Darmowe ebooki » Tragedia » Hippolytos uwieńczony - Eurypides (pedagogiczna biblioteka .txt) 📖

Czytasz książkę online - «Hippolytos uwieńczony - Eurypides (pedagogiczna biblioteka .txt) 📖».   Wszystkie książki tego autora 👉 Eurypides



1 2 3 4 5 6 7
Idź do strony:
się w męce. 
Wznieście w górę te ręce —  
I ta chustka na czole 
Zbyt mi cięży... Ja-ć wolę, 
By tych włosów korona 
Na me spadła ramiona. 
  PIASTUNKA
Męstwa, ciszy, spokoju! 
Nie rzucaj się! Toć w znoju 
Łatwiej wytrwać i trudzie, 
Gdy odważni są ludzie: 
Zresztą na to my przecie, 
Aby cierpieć na świecie! 
  FEDRA
Ajaj! 
A niechże mnie tej chwili 
świeży trunek posili, 
Z jasnych krynic czerpany! 
Na kwieciste mnie łany, 
Na murawy ponieście! 
Przy topoli szeleście 
Czemuż spocząć nie mogę? 
  PIASTUNKA
Szał cię opadł, niebogę! 
Snać majaczysz w chorobie! 
Nie my same tu obie, 
Tłum nas słucha! Strzeż-że się! 
  FEDRA
Być mi w górach! W tym lesie 
Śród tych jodeł, gdzie w zwierza 
Psów zajadłych uderza 
Rozszczekany rój. 
Z jakim ja bym zachwytem 
Szczuła sforę! Z dzirytem 
Tessalijskim w tej dłoni 
Za jeleniem w pogoni, 
Jakże ja bym śmigała 
Jego grotem! Jak strzała 
Mknąłby oszczep, rzucony 
Obok włosów korony 
W ten myśliwski bój... 
  PIASTUNKA
O dziecino ma chora, 
Na co-ć łowy i sfora? 
Żądza twoja się ciska, 
Chcesz górskiego źródliska? 
Za tą bramą jest wzgórze, 
Tam ci wodą usłużę. 
  FEDRA
Artemido, ty pani 
Słonej, morskiej przystani, 
Władająca na torze, 
Który stado twe orze 
Kopytami! O święta! 
Jakżeż ja bym źrebięta 
Chciała kiełzać weneckie! 
  PIASTUNKA
Co za myśli zdradzieckie! 
Co za szał to niezdrowy! 
To chcesz w góry, na łowy, 
To znów chętka cię bierze 
Na piaszczyste wybrzeże, 
By dosiadać rumaki! 
Wieszcz-li zgadłby dziś, jaki 
Bóg cię z toru wytrącił, 
Kto twe zmysły zamącił! 
  FEDRA
Co ja biedna zrobiła? 
Co za straszna mi siła 
Wzięła rozum? Zaiste, 
Zły opętał mnie duch! 
Zakryj twarz mi! Rzęsiste 
Pod spuszczoną powieką 
Łzy ja czuję! Łzy cieką 
Z ócz ze wstydu i bólu! 
Zakryj-że mnie, matulu! 
Wstyd mi tego, com rzekła! 
Ach! Prawdziwe to piekła 
Stracić zmysły! Źle z nowa, 
Gdy odzyszcze je głowa! 
Umrzeć juści najlepiej, 
Zanim rozum się skrzepi! 
  PIASTUNKA
Już zakrywam. Lecz kiedy 
Grób mnie wyrwie z tej biedy, 
Kiedyż ciało me skryje? 
Długo, długo-ć ja żyję, 
Wiem niejedno i powiem: 
Źle ze serca jest zdrowiem, 
Jeśli przyjaźń zawiera, 
Która nazbyt jest szczera, 
Która w duszę zapada 
Zbyt głęboko. Ma rada 
Żyć pod uczuć tych władzą, 
Które zawsze się dadzą 
Czy rozluźniać do woli, 
Czy też ścieśniać! Zbyt boli, 
Nazbyt ciężar ugniata, 
Jeśli człek się tak zbrata, 
Że się troska za dwóch, 
Jak ja dzisiaj. Toć przecie 
Rzecz wiadoma na świecie, 
Że gdy człowiek przesadzi, 
Częściej bólu, a rzadziej 
Dozna szczęścia! I zdrowie 
Też nie wieczny jest zuch — 
Cierpi na tym... Przysłowie 
Przypomnąć się ośmielę, 
Że gdy czego za wiele, 
To niezdrowo!... W tym właśnie 
Mądry człek mi przyklaśnie. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Staruszko, naszej Fedry opiekunko wierna! 
Widzimy, że jej boleść dolega bezmierna, 
Lecz czym jest ta choroba, tego nikt nie zgadnie, 
Więc racz-że nam powiedzieć, wyjaśnić dokładnie! 
  PIASTUNKA
Jać sama tego nie wiem — ukrywa przede mną. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Przyczyna tych tajemnic również ci tajemną? 
  PIASTUNKA
Nic zgoła tutaj nie wiem, toć milczy zawzięcie. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Zmarniała ponad wyraz, zwiędła nad pojęcie. 
  PIASTUNKA
Bo jakoż? Dzień już trzeci bez żadnego jadła! 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Z choroby, czy też myśl ją o śmierci opadła? 
  PIASTUNKA
Nie wiedzieć, lecz to jasne: na śmierć się zagłodzi. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Mężowi jej — rzecz dziwna — wcale to nie szkodzi? 
  PIASTUNKA
Ukrywa przed nim wszystko, mówi, że jest zdrowa. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Czy z ócz jej nie wyczyta, co się w wnętrzu chowa? 
  PIASTUNKA
Zdarzyło się, że teraz poza krajem bawi. 
  PRZODOWNICA CHÓRU
A ty nie masz potrzeby dotrzeć jak najżwawiej, 
Co niszczy tak jej ciało i umysł rozprzęga? 
  PIASTUNKA
Zrobiłam już, co można i żadna potęga 
Nie zrobi tu nic więcej. Lecz i dziś nie spocznę 
W staraniach najgorętszych... Wy, świadki naoczne, 
Widzicie, jak zabiegam w nieszczęsnej chorobie 
Mej pani... do Fedry Córko droga! Zapomnijmy obie 
Poprzednie nasze słowa. Popatrz się wesoło, 
Pochmurne brwi te wygładź, rozjaśnij to czoło, 
I ja się zwrócę z drogi poprzedniej, na której 
Nie pięknie-m się sprawiła, biorąc ciebie z góry, 
I lepszą dam ci radę... Jeśli masz z chorobą 
Tajemną do czynienia, pogadają z tobą 
Niewiasty — są tu obok, a jeśli mężczyzna 
Posłyszeć o tym może, niech się lekarz wyzna 
W tym wszystkim, przywołamy co prędzej lekarza. 
Co? Milczysz? Nie trza milczeć! Niech dziecię me zważa: 
Źle radzę, więc mi przygań, lecz słuchać wypada, 
Jeżeli się w mych słowach dobra mieści rada; 
Mów, spojrzyj! Nieszczęśliwa jest istota ze mnie! 
Niewiasty! My się wszystkie trudziły daremnie! 
Jesteśmy, gdzieśmy były! Moich rad nie słucha, 
A wiedz — chociażbyś była nad morskie bałwany 
Nieczulsza — ani jeden syn twój ukochany 
Nie będzie gospodarzem w swym ojcowskim domu, 
Jeżeli ty ich zdradzisz, niepamiętna sromu, 
Pragnąca teraz umrzeć!... Tak! Na Amazonę, 
Co dzieciom twoim pana zrodziła, nie płone 
Wzdyć plemię, acz bękarcie — znasz je, Hippolita 
Nazwisko ma — — 
  FEDRA
O rety! 
  PIASTUNKA
Takeś tym przybita?! 
  FEDRA
Zabijasz mnie, matuchno! Ból mi serce ściska! 
Na boga, nie powtarzaj mi tego nazwiska! 
  PIASTUNKA
A widzisz! Mądra jesteś, lecz ci nie przeleci 
Przez myśl dbać o swe życie i o szczęście dzieci. 
  FEDRA
Ja kocham je!... Mną teraz dola miota inna. 
  PIASTUNKA
A wszak bez krwawej zmazy jest twa dłoń niewinna? 
  FEDRA
Bez zmazy dłoń, lecz w sercu moim plama krwawa! 
  PIASTUNKA
Azali to jest wroga zawziętego sprawa? 
  FEDRA
Wbrew woli mej i swojej druh do zguby zmusza. 
  PIASTUNKA
Czy może jaką krzywdę masz od Tezeusza? 
  FEDRA
Bodaj-żeby on krzywdy nie doznał z mej strony! 
  PIASTUNKA
I cóż cię pcha ku śmierci? Jaki grzech spełniony? 
  FEDRA
Nie przeciw tobie grzeszę, więc niech grzeszę sobie.  
  PIASTUNKA
padając jej do kolan
Ustąpię, gdy mnie zmusisz — li wówczas to zrobię. 
  FEDRA
Co czynisz? Pragniesz zmusić, chwytając za ręce?! 
  PIASTUNKA
Za ręce i za nogi! Mów o swej udręce! 
  FEDRA
Gdy powiem, jeszcze większe sprawię ci boleści. 
  PIASTUNKA
Największy ból się dla mnie w twej utracie mieści. 
  FEDRA
Utracisz mnie! Lecz dla mnie zaszczyt jest w tej doli. 
  PIASTUNKA
O rzeczy więc zaszczytnej pani milczeć woli? 
  FEDRA
Nie powiem, aż na cnotę mój występek zmienię. 
  PIASTUNKA
Mów! Cnota twa tym większe mieć będzie znaczenie. 
  FEDRA
Ach! Odejdź! Puść tę rękę! Błagam cię, na nieba! 
  PIASTUNKA
Nie puszczę, póki nie dasz tego, czego trzeba. 
  FEDRA
O, daję ci! Cześć we mnie budzą ręce twoje! 
  PIASTUNKA
Więc mów, na ciebie kolej: ja w milczeniu stoję. 
  FEDRA
O jakież to cię, matko, rozpierały żądze! 
  PIASTUNKA
Czy byka masz na myśli? Chyba to, tak sądzę — — 
  FEDRA
O siostro nieszczęśliwa, Dioniza żono! — 
  PIASTUNKA
Co mówisz, dziecko moje?! Lżysz swe gniazdo pono! 
  FEDRA
Jam trzecia... Tak haniebnie tu ginę, nieboga! 
  PIASTUNKA
Co znaczą twoje słowa? Lęk mnie zdjął i trwoga. 
  FEDRA
Tak, stamtąd me nieszczęście! Nie od dziś ni wczora! 
  PIASTUNKA
Nic nie wiem, chociaż wiedzieć bardzo jestem skora. 
  FEDRA
Ach! 
Tyś winna to powiedzieć, co ja rzec mam tobie! 
  PIASTUNKA
Nie jestem wieszczka, nic ja z zagadką nie zrobię! 
  FEDRA
Co czuje człowiek, powiedz, gdy, jak mówią, kocha? 
  PIASTUNKA
Rozkosze same czuje, lecz i bólu trocha. 
  FEDRA
Ból moim jest udziałem. Dojmuje mi srogo... 
  PIASTUNKA
Co mówisz, dziecko moje? Ty kochasz? I kogo? 
  FEDRA
A jakie on się zowie, ów syn Amazony? 
  PIASTUNKA
Hippolytos? 
  FEDRA
Tyś rzekła, nie ja! 
  PIASTUNKA
O stracony 
Mój losie!... Co ty mówisz? Gubisz mnie na zawsze! 
Niewiasty! Nie wytrzymam! O dni me najkrwawsze! 
O życie! Gardzę życiem! Wstrętny blasku słońca! 
Umieram!... Idę sobie!... Blisko jestem końca! —  
Na wieki bądźcie zdrowe!... Że też tak się dzieje, 
Iż człowiek najzacniejszy wybiera koleje 
Występku — wbrew swej woli! Wie, że to ohyda, 
A idzie!... O, nie tylko bóstwem jest Kipryda — 
Czymś więcej jest niż bóstwem! Ona, co dziś zniszczy 
I ją, i mnie, i dom ten zmienia w kupę zgliszczy... 
  PRZODOWNICA CHÓRU
Czyście słyszały, o! 
Czyście słyszały, 
Kobiety, 
Jakie straszliwe, niesłychane zło 
Padło z warg naszej królowej? 
Raczej mi zginąć, niż patrzeć na cały 
Ból twój, co zmysły ci miesza! O rety! 
O gorze! O biada mnie biednej! 
O jakiż to los był gotowy 
Takie ci sprawić męczarnie?! 
Przemarnie 
Gnębi was dola, o ludzie, 
W łzach wychowani i trudzie! 
Zło-ś wyjawiła — czyż w jednej 
Nie zginiesz chwili? Ach, jaki 
Czekać cię może czas?! 
Dom swój ty gubisz i siebie, i nas, 
Boć już wiadomo, które sobie szlaki 
Wybrała Kiprys, o Krety 
Nieszczęsna córo ty! 
  FEDRA
wstaje spokojna i podchodzi ku chórowi.
Trojzeńskie me niewiasty, wy, co zajmujecie 
Najdalszy zrąb ziemicy Pelopsa! Na świecie 
Żyjąca, noc niejedną strawiłam w zadumie 
Nad gorzką nędzą świata i, jak to rozumie 
Mój umysł, wraz wam powiem: więc mi się wydaje, 
Że człek nie z przyrodzenia grzeszne ma zwyczaje, 
Boć przecie ludziom wcale nie braknie rozsądku —  
Nie! Cała ona sprawa takiego jest wątku: 
My wiemy, co jest dobre, znamy wartość złego, 
A tylko postępujem inaczej. Dlaczego? 
Bo jedni są leniwi, a drudzy przenoszą 
Nad cnotę jakąś rozkosz, zaś człek się z rozkoszą 
Spotyka rozmaitą. A potem te wczasy, 
Te puste pogawędki, to zło, pełne krasy, 
I wreszcie wstyd... A wstydu dwa rodzaje mamy: 
Godziwy wstyd i drugi, co haniebne plamy 
Na domy nasze ściąga, tak, że gdyby chciano 
Właściwie je określić, te dwa wstydy, miano 
Odmienne dać by trzeba temu i tamtemu. 
Tak patrzę na te rzeczy i dziś nie wiem, czemu 
Miałby się znaleźć środek, co by moje zdanie 
Przemienił... Nie!... Już przy tym duch mój pozostanie! 
A teraz w własnej sprawie: Kiedy mnie swym grotem 
Zadała ranę miłość, myślałam li o tem, 
Jak znieść to najgodziwiej... Więc powzięłam sobie 
Zamilczeć, nic nie mówić o swojej chorobie, 
Albowiem na języku oprzeć się nie można. 
Boć umie karcić bliźnich jego siła zdrożna, 
A sobie zaś największą snać wyrządza szkodę. 
Po wtóre znosić chciałam tę moją przygodę 
Z odwagą, chciałam męstwem zmóc ten szał. A wreszcie, 
Po trzecie, gdym spostrzegła, iż serce niewieście 
Nie zdoła się okiełzać, że ma sił za mało, 
By żądzę pohamować, więc mi się wydało, 
Że umrzeć jest najlepiej, i nikt mi nie powie, 
Iż błądzę... Tak! Czci mojej niech będą świadkowie 
Chociażby najliczniejsi, ale hańbić siebie 
Przy świadkach?! Raczej hańbę w mogile zagrzebię!... 
A przy tym, żem kobieta, wiem-ci zbyt dokładnie, 
Iż wieczna zawsze hańba na kobietę spadnie, 
Co łoże swe bezcześci z cudzymi mężami! 
Tą hańbą, tak się stało, pierwsza dom swój splami 
Niewiasta cnego rodu: Bo gdy się dopuszcza 
Występku ktoś z najpierwszych, od razu i tłuszcza 
Rzecz dobrą w tym dostrzega, wielce sobie chwali 
Jakoby jakąś cnotę. Nienawidzę, dalej 
Tych, co są skromne w słowie, dla których obłuda 
Jest wszystkim, tak, że grzeszą, skoro im się uda, 
Kryjomo zdradzieckiego poszukując łoża. 
 
Przed posągiem Afrodyty.
Kiprydo! Wałów morskich ty władczyni boża! 
Że one patrzeć mogą swym małżonkom w oczy, 
Że ścian się nie lękają i tej nocnej mroczy, 
Wspólniczek ich występków, by nie przemówiły! 
Mnie zasię, przyjaciółki, trzeba do mogiły, 
Bo nie chcę, aby mogło wydawać się komu, 
Żem winna sromu męża i mych dzieci sromu. 
Swobodnie, z dumnym czołem niech kroczą po ziemi 
Chwalebnych naszych Aten, niech się w nich nie pleni 
Poczucie hańby matki! Najzuchwalszy człowiek 
Nie będzie mógł do góry podnieść swoich powiek, 
Lecz spuści je jak sługa, jeśli ma w pamięci 
Srom matki lub też ojca... Jedno niech się święci 
Na zawsze: tylko to się równa życia cenie, 
Gdy duch jest sprawiedliwy, szlachetne sumienie, 
Bo przyjdzie dzień, co grzesznym postawi zwierciadło 
Przed oczy, jak dziewczynie. Oby tak nie padło, 
Bym ja się kiedy tego doczekać musiała. 
 
1 2 3 4 5 6 7
Idź do strony:

Darmowe książki «Hippolytos uwieńczony - Eurypides (pedagogiczna biblioteka .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!
Dodaj komentarz