Miasto - Stanisław Przybyszewski (jagoda cieszynska ksiazki .txt) 📖
Być władcą to móc wszystko. Być władcą to musieć wszystko poświęcić.
Potężny uzurpator, Mścisław, sprowadza na swój dwór młodszego brata, Leszka, prawowitego władcę Miasta. Piękna Kinga pogardza Mścisławem i tęskni za Leszkiem, ten jednak musi wybierać: ręka ukochanej czy starania o koronę.
Kingę kochają wszyscy: rywalizujący ze sobą bracia, młody Damian, ofiarny syn wojewody, a także jej zaufana powiernica Wita, obiecująca własnym życiem ryzykować dla przyjaciółki. Za oknami zamku rozpościera się jednak Miasto o czterech bramach, którym rządzić może tylko ten, kto gotów jest na każde bohaterstwo i na każdą podłość. Miasto kusi i pociąga, Miasto stanowi przedmiot pożądania braci, Miasto pragnie zwycięzcy, zdecydowanego na wszystko.
Stanisław Przybyszewski buduje tragiczny konflikt na wzór antycznych dramatów. Ukazuje ciasny splot wysokich ideałów i najniższych dążeń, który musi prowadzić do katastrofy.
- Autor: Stanisław Przybyszewski
- Epoka: Modernizm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Miasto - Stanisław Przybyszewski (jagoda cieszynska ksiazki .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Stanisław Przybyszewski
Nic — nic — mów tylko dalej, babko.
KSIĘŻNAKinga ten dwór opuścić musi — i skoro Halszkę pojmiesz za żonę...
LESZEKTak być musi! Bez Zygwarta nic zdzierżyć nie zdołasz. Zygwart nie jedną, ale tysiąc rąk ci poda, jeśli siostrę jego poślubisz.
LESZEKBabko! I to jeszcze Kinga znieść musi?
KSIĘŻNAWiem, że to wielka ofiara, którą ponosisz, ale byłbyś niegodnym twych ojców, gdybyś dla jednej dziewki miał poświęcić skarb najdroższy — miasto nasze! Tyle razy czułam się już tak chorą, że zdało mi się, iż nie dożyję tej chwili, w której mściciela krzywd rodu naszego ujrzę, ale zawszem zdołała ubiegające siły w sobie zakuć, by — wstaje — by prawdziwego władcę tego świętego miasta powitać...
LESZEKCzemu milczysz? Serce twoje za słabe i za tchórzliwe, by ponieść tę ofiarę? Och, jak maleńką mi się ona zdaje wobec tego, co masz do spełnienia — co ci spełnić jest przykazanem.
Jego królewska mość prosi księcia Leszka na wysoką radę.
LESZEKJeszcze czas.
Bacz, co ci powiedziałam: — ofiary trzeba — ofiary! Nie ja ci to mówię — ale całe wieki przezemnie mówią! Jeżeli chcesz być pachołkiem na dworze bękarta, to nim bądź — ale wiedz, że wtedy pamięć twoja dla mnie i przodków twoich jest przeklęta!
Ofiary trzeba, ofiary! chwilę chodzi, potem przystaje z ciężkiem postanowieniem: I tak być musi!
SCENA XIICo ci księżna mówiła? Czemuście kazali mi odejść podczas waszej rozmowy? coraz niespokojniej i szybciej: Coś się tak zmienił — czemu twoje czoło takie poorane? Jaką tajemnicę chowasz przedemną na dnie twojej duszy?
LESZEKNic — nic — ważyłem tylko w moich myślach przyszłe losy tego miasta.
KINGANie — nie — Leszku! Tyś o czem innem myślał — moje oczy stały się w długiej samotni jasnowidzące — nagle znowu porywczo: Co ci księżna mówiła? powiedz mi!
LESZEKChcesz wiedzieć, co mi księżna, babka moja, powiedziała?
KINGAChcę i muszę!
LESZEKTo samo, coś i ty posłyszała twardo. Są rzeczy, które tylko z ust do ust iść mogą — które jednemu tylko z rodu powierzyć i zdradzić można, — jednemu tylko... a wola mej babki jest świętą.
KINGAPowiedz mi, co ci powiedziała!
LESZEKMów, mów!
LESZEKSą rzeczy, które tylko z ust do ust iść mogą.
KINGANic nie masz mi do powiedzenia?!
LESZEKNic!
KINGANic?! nic!?
LESZEKNic!
SCENA XIIIMości Książę...
LESZEKIdę, już idę
Książę Mścisław nic nie podejrzewa, umiałem doszczętnie uśpić jego czujność — przytem tak opętany nieszczęsną miłością do księżniczki Kingi, żeby posiąść jej względy, czyni wszystko, co mu tylko podszepną. Silny to władca, ale duszę jego toczy czerw namiętności: to, co starzy Grecy koszulą Nesussa zwali — a co nawet wielkiego Herkulesa siły do cna spaliło.
WYSZOMIRNie baw sią w opowieści, a mów, jak sprawa stoi...
ZYGWARTPewno, że dobrze stać musi, jeżeli książę, który dosyć miał dowodów, jak mu jesteś niechętny, uroczyście cię na dzisiejszą ucztę zaprosił.
WYSZOMIRMówiłeś już księżnej za jaką ceną przyjdę Leszkowi z pomocą?
ZYGWARTMówiłem.
WYSZOMIRA wtrąciłeś mimochodem, że w danym razie mógłbym i Mścisława poprzeć?
ZYGWARTTego jej mówić nie potrzebowałem — za dobrze cię zna, wie aż nadto dobrze, że z wojewodą Wyszomirem nie przelewki.
WYSZOMIRA twoja siostra zasiądzie obok Leszka na stolcu książęcym?
ZYGWARTA jakżeżbym inaczej chciał zdradzać mego miłościwego pana — przecież nie dla pięknych oczu Leszka.
WYSZOMIRI księżna wie o twym planie?
ZYGWARTNietylko wie, ale sama go Leszkowi podsunęła. Mścisława się już nie lękam, jego dusza zatruta, a oczy mu coraz więcej bielmem miłości zachodzą, ale jednego strzedz się musimy.
WYSZOMIRKogo?
ZYGWARTWłaśnie Leszka... jego dusza, jak dno morza, nic na nim dojrzeć nie można — niezgłębiona — ależ właśnie nadchodzi...
SCENA II LESZEKCzyżby mnie oczy mylić miały? Kniaź Wyszomir!
WYSZOMIRJa wierny sługa ojca waszego, i szczęśllw, że wolno mi było ujrzeć syna jego, prawowitego dziedzica tego grodu.
LESZEKOch, jakbym pragnął was drogi kniaziu godnie ugościć, drogę, którąście tu dotąd jechali kosztownem suknem wysłać z przesadną pokorą, ale ja biedny, ubożuchny — żyję tu z łaski mego miłościwego pana brata, który mnie raczył na swój dwór powołać...
ZYGWARTDobrze, żebyście się i wy serdecznie śmiali podczas ich śmiechu szepcze czasem ściany, chociażby najgrubsze, mają uszy, a dobrze, gdy w rubasznym śmiechu skryje się tajemnica słów...
LESZEKI ja, miły książę, jestem ubożuchny, całkiem podupadłem, przyjechałem na zaszczytne wezwanie naszego miłościwego pana zaledwie w dwadzieścia koni.
ZYGWARTPięćset co najlepszego rycerstwa ma na swoje skinienie.
LESZEKCzem-że ja się wam, dostojny panie, zdołam odwdzięczyć za tak wielki dowód przywiązania, i za to, żeście raczyli przybyć na tę wielką uroczystość, jaką dla mnie mój pan i brat łaskawie wyprawić raczył —
Och, i wy zacny wojewodo — pomnę, pomnę, jeszczeście mnie, za czasów ojca mego, uczyli wojennego rzemiosła.
SZALUTAMoże i nie napróżno...
O, jak dobrze pomnę, jakieście, drogi wojewodo, uczyli mnie szablę ostrzyć...
SZALUTATak, że aż iskry pryskają, a ani jednej szczerby nie znaleść.
Partacką robotą był szczerbiec Śmiałego — nasze miecze o żadne bramy się nie wyszczerbią.
LESZEKAleż na Boga, nie spodziewałam się tak wielkiego zaszczytu — witajcie mi, witajcie — jakżem szczęśliw, żeście i Wy przybyli na tę uroczystość...
BOLKOOśmieliłem się podejść bliżej, zwabiony waszym śmiechem — o czem to dostojni rycerze tak wesołą rozmowę prowadzicie?
ZYGWARTSzaluta twierdzi, że teraz są miecze tak ostrzone, że się na żadnych bramach nie wyszczerbią, ciszej nawet najwięcej strzeżonych...
BOLKOHa, ha, ha! To nic jeszcze; słyszałem nieraz o jakimś zawadjackim rycerzyku niemieckim, który, by umknąć, wraz z koniem skoczył z wysokiego muru i przesadził głęboką fosę, my zaś mamy konie, które potrafią przesadzić fosę i wskoczyć na mury zamku.
ZYGWARTCo tam o koniach i mieczach mówicie, u mnie teraz uczta na myśli, i twierdzę, że najlepiej piec swą pieczeń pod czujnem okiem pana.
BOLKOJuż to Zygwartowi nikt dowcipem nie dorówna...
Nic dziwnego, że na wasz widok, dostojni panowie, raduje się moje serce, gdyż oto proszę was na ojców chrzestnych mego chrztu rycerskiego. Już widzę heroldów, poprzedzających orszak mego miłościwego pana i brata — raczcie stanąć po dwóch z każdej strony tronu, a ja w pokorze odczekam chwili, w której mnie pan mój łaskawie powoła...
SCENA IIIKsiążę Leszku, raczcie przystąpić przed tron swego miłościwego pana i brata.
MŚCISŁAWSzczęśliw jestem, że mogę wam przedstawić mego brata młodszego, miłego mi księcia Leszka, który posłuszny memu wezwaniu, na dwór mój przybył. Gorącym sercem go przyjąłem i pytam was dostojni rycerze mego księstwa, ażali uznajecie go godnym by wstąpił w wasze szeregi?...
Godniejszego nad niego, nie znamy.
MŚCISŁAWPytam się was, czy uznajecie, ażali jest na tyle mężnym, odwagi i rozumu pełen, by u mego boku wspólnego wroga mógł zwalczać?
Rozum jego nad wiek jego młodzieńczy dojrzały, bystry, a ramię jego silne i chrobre, a moc jego mogąca mierzyć się z każdym z nas.
MŚCISŁAWCzy w duszy jego panuje szczerość, wierność i miłość?
Gdyby w sercu księcia Leszka nie było szczerości, miłości i wierności, gdyby je skaziła chociaż jedna myśl podstępu lub fałszu, nie byłby się udał pod waszą miłościwą opiekę braterską.
MŚCISŁAWPowiedziałeś — i ufny jestem twoim słowom.
Czy w razie niebezpieczeństwa mego życia zdolen jest za pana i brata swego przelać krew swoją do ostatniej kropli?
Gdyby ktoś z nas śmiał o tem wątpić, wyrządziłby księciu Leszkowi tak ciężką zniewagę, że książę mógłby go pozwać w szaranki.
KSIĄŻĘ MŚCISŁAWA więc, tym oto mieczem, pasuję go na rycerza.
Teraz mógłbym zażądać od ciebie przysięgi na wierność, ale nie chcę cię uważać za mego wasala tylko za brata — żądaniem przysięgi znieważyłbym nie tylko ciebie, ale i siebie.
Słyszysz, Leszku? kładzie miecz na kolana towarzysze twoi żądają przysięgi na miasto!
LESZEKPrzysięgam dla miasta tego przodków moich oddać wolność, szczęście, cześć rycerską i życie do ostatniej kropli krwi. Tak mi Boże dopomóż!
Zdaje się, że miłego sercu naszemu brata, godniej na moim dworze i w tem mojem mieście powitać nie mogłem. Leszek kłania się głęboko. A teraz szlachetne panie, oraz dostojników i rycerzy mego księstwa proszę na biesiadę, zbyt ubogą, niestety, przy tak wielkiej uroczystości.
Patrz! jakoś dziwnie krwawo słońce dziś
Uwagi (0)