Psyche - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (darmowe biblioteki online txt) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Czytasz książkę online - «Psyche - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (darmowe biblioteki online txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Kazimierz Przerwa-Tetmajer

Kazimierz Przerwa-Tetmajer Psyche

Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, jest dostępna on-line na stronie wolnelektury.pl.

Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fundację Nowoczesna Polska.

Psyche Strona tytułowa Spis treści Początek utworu Przypisy Wesprzyj Wolne Lektury Strona redakcyjna

Psyche

Psyche1 tajemna, smętna, zamyślona,

wyciąga ku mnie dziewicze ramiona

i twarz nade mną pochyliwszy białą,

duchowi memu każe rzucać ciało

i z własnych żądz mych i pragnień pogrzebu,

z mogiły szałów mych i namiętności

ku mistycznemu podnosi mię niebu,

jakbym już duchem odstawał od kości.

Młodości mojej purpury i łuny

w dym się zmieniają i w ciemne całuny...

Niejedno myśli wybujałe kwiecie

wiatr po rozłogach i topielach miecie...

Niejedna chęć ma, ach! niejedna prysła

jak bańka szklana, gdy na głaz upadnie;

niejedna gwiazda, nade mną rozbłysła2,

w głuchych odmętach leży zgasła na dnie...

Ileż wiar moich i obłędów ile

we wspomnień żywej spoczywa mogile...

Wielkie kościoły, kędym3 klękał wprzódy,

kłamstw okazały się pełne i złudy...

Pustynia ruin wokoło się piętrzy,

strzaskanych kolumn leżą całe zwały —

posągi bogów o twarzy najświętszej

strącone z podstaw w proch poupadały.

Jak czynią ludzie, wielką trwogą zdjęci,

zło myśli chciałem pogrześć4 w niepamięci,

lecz ono było jako wąż pod liśćmi —

i nie wiedziałem w końcu, dokąd iść mi,

w jakiej się ukryć niedostępnej twierdzy

przed własnej myśli pościgiem zażartym?

Gdzie obmyć ducha ze śniedzi i ze rdzy,

by Blask odświetlał i był Blasku wartym?

W bezdni upadku, w porywów bezkresie,

byłem jak okręt, który burza niesie:

jedna pod chmury wyrzuca go fala,

druga w przepastną toń odmętów zwala...

Czegom nie odczuł?!... Każdy atom duszy

przez piekło swoje szedł, boleścią siny —

i czułem w końcu, że się duch już kruszy

i że nic nie mam dla życia — prócz śliny...

Aż niewzywana i niespodziewanie

biała i czysta Psyche przy mnie stanie

i takie światy mi nowe ujawni,

jakich śnić nawet nie zdołałbym dawniéj;

światy, gdzie wchodzić tylko ci są zdolni,

co poświęcili swoje zmysły Myśli,

których duch z ciała się więzów uwolni,

choć jeszcze odeń są śmiercią zawiśli5.

Jeśli przez moich namiętności zgliszcze

zbrudzoną duszą przelśnię i oczyszczę;

jeśli człowieka w duchu moim zgniotę

i ducha zmienię w wszechwładną istotę:

królestwa swego mistyczne wrzeciądze

na oścież wówczas otworzy mi Psyche,

i wejdę w jasność, jak dziś w mroku błądzę,

i ze skał grzmiących wejdę w łąki ciche.

W owej tajemnej, głębokiej wyżynie

duch mój się w duchu wszechświata rozpłynie,

a razem w siebie jego bezmiar wchłonie,

jak jedną tworzą toń dwie zlane tonie.

W ów świat podniósłszy się raz i wstąpiwszy,

wzgardę czuć będę, kędy dziś się trwożę,

i mrąc dla siebie, sobie będę żywszy,

i gasząc płomień, będę patrzył w zorzę.

I mieć tam będę tryumf wyzwolenia

ducha z pęt żądzy, co go opierścienia;

tryumf najwyższy, kiedy mi poddanem

będzie, co wprzódy było moim panem;

gdy ludzkie szały, jak sokół w kapturze,

nie będą śmiały zrywać się do lotu

i wszystkie zmysłów i umysłów burze,

jak dym rozwiany, znikną bez powrotu.

I bliski będę wyczuć i zrozumień,

jakim się biegiem toczy życia strumień;

w jakie niebiosa, z bagien i topielisk,

dźwiga się bytu olbrzymi obelisk?

I wiem, że wówczas będę mógł w wszechświecie

znaleźć harmonię pełną i porządek

i ze spokojem patrzeć, jak się plecie

nić na wrzecionie czas mierzących Prządek6.

Bo ponad wszystkie i nowe i stare,

znajdę tam głębszą: rezygnacji wiarę;

wiarę poddania się najwyższej woli,

co się nad wszystkie inne aureoli,

skąd wszystkie inne biorą swój początek

i moc pozorną, naprawdę bezwładną;

gdzie wrócić muszą, podobne do łątek7,

co z wody wyszły i w wodę upadną.

Jeszcze czas nie jest, lecz mi Psyche biała

na oczach duszy wiecznie będzie stała,

i owa w dali, jak fatamorgana,

kraina ducha, przez nią pokazana,

już zapomnienia mgłą się nie powlecze,

i zapalone mam gwiazdy przewodnie:

zwyciężyć w duchu, co w nim jest człowiecze,

i patrzeć śmierci w twarz wprost i pogodnie.

Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do prapremier wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur: wolnelektury.pl/towarzystwo/

Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/

Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/

Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.

Przypisy:

1. Psyche (z gr.) — dusza, tchnienie. [przypis edytorski]

2. rozbłysła — to imiesłów przymiotnikowy bierny, nie czasownik. [przypis edytorski]

3. kędy — gdzie. [przypis edytorski]

4. pogrześć — dziś: pogrzebać. [przypis edytorski]

5. zawisły — zależny. [przypis edytorski]

6. Prządki — w mit. gr. Parki, boginie niezależne od bogów olimpijskich, przędące i przecinające nić ludzkiego żywota. [przypis edytorski]

7. łątka — jętka, krótko żyjący owad spotykany nad brzegami jezior. [przypis edytorski]

Wesprzyj Wolne Lektury!

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.

Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

Jak możesz pomóc?

Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056

Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.

Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.

Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.

Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/przerwa-tetmajer-psyche

Tekst opracowany na podstawie: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Wybór poezji, nakł. Gebethnera i Wolffa, Warszawa-Kraków 1897

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paweł Kozioł, Marta Niedziałkowska, Maria Ługowska.

Okładka na podstawie: Patrick Hoesly@Flickr, CC BY 2.0

Plik wygenerowany dnia 2021-07-08.

Darmowe książki «Psyche - Kazimierz Przerwa-Tetmajer (darmowe biblioteki online txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz