Glinciszki i Dubinki. Zbrodnie wojenne na Wileńszczyźnie w połowie 1944 roku i ich konsekwencje we współczesnych relacjach polsko-litewskich, Paweł Rokicki (biblioteka online EPUB) 📖

Zbrodnie glinciska i dubińska z czerwca 1944 r. stały się punktem krytycznym w konflikcie polsko-litewskim, mogły oznaczać jego wejście w zupełnie nową fazę. Ujawniły, że także po polskiej stronie wyrośli żołnierze dostatecznie zdesperowani i zdemoralizowani, aby dopuścić się zbrodni. Wobec nakręcającej się spirali odwetu pojawiła się groźba powtórzenia scenariusza wołyńskiego, czyli mordów na ludności cywilnej na dużą skalę. W rzeczywistości jednak ani przywódcy litewscy, ani polscy nie dążyli do eskalacji konfliktu, świadomi kosztów, jakie może ona przynieść, a ekscesy lokalnych dowódców polowych pozostały odosobnione. Konflikt polsko-litewski nie przybrał na intensywności także z powodu rychłego wkroczenia Armii Czerwonej, co przecięło wzajemne walki. I choć wydarzenia z Glinciszek i Dubinek szybko przyblakły wobec przełomowych wydarzeń wojennych z lipca 1944 r. oraz późniejszych masowych represji, które spadły na Polaków i Litwinów ze strony okupanta sowieckiego, to jednak ich ślad zakodował się głęboko we wspólnej polsko-litewskiej pamięci.