Hippolytos uwieńczony - Eurypides (pedagogiczna biblioteka .txt) 📖
Krótki opis książki:
Hippolytos uwieńczony — tragedia Eurypidesa, opisująca zemstę bogini miłości Afrodyty na Hippolytosie, czcicielu dziewiczej bogini Artemidy.
Bogini miłości sprawia, że w Hippolytosie zakochuje się jego macocha, Fedra, która jednak walczy z żądzą, a gdy ta staje się jawna za sprawą nieopatrznego wyznania poczynionego służącej, popełnia samobójstwo. Ojciec Hippolytosa, Tezeusz, po powrocie do pałacu zastaje ciało Fedry oraz jej list, fałszywie oskarżający Hippolytosa o gwałt. Przeklina więc swego syna, wykorzystując daną przez Posejdona obietnicę spełnienia jednego życzenia.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Eurypides
- Epoka: Starożytność
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «Hippolytos uwieńczony - Eurypides (pedagogiczna biblioteka .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Eurypides
class="h4">PRZODOWNICA CHÓRU
Hej! Cnota to dla wszystkich największa jest chwała,
Czcigodne imię ludziom na zawsze zdobywa.
PIASTUNKA
O pani, gdy przede mną stanęła, jak żywa,
Twa boleść, lęk uczułam od razu i trwogę,
Lecz całkiem niepotrzebnie. To powiedzieć mogę,
Bo gdy się ludzie czemu raz wtóry przypatrzą,
Sąd bywa rozumniejszy, a pomyłka rzadszą.
Cóż stało się dziwnego? Sprawa całkiem prosta:
Bogini cię nawiedza, swym cię gniewem chłosta —
Miłujesz... Żaden dziw to... Wielu innych ludzi
To samo przecież czyni. Więc skądże się budzi
Ta chęć utraty życia dla miłości?... Powiedz!
Na jakiżby to świat nasz zbłąkał się manowiec,
Jeżeliby ci wszyscy, co kochali kiedy,
I ci, co kochać będą, musieli z tej biedy
Umierać! Nie drobnostka to budować tamy
Przeciwko naporowi miłości. My znamy,
Że kto się jej poddaje, ten ją znosi łatwo,
Lecz jeślibyś zuchwale zechciała, ma dziatwo,
Opierać się jej mocy, źle byś wyszła na tem:
Pognębi cię, wysmaga, nie wiem jak, swym batem.
W powietrzu ona władnie i w morskiej powodzi
I wszystko, co tu żyje, li przez nią się rodzi.
Kipryda nam zaszczepia ową żądzę w łonie,
Co naszym jest początkiem na ziemskim zagonie.
A komu nie są obce starodawne dzieje,
Kto w pieśni się wczytuje, ten się nie zdumieje,
Ten wie, jak się — bywało — Zeus ongi zapala
Miłością do Semeli, ten wie, jak Kefala
Uniosła zakochana Jutrznia złotowłosa
W dziedzinę swych współbogów. I dzisiaj niebiosa
Ci wszyscy zamieszkują i, tak mi się zdaje,
Kontenci są zapewne, iż w te boże kraje
Zawiodła ich przemożna namiętność... Ty zasię
Sprzeciwiać chcesz się temu?... Opór nie na czasie,
Gdyż ojciec spłodził ciebie na tych samych przecie
Podstawach i ci sami rządzili na świecie
Bogowie, więc się trzeba poddać pod te prawa.
Co myślisz? Czyż nieznaną mężom jest niesława?
Czyż nawet i najmędrszy nie widzi, iż łoże
Bezcześci mu małżonka, a tai, jak może,
Swą hańbę? I niejeden też ojciec pokrywa
Miłosne uchybienia swych synów... Boć, żywa
To prawda, człek rozumny zataja przed światem
Wszelaką, mówię, brzydkość; nie trzeba, poza tem,
Na życie swoje patrzeć zbyt ciemno. Nie tędy
Prowadzą ludzkie drogi: miewa-ci swe błędy
I dach ten, co nam domy osłania. Z tej doli
Czy myślisz, że cię jaka potęga wyzwoli?
Człowiekiem tylko jesteś, więc niech będzie rada
Twa dusza, jeśli więcej dobrego posiada,
Niż złego... Daj-że spokój, moja córko miła,
Tej pysze bezrozumnej! Pychy-ć to jest siła,
Gdy człek chce być mocniejszy od bogów. Bogowie
Chcą tego, przeto miłuj. A jeśli masz zdrowie
Odzyskać, szukaj środków godziwych. Są słowa
Zaklęcia, czarodziejskie są pieśni: i zdrowa
Ty będziesz, lek się znajdzie jakowyś... Mężczyzna
Przepysznie by wyglądał — każdy mi to przyzna —
Jeżeliby go sztuki nie wsparły niewieście.
PRZODOWNICA CHÓRU
Tak, Fedro, to, co ona ci mówi, jest wreszcie
W twej doli może milsze, ale ja cię chwalę,
Choć chwalba ma w tej chwili nie może ci wcale
Brzmieć słodko ani twego rozradować serca.
FEDRA
A cóż tu szczęście ludzi i ludów uśmierca,
Co niszczy byt nas wszystkich, jeśli nie te mowy
Zbyt słodkie, te pochlebstwa? Pożytek gotowy
Ma być, a nie przyjemność, z ludzkich rad: nauka,
Jak zacnie żyć należy. Tego człek niech szuka!
PIASTUNKA
I cóż ta się rozwodzić? Mowa tu jest na nic.
Tu młodzian ów potrzebny. Marniejesz bez granic,
Co prędzej więc należy rozstrzygnąć, co prędzej
Właściwy znaleźć środek, by ulżyć twej nędzy.
Tak, gdyby nie ważyło tu się życie twoje
I ty gdybyś rozumnie znosiła te znoje,
Czyż doszłoby do tego, aby cię, o pani,
Namawiać do rozkoszy? Nikt mi nie przygani,
Bo tutaj się o byt twój walka toczy sroga.
FEDRA
Poprzestań! Zamknij usta! Raz wtóry, na Boga!
Niech taka mnie z twej wargi nie razi ohyda!
PIASTUNKA
Ohyda? Tak, lecz ona bardziej ci się przyda
Niż cnota. Trzeba działać, by twą dolę lichą
Naprawić, a nie ginąć z pięknie brzmiącą pychą.
FEDRA
Na Boga!... Nie!... To prawda! Ale to są rzeczy
Ohydne! Jeszcze-ć miłość mojej duszy człeczej
Nie hańbi! Lecz gdy zbrodnię upiękniasz, przesadnie
Ma noga w omijaną kałużę popadnie.
PIASTUNKA
Gdy takiej jesteś myśli, na cóż było grzeszyć?
Lecz teraz bądź posłuszna! Pragnę cię pocieszyć:
Są czary w moim domu — przypomniałam sobie
Tej chwili — co ci mogą pomóc w twej chorobie,
Na srom nie narażając i szkody najmniejszej
Twym zmysłom nie przynosząc, bylebyś w dzisiejszej
Opresji nie stchórzyła. Od twego kochanka
Potrzebny znak — pęk włosów albo jakaś tkanka
Z odzieży: zdobyć muszę koniecznie, w ten sposób
Połączę jednym węzłem dwoje drogich osób.
FEDRA
Czy maść to, czy też napój? Cóż to są za środki?
PIASTUNKA
Pomocy-ć, nie nauki trza, mój skarbie słodki.
FEDRA
Czy abyś nie za mądra? Tego ja się boję.
PIASTUNKA
Zanadtoś bojaźliwa! Skąd te twoje lęki?
FEDRA
Ja nie chcę, byś co rzekła synowi Tezeja.
PIASTUNKA
Daj spokój! Już to wszystko dobrze się poskleja.
przechodząc obok posągu Afrodyty
A tylko ty mnie wspieraj, morskich fal królowo!...
Poza tym wiem ja dobrze, gdzie kierować słowo...
znika.
CHÓR
Erosie! Erosie!
Ty, nawiedzając ludzi,
Wzrokiem swym budzisz tęsknotę,
Do serc rozkosze przelewasz im złote!
Na złe niech ku mnie twa się moc nie trudzi,
Niech mnie ominą niepomierne żądze!
Ogień ni gromów tych strzały,
Tak sądzę,
Nigdy tej siły palącej nie miały,
Co one bełty, które rzucać może
Z rąk Afrodyty
Żarów niesyty
Eros, dzieciątko to boże!
*
Daremnie, daremnie
Nad Alfejeskimi brzegami
I w gajach pityjskich Hellada
Setki ofiarnych swoich wołów składa,
Gdy do Erosa, co władnie nad nami,
My się nie modlim. On-ci to ma klucze
Od słodkiej łożnicy miłości,
A tucze
Straszliwych zniszczeń napływają w gości
Do naszej biednej, nieszczęśliwej ziemi,
Jeżeli po niej
Bóg ten pogoni,
Tknie się jej stopy swojemi.
*
Wszak ona z Ojchalii
Nieujarzmiona dziewica,
Której dotychczas w jej lica,
Żaden nie spojrzał młodzieniec,
Musiała oddać swój wieniec.
Z grodu Euryta,
Gdy dom ojcowski się pali,
W krwi brodząc i kurzem okryta,
Niby bachantka biegła oszalała.
Śród mordów i jęków fali
Biegła coraz to dalej —
Tak-ci Kipryda ją gnała,
By rzucić Alkmeny synowi:
Straszne to zaślubiny!
*
Tebańskie wy mury,
I wy, Dyrcejskie źródliska!
O, wy to wiecie, jak ciska
Kiprys swe gromy! Wy wiecie,
Jak się skradają po świecie
Jej stopy boże!
Oto w godzinie ponurej,
śród grzmotów i łysków w przestworze,
Na oblubieńcze posłanie upada,
Rażona pociskiem z góry,
Matka Bakchusa! Wtóry
Jest-ci to świadek nie lada,
Że miłość jest słodka i groźna,
Krążąca wokół, jak pszczoła.
FEDRA
nadsłuchująca pod drzwiami
Uciszcie się, niewiasty! Zmilknijcie! Już po mnie!
PRZODOWNICA CHÓRU
Cóż dzieje się w tym domu, że tak drżysz ogromnie?
FEDRA
Ha! Cicho!... Chcę posłyszeć, co mówią za drzwiami.
PRZODOWNICA CHÓRU
Już milczę... Coś strasznego zawisło nad nami.
FEDRA
O biada mi! O jej!
Nieszczęsna ja niewiasta! Tyle cierpieć muszę!
PRZODOWNICA CHÓRU
Jakiż to słyszysz głos
W tej domowinie swej?
I cóż to ci, niewiasto, tak znów szarpie duszę?
Jakiż to nowy cios?
FEDRA
Zginęłam... Chodźcie bliżej, podejdźcie pod bramę —
Te krzyki! Te hałasy! Posłuchajcie same!
PRZODOWNICA CHÓRU
Jeśli już jesteś tam,
Sama baczenie miej,