W pustyni i w puszczy - Henryk Sienkiewicz (kurs biblioteczny online .txt) 📖
Krótki opis książki:
Najsłynniejsza powieść przygodowa Henryka Sienkiewicza skierowana do młodzieży. Czternastoletni Staś Tarkowski i ośmioletnia Nel Rawlinson zostają uprowadzeni przez beduinów.
Mężczyźni prowadzą ich przez pustynię do Smaina, sudańskiego dozorcy, którego rodzina została wzięta w niewolę przez Anglików. W drodze przeżywają różne przygody, dzieci muszą się mierzyć z nieznanym klimatem oraz zwyczajami, a także okrucieństwem ze strony porywaczy. Kiedy docierają na miejsce, okazuje się, że Sudańczyka nie ma w mieście, konieczna jest zatem dalsza podróż…
W pustyni i w puszczy ukazywała się w odcinkach w „Kurierze Warszawskim” w latach 1910–1911, po raz pierwszy jako całość została wydana w 1911 roku. Skierowana do młodego czytelnika ukazuje szeroki opis realiów Afryki — jej kultury, konfliktów, a także przyrody. Stała się międzynarodowym bestsellerem. Została przełożona na ponad 20 języków.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Henryk Sienkiewicz
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «W pustyni i w puszczy - Henryk Sienkiewicz (kurs biblioteczny online .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Henryk Sienkiewicz
id="annotation-25">25. palankin — lektyka używana na Wschodzie. [przypis edytorski]
26. szlachetna — wszyscy krewni Mahdiego nosili tytuł szlachetnych. [przypis autorski]
27. Allach akbar! — okrzyk ten znaczy tylko: „Bóg jest wielki”, ale Arabowie wydają go w chwilach trwogi, wzywając ratunku. [przypis autorski]
28. płaz — w dawnej polszczyźnie płazami nazywano zimnokrwiste zwierzęta pełzające, a więc także węże; potem słowo to stało się naukową nazwą gromady Amphibia (obejmującej żaby, salamandry itp.); dziś o wężu mówimy: gad. [przypis edytorski]
29. khmasin — wiatr również południowo-zachodni, wiejący tylko na wiosnę. [przypis autorski]
30. lisek piaskowy — zwierzątko mniejsze od naszego lisa, zwane fennek. [przypis autorski]
31. gurda — rodzaj naczynia służącego do picia, zrobionego z wydrążonej tykwy. [przypis edytorski]
32. śreżoga — rozedrgane, sprawiające wrażenie mgły powietrze w gorący i upalny dzień. [przypis edytorski]
33. kantar — rodzaj skórzanej uzdy bez wędzidła, z kółkiem u dołu do przywiązania łańcucha. [przypis edytorski]
34. Ogłuszający łoskot (...) huczał i trwał — Autor słyszał w pobliżu Adenu grzmot trwający bez przerwy przeszło pół godziny. Obacz Listy z Afryki [autor odsyła tu do innej swojej książki, mianowicie wspomnień z podróży do Afryki opublikowanych pod wymienionym tytułem w 1891 r.; red. W.L.]. [przypis autorski]
35. wrzeciądz (daw.) — urządzenie służące do zamykania bramy lub drzwi od wewnątrz; zazwyczaj rodzaj żelaznej sztaby czy drąga obracającego się na sworzniu przymocowanym do ościeżnicy albo ściany, którego drugi koniec mógł być umocowywany na drzwiach. [przypis edytorski]
36. wojłok — filc gorszego gatunku, produkowany głównie z runa owczego, stosowany przede wszytkim do produkcji dywanów, koców i podkładek pod siodła. [przypis edytorski]
37. fellach — w krajach arabskich rolnik prowadzący osiadły tryb życia. [przypis edytorski]
38. karm — pokarm dla zwierząt, karma. [przypis edytorski]
39. Ibilis — nazwa diabła u muzułmanów. [przypis edytorski]
40. korbacz (z węg.) — rodzaj bata na krótkim trzonku; za jego pomocą wymierzana była chłosta. [przypis edytorski]
41. katarakta — próg rzeczny, głównie w Afryce. [przypis edytorski]
42. róża jerychońska — roślina pochodząca z obszarów Jordani, należy do gatunku roślin pustynnych, inaczej zwana jest zmartwychwstanką. [przypis edytorski]
43. biesagi (przestarz.) — podwójny worek, który można przewiesić przez ramię lub przez siodło. [przypis edytorski]
44. ciężar spadł mi z piersi — fraz.; dziś popr. ciężar spadł mi z serca. [przypis edytorski]
45. durra — inaczej sorgo; roślna zbożowa, pastewna i przemysłowa, uprawiana na obszarach tropikalnych i subtropikalnych. [przypis edytorski]
46. bretnal a. bratnal — długi gwóźdź z płaskim łebkiem. [przypis edytorski]
47. drzewo nabaku — sisyphus spina christi [krzew kolczasty z rodziny szakłakowatych rosnący w Azji, Afryce, Australii; jujuba, szydlica, nabak; red. W.L.]. [przypis autorski]
48. krymka — czapka bez daszka, przylegająca do głowy, noszona przez Tatarów krymskich i temu faktowi zawdzięczająca swoją nazwę. [przypis edytorski]
49. szlachetni — bracia i krewni Mahdiego. [przypis autorski]
50. dżan — wyraz pieszczotliwy: jagniątko, duszka. [przypis autorski]
51. umbaja — wielka trąba z kła słoniowego. [przypis autorski]
52. zapach sandałowy — Drzewo sandałowe, z którego na Wschodzie wyrabiają wonny olejek. [przypis autorski]
53. choroba, która zmienia twarz w plaster miodu — ospa. [przypis autorski]
54. funt egipski — około dziewięciu rubli. [przypis autorski]
55. angielscy inżynierowie poprzecinali (...) te zapory — po upadku państwa derwiszów komunikacja znów została otwarta. [przypis autorski]
56. Emin pasza — z pochodzenia Żyd niemiecki, był po zajęciu przez Egipt kraju leżącego koło Albert-Nianza gubernatorem Ekwatorii, przebywał najczęściej w Wadelai. Mahdyści atakowali go kilkakrotnie. Uratowany został przez Stanley’a, który przeprowadził go wraz z większą częścią żołnierzy do Bagamojo nad Oceanem Indyjskim. [przypis autorski]
57. mierzyn — niski koń zaprzęgowy. [przypis edytorski]
58. rozkulbaczyć — zdjąć siodło. [przypis edytorski]
59. spieka (przestarz.) — upał, spiekota. [przypis edytorski]
60. dzika figa — ficus sycomorus [figa morwowa, sykomora sykomora: afrykańskie drzewo figowe o niesmacznych owocach, lecz cenionym przez rzeźbiarzy drewnie; red. W.L.]. [przypis autorski]
61. antylopa gnu — antilope gnu [gatunek antylopy żyjącej na równinach południowej i wschodniej Afryki; red. W.L.]. [przypis autorski]
62. comber — mięso z częsci grzbietowej zwierząt. [przypis edytorski]
63. palmy podobne (...) do olbrzymich wachlarzy — borassus flabelliformis. [przypis autorski]
64. zeriba — afrykańska zagroda z ciernistych krzewów, chroniąca obozowisko przed napaścią dzikich zwierząt. [przypis edytorski]
65. pęto — wiązadło nakładane na przednie nogi zwierzęcia dla ograniczenia swobody ruchu. [przypis edytorski]
66. parów — dolina przekształcona z wąwozu, charakteryzująca się płaskim dnem i stromymi zboczami. [przypis edytorski]
67. durra — rodzaj trawy, której ziarno przetwarzane jest na mąkę, kaszę i stosowane jako pasza. [przypis edytorski]
68. juk — skórzany wór służący do przewożenia rzeczy na grzbiecie zwierzęcia jucznego. [przypis edytorski]
69. chinina — przeciwmalaryczny środek leczniczy. [przypis edytorski]
70. storczyki o pstrych, podobnych do motyli kwiatach, z również pstrym dzbankiem w środku korony — auselia africana. [przypis autorski]
71. storczyki drobne i żółte (...) o dużych, ostro zakończonych uszach — lissohilosia. [przypis autorski]
72. krzaki dzikiego jaśminu — jasminum trifollatum. [przypis autorski]
73. rafia — palma iglasta albo bambusowa. [przypis edytorski]
74. chlebowiec — ok. 40 gatunków drzew z rodziny morwowatych, o wielkich skórzastych liściach, pochodzących z tropikalnej Azji i dostarczających jadalnych owoców. [przypis edytorski]
75. euforbia — roślina zielna lub drzewiasta z rodziny wilczomleczowatych. [przypis edytorski]
76. ostęp — trudno dostępne miejsce w puszczy, inaczej matecznik. [przypis edytorski]
77. feston — element dekoracyjny w formie podwieszonego po bokach pęku kwiatów czy owoców lub fragmentu tkaniny upiętej guzami, inaczej girlanda. [przypis edytorski]
78. liany kauczukowe — landolphia florida. [przypis autorski]
79. małpka żałobniczka — colobus caudatus. [przypis autorski]
80. massika — wiosenna pora dżdżysta. [przypis autorski]
81. passiflora — odenia globosa. [przypis autorski]
82. pombe — piwo wyrabiane z rośliny sorgo. [przypis autorski]
83. begonia — begonia johnstoni. [przypis autorski]
84. śpiączka — w ostatnich czasach przekonano się, że chorobę tę szczepi ludziom przez ukąszenie ta sama mucha tse-tse, która zabija woły i konie. Jednakże ukąszenie jej sprowadza śpiączkę, tylko w pewnych okolicach. Za czasów powstania Mahdiego przyczyna choroby nie była jeszcze znana. [przypis autorski]
85. szczerk — gleba piaszczysto-gliniasto-ilasta. [przypis edytorski]
86. dotis — miara zbliżona do polskiego łokcia [czyli ok. 60 cm; red. W.L.]. [przypis autorski]
87. antylopa pufu — bosclapha canna. [przypis autorski]
88. dzik ndiri — dziki afrykańskie mają głowę zakończoną szeroko, kły okrągłe, nie trójkątne i dość długi ogon, który szarżując zadzierają do góry. [przypis autorski]
89. goryl pokonuje nawet lwa — goryle mieszkają w lasach Afryki zachodniej, jednakowoż Livingstone [Livingstone, David (1813-1873) szkocki pastor i odkrywca; red. W.L.] spotykał je i we wschodniej. Porywają one często dzieci. Goryl we wschodniej Afryce jest mniej zaciekły od zachodniego, albowiem ranny nie zabija strzelca, ale poprzestaje na odgryzieniu mu palców. [przypis autorski]
90. olbrzymie osty — echinops giganteus; rośnie w tych okolicach i bardzo obficie w południowej Abisynii; v. [tj. vide (łac.): patrz; red. W.L.] Elisée Reclus, Geogr [autor powołuje się tu na pracę znanego geografa fr., z której korzystał. Pełnego tytułu pracy nie zidentyfikowano; red. W.L.]. [przypis autorski]
91. wrzosy wysokie na osiem metrów — Elisée Reclus [autor powołuje się na nazwisko znanego geografa fr., z którego prac korzystał; red. W.L.]. [przypis autorski]
92. olbrzymie jałowce — jałowce w Abisynii i w górach Karamojo dochodzą do pięćdziesięciu metrów wysokości. Élisée Reclus [autor powołuje się tu na nazwisko geografa fr. Élisée Reclusa (1830–1905), z którego prac korzystał; red. W.L.]. [przypis autorski]
93. baritus — tak Rzymianie nazywali śpiew czy też krzyk wojenny legionów i Germanów, a także i ryk słoni [por. baryton (z gr. barys: ciężki, głęboki, silny; barytonos: o niskim brzmieniu) głos męski, pośredni między tenorem a basem; red. W.L.]. [przypis autorski]
94. płowego lamparta, który zamieszkuje (...) południową Abisynię — por. E. Reclus, Lefebre: Voyage en Abissynie [autor powołuje się na niezidentyfikowane dzieło geografa fr. Elisée Reclusa napisane wspólnie z nieznanym bliżej Lefebrem; red. W.L.]. [przypis autorski]
95. szczepu Szylluków, który poczyna się nad Nilem, a rozciąga się nie wiadomo jak daleko na wschód — okolice te za czasów Mahdiego nie były jeszcze znane. [przypis autorski]
96. muchołówki — terpsichone viridis. [przypis autorski]
97. czarne, podszyte pąsowo (...) ptaki — laniarius erythrogaster. [przypis autorski]
98. żołna — merops nubiensis; Sztolcman: Nad Białym Nilem [autor powołuje się tu na pracę pol. zoologa i podróżnika Jana Stanisława Sztolcmana (1854–1928), z której zapewne korzystał; red. W.L.]. [przypis autorski]
99. miejscowe wróbelki — quelea aethlopica; Sztolcman: Nad Białym Nilem [autor powołuje się tu na pracę pol. zoologa i podróżnika Jana Stanisława Sztolcmana (1854–1928); red. W.L.]. [przypis autorski]
100. stadko (...) z pięciu lub sześciu samic i (...) połyskującego metalicznymi piórami samca — Herbert Ward: Chez les Cannibales d’Afrique centrale [autor powołuje się tu na wydaną w 1910 r. pracę H. Warda (1863–1919), ang. podróżnika; red. W.L.]. [przypis autorski]
101. krzak kusso — bariera authelmitica, wspaniała roślina, której ziarna są znakomitym lekarstwem na solitera. Rośnie przeważnie w południowej Abisynii. [przypis autorski]
102. serwal — szare zwierzę wielkości rysia z rodzaju kotów. [przypis autorski]
103. nitkowiec — filandria medinensis; robak cienki jak nitka, przeszło metr długi. Ukąszenia jego sprowadzają czasem gangrenę. [przypis autorski]
104. boma — to samo co w Sudanie: zeriba. Wielka boma może być także rodzajem fortecy lub ufortyfikowanego obozu. [przypis autorski]
105. pewien młody niemiecki misjonarz (...) napaściom — autentyczne. [przypis autorski]
106. pombe — piwo z prosa, którym się upijają Murzyni. [przypis autorski]
107. asagaje — włócznie murzyńskie. [przypis autorski]
108. boy — chłopiec do posług i posyłek. [przypis autorski]
109. W kilka lat pokazało się, jak ogromną popełnił omyłkę — było to wielkie jezioro, które w r. 1888 odkrył znakomity Podróżnik Teleki i nazwał Jeziorem Rudolfa. [przypis autorski]
110. słonie wodne — Afryka posiada dużo niezbadanych tajemnic. Pogłoski o słoniach wodnych obijały się od dawna o uszy podróżników, ale nie chciano im wierzyć. W ostatnich czasach Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu wysłało pana Le Petit, który zobaczył słonie wodne w Kongo nad brzegiem jeziora Leopolda. Donosi o tym niemieckie pismo »Kosmos« nr 6 [istnienia tego ciekawego gatunku nie potwierdza współczesna nauka; red. W.L.]. [przypis autorski]
111. palmy rodzące dzikie daktyle — phoenix senegalensis. [przypis autorski]
112. łzy Hioba — coix lacrima. [przypis autorski]
113. passiflory o pniach (...) podobnych do (...) dyń — adenia globosa. [przypis autorski]
114. nie było (...) wilgoci, gdyż nieubłagane słońce wypiło ją nawet z głębi ziemi — o bezwodnych równinach w tych stronach zobacz znakomitą książkę ks. Le Roy, biskupa Gabonu, pod tytułem Kilima-Ndżaro. [przypis autorski]
115. potem nastąpi (...) Anglia — panowanie Abdullahiego trwało jednakże jeszcze lat dziesięć. Ostateczny cios derwiszom zadał lord Kitchener, który w wielkiej krwawej bitwie wytępił ich niemal do szczętu, a następnie kazał zrównać z ziemią grób Mahdiego. [przypis autorski]
Wesprzyj Wolne Lektury!
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.
Darmowe książki «W pustyni i w puszczy - Henryk Sienkiewicz (kurs biblioteczny online .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)