Król zamczyska - Seweryn Goszczyński (biblioteka online dla dzieci .TXT) 📖

Uwagi: 0

Słowa kluczowe:

Skarżyć się

Krótki opis książki:

Główny bohater przyjeżdża w malownicze okolice Krosna, gdzie w pobliżu znajduje się tajemniczy zamek.

Jest on owiany legendą, podobnie jak niejaki pan Machnicki, były mieszkaniec zamku, który cały czas z sentymentem go odwiedza. Mężczyzna postanawia poznać niesamowitą historię zamku oraz Machnickiego, który w najbliższej okolicy uchodzi za szaleńca. Powieść Król Zamczyska została napisana w 1842 roku przez Seweryna Goszczyńskiego. Autor przedstawił w utworze nie tylko niesamowitą historię, ale także odniósł się do rzeczywistości politycznej Polski XIX wieku. Na kartach powieści przewijają się mniej lub bardziej ukryte wątki związane z powstaniem listopadowym, sytuacją porozbiorową, a także motywy mesjanistyczne. Odrzykoński zamek postrzegany jest jako alegoria Polski, choć już podupadły, wciąż owiany chwałą.

Przeczytaj książkę

Podziel się książką:

Autor: Seweryn Goszczyński
Epoka: Romantyzm
Rodzaj: Epika

Czytasz książkę online - «Król zamczyska - Seweryn Goszczyński (biblioteka online dla dzieci .TXT) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 Seweryn Goszczyński

Idź do strony:

w pierwodr.: i z całą potęgą. [przypis redakcyjny]

56. jak żebyśmy — tu: jak gdybyśmy. [przypis edytorski]

57. od oka — dziś: na oko. [przypis edytorski]

58. zasłoniony — dziś: zasłonięty. [przypis edytorski]

59. wnijście (daw.) — wejście. [przypis edytorski]

60. pożyć (daw.) — spożyć. [przypis edytorski]

61. przeniewierzyć (daw.) — sprzeniewierzyć. [przypis edytorski]

62. znajdować (daw.) — (kalka z fr.) oceniać; odnosić wrażenie. [przypis edytorski]

63. wety (daw.) — deser. [przypis edytorski]

64. przedstawa (daw.) — przedstawienie. [przypis edytorski]

65. znalazłem się — w wydaniu z r. 1870: znajdywałem się. [przypis redakcyjny]

66. panuje — w pierwodruku: pracuje. [przypis redakcyjny]

67. jak żeby — jak gdyby. [przypis edytorski]

68. jak żeby — jak gdyby. [przypis edytorski]

69. uważana — w pierwodruku: zauważana. [przypis redakcyjny]

70. kilkanaście — w oryginale kikanaście. [przypis edytorski]

71. jak żeby — jak gdyby. [przypis edytorski]

72. nadzwyczajnej mojej przychylności — w wyd. z r. 1870 brak ostatnich trzech słów. [przypis redakcyjny]

73. powziąć — w pierwodruku: powziąść. [przypis redakcyjny]

74. spółczesny (daw.) — współczesny. [przypis edytorski]

75. zarzeczywisty (daw.) — nierzeczywisty. [przypis edytorski]

76. nazwisko (daw.) — nazwa. [przypis edytorski]

77. szepczące — w wydaniu z r. 1870: szepczące. [przypis redakcyjny]

78. kosztur, właśc. kostur — 1. kij (laska) służący do podpierania się; 2. drąg rozbijający twardą ziemię. [przypis redakcyjny]

79. trefniś — błazen. [przypis edytorski]

80. jak żeby — jak gdyby. [przypis edytorski]

81. upamiętanie — dziś: opamiętanie. [przypis edytorski]

82. nasamprzód (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]

83. z całym urokiem — w pierwodruku: za całym urokiem. [przypis redakcyjny]

84. Ale też odtąd jeszcze mocniej... — W wydaniu z r. 1870 w ostatnich dwóch zdaniach, widocznie przez omyłkę, opuszczono niektóre wyrazy, i powstał taki dziwoląg: Ale też odtąd jeszcze mocniej zacząłem wchodzić w znajomość z nim jeszcze bliższą. [przypis redakcyjny]

85. wyciśniony (daw.) — wyciśnięty, odciśnięty. [przypis edytorski]

86. czytanie romansów — zobacz Wstęp III: Wpływ poezji mickiewiczowksiej. [przypis redakcyjny]

87. całą przeszłość — w wydaniu z r. 1870, widocznie przez omyłkę, wydrukowano: całą przyszłość. Trudno przypuścić, żeby sam poeta świadomie dokonał tej zmiany, gdyż sprzeciwia się jej sens całego poprzedzającego ustępu. Wprawdzie o parę stron niżej Machnicki powiada o sobie: Jak na dłoni ujrzałem całą moją przeszłość, objąłem ją jednym spojrzeniem, a całą przyszłość w jednej tylko postaci, w postaci zamku, ale odnosi się to do innej chwili, już po przełomie, który w nim nastąpił, i nie chodzi tu o przeszłość i przyszłość narodu, ale własną Machnickiego. [przypis redakcyjny]

88. jak żeby — jak gdyby. [przypis edytorski]

89. uderzyło na mnie z szumem i wściekłością pszczół rozdrażnionych — Prawdopodobnie obraz przedstawiający „szum i wściekłość pszczół rozdrażnionych” tak przypadł do artystycznej wyobraźni Słowackiego, iż odtworzył go, zapewne nieświadomie, w Królu Duchu, naturalnie z różnymi zmianami, w rapsodzie o Bolesławie Śmiałym. [przypis redakcyjny]

90. umarł we mnie dawny człowiek, a narodził się nowy — słowa te przypominają napis z Prologu III części Dziadów: Gustavus obit... Natus est Condratus. [przypis redakcyjny]

91. jak żeby — jak gdyby. [przypis edytorski]

92. dyplom — w pierwodruku: dyplomata. [przypis redakcyjny]

93. uwiędły czerwony listek — o podobieństwie Machnickiego do Gustawa z Dziadów patrz we Wstępie rozdział III: Wpływ poezji Mickiewiczowskiej. [przypis redakcyjny]

94. miałżeby to być — czyżby to miał być. [przypis edytorski]

95. marzyłem — w pierwodruku: mrzyłem. [przypis redakcyjny]

96. widzieć nie mogłem — trzeba dla usunięcia sprzeczności domyślać się słówka „naprawdę”: Widzieć naprawdę nie mogłem. [przypis redakcyjny]

97. przy sposobności — w pierwodr. zapewne omyłka druku: przy spokojności. [przypis redakcyjny]

98. napadniony (daw.) — napadnięty. [przypis edytorski]

99. opierał się — w pierwodruku brak słów: opierał się. [przypis redakcyjny]

100. w moim państwie — odnosi się to niewątpliwie do ostatniego konorowanego króla polskiego, Stanisława Augusta. Machnicki powiada zaraz potem o nim, że był podobny strojem do Stańczyka, chcąc zapewne w ten sposób napiętnować jego strój cudzoziemski, francuski, niepodobny do narodowego stroju dawniejszych królów polskich. [przypis redakcyjny]

101. ukorzeniu — w wydaniu z r. 1870: upokorzeniu. [przypis redakcyjny]

102. puścizna (daw.) — spuścizna. [przypis edytorski]

103. ręce uzbrajam tą miotełką mojej łaźni — według podania historycznego, zawartego w Kronice tzw. Galla-anonima, Bolesław Chrobry sam karał swoich wielmożów w łaźni rózgami. [przypis redakcyjny]

104. rozprawami kongresowymi — tak jest w wydaniu z r. 1870. W pierwodruku wydrukowano tylko: Cały świat był zajęty rozprawami. Stało się to zapewne wskutek wymagań cenzury poznańskiej. [przypis redakcyjny]

105. jak żeby — jak gdyby. [przypis edytorski]

106. możeż (daw.) — czyż może. [przypis edytorski]

107. gdy je matka pieści — w pierwodruku: co matkę pieści. [przypis redakcyjny]

108. wiedzieć (reg.) — tu: znać. [przypis edytorski]

109. przydłużej — dłużej; dość długo. [przypis edytorski]

110. jak żeby — jak gdyby. [przypis edytorski]

111. połozy — groźne węże, potwornej długości, które według ludowych wyobrażeń lęgły się na stepach ukraińskich. Mówi o nich Trembecki w początkowych wierszach Zofjówki: „a trawa bez kosy — Pokrewne Pytonowi mnożyła połosy”. [przypis redakcyjny]

112. dwa dni trwała — jest to alegoryczne przedstawienie ostatnich walk w Warszawie 6 i 7 września 1831 r. [przypis redakcyjny]

113. ukłaść (daw.) — ułożyć. [przypis edytorski]

114. więcej zyskasz, jak straciłeś — Patrz we Wstępie rozdział: Geneza Króla Zamczyska. [przypis redakcyjny]

115. przechód (daw.) — przejście. [przypis edytorski]

116. żebyście — tu: gdybyście. [przypis edytorski]

117. spółczucie (daw.) — współczucie. [przypis edytorski]

118. gumno — część gospodarstwa wiejskiego przeznaczona na młócenie zboża lub na budynki gospodarcze. [przypis edytorski]

119. huknienie (daw.) — huknięcie. [przypis edytorski]

120. rzęsny (daw.) — tu: obfity, rzęsisty. [przypis edytorski]

121. nieśmiertelny król — w pierwodruku czytamy tylko: powstałby jeden ogromny, nieśmiertelny król. W wydaniu z roku 1870 Goszczyński, chcąc rozwiązać zagadkę zawartą w tym powiedzeniu Machnickiego, do wyrazu „król” dodaje słowo: miliony, mając naturalnie na myśli wszechwładztwo ludu polskiego. [przypis redakcyjny]

122. śmieją — w wyd. z r. 1870: co się dzisiaj ze mnie tak naśmiewają, poczem bezpośrednio: ubiorą się sami itd. [przypis redakcyjny]

123. ciało jego umarło — porównanie narodu polskiego do Chrystusa, który umarł i zmartwychwstał, jest tu niewątpliwie echem ostatnich ustępów Ksiąg Narodu Polskiego, tych mianowicie: „I umęczono Naród Polski, i złożono w grobie, a królowie wykrzyknęli: zabiliśmy i pochowaliśmy wolność.” „A wykrzyknęli głupio...” „Bo Naród Polski nie umarł; ciało jego leży w grobie, a dusza jego zstąpiła z ziemi, to jest z życia publicznego, do otchłani, to jest do życia domowego ludów cierpiących niewolę...” „A trzeciego dnia dusza wróci do ciała i Naród zmartwychwstanie, i uwolni wszystkie ludy Europy z niewoli.” „I przeszło już dni dwa; jeden dzień zaszedł z pierwszym wzięciem Warszawy, a drugi dzień zaszedł z drugiem wzięciem Warszawy, a trzeci dzień wnidzie, ale nie zajdzie”. [przypis redakcyjny]

124. pojrzeć (daw.) — spojrzeć. [przypis edytorski]

125. jak żebym — jak gdybym. [przypis edytorski]

126. z pośrodka (daw.) — spomiędzy. [przypis edytorski]

127. nadziemskość — nieziemskość. [przypis edytorski]

128. zobaczymy — w pierwodruku: zobaczemy. [przypis redakcyjny]

129. Wstęp — autorem Wstępu jest historyk literatury Józef Tretiak (1841–1923), profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. [przypis edytorski]

130. księciu — w źródle: X. [przypis edytorski]

131. Russo (daw.) — właśc. Jean-Jacques Rousseau (1712–1778). [przypis edytorski]

132. wzbronny (daw.) — wzbroniony, niedostępny. [przypis edytorski]

133. Kamieńca — w książce czytamy „kamienia”, co jest najpewniej błędem, pochodzącym ze złego odczytu rękopisu, bo zamek nazywano zawsze Kamieńcem. [przypis redakcyjny]

134. w tym portreciku mamy bardzo wierną podobiznę Króla Zamczyska — w liście do prof. Stanisława Kota z dnia 18 VI 1921 r. [przypis redakcyjny]

135. ruski — tu: ukraiński. [przypis edytorski]

136. Aligieri, właśc. Dante Alighieri (1265–1321) — poeta włoski, autor Boskiej Komedii. [przypis edytorski]

137. jak żeby — jak gdyby. [przypis edytorski]

138. Co za związek (...) nie wyobraził sobie błazna. — St. Tarnowski: Jan Matejko, Kraków 1897, str. 63–64. [przypis redakcyjny]

Wesprzyj Wolne Lektury!

Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury.

Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.

Jak możesz pomóc?

Przekaż 1% podatku na rozwój Wolnych Lektur:
Fundacja Nowoczesna Polska
KRS 0000070056

Dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.

Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Nowoczesna Polska zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

E-book można pobrać ze strony: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/krol-zamczyska

Tekst opracowany na podstawie: Seweryn Goszczyński, Król Zamczyska, wyd. Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków [dr. 1922]

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Elbląską z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BE.

Opracowanie

Idź do strony:

Darmowe książki «Król zamczyska - Seweryn Goszczyński (biblioteka online dla dzieci .TXT) 📖» - biblioteka internetowa online dla Ciebie

Uwagi (0)

Nie ma jeszcze komentarzy. Możesz być pierwszy!

Dodaj komentarz