Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938, Sergiusz Kazimierczuk (czytanie książek online za darmo epub) 📖

 

Zdecydowaną większość ofiar „operacji polskiej” NKWD stanowili Polacy, ale wśród prześladowanych znaleźli się także przedstawiciele innych grup narodowych i etnicznych zamieszkujących ZSRS, w tym w znacznej liczbie – Ukraińcy. Akcja ta, choć nie była jedyną o charakterze narodowościowym (przeprowadzono też operacje: „niemiecką”, „fińską”, „estońską”, „łotewską” i inne), odznaczała się skalą ludobójstwa. Badacze tego zagadnienia szacują, że w okresie Wielkiego Terroru życie straciło co najmniej 200 tys. Polaków.

Mimo tak ogromnej liczby zamordowanych jeszcze do niedawna „operacja polska” była niemal całkowicie zapomniana, znana tylko wąskiemu gronu historyków. Instytut Pamięci Narodowej decyzją Prezesa dr. Jarosława Szarka podjął działania mające na celu upamiętnienie jej ofiar. W związku z przypadającą na lata 2017–2018 osiemdziesiątą rocznicą przeprowadzenia „operacji polskiej” zaangażował się w rozpowszechnianie wiedzy o przebiegu i skutkach tej bestialskiej zbrodni oraz przywracanie jej ofiarom należytego miejsca w świadomości i pamięci społecznej.

Podjęto wiele inicjatyw o charakterze edukacyjnym, naukowym, popularyzatorskim oraz archiwalnym. Wraz z Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia Instytut Pamięci Narodowej utworzył stronę internetową http://operacja-polska.pl. Ponadto wydana została broszura edukacyjna Operacja antypolska 1937–1938, a w ramach serii „Teki edukacyjne IPN” opublikowano tom „Operacja polska” NKWD 1937–1938. Losy Polaków w Rosji bolszewickiej i w ZSRS do 1939 roku. Powstała również wystawa pod tytułem Ofiary zbrodni. Operacja antypolska NKWD 1937–1938.

Pierwsze publikacje pionu archiwalnego Instytutu dotyczące omawianej operacji sięgają...

Koordynacja projektu: Paweł Zielony. Autorzy wystawy: Sergiusz Kazimierczuk, Mariusz Kwaśniak, Paweł Zielony, dr Mariusz Żuławnik.

[Katalog oraz wystawa Archiwum IPN powstały dzięki materiałom archiwalnym przekazanym do IPN przez ukraińskie Państwowe Archiwa Obwodowe w Odessie, Chmielnickim i Winnicy.]

Wystawa i katalog przygotowane zostały w 4 wersjach językowych:

– polsko-ukraińskiej: НАКАЗ № 00485. Антипольська операція HKBC в Радянській Україні 1937-1938 (Українська мова), – polsko-angielskiej: Order No. 00485. The NKVD Anti-Polish Operation in Soviet Ukraine in 1937-1938 (English), – polsko-francuskiej: Ordre opérationnel n° 00485. Opération anti-polonaise du NKVD en Ukraine soviétique 1937-1938 (Français), – polsko-niemieckiej: Befehl Nr. 00485. Antipolnische NKWD-Operation in der Sowjet-Ukraine 1937-1938 (Deutsch).