Książę i żebrak - Mark Twain (czytaj książki online za darmo .txt) 📖
Krótki opis książki:
Popularna klasyka przygodowa dla młodych czytelników.Przypadek styka ze sobą dwóch łudząco do siebie podobnych rówieśników z różnych światów. Tomka Clancy'ego, małego londyńskiego nędzarza, fascynują historie o potężnych królach, dzielnych rycerzach i pięknych księżniczkach. Edward Tudor, następca angielskiego tronu, marzy o swobodnym i beztroskim życiu chłopców z ludu, dokazujących nad rzeką i bawiących się błotem. Brutalne potraktowanie Tomka przez pałacowego strażnika przyciąga uwagę młodego księcia, który zaprasza biedaka do swojej komnaty. Zazdroszcząc sobie wzajemnie trybu życia, chłopcy dla zabawy zamieniają się ubraniami. Żaden z nich nie spodziewa się, że od tego dnia wyobrażenia o innym, atrakcyjniejszym życiu przyjdzie im sprawdzić z rzeczywistością na własnej skórze.
Przeczytaj książkę
Podziel się książką:
- Autor: Mark Twain
- Epoka: Pozytywizm
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Książę i żebrak - Mark Twain (czytaj książki online za darmo .txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Mark Twain
Court — znaczy mniej więcej tyle co „śmietnik”. [przypis tłumacza]
6. Pudding Lane — pudding: legumina, lane: uliczka. [przypis tłumacza]
7. kapłan, odprawiony przez króla z bardzo skromną pensyjką — w 1534 król Henryk VIII ogłosił się głową Kościoła w Anglii, w latach 1536–1541 rozwiązał klasztory w swoim królestwie, przejął ich dochody i sprzedał majątki; mnichom zaoferował możliwość zatrudnienia w charakterze kaznodziejów utrzymywanych przez Koronę, podczas gdy pozostali otrzymywali dożywotnią pensję, rekompensującą utratę źródeł utrzymania. [przypis edytorski]
8. Cheapside — jedna z głównych ulic Londynu, dawny główny ośrodek handlowy, gdzie mieścił się targ i wykonywano publiczne kary na przestępcach. [przypis edytorski]
9. Tower of London (ang. wieża londyńska) — budowla wzniesiona jako twierdza obronna i siedziba monarchów Anglii; Tower słynęła przez wieki jako pilnie strzeżone więzienie (i skarbiec), do którego dostęp był jedynie od strony rzeki; więźniów przywożono więc łodziami. [przypis edytorski]
10. Askew, Anna (1521–1546) — angielska poetka, męczenniczka protestancka; oskarżona o herezję z powodu odrzucania doktryny o transsubstancjacji, po torturach w Tower of London została 16 lipca 1546 spalona na stosie razem z Johnem Lascellesem, Nicholasem Belenianem i Johnem Adamsem. [przypis edytorski]
11. szambelan — wysoki urzędnik dworski w służbie osobistej króla lub księcia; później godność tytularna. [przypis edytorski]
12. koniuszy — urzędnik zarządzający królewskimi stadninami i stajniami; później dworski tytuł honorowy. [przypis edytorski]
13. dotarł do wsi Charing i wypoczął pod pięknym krzyżem... — ob. Charing Cross w centralnym Londynie; od końca XIII w. do połowy XVII w. w Charing znajdował się jeden z dwunastu tzw. krzyży Eleonory, upamiętniających miejsca postoju orszaku z ciałem królowej Anglii Eleonory Kastylijskiej. W XIX w. wniesiono jego replikę. [przypis edytorski]
14. Pałac Westminsterski — średniowieczny pałac w Londynie; zbudowany w XI w., służył jako rezydencja królewska, później również jako miejsce obrad parlamentu i siedziba różnych instytucji państwowych; w 1834 spłonął w pożarze, został odbudowany w stylu neogotyckim. [przypis edytorski]
15. wszak — przecież. [przypis edytorski]
16. halabarda — dwuręczna broń o długim drzewcu, zakończonym trzema rodzajami broni: siekierą, szpikulcem i hakiem. [przypis edytorski]
17. Canty (ang.) — żwawy, wesoły. [przypis edytorski]
18. Elżbieta I (1533–1603) — królowa Anglii (od 1558), córka Henryka VIII i jego drugiej żony, Anny Boleyn, ostatnia z rodu Tudorów; nazywana Królową-Dziewicą. [przypis edytorski]
19. Gray, Joanna, właśc. Jane Grey (1537–1554) — kuzynka króla Edwarda VI, wyznaczona przez niego na następczynię tronu, proklamowana, choć niekoronowana królowa Anglii, zwana „dziewięciodniową królową”; aresztowana przez swoją konkurentkę do tronu, Marię I Tudor, umieszczona w Tower i ścięta. [przypis edytorski]
20. Maria I Tudor (1516–1558) — córka Henryka VIII i jego pierwszej żony, Katarzyny Aragońskiej, królowa Anglii (od 1553); zwana Bloody Mary (Krwawa Maria), ponieważ, będąc gorliwą katoliczką, starała się siłą wykorzenić w swoim państwie protestantyzm (anglikanizm). [przypis edytorski]
21. Ubiór dziatwy z Przytułku Chrystusa — Najprawdopodobniej ubiór ten odpowiadał strojowi mieszczan londyńskich w owych czasach, gdy rzemieślnicy i służba nosili zazwyczaj długie, niebieskie suknie, zaś żółte pończochy były w powszechnym użyciu. Suknia ta przylegała ściśle do ciała i miała szerokie rękawy. Noszono pod nią żółtą koszulę bez rękawów. W stanie opasywano się czerwonym pasem skórzanym, na szyi noszono rodzaj zakonnego kołnierza; płaska, czarna czapeczka, nie większa od spodka, uzupełniała ten ubiór. [Timbs, Curiosities of London (Osobliwości Londynu)]. [przypis autorski]
22. każę im dawać nie tylko jedzenie i schronienie, ale i naukę... — Przytułek Chrystusa nie był zapewne początkowo zakładem naukowym, lecz miał na celu jedynie dawać bezdomnym dzieciom schronienie, pożywienie, ubranie itp. [Timbs, Osobliwości Londynu]. [przypis autorski]
23. dostojnych lordów Norfolka i Surreya jako więźniów — Thomas Howard, trzeci książę Norfolk, oraz jego syn Henry Howard, trzeci hrabia Surrey, z rozkazu króla Henryka VIII zostali w styczniu 1547 pod zarzutem zdrady uwięzieni i skazani na śmierć. [przypis edytorski]
24. rad (daw.) — zadowolony. [przypis edytorski]
25. lord Hertford, właśc. Edward Seymour, pierwszy hrabia Hertford, pierwszy książę Somersetu (1500–1552) — najstarszy z braci królowej Jane Seymour, trzeciej żony króla Henryka VIII. W 1537 otrzymał tytuł hrabiego Hertford. Po śmierci Henryka VIII jako wuj małoletniego Edwarda VI sprawował władzę w jego zastępstwie jako Lord Protektor Królestwa. Nadał sobie wówczas tytuł księcia Somersetu (1547). [przypis edytorski]
26. Rozkaz stracenia księcia Norfolka — Śmierć króla zbliżała się szybko; obawiając się, że Norfolk może mu się wymknąć, skierował do Izby Gmin żądanie przyśpieszenia werdyktu, pod pozorem, że Norfolk piastuje godność wielkiego marszałka, trzeba więc zamianować na jego miejsce kogoś innego, kto wziąłby udział w mającej nastąpić ceremonii mianowania syna jego księciem Walii. [Hume, History of England (Historia Anglii), tom III, str. 307]. [przypis autorski]
27. lord St. John, właśc. William Paulet, pierwszy baron St. John (ok. 1485–1572) — angielski polityk, Lord Strażnik Wielkiej Pieczęci (1547), Lord Wielki Skarbnik (1550–1572). [przypis edytorski]
28. atoli (daw.) — jednak, jednakże. [przypis edytorski]
29. lord mayor — tytuł burmistrza Londynu i niektórych większych miast Anglii. [przypis tłumacza]
30. Dudley, Guildford (1535–1554) — angielski arystokrata, mąż królowej Jane Grey (od 1553); aresztowany i ścięty razem z żoną. [przypis edytorski]
31. Herbert, William (ok. 1501–1570) — angielski szlachcic, dworzanin i polityk epoki Tudorów. [przypis edytorski]
32. Cellini, Benvenuto (1500–1571) — słynny włoski rzeźbiarz i złotnik. [przypis edytorski]
33. podczaszy — urzędnik nadworny opiekujący się królewską piwnicą, próbujący napoje przed podaniem ich na stół władcy. [przypis edytorski]
34. podstoli — urzędnik nadworny pilnujący stołu władcy. [przypis edytorski]
35. podkomorzy — urzędnik zarządzający dworem władcy. [przypis edytorski]
36. ochmistrz — urzędnik bezpośrednio zarządzający służbą dworską, także opiekun i wychowawca dzieci na dworze. [przypis edytorski]
37. jarzyny te od niedawna dopiero uprawiano w Anglii, dotychczas zaś sprowadzano je jako rzadkie smakołyki z Holandii — dopiero pod koniec panowania Henryka VIII zaczęto w Anglii uprawiać sałatę, marchew, brukiew i inne jadalne jarzyny. Do tego czasu sprowadzano niewielkie ilości tych jarzyn z Holandii i Flandrii. Gdy królowa Katarzyna chciała jeść sałatę, musiała ją sobie sprowadzać przez specjalnego wysłańca. [Hume, Historia Anglii, tom III, str. 314]. [przypis autorski]
38. Katarzyna Parr — szósta i ostatnia żona króla Henryka VIII, więc macocha księcia Edwarda, który był synem trzeciej żony króla, Joanny Seymour. [przypis tłumacza]
39. par — członek Izby Lordów, izby wyższej dwuizbowego parlamentu brytyjskiego. [przypis edytorski]
40. mitra — nakrycie głowy dostojnika kościelnego. [przypis edytorski]
41. Skazanie Norfolka — Izba Parów, nie przesłuchawszy więźnia, nie zarządziwszy śledztwa, nie zbadawszy świadków, skazała go i przesłała wyrok Izbie Gmin. Pokorna Izba Gmin usłuchała jego (króla) rozkazu; król zaś, zatwierdziwszy wyrok przez specjalną komisję, wydał rozkaz, aby stracenie Norfolka odbyło się 29 stycznia (następnego dnia) rano. [Hume, Historia Anglii, tom III, str. 306]. [przypis autorski]
42. halabardnik — żołnierz uzbrojony w halabardę. [przypis edytorski]
43. chwast a. chwost (daw.) — pęczek piór, włosia a. nici użyty jako ozdoba. [przypis edytorski]
44. Order Podwiązki — najwyższy order angielski, ustanowiony przez króla Edwarda III w 1348 r. [przypis tłumacza]
45. Order Łaźni — odznaczenie angielskie ustanowione rzekomo przez króla Henryka IV w 1399 r. [przypis tłumacza]
46. popielica — szary gryzoń wielkości szczura. [przypis edytorski]
47. deputacja (z łac.) — przedstawicielstwo; delegacja, grupa przedstawicieli jakiejś zbiorowości wysłana w celu załatwienia jakiejś sprawy. [przypis edytorski]
48. hauts-de-chausses — rodzaj krótkich spodni sięgających do kolan. [przypis tłumacza]
49. książę Somerset —- tytuł, jaki Edward Seymour, hrabia Hertfort i wuj małoletniego Edwarda VI, przyznał sobie w 1547, kiedy sprawował władzę w zastępstwie Edwarda jako Lord Protektor Królestwa. [przypis edytorski]
50. pens — drobna moneta angielska, w tym okresie srebrna, ważąca ok. 0,7 grama. [przypis edytorski]
51. płóciennik (daw.) — kupiec sprzedający płótno (lub tkacz wytwarzający płótno). [przypis edytorski]
52. Southwark — dzielnica Londynu, najstarsza część miasta na południowym brzegu Tamizy. Do roku 1550 Southwark znajdowało się poza kontrolą położonego na północ od Tamizy Londynu i było rajem dla przestępców i niezrzeszonych handlarzy, którzy prowadzili handel poza regulacjami miejskich stowarzyszeń i gildii. [przypis edytorski]
53. Czara miłości — Czara miłości i osobliwy ceremoniał przestrzegany przy jej używaniu starsze są niż dzieje Anglii. Jest to prawdopodobnie zwyczaj przywieziony z Danii. Jak daleko sięgają zapiski historyczne, czara miłości wychylana była zawsze podczas uczt angielskich. Tradycja w ten sposób tłumaczy zachowany przy tym ceremoniał. W owych dawnych, dzikich czasach było rozumną przezornością, że podczas picia obie ręce obu pijących były zajęte, aby ten, który wznosi czarę, ślubując w ten sposób miłość i wierność, nie dał temu, którego pragnął w ten sposób uczcić, sposobności do wbicia mu sztyletu w pierś! [przypis autorski]
54. Guildhall — londyński ratusz, siedziba władz miasta, stowarzyszeń kupieckich i cechów rzemieślniczych; zbudowany w 1440. [przypis edytorski]
55. flotylla — grupa statków tego samego typu płynących razem. [przypis edytorski]
56. Dowgate — niewielki okręg w Londynie, w miejscu, gdzie dawniej wpływał do Tamizy strumień Walbrook. [przypis edytorski]
57. Gog i Magog — biblijni olbrzymi, w Anglii utożsamieni z dwoma gigantami ze średniowiecznej legendy: Brutus, potomek uciekinierów z Troi, przybył z towarzyszami na wyspę, pokonał zamieszkujących ją olbrzymów i stał się pierwszym królem Brytanii; dwaj olbrzymi zostali przykuci do bram pałacu Brutusa, w miejscu, gdzie później stanął londyński ratusz, Guildhall. [przypis edytorski]
58. brokat — gruba tkanina jedwabna z wypukłym wzorem, przetykana złotą nicią, używana jako materiał na bogate stroje, obecnie na szaty liturgiczne, obicia itp. [przypis edytorski]
59. rapier — długa broń obosieczna z osłoną dłoni w kształcie kosza drucianego. [przypis edytorski]
60. Niespodziewane wybawienie księcia Norfolka — Gdyby Henryk VIII żył o kilka godzin dłużej, rozkaz jego co do stracenia księcia Norfolka musiałby być wykonany. Gdy jednak nadeszła do Tower wieść, że król zmarł tej nocy, naczelnik więzienia wzbraniał się wykonać wyrok; także Rada Stanu nie uważała za właściwe rozpoczynać nowego panowania od stracenia jednego z najwybitniejszych dostojników państwa, skazanego tak niesprawiedliwym i tyrańskim aktem przemocy. [Hume, Historia Anglii, tom III, str. 307]. [przypis autorski]
61. baronetem, właścicielem niewielkich dóbr lennych — Hendon ma na myśli klasę baronetów, barones minores, w przeciwieństwie do mianowanych przez parlament baronów — nie zaś ustanowiony później stopień szlachecki. [przypis autorski]
62. dziś jeszcze najstarszy w tej rodzinie ma prawo nosić kapelusz lub hełm w obecności waszej królewskiej mości... — Lordowie Kingsale, potomkowie rodu de Courcy, korzystają dziś jeszcze z tego osobliwego przywileju. [przypis autorski]
63. sarkać — wyrażać głośno niezadowolenie z czegoś, narzekać. [przypis edytorski]
64. szeląg — dawna drobna moneta miedziana; miedziak. [przypis edytorski]
65. plebejusz — człowiek nienależący do szlachty. [przypis edytorski]
66. rejent (daw.) — notariusz. [przypis edytorski]
67. Le roi est mort, vive le roi! (fr.) — „Król umarł, niech żyje król!”, okrzyk, którym w dawnej Francji ogłaszano śmierć władcy, a zarazem objęcie tronu przez jego następcę. [przypis edytorski]
68. protektor — opiekun nieletniego króla sprawujący władzę w jego imieniu. [przypis tłumacza]
69. funt szterling — angielska jednostka monetarna; dawniej funt dzielił się na 20 szylingów po 12 pensów każdy. [przypis edytorski]
70. Chłopiec do bicia — Jakub I i Karol II mieli w dzieciństwie takich „chłopców do bicia”, których karano, gdy książęta nie robili dostatecznych postępów w nauce; dlatego to dla ułatwienia sobie zadania zaopatrzyłem i swego małego księcia w takiego chłopca. [przypis autorski]
71. Charakter Hertforda — Młody król okazywał najwyższe przywiązanie do swego wuja Hertforda, który był człowiekiem nader umiarkowanym i uczciwym. [Hume, Historia Anglii, tom III, str. 324]. Jeżeli oburzające mogło być z jego (protektora) strony, że nadał sobie tyle godności, to jednak zasłużył sobie na wielką pochwałę przez prawa przeprowadzone na tej sesji, a łagodzące niezmiernie poprzednie ustawy karne i dające niejaką rękojmię swobód konstytucyjnych. Zniesiono wszelkie prawa, które definiowały zbrodnie zdrady stanu szerzej niżeli statut wydany na dwudziestopięciolecie panowania Edwarda III, wszelkie prawa o zbrodni buntu wydane podczas ubiegłego panowania, wszelkie dawniejsze prawa, skierowane przeciwko lollardom [lollardowie — członkowie ruchu plebejsko-religijnego w Anglii XIV–XVI w., powstałego pod wpływem nauk Johna Wycliffe’a, głoszący hasła równości społecznej i nawołujący do
Darmowe książki «Książę i żebrak - Mark Twain (czytaj książki online za darmo .txt) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie
Dodaj komentarz
Uwagi (0)