Gargantua i Pantagruel - François Rabelais (gdzie mozna czytac ksiazki online txt) 📖
Gargantua i Pantagruel, tytułowi bohaterowie powieści Francois Rabelais'go, to olbrzymy znane francuskiej publiczności z podań ludowych.
Podobno Rabelais kupił na straganie anonimowe dzieło opisujące losy Gargantui, a lektura utworu zainspirowała go napisania własnej wersji dziejów olbrzyma oraz jego syna, Pantagruela. Powieść przedstawia życie bohaterów od samego początku — włącznie z historią ich poczęcia i narodzin; ukazuje zarówno ich codzienność, jak i przygody: udział w walkach i podróżach. Dzieło zachowuje ludowy, trochę sowizdrzalski charakter — przygody są wzbogacane trywialnym humorem obfitującym w dowcipy o tematyce fekalnej i płciowej. W Gargantui i Pantagruelu łączy się wulgarność i erudycja autora — niektóre z żartów mają charakter lingwistyczny i wymagają znajomości francuskiego i łaciny. Niewątpliwie wiele słuszności ma tłumacz, wskazując, że w całej pełni smakować w pismach Rabelais'go mogą bodaj tylko mężczyźni; bowiem wśród beztroskich fantazji i facecji dochodzi mimo wszystko do głosu kulturowe dziedzictwo mizoginii, szczególnie w stosunku do kobiecej fizyczności i fizjologii.
Gargantua i Pantagruel to najsłynniejsze dzieło autorstwa Francois Rabelais'go. Poszczególne tomy były wydawane od lat 40. XVI wieku, ostatni z nich doczekał się publikacji już po śmierci pisarza w latach 60.
- Autor: François Rabelais
- Epoka: Renesans
- Rodzaj: Epika
Czytasz książkę online - «Gargantua i Pantagruel - François Rabelais (gdzie mozna czytac ksiazki online txt) 📖». Wszystkie książki tego autora 👉 François Rabelais
Braciszek: Miód.
Panurg: Brwi?
Braciszek: Pilśń.
Panurg: Wdzięki?
Braciszek: Smak.
Panurg: Spojrzenie?
Braciszek: War.
Panurg: A nogi?
Braciszek: Płask.
Panurg: A pośrodek?
Braciszek: Cmok.
Panurg: A ręce jakie, długie?
Braciszek: Dość.
Panurg: A pierścionki na palcach, z czego?
Braciszek: Miedź.
Panurg: A w jakie sukno je ubieracie?
Braciszek: Plusz.
Panurg: Jakiego koloru?
Braciszek: Żółć.
Panurg: A czepek na głowę, czego ma kolor?
Braciszek: Nieb.
Panurg: A trzewiczki?
Braciszek: Brąz.
Panurg: A na trzewiczki czego używacie?
Braciszek: Skór.
Panurg: A co jeszcze zdobi je zazwyczaj?
Braciszek: Brud.
Panurg: Tedy rade wychodzą z domu?
Braciszek: Hum.
Panurg: Przejdźmyż tedy do kuchni: rozumiem do kuchni tych dziewuszek; i, bez pośpiechu, rozpatrzmyż wszystko szczegółowo. Cóż jest w kuchni?
Braciszek: Żar.
Panurg: Czego używacie dla podtrzymania żaru?
Braciszek: Drew.
Panurg: Aby się dobrze paliły, wprzódy...?
Braciszek: Schną.
Panurg: Jakież drzewo bierzecie do tego?
Braciszek: Świerk.
Panurg: A na podpałkę?
Braciszek: Chrust.
Panurg: A jakimż drzewem palicie w izbie?
Braciszek: Buk.
Panurg: I jeszcze inne?
Braciszek: Cis.
Panurg: Bardzo mi leży na sercu zdrowie waszych dziewuszek: jakież tu one mają pożywienie?
Braciszek: W bród1203.
Panurg: Cóż jedzą?
Braciszek: Chleb.
Panurg: I czegóż jeszcze kosztują?
Braciszek: Mięs.
Panurg: Jak zgotowane?
Braciszek: Ruszt.
Panurg: A zupy nie jadają?
Braciszek: Nie.
Panurg: A ciasta?
Braciszek: Dość.
Panurg: To mi się podoba: a rybę jedzą?
Braciszek: Tak.
Panurg: No i czegóż więcej dostają?
Braciszek: Jaj.
Panurg: Twardych?
Braciszek: Głaz.
Panurg: I to cały ich posiłek?
Braciszek: Nie.
Panurg: No i cóż więcej jeszcze za potrawy?
Braciszek: Wół.
Panurg: A więcej?
Braciszek: Wieprz.
Panurg: A więcej?
Braciszek: Gęś.
Panurg: I jeszcze?
Braciszek: Kur.
Panurg: Item1204?
Braciszek: Tryk.
Panurg: A cóż mają za zaprawę?
Braciszek: Sól.
Panurg: A dla delikatniejszych potraw?
Braciszek: Moszcz.
Panurg: A na wety?
Braciszek: Ryż.
Panurg: I co jeszcze?
Braciszek: Miód.
Panurg: I jeszcze?
Braciszek: Groch.
Panurg: A do niego?
Braciszek: Tłuszcz.
Panurg: A owoc jaki?
Braciszek: Źrał1205.
Panurg: A z drzew jakich?
Braciszek: Grusz.
Panurg: I do tego?
Braciszek: Trześń1206.
Panurg: A piją jak?
Braciszek: Ex1207.
Panurg: Czego im lejecie?
Braciszek: Win.
Panurg: A jakiego, dobrego?
Braciszek: Smak.
— Na kudły mego habitu — zakrzyknął brat Jan — toż te szelmutki buczące muszą być pulchne i muszą dobrze kłusa chodzić, zważywszy, iż paszę mają tak smaczną i obfitą!
— Czekajcie — rzekł Panurg — niech skończę.
Panurg: Jakaż jest pora, kiedy udają się na spoczynek?
Braciszek: Noc.
Panurg: A kiedy wstają?
Braciszek: Dzień.
— Oto — zawołał Panurg — najmilszy Buczek, jakiego zdarzyło mi się ujeżdżać w tym roku: dałby Bóg i błogosławiony święty Buczek i przewielebna dziewica święta Buczyha, aby został pierwszym prezydentem paryskiego trybunału. Kroćset fur beczek śledzi, hej, przyjaciele, co by to był za pies na wszystkie dysydencje! Co by to były za krótkie procesy, co za szybka ekspedycja aktów, rewizja apelacyj! Przejdźmyż teraz do innych wiktuałów i pomówmy spokojnie i rozsądnie o naszych godnych siostrach miłosierdzia.
Panurg: Jakiż jest ich formularz?
Braciszek: Głąb.
Panurg: U wejścia?
Braciszek: Chłód.
Panurg: A w głębi?
Braciszek: Żar.
Panurg: A po brzegach?
Braciszek: Sierć.
Panurg: Jaka?
Braciszek: Blond.
Panurg: A u starych?
Braciszek: Szpak.
Panurg: Jakżeż idzie wsuwanie?
Braciszek: Huź.
Panurg: A wytrząsanie pośladków?
Braciszek: Hoc.
Panurg: I wszystkie są takie hocliwe?
Braciszek: Zbyt.
Panurg: A wasze instrumenty, jakież są?
Braciszek: Drąg.
Panurg: A na końcu?
Braciszek: Krąg.
Panurg: A koniec jakiego koloru?
Braciszek: Róż.
Panurg: Kiedy już zrobiły swoje, co się z nich czyni?
Braciszek: Flak.
Panurg: A wasze przybory genitalne ile ważą?
Braciszek: Pud.
Panurg: Owo, wedle waszych ślubów, kiedy chcecie je obskoczyć, jak je kładziecie?
Braciszek: Wznak.
Panurg: Cóż one mówią na takowe ujeżdżanie?
Braciszek: Nic.
Panurg: Jeno pieszczą się z wami i czulą, i ciągle jeno myślą o waszym wisiorku?
Braciszek: Hej.
Panurg: Czy dają wam dzieci?
Braciszek: Nie.
Panurg: Jak sypiacie razem? W gatkach?
Braciszek: Bez.
Panurg: Wedle nakazów waszego ślubowania, ile razy czynicie to zwyczajnie przez dzień?
Braciszek: Sześć.
Panurg: A w nocy?
Braciszek: Ośm.
— Ha — rzekł brat Jan — taki syn nie chciał się przyznać do więcej niż czternastu; wstyd mu.
Panurg: No i cóż, bracie Janie, potrafiłbyś mu dotrzymać placu? Niechże go trąd1208 ogarnie! I wszyscy inni tak czynią?
Braciszek: Tak.
Panurg: I któryż jest tu najczerstwiejszy?
Braciszek: Ja.
Panurg: I nigdy wam nie spali na panewce?
Braciszek: Nie.
Panurg: Głupieję doprawdy. No, a jeżeli poprzedniego dnia wyciśniesz i opróżnisz wszystkie swoje naczynia spermatyczne, nazajutrz znów czujesz w nich pełno?
Braciszek: Znów.
Panurg: Tam do licha! Albo ja śnię, albo oni musieli znaleźć owo ziele indyjskie, sławione przez Teofrasta. Ale, jeżeli wskutek jakiejś godziwej zwłoki albo innej przyczyny, przytrafi się wam w tym obcowaniu jakoweś upośledzenie na członku, jak się z tym czujecie?
Braciszek: Źle.
Panurg: A cóż wtedy robią dziewuchy?
Braciszek: Wrzask.
Panurg: I cóż wtedy?
Braciszek: Kij.
Panurg: A one, cóż dają wam wtedy?
Braciszek: Gnój.
Panurg: Co ty mówisz?
Braciszek: Smród.
Panurg: Skądżeż się to bierze?
Braciszek: Zad.
Panurg: Jakżeż je wówczas karcicie?
Braciszek: Bicz.
Panurg: I co z nich dobywacie?
Braciszek: Krew.
Panurg: I takie pokrwawone zostawiacie?
Braciszek: W gzłach1209.
Panurg: I nie dajecie im...?
Braciszek: Jeść.
Panurg: I co z tego rośnie dla was?
Braciszek: Strach.
Panurg: I jeszcze?
Braciszek: Cześć.
Panurg: Owo, wedle nakazów waszego ślubowania, jaki jest miesiąc, w którym najwięcej to czynicie?
Braciszek: Wrześń.
Panurg: A najkrzepciej1210?
Braciszek: Marc.
Panurg: Ale zazwyczaj przybór wasz jest jaki?
Braciszek: Zdrów!
Na to Panurg rozśmiał się i rzekł:
— Jak mi Bóg miły, otoć siarczysty brat Buksa: słyszeliście, jaki on jest stanowczy, treściwy i zwięzły w odpowiedziach? Nie można z niego wydobyć więcej ponad jednę sylabę. Myślę, że takiemu poziomka starczyłaby na trzy kąski.
— Do kroćset — rzekł brat Jan — inaczej za to on gada ze swymi dziewuszkami, tam jest bardzo polysylabiczny. Powiadacie, że poziomka starczyłaby mu na trzy kąski: owóż, na świętego Wsuwantego, ja bym przysiągł, że z udźcem baranim załatwiłby się najwyżej w dwóch kłapnięciach zębami, a z garncem wina w jednym łyku. Spójrzcie nań tylko, co to za mizerne niebożątko.
— W całym świecie — rzekł Epistemon — te hycle mnichy są takie zażarte na jadło, a potem powiadają, że mają tylko swój żywot1211 na świecie. A cóż u diabła mają królowie i inne mocarze?
— Czyście zauważyli — rzekł Epistemon — jak nam ten hultaj i nicpoń Buczący podał marzec jako miesiąc nierządu?
— Tak — odparł Pantagruel — a przecież ten miesiąc wypada zawsze w poście, który został ustanowiony dla umartwienia ciała, poskromienia żądz cielesnych i zduszenia furii wenerycznej.
— Z tego — rzekł Epistemon — możecie wnosić, co za rozum musiał mieć ten papież, który pierwszy go ustanowił, skoro ten szpetny Trepek Buczący wyznaje, iż nigdy się tyle nie świnił wszeteczeństwem, co w porze postu. Co dzieje się także dla oczywistych racyj, przytoczonych przez wszystkich dobrych i uczonych lekarzy, którzy twierdzą, iż przez ciąg całego roku nie je się tylu potraw tak bardzo podniecających lubieżność w człowieku, co w tym czasie: bób, groch, fasolę, cebulę, orzechy, ostrygi, śledzie, ryby morskie i rzeczne, sałaty sporządzone wszystkie jeno z samych ziół wenerycznych, jako gorczycy, rzeżuchy, brukwi, traganku, berli, maku, chmielu, fig, ryżu, malagi.
— Ba — rzekł Pantagruel — dopieroż bylibyście zdumieni, gdyby się okazało, że ów dobry papież, ustanowiciel świętego postu, wiedząc, że właśnie w owej porze naturalna gorącość wychodzi z wnętrza ciała (w którym była uwięziona przez czas mrozów zimowych) i rozlewa się po obwodzie członków jako soki w drzewach, gdyby, powtarzam, wiedząc o tym, umyślnie ustanowił te potrawy, o których mówicie, aby dopomóc rozmnożeniu się ludzkiego gatunku. A myśl tę obudziło we mnie to, iż w księgach kościelnych zapisana jest większa liczba dzieci urodzonych w październiku i w listopadzie niż w pozostałych dziesięciu miesiącach roku: które to dzieci, wedle wstecznego obliczenia, wszystkie zostały uczynione, poczęte i spłodzone w poście.
— Słucham — rzekł brat Jan — waszych rozmów i czerpię w nich niemałą przyjemność; wszelako proboszcz z naszego miasteczka przypisywał to obfite zachodzenie w ciążę niewiast nie potrawom postnym, ale niejakim koślawym kwestarzykom, ubłoconym kaznodziejaszkom, zasmarkanym spowiednikom, którzy przez ten czas swojego panowania skazują wszetecznych mężów na trzy łokcie głęboko w piekło, w pazury Lucypera: tak iż wystraszeni przez nich mężowie nie obracają już dziewcząt pokojowych, jeno wracają do swoich żon. Rzekłem.
— Wykładajcie sobie — rzekł Epistemon — instytucję postu wedle waszej fantazji; każdy może się trzymać swojego rozumienia; ale zniesieniu jej, na które coś mi się zanosi, sprzeciwią się wszyscy lekarze. Wiem o tym, słyszałem to wprost od nich. Bowiem gdyby nie post, sztuka ich byłaby w pogardzie, nic by nie zarabiali, nikt by nie chorował. W poście jest posiew wszelakich chorób: to prawdziwe ich gniazdo, naturalna i płodna wylęgarnia wszystkich cierpień. A jeszcze zważcie, iż, jeżeli post zżera ciała, takoż i dusze doprowadza do oszołomienia. Wówczas diabły odprawiają swoje nabożeństwa; obłudniki wychodzą na żer; świętoszki mają swoje wielkie dni, swoje sesje, stacje, odpusty, spowiedzie, biczowania, przeklinania. Nie chcę wszelako twierdzić, aby Arismapowie byli w tym lepsi od nas; jeno tak tu mimochodem powiadam, co myślę.
— Owo tedy — rzekł Panurg — kusiu nabożny i buczący, cóż ty na to powiesz? Czy to nie jest heretyk?
Braciszek: Jest.
Panurg: I nie ma być spalony?
Braciszek: Ma.
Panurg: I to jak najprędzej?
Braciszek: Tak.
Panurg: Bez ugotowania wprzódy?
Braciszek: Bez.
Panurg: W jaki tedy sposób?
Braciszek: Żyw.
Panurg: Tak żeby co z tego wynikło?
Braciszek: Śmierć.
Panurg: Bowiem nadto cię uraził?
Braciszek: Zbyt.
Panurg: Czym ci się zdawał być?
Braciszek: Czort.
Panurg: Co chciałbyś, aby zeń było?
Braciszek: Dym.
Panurg: Wszakże spalono już takich?
Braciszek: Dość.
Panurg: Którzy byli heretykami?
Braciszek: Mniej.
Panurg: I jeszcze będzie się ich palić?
Braciszek: Hej!
Panurg: A zbawiż1212 ich kto bodaj?
Braciszek: Bies.
Panurg: Nie trza ich wszystkich spalić?
Braciszek: Trza.
— Nie wiem — rzekł Epistemon — co za przyjemność znajdujecie w rozprawianiu z tym omniszonym gnojkiem. W istocie, gdybym was nie znał, musiałbym nabrać o was nieszczególnej opinii.
— Jak mi Bóg miły — rzekł Panurg — zabrałbym go chętnie z nami do Gargantui, tak mi się udał ten braciszek. Kiedy będę żonaty, trzymałbym go dla mojej żony za błazna.
— Juścić — rzekł Epistemon — o, cóż za śliczny błazenek! Jakie ucieszne skoki będzie po niej wyprawiał!
— Ha, ha, ha — rzekł brat Jan, śmiejąc się — oberwało ci się za swoje, mój dobry Panurgu, już się nie wymigasz, abyś nie miał być rogalem aż po sam zadek.
Zadowoleni, iż poznaliśmy nowy zakon braci buczących, żeglowaliśmy przez dwa dni: zasię trzeciego, pilot nasz odkrył wyspę piękną i rozkoszną ponad wszystkie inne; nazywano ją wyspą wełnistą, bowiem drogi były tam z wełny. W tej leżał kraj Atłasowy, tak głośny wśród paziów dworskich: w którym kraju drzewa i zioła nigdy nie traciły liści ani kwiatów i były z adamaszku i aksamitu kwiecistego. Zwierzęta i ptaki były z materii dywanowej. Tam ujrzeliśmy rozmaite zwierzęta, ptaki i drzewa, podobne do naszych z wejrzenia, wielkości, wymiarów i barwy: z tą różnicą, iż nic nie jadły i nie śpiewały, ani też nie gryzły jako czynią nasze. Wiele ujrzeliśmy takich, jakich wprzódy nigdzieśmy nie widzieli1213. Między innymi były tam różne słonie w rozmaitych postawach; zwłaszcza zauważyłem sześciu samców i sześć samic, które niegdyś ich wychowawca pokazywał w Rzymie w teatrze, za czasów Gemanika, siostrzeńca cesarza Tyberiusza; słonie uczone, biegłe w muzyce, filozofii, tańcu, pląsach i igraszkach; i siadały do stołu bardzo obyczajnie, pijąc i jedząc w milczeniu, jako dobre ojcaszki w refektarzu. Mają ryj długi na dwa łokcie (nazwany proboszczydą), którym czerpią wodę do picia, skubią palmy, śliwki, wszelkie rodzaje pożywienia, bronią się i napastują, jak gdyby ręką: i w walce rzucają
Uwagi (0)