiewicz

Idź do strony:

ona między niemi

Zdała się wznosić i nie tykać ziemi.

Twarz piękna jako Przemienienie Pańskie,

Wzrok utopiła w Jezioro Albańskie,

Ciekawie patrzy, nie ruszy powieki,

Jakby w tej głębi modrej i dalekiéj

Odbite swoje oblicze widziała,

I przed jeziorem róże poprawiała.

Chciałem przywitać, lecz siły nie miałem,

Z gwałtownej chęci mówić — oniemiałem;

Lecz rozkosz moja, ach! ta rozkosz senna,

Któż ją opowie? — mocniejsza niż dzienna,

Lżejsza i milsza: jawa ma żar słońca,

A sen łagodność i ciszę miesiąca.

Za ręce wreszcie jak siostrę ująłem;,

Spojrzała ku mnie okiem niewesołem.

O siostro moja, patrząc w to twe oko,

Czuję me szczęście tak dziwnie głęboko,

Że mi się zdaje, że jestem w kościele.

Ona mi rzekła z uśmiechem dziecięcia:

Rodzice moi chcą mnie z innym swatać,

Lecz ja jaskółka chcę daleko latać;

Mam skrzydła dobre, patrz, jaki ptak ze mnie!

Lecę popłukać pióra moje w Niemnie.

Wiem ja o twoich wszystkich przyjaciołach,

Znajdę ich, leżą w grobach, po kościołach.

Muszę i w lasy, w jeziora przepadać,

I drzew popytać i z ziołkami gadać,

One o tobie dziwne rzeczy wiedzą,

Wszystko, gdzieś chodził, coś robił, powiedzą.

Słuchałem — i mnie nie zdała się ciemna

Jej mowa, choć tak dziwna i tajemna.

I mnie się zdało, że sam lecieć mogę,

I prosiłem ją, by mnie wzięła w drogę.

Zląkłem się tylko, że chce na doliny

Iść pytać o mnie drzewa i krzewiny,

I przypomniałem nagle wszystkie błędy,

Chwile pustoty, szaleństwa zapędy,

I czułem serce tak mocno rozdarte,

Tak jej, i szczęścia, i nieba niewarte;

Wtem obaczyłem jaskółkę, z powrotem

Już leci; za nią jakby wojsko czarne:

Sosny i lipy, piołuny i cząbry,

Świadczyć przeciwko mnie.

Przebudziłem się z obliczem ku niebu,

Z rękami na krzyż, jakby do pogrzebu.

Sen mój był cichy. Łzy jeszcze płynęły

Gęsto po licach, i jeszcze wionęły

Świeżym zapachem i Włoch i jaśminu,

I Gór Albańskich i róż Palatynu.

Snuć miłość...

Snuć miłość, jak jedwabnik nić wnętrzem swym snuje,

Lać ją z serca, jak źródło wodę z wnętrza leje,

Rozwijać ją, jak złotą blachę, gdy się kuje

Z ziarna złotego; — puszczać ją w głąb, jak nurtuje

Źródło pod ziemią, — w górę wiać nią, jak wiatr wieje,

Po ziemi ją rozsypać, jak się zboże sieje,

Ludziom piastować, jako matka swych piastuje.

Stąd będzie naprzód moc twa, jak moc przyrodzenia,

A potem będzie moc twa, jako moc żywiołów,

A potem będzie moc twa, jako moc krzewienia,

Potem jak ludzi, potem jako moc aniołów,

A w końcu będzie jako moc Stwórcy stworzenia.

1839, Laussanne.

Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.

Uciec z duszą na listek

Uciec z duszą na listek i jak motyl szukać

Tam domu i gniazdeczka —

W Lozannie [1839 - 1840].

Widzenie

Dźwięk mię uderzył... Nagle moje ciało,

Jak ów kwiat polny otoczony puchem,

Prysło, zerwane Anioła podmuchem,

I ziarno duszy nagie pozostało...

I zdało mi się, żem się nagle zbudził

Ze snu strasznego, co mię długo trudził.

I, jak zbudzony ociera pot z czoła,

Tak ocierałem moje przeszłe czyny,

Które wisiały przy mnie, jak łupiny

Wokoło świeżo rozkwitłego zioła.

Ziemię i cały świat, co mię otaczał,

— Gdzie dawniej dla mnie tyle było ciemnic,

Tyle zagadek i tyle tajemnic,

I nad którymi jam dawniej rozpaczał —

Już w nim ujrzałem wszystko w głębi, na dnie,

Jak w ciemnej wodzie, na którą blask padnie.

Teraz widziałem całe wielkie morze,

Płynące z środka, jak ze źródła, z Boga,

A w nim rozlana była światłość błoga.

I mogłem latać po całym przestworze,

Biegać, jak promień, przy boskim promieniu

Mądrości bożej; i w dziwnym widzeniu

I światłem byłem, i źrenicą razem.

I w pierwszym, jednym, rozlałem się błysku,

Nad przyrodzenia całego obrazem:

W każdy punkt moje rzuciłem promienie;

A w środku siebie, jakoby w ognisku,

Czułem od razu całe Przyrodzenie10.

Stałem się osią w nieskończonym kole,

Sam nieruchomy, czułem jego ruchy;

Byłem w pierwotnym żywiołów żywiole,

W miejscu, skąd wszystkie rozchodzą się duchy,

Świat ruszające, same nieruchome:

Jako promienie, co ze środka słońca

Leją potoki blasku i gorąca,

A słońce w środku stoi niewidome11.

I byłem razem12 na okręgu koła,

Które się wiecznie rozszerza bez końca

I nigdy bóstwa ogarnąć nie zdoła.

I dusza moja, krąg napełniająca,

Czułem, że wiecznie będzie się rozżarzać,

I wiecznie będzie ognia jej przybywać;

Będzie się wiecznie rozwijać, rozpływać,

Rosnąć, rozjaśniać, rozlewać się, stwarzać,

I coraz mocniej kochać swe stworzenie,

I tym powiększać coraz swe zbawienie.

Przeszedłem ludzkie ciała, jak przebiega

Promień przez wodę, ale nie przylega

Do żadnej kropli: wszystkie na wskroś zmaca,

I wiecznie czysty przybywa i wraca,

I uczy wodę, skąd się światło leje.

I słońcu mówi, co się w wodzie dzieje...

Stały otworem ludzkich serc podwoje,

Patrzyłem w czaszki, jak alchymik w słoje.

Widziałem, jakie człek żądze zapalał,

Jakiej i kiedy sobie myśli nalał,

Jakie lekarstwa, jakie trucizn wary

Gotował skrycie. A dokoła stali

Duchowie czarni, aniołowie biali,

Nieprzyjaciele i obrońcy duszni,

Skrzydłami studząc albo niecąc żary,

Śmiejąc się, płacząc — a zawsze posłuszni

Temu, którego trzymali w objęciu,

Jak jest posłuszna piastunka dziecięciu,

Które jej ojciec, pan wielki, poruczy,

Choć ta na dobre, a ta na złe uczy

Żal rozrzutnika

Kochanek, druhów, ileż was spotkałem,

Ileż to oczu, jak gwiazd przeleciało,

Ileż to rączek tonąc uściskałem:

A serce nigdy z sercem nie gadało!

Wydałem wiele z serca, jak ze skrzyni

Młody rozrzutnik; lecz dłużnicy moi

Nic nie oddali. Któż dzisiaj obwini,

Że się rozrzutnik spostrzegł, że się boi

Zwierzać w niepewne i nieznane ręce?

Żegnam was, żegnam, nadobne dziewice;

Żegnam was, żegnam, o druhy młodzieńce!

Rozrzutnik młody, resztę skarbu schwycę,

W ziemię zakopię; nie czas resztę tracić.

Już czuję starość: mam żebrać w potrzebie?

Znalazłem tego, co zdoła zapłacić

Rzetelnie, z lichwą13 i na czas — On w niebie!

Przypisy:

1. byłom — rzadko używana, ale poprawna forma 1.os. lp r.n. cz.przesz. [przypis edytorski]

2. czeladź (daw.) — służba w dworze szlacheckim. [przypis edytorski]

3. Zaleski, Józef Bohdan (1802–1886) — poeta romantyczny, przedstawiciel tzw. szkoły ukraińskiej, autor m.in. poematu Duma o Wacławie i zbioru wierszy Duch od stepu oraz słów do kilku pieśni F. Chopina. [przypis edytorski]

4. zołoto-stron — złotostrunny; metaforyczne: nawiązanie do, tradycyjnie symbolizowanego przez lirę, poetyckiego talentu adresata wiersza, brzmieniowo: do języka ukr. (zołoto, a nie: złoto). [przypis edytorski]

5. Dawidzki hymn — hymn w rodzaju psalmów Dawida (ok. 1040 p.n.e.–ok. 970 p.n.e.), króla Izraela, któremu przypisuje się autorstwo biblijnej Księgi Psalmów. [przypis edytorski]

6. Ręce za lud walczące — istnieje również inna wersja wiersza zaczynająca się wersami: „Gęby za lud krzyczące sam lud w końcu znudzą,/ I twarze lud bawiące na końcu lud znudzą”. [przypis edytorski]

7. zapisałem go wierszem (...) — wiersze te były pisane, jak przychodziły, bez namysłu i poprawek. [przypis autorski]

8. Postać — owa kobieta. [przypis autorski]

9. Ewa — mowa tu o Henryce Ewie Ankwiczównie. [przypis redakcyjny]

10. Przyrodzenie — tu: natura. [przypis edytorski]

11. niewidomy (daw.) — niewidoczny. [przypis edytorski]

12. razem (daw.) — zarazem, jednocześnie. [przypis edytorski]

13. z lichwą — z procentem. [przypis edytorski]

Wesprzyj Wolne Lektury!

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.

Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

Jak możesz pomóc?

Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056

Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.

Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Nowoczesna Polska zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

E-book można pobrać ze strony: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/liryki-lozanskie

Tekst opracowany na podstawie: Adam Mickiewicz, Poezje. T. 2, Wiersze z lat 1825-1855 (Pieśni - Sonety - Poezje patrjotyczne, religijne i filozoficzne - Wiersze okolicznościowe - Bajki), wyd. 2 poprawione, Krakowska Spółdz. Wydawnicza, Kraków [dr. 1928]

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Dorota Kowalska, Marta Niedziałkowska, Aleksandra Sekuła, Sylwia Stępkowska, Weronika Trzeciak.

Okładka na podstawie: Courbet - Bords du Lac Léman, lot.86 (cropped), Maltaper, domena publiczna

ISBN 978-83-288-3537-5

Plik wygenerowany dnia 2022-03-10.

Idź do strony:

Darmowe książki «Liryki lozańskie - Adam Mickiewicz (czytelnia książek online .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz