Pamiętnik egotysty - Stendhal (na czym czytać książki txt) 📖

edytorski]

56. dystyngowany — wytworny, elegancki. [przypis edytorski]

57. Izba Parów — wyższa izba parlamentu francuskiego w latach 1814–1848. [przypis edytorski]

58. afrodyzjak — substancja wzmagająca pożądanie seksualne. [przypis edytorski]

59. do Włoch, o ile mi się zdaje — tak naprawdę Stendhal był wtedy w Hiszpanii oraz południowej Francji. [przypis edytorski]

60. Louvel, Louis Pierre (1783–1820) — zamachowiec, zabójca księcia de Berry, skazany na śmierć. [przypis edytorski]

61. to raise a brothel (ang.) — aby wznieść dom publiczny. [przypis edytorski]

62. poruczyć — oddać kogoś pod czyjąś opiekę. [przypis edytorski]

63. filuternie — figlarnie, prowokująco. [przypis edytorski]

64. Piękności ze snu zaledwie zbudzonej — fragment z Brytanika (Akt II, sc. 2) autorstwa Jeana Racine’a. [przypis edytorski]

65. bajbardzo (przest.) — byle kto, nikt ważny. [przypis edytorski]

66. niezgrabstwo — dziś: niezdarność. [przypis edytorski]

67. de Tracy, Antoine Louis Claude Destutt (1754–1836) — francuski arystokrata i filozof, wymyślił pojęcie „ideologii”. [przypis edytorski]

68. fiasko — niepowodzenie. [przypis edytorski]

69. Ségur, Philippe Paul de (1780–1873) — francuski wojskowy i historyk, adiutant Napoleona. [przypis edytorski]

70. rębajło — człowiek dobrze walczący białą bronią. [przypis edytorski]

71. Klemens XII — właśc. Lorenzo Corsini (1652–1740), papież od 1730, znany z konstytucji apostolskiej potępiającej masonerię. [przypis edytorski]

72. Santa Maria Maggiore — rzymska bazylika Najświętszej Marii Panny. [przypis edytorski]

73. donżuan — kobieciarz. [przypis edytorski]

74. markiz de La Fayette (1757–1834) — francuski polityk, liberał i dowódca wojskowy, uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. [przypis edytorski]

75. upiżmowany — wyperfumowany (piżmo stanowiło ważny składnik perfum). [przypis edytorski]

76. retor — mówca, orator. [przypis edytorski]

77. Ludwik XVIII (1755–1824) — król Francji z dynastii Burbonów od 1814. [przypis edytorski]

78. ministeriał — urzędnik. [przypis edytorski]

79. przyjaciel Favrasa, który czekał wiadomości o jego powieszeniu — 19 II 1790 r. margrabia de Favras został powieszony za próbę ocalenia rodziny królewskiej oraz zorganizowanie spisku antyrewolucyjnego. Co ciekawe, brał w nim również udział przyszły król Ludwik XVIII. [przypis edytorski]

80. galernik — ówczesne prawo francuskie uwzględniało karę zesłania na galery. [przypis edytorski]

81. czczy — nic nieznaczący. [przypis edytorski]

82. liliput — karzeł. [przypis edytorski]

83. Jacqueminot, Jean-François (1787–1865) — generał napoleoński, polityk i przemysłowiec francuski. [przypis edytorski]

84. Gouvion-Saint-Cyr, Laurent de (1764–1830) — kilkukrotny francuski minister wojny. [przypis edytorski]

85. Piemont — region w północno-zachodnich Włoszech, jego głównym miastem jest Turyn. [przypis edytorski]

86. Constant, Benjamin (1767–1830) — polityk i pisarz francuski, pochodzący ze Szwajcarii, autor m. in. powiastki Adolf i licznych dzieł z zakresu filozofii politycznej, związany uczuciowo z panią de Staël. [przypis edytorski]

87. dla której Beniamin Constant się bił — właściwie to: Benjamin Constant; o cześć kochanki króla Prus (Wilhelma II) walczył tak naprawdę kuzyn Constanta — August. [przypis edytorski]

88. gullibility (ang.) — łatwowierność. [przypis edytorski]

89. bias (ang.) — tu: uprzedzenie. [przypis edytorski]

90. w dniu zarządzeń — chodzi o rozkazy Karola X, takie jak: zniesienie wolności prasy czy rozwiązanie Izby Deputowanych, które stały się bezpośrednim powodem wybuchu rewolucji lipcowej z 27–29 VII 1830 r. [przypis edytorski]

91. prowincjał — zakonnik mianowany na przełożonego prowincji zakonu. [przypis edytorski]

92. chwat — człowiek energiczny, dzielny, śmiały. [przypis edytorski]

93. As You Like It (ang.) — Jak wam się podoba, sztuka Williama Shakespeare’a. [przypis edytorski]

94. paolo — dawna moneta włoska wprowadzona przez papieża Pawła III. [przypis edytorski]

95. faworyty — bokobrody, baczki. [przypis edytorski]

96. sławny filozof, Niemiec — czyli wybitny matematyk Philippe-Jacques Müller. [przypis edytorski]

97. mizantrop — osoba stroniąca od ludzi, odczuwająca do nich niechęć. [przypis edytorski]

98. markiz de LaFayette (1757–1834) — francuski polityk, liberał i dowódca wojskowy, uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. [przypis edytorski]

99. Plutarch z Cheronei (50–125 n.e.) — grecki historyk i mówca, autor m. in. Żywotów równoległych. [przypis edytorski]

100. Epaminondas (ok. 420 p.n.e.–362 p.n.e.) — wojskowy i polityk z Teb, kilkakrotnie pokonał Spartę. [przypis edytorski]

101. vulgo (łac.) — w języku gminu. [przypis edytorski]

102. Byron, Georges (1788–1824) — poeta, czołowy przedstawiciel angielskiego romantyzmu; zwolennik europejskich ruchów niepodległościowych. [przypis edytorski]

103. Brougham, Henry Peter (1778–1868) — polityk, prawnik i dziennikarz brytyjski, kanclerz w latach 1830-1834. [przypis edytorski]

104. Canova, Antonio (1757–1822) — włoski rzeźbiarz, architekt i malarz. [przypis edytorski]

105. Rossini, Gioachino Antonio (1792–1868) — włoski kompozytor operowy. [przypis edytorski]

106. Constant, Benjamin (1767–1830) — polityk i pisarz francuski, pochodzący ze Szwajcarii, autor m. in. powiastki Adolf i licznych dzieł z zakresu filozofii politycznej, związany uczuciowo z panią de Staël. [przypis edytorski]

107. Dunoyer — prawdop. Barthélemy-Charles-Pierre-Joseph Dunoyer de Segonzac (1786–1862), ekonomista francuski. [przypis edytorski]

108. Périer, Casimir (1777–1832) — polityk francuski. [przypis edytorski]

109. Vitet, Louis (1736–1809) — lekarz i polityk francuski. [przypis edytorski]

110. Ternaux, Louis Mortimer (1808–1872) — historyk i polityk francuski. [przypis edytorski]

111. et consortes (łac.) — i towarzysze, i wspólnicy (ci, którzy dzielą z nim los). [przypis edytorski]

112. Sir Walter Scott (1771–1832) — ogromnie popularny w XIX w. powieściopisarz, twórca stylu powieści historycznej, w której fakty wymieszane były z legendami, ludowymi wierzeniami i wątkami fabularnymi. [przypis edytorski]

113. de Rémusat, Charles François Marie (1797–1875) — pisarz i polityk francuski. [przypis edytorski]

114. afektowany — tu: wykwintny. [przypis edytorski]

115. Fleury, Abraham-Joseph Bénard (1750–1822) — aktor Comédie Française, wybitny komik. [przypis edytorski]

116. Scheffer, Ary (1795–1858) — malarz francuski pochodzenia holenderskiego. [przypis edytorski]

117. fizjonomia (daw.) — twarz. [przypis edytorski]

118. krajan — rodak. [przypis edytorski]

119. kosy — krzywy a. zezowaty. [przypis edytorski]

120. Akademia Napisów — (fr. Academie des Inscriptions et Belles-Lettres), fr. instytucja naukowa o charakterze korporacyjnym. [przypis edytorski]

121. pryncypał (daw.) — zwierzchnik, przełożony. [przypis edytorski]

122. Jacquemont, Victor (1801–1832) — przyrodnik i podróżnik francuski. [przypis edytorski]

123. stopa — dawna miara długości, ok. 30 cm. [przypis edytorski]

124. impertynencja — niestosowne i obraźliwe zachowywanie się wobec kogoś. [przypis edytorski]

125. Talleyrand — właśc. książę Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord (1754–1838), fr. dyplomata, minister spraw zagranicznych Francji. Mimo, że był duchownym (biskupem) poparł swym autorytetem rewolucję fr. 1789 r. i został wkrótce przewodniczącym Konwentu, gdzie wcześniej patronował przeprowadzeniu ustaw dotyczących sekularyzacji dóbr kościelnych przewodniczącym zgromadzenia. Był reprezentantem Francji na Kongresie Wiedeńskim. Talleyrand słynął z wybitnej inteligencji oraz ciętych a trafnych wypowiedzi. [przypis edytorski]

126. Ludwik XIV (1638–1715) — król Francji z dynastii Burbonów, zwolennik absolutyzmu, określany jako Król Słońce. [przypis edytorski]

127. szpicel — donosiciel. [przypis edytorski]

128. Constant, Benjamin (1767–1830) — polityk i pisarz francuski, pochodzący ze Szwajcarii, autor m. in. powiastki Adolf i licznych dzieł z zakresu filozofii politycznej, związany uczuciowo z panią de Staël. [przypis edytorski]

129. ogrody tuileryjskie — ogrody i istniejące do 1871 r. założenie pałacowe, położone między Luwrem a Sekwaną. [przypis edytorski]

130. kaszmir — rodzaj cienkiej tkaniny z koziej wełny. [przypis edytorski]

131. fizjonomia (daw.) — twarz. [przypis edytorski]

132. afektacja — przesada, nienaturalność, zwłaszcza w wyrażaniu uczuć. [przypis edytorski]

133. wilia — wigilia, dzień poprzedzający jakąś datę. [przypis edytorski]

134. Ludwik Filip (1773–1850) — ostatni król Francji z dynastii Burbonów, panował w latach 1830–1848. [przypis edytorski]

135. łyk (daw., pogardl.) — mieszczanin. [przypis edytorski]

136. lejbgwardzista — członek straży przybocznej monarchy. [przypis edytorski]

137. umizgać się (daw.) — zalecać się. [przypis edytorski]

138. de Laubespin — prawdop. Louis Charles Antoine de Laubespin (1768–1800), generał armii Napoleona. [przypis edytorski]

139. jansenistka — wyznawczyni nurtu teologicznego, głoszącego konieczność surowej ascezy wynikającej ze skażenia człowieka przez grzech pierworodny. [przypis edytorski]

140. intendent — pracownik administracji. [przypis edytorski]

141. Cabanis, Pierre (1757–1808) — lekarz króla Francji Ludwika XVI, filozof, przyczynił się także do rozwoju psychologii. [przypis edytorski]

142. danser (z fr.) — tancerz. [przypis edytorski]

143. Thurot, Jean-François (1768–1832) — francuski filozof i hellenista. [przypis edytorski]

144. skaptować (daw.) — pozyskać kogoś. [przypis edytorski]

145. dla ostentacji — na pokaz. [przypis edytorski]

146. morga — daw. miara powierzchni, ok. 56 arów. [przypis edytorski]

147. Huron — bohater z Prostaczka Woltera, Indianin, charakteryzujący się bezpośredniością i prostotą w sposobie bycia. [przypis edytorski]

148. rad (daw.) — zadowolony. [przypis edytorski]

149. Pasta, Giuditta (1797–1865) — włoska sopranistka, znana z występów w Paryżu. [przypis edytorski]

150. Cimarosa, Domenico (1749–1801) — kompozytor włoski z okresu klasycyzmu. [przypis edytorski]

151. Mozart, Wolfgang Amadeusz (1756–1791) — wybitny kompozytor austriacki, zaliczany do tzw. klasyków wiedeńskich. [przypis edytorski]

152. faraon — rodzaj gry w karty. [przypis edytorski]

153. prawidła — zasady, reguły. [przypis edytorski]

154. Lemontey, Pierre-Édouard (1762–1826) — historyk, adwokat i polityk francuski. [przypis edytorski]

155. Fauriel, Claude Charles (1772–1844) — historyk i filolog francuski. [przypis edytorski]

156. Mérimée, Prosper (1803–1870) — francuski dramaturg, pisarz i archeolog. [przypis edytorski]

157. giemza — koza. [przypis edytorski]

158. Thierry, Jacques Nicolas Augustin (1795–1856) — historyk francuski. [przypis edytorski]

159. Byron, Georges (1788–1824) — poeta, czołowy przedstawiciel angielskiego romantyzmu; zwolennik europejskich ruchów niepodległościowych. [przypis edytorski]

160. Machiavelli, Niccolò (1469–1527) — florencki prawnik i teoretyk polityki; najbardziej znany z dzieła Książę, propagującego dość cyniczny sposób sprawowania władzy oraz maksymę „cel uświęca środki”. [przypis edytorski]

161. Mérimée, Prosper (1803–1870) — francuski dramaturg, pisarz i archeolog. [przypis edytorski]

162. sztych — rycina wykonana na metalowej płycie. [przypis edytorski]

163. dudek (daw., pot.) — głupiec. [przypis edytorski]

164. Ludwik XVIII (1755–1824) — król Francji z dynastii Burbonów od 1814. [przypis edytorski]

165. su — (właśc. sous) dawna drobna moneta francuska. [przypis edytorski]

166. table d’hôte (fr.) — rodzaj kilkudaniowego posiłku w hotelu, który podaje się wszystkim gościom o ustalonych godzinach i po określonej wcześniej cenie. [przypis edytorski]

167. ministeriał — urzędnik. [przypis edytorski]

168. mer — przewodniczący rady miejskiej lub rady gminy. [przypis edytorski]

169. Russeau, Jean Jacques (1712–1778) — francuskojęzyczny pisarz i myśliciel pochodzący ze Szwajcarii, twórca epoki schyłkowego oświecenia, sentymentalizmu, prekursor romantyzmu. [przypis edytorski]

170. rendez-vous (fr.) — tu: miejsce spotkań towarzyskich. [przypis edytorski]

171. Non, si figuri! (wł.) — Ależ skąd! [przypis edytorski]

172. Brougham, Henry Peter (1778–1868) — polityk, prawnik i dziennikarz brytyjski, kanclerz w latach 1830-1834. [przypis edytorski]

173. Henryk Beyle — z włoskiego: mediolańczyk, żył, pisał, kochał. Wielbił Cimarosę, Mozarta i Szekspira. Zmarł przeżywszy lat... dnia... 18... [przypis edytorski]

174. Hic... captabis frigus opacum! — parafraza słów z Bukolik Wergiliusza (ekloga I): „Tu... będziesz zażywał cienia i chłodu u świętych strumieni”. [przypis edytorski]

175. de Genlis, Félicité de (1746–1830) — pisarka i harfistka francuska. [przypis edytorski]

176. Campenon, François-Nicolas-Vincent (1772–1843) — poeta i tłumacz francuski. [przypis edytorski]

177. Treneuil, J. (1763–1818) — poeta francuski. [przypis edytorski]

178. spleen (z ang.) — stan przygnębienia i złości; apatia; depresja. [przypis edytorski]

179. Kean, Edmund (1787–1833) — angielski aktor teatralny, popularny także w Stanach Zjednoczonych. [przypis