Sarajewo 1914, Szanghaj 1932, Gdańsk 193? - Ksawery Pruszyński (biblioteka komiksowo .TXT) 📖
Książka Ksawerego Pruszyńskiego Sarajewo 1914, Szanghaj 1932, Gdańsk193? jest zbiorem fascynujących reportaży o międzywojennym Gdańsku. Powstała z rozmów z mieszkańcami, wywiadów z politykami, scenek podchwyconych na ulicy, wreszcie z własnych intuicji autora.
Pruszyński pokazuje, jak potężnieją siły nazizmu w Wolnym Mieście na kilka miesięcy przed dojściem Hitlera do władzy i jak narasta terror. Ale potrafi też dostrzec błędy polityki II Rzeczypospolitej wobec gdańskich Niemców. Wracając często do historii, zastanawia się nad fenomenem niemiecko-polskiej współpracy na obszarze Gdańska, która mimo wszelkich przeciwności miała miejsce przez kilkaset lat. Jego reportaże to wielkie oskarżenie nacjonalizmu i ostrzeżenie przed zbliżającą się burzą.
- Autor: Ksawery Pruszyński
- Epoka: Współczesność
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Sarajewo 1914, Szanghaj 1932, Gdańsk 193? - Ksawery Pruszyński (biblioteka komiksowo .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Ksawery Pruszyński
148. Psków — miasto na Rusi, uzależnione przez Księstwo Moskiewskie, w 1581 bezskutecznie oblegane przez Stefana Batorego. [przypis edytorski]
149. Smoleńsk — miasto ruskie, w wieku XV włączone do Wielkiego Księstwa Litewskiego, od wieku XVII należy do Rosji. [przypis edytorski]
150. Orsza — miasto ruskie, od XIII wieku należało do Wielkiego Księstwa Litewskiego, miejsce walk z Rosją w wieku XV i XVII. Obecnie Białoruś. [przypis edytorski]
151. Ławra Peczarska — prawosławny klasztor w Kijowie. [przypis edytorski]
152. liman — zatoka. [przypis edytorski]
153. błahoczestiwy (ukr. благочестивий) — pobożny. [przypis edytorski]
154. molebeń — modlitwa. [przypis edytorski]
155. riasa — długa szata stosowana przez duchownych kościołów wschodnich. [przypis edytorski]
156. ładan — rodzaj żywicy stosowanej w kadzidłach. [przypis edytorski]
157. moszcz — świeżo wyciśnięty sok. [przypis edytorski]
158. Holbein, Hans (1497–1543) — słynny niemiecki malarz okresu Renesansu; mieszkał i pracował głównie w Bazylei. [przypis edytorski]
159. Rembrandt, Hermenszoon van Rijn (1606–1669) — słynny malarz holenderski; mieszkał i pracował w Lejdzie i Amsterdamie. [przypis edytorski]
160. Egmont, Lamoral (1522–1568) — namiestnik Flandrii, wojskowy, jeden z przywódców opozycji przeciw rządom hiszpańskim w Niderlandach. Aresztowany i stracony. [przypis edytorski]
161. Montmorency, Filip van, hrabia Horn, (1524–1568) — wojskowy w służbie króla Hiszpanii Filipa II, admirał Niderlandów, przeciwstawił się hiszpańskiemu terrorowi i był zwolennikiem tolerancji religijnej; aresztowany i ścięty razem z Egmontem. [przypis edytorski]
162. gezowie niderlandzcy — powstańcy wyznania kalwińskiego, toczący walkę o wyzwolenie od okupacji hiszpańskiej w XVI i XVII wieku. [przypis edytorski]
163. Filip II (1527–1598) — król Hiszpanii w okresie jej potęgi, słynny z gorliwego katolicyzmu i zwalczania herezji. Dążył do umocnienia katolicyzmu w podległych Hiszpanii Niderlandach przy zastosowaniu surowych represji wobec opornych. [przypis edytorski]
164. Ferdynand Álvarez toledański, książę Alba (1507–1582) — doradca króla Hiszpanii Filipa II, jego namiestnik w Niderlandach. Wsławiony okrucieństwem w walce z niderlandzkimi powstańcami. [przypis edytorski]
165. suk arabski — targowisko. [przypis edytorski]
166. Samara — miasto w południowej Rosji, port nad Wołgą. [przypis edytorski]
167. Wołogda — miasto w Rosji, w XV–XVII w. ważny ośrodek rzemieślniczy i centrum handlu Rosji z Syberią i Europą Zachodnią. [przypis edytorski]
168. arba — ciężki wóz dwukołowy typowy dla krajów zachodniej Azji. Występował także na Ukrainie, na Kaukazie i w południowej Rosji. [przypis edytorski]
169. Piotr 1 Wielki (1672–1725) — car Rosji. [przypis edytorski]
170. Corpus Regni Poloniae (łac.) — dosł. Ciało Królestwa Polskiego. Wyrażona w dziele Jana Długosza w wieku XV idea integralności terytorium państwa. [przypis edytorski]
171. Szecherezada — bohaterka arabskich Baśni z tysiąca i jednej nocy. [przypis edytorski]
172. Loreley — syrena z legend niemieckich. [przypis edytorski]
173. przy wszystkich Białowieżach — aluzja do polowań, które w Puszczy Białowieskiej odbywali wspólnie dygnitarze Polski i Niemiec hitlerowskich. [przypis edytorski]
174. Flotow, Wilhelm Hans von (1838–1915) — generał armii pruskiej w Gdańsku. [przypis edytorski]
175. Psie Pole — miejsce rzekomego wielkiego zwycięstwa wojsk polskich nad niemieckimi w roku 1109; ranga tej bitwy była kwestionowana w badaniach historycznych. [przypis edytorski]
176. Płowce — bitwa między wojskami Władysława Łokietka a oddziałami Zakonu Krzyżackiego w roku 1331. [przypis edytorski]
177. Ryksa-Rycheza (ok. 993–1063) — córka palatyna reńskiego, żona Mieszka II, królowa Polski. [przypis edytorski]
178. tum — średniowieczna nazwa katedry. [przypis edytorski]
179. Linde, Samuel Bogumił (1771–1847) — autor monumentalnego Słownika Języka Polskiego (wyd. 1807–1814); był pochodzenia szwedzko-niemieckiego. [przypis edytorski]
180. Lelewel, Joachim (1786–1861) — wybitny historyk i działacz polityczny, uczestnik Powstania Listopadowego; pochodził ze spolonizowanej szlachty pruskiej. [przypis edytorski]
181. Estreicher, Karol (1827–1908) — historyk i bibliograf; jego dziadek przybył do Krakowa z Austrii. [przypis edytorski]
182. Brückner, Aleksander (1856–1939) — wybitny historyk kultury i slawista; pochodził ze spolonizowanej rodziny austriackiej. [przypis edytorski]
183. wrażda (ros. вражда) — wrogość. [przypis edytorski]
184. pod Żółtymi Wodami — przegrana przez Polaków bitwa z Kozakami w roku 1648. [przypis edytorski]
185. Kant, Immanuel (1724–1804) — wybitny niemiecki filozof oświeceniowy, związany przez całe życie z Królewcem. [przypis edytorski]
186. Schopenhauer, Arthur (1788–1860) — wybitny filozof niemiecki, przedstawiciel pesymizmu; pochodził z Gdańska. [przypis edytorski]
187. kurfirst — elektor, książę Rzeszy Niemieckiej, mający przywilej obierania cesarza. [przypis edytorski]
188. Farman — francuskie przedsiębiorstwo produkujące samoloty. [przypis edytorski]
189. Blériot, Louis (1872–1936) — pionier lotnictwa, producent samolotów. [przypis edytorski]
190. bracia Montgolfier — Joseph Michel Montgolfier (1740–1810) i Jacques Étienne Montgolfier (1745–1799) wynalazcy balonu na grzane powietrze. [przypis edytorski]
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056
Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach 3.0 PL.
Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/pruszynski-sarajewo-1914-szanghaj-1932-gdansk-193
Tekst opracowany na podstawie: Ksawery Pruszyński, Sarajewo 1914, Szanghaj 1932, Gdańsk 193?, Czytelnik, Warszawa 2004.
Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl).
Opracowanie redakcyjne i przypisy: Agnieszka Górka, Aleksandra Kopeć-Gryz, Agnieszka Stawiarska.
Publikację wsparli i wsparły: Zbigniew Malinowski.
Okładka na podstawie: Paul Downey@Flickr, CC BY 2.0
ISBN 978-83-288-6291-3
Plik wygenerowany dnia 2021-09-02.
Uwagi (0)