„Pokociło się” i „Dam nogę” - Eliza Orzeszkowa (barwna biblioteka txt) 📖
Niskoobsadowa jednoaktówka. Orzeszkowa próbuje swoich sił w językowym żarcie: on z Litwy, ona z Korony, w swobodnej rozmowie nawzajem naigrywają się ze swoich dialektów i tradycji.
Siłą prozy Orzeszkowej jest zdolność do oddawania szczegółów życia w opisach. Forma dramatu każe skupiać się na tym, co Orzeszkowej niezbyt wychodzi — czyli dialogach. Dziś utwór ten jest dla większości czytelników nieczytelny, bo wielka historia skutecznie zatarła różnice pomiędzy „koroniarską” a „litewską” polszczyzną. Żarty musimy więc przyjmować na słowo. Morał, do którego nieustępliwie prowadzi nas ten sceniczny dialog, trudno uznać za zaskakujący, ale tak czy siak cała rzecz ma dziś wartość jedynie sentymentalną.
- Autor: Eliza Orzeszkowa
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Dramat
Czytasz książkę online - «„Pokociło się” i „Dam nogę” - Eliza Orzeszkowa (barwna biblioteka txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Eliza Orzeszkowa
Nic to, duszeczko! nie martw się, kiciu! Tak samo chwała Bogu wyglądają dotąd jeszcze Szydoszyszki nasze!...
ZDZISŁAWTakie dwory wiejskie, to prawdziwa pamiątka, to karta z historyi obyczaju naszego, która dziwnie jakoś do serca przemawia...
WITOLDAj, aj! jak przemawia!...
JADWIGABo jest on obyczajem ojczystym, naszym, wspólnym... Witold i Zdzisław zwracają się ku sobie twarzami, ale nie patrzą na siebie, Jadwiga przerzuca karty. Alboż ten ustęp z muzyki Jankiela! Czyta.
O, jak potężnie z kilku wierszy tych przemawia przeszłość...
WITOLDOj ta przeszłość... przeszłość!...
ZDZISŁAWZ całą boleścią swoją...
WITOLDAj! aj! i jaką...
JADWIGANo, uściskajcie się bracia! prędzéj!
WITOLDPrędzéj! wszystko jéj prędzéj!
ZDZISŁAWWitoldzie! ona ma racyą...
WITOLDMusi być ma... ale...
ZDZISŁAWCo tam za ale... Ja nic już nie pamiętam i ty zapomnij i przebacz... roztwiera szeroko objęcia drogi! kochany, „Pokociło się!”
WITOLDNajdroższy, „dam nogę!” ściskają się i całują serdecznie.
JADWIGABrawo! brawo! Takim powinien być raz na zawsze, koniec waszych domowych sporów i rywalizacyi...
ZDZISŁAWPrawda! prawda!
WITOLDŚwięta prawda! przestaje całować i przez chwilę w milczeniu patrzy w oczy Zdzisławowi, potém z wyrazem prośby i zarazem tryumfu w głosie: A taki, kochanieńki, Mickiewicz był litwinem!
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Fundacja Nowoczesna Polska
Każda wpłacona kwota zostanie przeznaczona na rozwój Wolnych Lektur.
1. połóżmy — przypuśćmy. [przypis autorski]
2. taradajka — bryczka terkocząca. [przypis autorski]
3. musi być — zapewne. [przypis autorski]
4. a my taki — pomimo wszystko. [przypis autorski]
5. białoskórnicy — garbarze. [przypis autorski]
6. dużajmy się — probójmy kto silniejszy. [przypis autorski]
7. lisznią — zbyteczną. [przypis autorski]
8. ksztynki — odrobinki. [przypis autorski]
9. stremdził — zgniótł, zdruzgotał. [przypis autorski]
10. pochowali — schowali, ukryli. [przypis autorski]
11. na potratę — na zatracenie. [przypis autorski]
12. hrymnąć — upaść, runąć. [przypis autorski]
13. głumi się — znęca się. [przypis autorski]
14. nadojadło — sprzykrzyło się. [przypis autorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.
Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/pokocilo-sie-i-dam-noge/
Tekst opracowany na podstawie: Eliza Orzeszkowa, Drobiazgi, własnosć, nakład i druk S. Lewentala, Warszawa 1892.
Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl) na podstawie tekstu dostępnego w serwisie Wikiźródła (http://pl.wikisource.org). Redakcję techniczną wykonała Paulina Choromańska, a korektę ze źródłem wikiskrybowie. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Okładka na podstawie: Staffan Vilcans@Flickr, CC BY-SA 2.0
ISBN 978-83-288-3640-2
Plik wygenerowany dnia 2021-07-08.
Uwagi (0)