Wizja Krasińskiego - Marian Zdziechowski (co daje nam czytanie książek .txt) 📖
Największą wartość tych rozważań nad historią literatury i kultury stanowi wpisanie duchowych doświadczeń polskich poetów romantycznych w dzieje myśli europejskiej: postawienie ich wobec refleksji innych filozofów (np. Słowackiego wobec Leibniza i Sołowjowa) oraz m.in. wobec tych fermentów filozoficznych, które zrodziły nurt modernizmu katolickiego.
W niniejszym zbiorze artykułów zasłużony profesor Uniwersytetu Wileńskiego zajmuje się interpretacją irracjonalnej części spuścizny romantyków polskich. Po pierwsze więc — szuka istoty „przedświtowych” wizji historiozoficznych Zygmunta Krasińskiego; po drugie — podejmuje próbę pogłębionego wytłumaczenia i umieszczenia w szerszej perspektywie europejskiej zaangażowania Mickiewicza w towianizm; po trzecie wreszcie — śledzi mistyczną „złotą nić” przeplatającą się przez całą twórczość Słowackiego i łączącą Anhellego z Królem Duchem.
Zaznacza się w tych interpretacjach istotna zmiana stanowiska wybitnego znawcy literatur słowiańskich, który stał się patronem polskiego katastrofizmu. Po dwudziestu latach od publikacji Mesjanistów i słowianofilów Zdziechowski skłonny jest porzucić dawną pozytywistyczną trzeźwość analizy, bardziej zawierzyć poetom – i bardziej ulec ich nastrojowi ducha oraz ich wizjom. Wyznaje, że śmieszą go „ubolewania moje sprzed dwudziestu lat nad tym, iż Słowacki „zagubił swój talent w mrzonkach teozoficznych”.
- Autor: Marian Zdziechowski
- Epoka: Modernizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Wizja Krasińskiego - Marian Zdziechowski (co daje nam czytanie książek .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Marian Zdziechowski
229. Fichte, Johann Gottlieb (1762–1814) — filozof niemiecki, obok Hegla i Schellinga jeden z najważniejszych przedstawicieli idealizmu niemieckiego; zajmował się przede wszystkim problematyką moralną; krytyczny następca myśli Kanta, twórca teorii wiedzy oraz nowego typu idealizmu subiektywnego, tzw. filozofii czynu. [przypis edytorski]
230. Wieczysty cel powinien i może być dopięty w życiu i przez życie, bo rozum rozkazuje mi żyć... — Fichte, Die Bestimmung des Menschen (Powołanie człowieka, 1800). [przypis autorski]
231. odpychający optymizm — fr. „optimisme répugnant”, por. Renouvier, Histoire et Solution des problèmes métaphysiques, 1901, s. 463. [przypis autorski]
232. [Renouvier] nawet Schopenhauerowi zarzucił, że przedstawił rzeczywistość w barwach zbyt jasnych — por. Schopenhauer et la métaphysique du pessimisme w „Année philosophique”, 1893, s. 19–20. [przypis autorski]
233. Widowisko nienawiści i okrucieństwa które świat w ciągu całej historii nam daje... — por. Renouvier, La nouvelle monadologie, 1899, s. 507. Przytaczam w skróceniu. [przypis autorski]
234. Infinityzmowi przeciwstawił on relatywizm (...) bezpłodne w pozorze prawo umiał uczynić zasadą systemu i w tym jego oryginalność — por. L. Constant, La Philosophie de Renouvier, („Annales de philosophie chrétienne”, 1910, Avril). [przypis autorski]
235. Sertillanges, Antonin-Gilbert (1863–1948) — francuski filozof, dominikanin, profesor filozofii moralnej, przedstawiciel neotomizmu. [przypis edytorski]
236. urodzon jest świat nowy i wiara nowa — List Apostolski. [przypis autorski]
237. hakatyzm — idee i działania hakatystów, nacjonalistów niemieckich tępiących polskość i germanizujących ziemie polskie w zaborze pruskim. [przypis edytorski]
238. zwyciężon jest świat — List do Rembowskiego. [przypis autorski]
239. bladą słoneczność dni jego dogasających (...) wyższą mocą i czynnikiem stworzycielem — List do Rembowskiego. [przypis autorski]
240. szukamy, często sprawy sobie z tego nie zdając, bo życie jest szukaniem dusz, które byśmy kochać i czcić mogli — por. M. Zdziechowski, Szkice literackie, 1900, s. 226. [przypis autorski]
241. Swedenborg, Emanuel (1688–1772) — szwedzki naukowiec, filozof i mistyk; twórca doktryny związanej z wizjami Sądu Ostatecznego oraz koncepcji płciowego Anioła jako stadium rozwoju duchowego człowieka. [przypis edytorski]
242. kosmogonia — ogół wyobrażeń o pochodzeniu świata w danej religii lub systemie filozoficznym. [przypis edytorski]
243. gniewem ducha przeciw niedoskonałości ciał — List apostolski. [przypis autorski]
244. czar, który miłością ludzi uderza i wiąże ich w jeden wieniec — Dzieła, t. X, I, s. 206. [przypis autorski]
245. ostatnim wśród proroków i dla nas (Polaków) najważniejszym — Dzieje jaźni u Słowackiego w „Pamiętniku literackim imienia Mickiewicza”. [przypis autorski]
246. wzniósł do Boga modlitwę o moc pokonania złych „miłością anioła” — Dzieła, I, 183. [przypis autorski]
247. zadowalnia — dziś popr.: zadowala. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.
Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/zdziechowski-wizya-krasinskiego/
Tekst opracowany na podstawie: Marian Zdziechowski, Wizya Krasińskiego, Księgarnia A. S. Krzyżanowskiego, Warszawa G. Centnerszwer i Ska, Kraków 1912.
Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Uniwersytecką w Toruniu z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów Biblioteki.
Opracowanie redakcyjne i przypisy: Aleksandra Kopeć-Gryz, Wojciech Kotwica, Aleksandra Sekuła.
Okładka na podstawie: Sean MacEntee@Flickr, CC BY 2.0
ISBN 978-83-288-6029-2
Plik wygenerowany dnia 2021-07-08.
Uwagi (0)