Renegat - Adam Mickiewicz (jak czytać książki TXT) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Autor: Adam Mickiewicz
Epoka: Romantyzm
Rodzaj: Liryka

Czytasz książkę online - «Renegat - Adam Mickiewicz (jak czytać książki TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Adam Mickiewicz

Idź do strony:

Adam Mickiewicz Renegat

Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, jest dostępna on-line na stronie wolnelektury.pl.

Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fundację Nowoczesna Polska.

Renegat Strona tytułowa Spis treści Początek utworu I II III Przypisy Wesprzyj Wolne Lektury Strona redakcyjna

Renegat1 (ballada turecka)

Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do prapremier wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur: wolnelektury.pl/towarzystwo/

Co się niedawno stało w Iranie,

Opowiem światu całemu.

Na kaszemirskim2 usiadł dywanie3,

Basza4 pośrodku haremu5.

Pieją6 Greczynki, pieją Czerkieski7.

Pląsają branki Kirgisa8;

U tych w źrenicach szafir niebieski,

U tamtych cienie Eblisa9.

Basza nie widzi, Basza nie słucha,

Turban zawiesił nad okiem,

Drzemie i dymy ciągnąc z cybucha10

Okrył się wonnym obłokiem.

Wtem u wrót szczęścia hałas się wzmaga,

Rozstąpiły się sług rzędy.

Nieznaną brankę wiódł Kyzlar-Aga11,

Skłonił się i rzekł: «Effendy12!

Którego jasność takiej jest mocy

Między gwiazdami dywanu,

Jak śród brylantów na szatach nocy

Ognisko Aldeboranu13.

Racz ku mnie błysnąć, gwiazdo dywanu,

Bom dobrych nowin tłumaczem,

Oto służebny wiatr z Lechistanu14

Darzy cię nowym haraczem15.

Padyszach nie ma takiej krzewiny

W sadzie rozkoszy w Stambule,

Ona jest rodem z zimnej krainy,

Którą wspominasz tak czule».

Tu gazę, co jej wdzięki przygasza,

Odsłonił — cały dwór klasnął16;

Spojrzał raz na nią trzytulny17 Basza,

Wypuścił cybuch i zasnął.

Chyli się na bok, turban mu spada,

Biegą18 przebudzić — o dziwy!

Usta zsiniałe, twarz śmiercią blada,

Basza renegat nieżywy!

Podoba Ci się to, co robimy? Wesprzyj Wolne Lektury drobną wpłatą: wolnelektury.pl/towarzystwo/

«O dziwy, zgroza!» — wołają janczary19

I mędrce w prawie ćwiczeni —

Tę Nazaretkę20 za okropne czary,

Zakopiem w stosie kamieni.

«Owóż to Hassan, ów renegat Basza,

Sroższy nad lwa i tygrysa,

Co go nie tknęła żadna dziewka nasza

Ni Dżurdżistanu21 hurysa22.

On, gdy Chanowi23 na srebrny półmisek

Rzucił łeb księcia Iflaku24,

Wdzięczny mu Chagan 25dziesięć odalisek26

Z własnego przysłał orszaku.

Wszystkimi wzgardził! Teraz go zabija

Postać lękliwej gazeli;

Jako motyla lada modra żmija

Promieniem oczu zastrzeli.

Niechże tę żmiję Bej27, na pastwę czerni28,

Z warownej straży przywiedzie,

Już od godziny zebrali się wierni

I Kady29 z miasta już jedzie».

Przyjechał Kady, zbierają kamienie,

Czekają — próżna nadzieja!

Bej nie przychodzi, odbite więzienie;

Ani dziewicy, ni Beja!...

Informacje o nowościach w naszej bibliotece w Twojej skrzynce mailowej? Nic prostszego, zapisz się do newslettera. Kliknij, by pozostawić swój adres e-mail: wolnelektury.pl/newsletter/zapisz-sie/

III

Wkrótce ojczyznę ujrzała branka30,

Lecz wszędzie jej niemiło:

Nie widzi bowiem swego kochanka,

Z którym się wszystko skończyło.

Wszystko! i w swoich pamiątek kraju

Wkrótce z rozpaczy umarła;

A ciało martwe, według zwyczaju,

Dębowa trumna zawarła.

A gdy rodzina płacz swój rozwodzi

I ksiądz do modlitwy wzywa —

Nieznany Turczyn zziajany wchodzi

I tak się do nich odzywa:

«Basza zostawił w zgonie rozkazy,

Abym tę urnę wziął z sobą,

Gdy go śmiertelne okryją głazy,

Gdy go okryją żałobą.

Kazał, bym obszedł cały świat kołem,

Trafił do północnej ziemi

I niósł tę urnę z jego popiołem

Złączyć z prochami lubemi.

Znalazłem popiół! Ty, o kapłanie!

Wypełnij Baszy zlecenie.

Z urną swat wchodzi, przed tobą stanie,

Dziwne będzie ożenienie!

Zdejmij z tej martwej ręki pierścionek

I włóż jej pierścień Turczyna;

Ona małżonką, on jej małżonek,

Po śmierci się ślub zaczyna!»

Ksiądz odpowiedział: «Czyż te zamiary

Mam w groźnym wykonać musie?

Czyliż twój Basza był naszej wiary,

Czyliż on umarł w Chrystusie?»

Ksiądz mówił, ale na księdza głosy

Turczyn nic nie odpowiadał —

I tylko z czoła rozgarnął włosy

I milcząc, księdza twarz badał.

Ksiądz obrażony chciał zerwać śluby,

Chciał jej z palca zdjąć pierścienie;

Lecz próżne były jego rachuby:

Broniło dłoni ściśnienie.

Martwa dziewica ścisnęła rękę,

Pierścienia wydrzeć nie dała. —

Na tem ja, bracie, kończę piosenkę,

I piosenka moja skonała.

Przekaż 1% podatku na Wolne Lektury.
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.

Przypisy:

1. renegat — odstępca; osoba, która zmieniła wiarę, narodowość, przekonania polityczne. [przypis edytorski]

2. kaszemirski — dziś: kaszmirski; nazwa od regionu Kaszmir, dziś podzielonego między Indie i Pakistan. [przypis edytorski]

3. dywan (z arab. diwan: rada, administracja, kancelaria) — tu: rada dostojników w krajach muzułmańskich. [przypis edytorski]

4. basza — właść. pasza; tytuł dostojników cywilnych i wojskowych w Imperium Osmańskim. [przypis edytorski]

5. harem — w tradycyjnym domu muzułmańskim odosobniona część domu przeznaczona dla kobiet (żon i nałożnic). [przypis edytorski]

6. piać — tu: śpiewać; w tekście forma 3.os.lm cz.ter.: pieją. [przypis edytorski]

7. Czerkieski — kobiety czerkieskie; Czerkiesi: w krajach Bliskiego Wschodu określenie potomków górali kaukaskich, którzy opuścili Kaukaz po podboju ros. w 2. poł. XIX w. [przypis edytorski]

8. branki Kirgisa — niewolnice kirgiskie; Kirgistan państwo w Azji Środkowej. [przypis edytorski]

9. Eblis — właśc. Iblis; w muzułmańskich wierzeniach: zły duch, szatan. [przypis edytorski]

10. cybuch — rurka w fajce, łącząca ustnik z główką. [przypis edytorski]

11. Kyzlar Aga — naczelnik haremu. [przypis edytorski]

12. Effendi — pan; tu w W.lp: panie. [przypis edytorski]

13. Aldeboran — właśc. Aldebaran: nazwa gwiazdy podwójnej, najjaśniejszej w konstelacji Byka. [przypis edytorski]

14. Lechistan — Polska. [przypis edytorski]

15. haracz — okup wojenny, kontrybucja. [przypis edytorski]

16. cały dwór klasnął — wyrażenie europejskie. W duchu wschodnim należałoby powiedzieć: „cały dwór włożył do ust otwartych milczenia palec podziwu”. [przypis autorski]

17. trzytulny — o trzech buńczukach; buńczuk to dawna tatarsko-turecka oznaka władzy w postaci drzewca zakończonego złotą kulą i zwisającymi spod niej pękami końskiego włosia, noszona przed sprawującym władzę. [przypis edytorski]

18. biegą — dziś forma 3. os. lm: biegną. [przypis edytorski]

19. janczar — żołnierz dawnej piechoty tureckiej. [przypis edytorski]

20. Nazaretka — tu: chrześcijanka; wyznawczyni nauk Jezusa z Nazaretu. [przypis edytorski]

21. Dżurdżistan — w jęz. arabskim dawne określenie Gruzji. [przypis edytorski]

22. hurysa — piękna kobieta. [przypis edytorski]

23. chan — tytuł panującego w niektórych krajach Wschodu; też: osoba, której przysługuje ten tytuł. [przypis edytorski]

24. Iflak — Eflak; turecka nazwa Wołoszczyzny, historycznej krainy w płd. Rumunii. [przypis edytorski]

25. Chagan — właść. kagan; tytuł władcy u wielu ludów tureckojęzycznych; też: osoba, której przysługuje ten tytuł. [przypis edytorski]

26. odaliska — biała niewolnica w haremie sułtana tureckiego. [przypis edytorski]

27. bej — tytuł wyższych urzędników w dawnej Turcji np. oficerów; także osoba nosząca ten tytuł. [przypis edytorski]

28. czerń — tłum, gawiedź. [przypis edytorski]

29. Kady — właść. kadi; sędzia muzułmański. [przypis edytorski]

30. branka (daw.) — kobieta wzięta do niewoli. [przypis edytorski]

Wesprzyj Wolne Lektury!

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.

Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

Jak możesz pomóc?

Idź do strony:

Darmowe książki «Renegat - Adam Mickiewicz (jak czytać książki TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz